Osteoporoz (kemik erimesi) teşhis ve tedavisi:

semaver

Active member
OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ) :

Tarif:
Çeşitli sebeplere bağlı olarak kemik mikromimarisinin değişmesi ve kemik kitlesinin azalması kararında kırılganlığın artması ile sonuçlanan duruma Osteoporoz denilmektedir. Osteoporoz genel olarak Primer ve Sekonder olmak üzere iki kümeye ayrılmaktadır.

Primer Osteoporoz bayanlarda menapoz, erkeklerde andropoz ve her iki cinste ileri yaşa (Senil) bağlı olarak ortaya çıkan durumdur. Toplumda osteoporozun en sık niçinidir.

Sekonder Osteoporoz ise kemikleri etkileyen hastalıklar ve ilaçlara bağlı olarak rastgele bir yaşta ortaya çıkan kemik erimesidir. Sekonder Osteoporoza yol açan pek hayli farklı hastalık bulunmaktadır.

Sekonder Osteoporoz niçinleri :

Endokrinolojik niçinler : 1-Cushing Sendromu

2- Akromegali

3- Hipertiroidi

4-Hipogonadizm

5-Hiperprolaktinemi

6- Hiperparatiroidizm

7- Tip1 Diyabet

8- Anoreksia

9- Porfiri

10- Hipokalsemi

11- Vitamin D eksikliği

Genetik niçinler

Gastrointestinal niçinler

Hematolojik niçinler

Romatolojik niçinler

Nefrolojik niçinler

İlaçlar : Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan pek epey farklı ilaç yan tesir olarak kemik erimesine yol açabilmektedir. (Kortizon, Heparin, Tiroid Hormonu , Kemoterapi ilaçları vb)

Osteoporoz Riskini Artıran Durumlar :

Bayan Cinsiyet

Beyaz Irk

İleri Yaş

Düşük Beden Yükü

Hareketsiz Hayat

Sigara kullanması

Alkol kullanması

Çok Kahve tüketimi

Erken Menapoz

Diyette yetersiz Kalsiyum ve Vitamin D alımı

Gebelik

Teşhis Testleri: Osteoporoz kırığa yol açmadığı surece birçok vakit hastaların hissedeceği önemli bir semptoma yol açmaz. Bu niçinle risk altındaki şahısların (Menapoz, Andropoz, Sekonder niçinler) kırık gelişmeden teşhis alabilmeleri için çeşitli tarama halleri geliştirilmiştir. Bu prosedürler :

DEXA (Dual Energy X-Ray Absorptiometry)

CT ( Quantitative Computed Tomography)

Periferal Ultrasonografi

Bu testler ortasında en sık kullanılanı DEXA metodudur. DEXA testi kararında T skoru kıymetlerine nazaran Osteoporoz tanısı konulmaktadır

Olağan : T skoru > -1

Osteopenik : -2.5< T Skoru < -1

Osteoporotik : T Sk skoru < -2.5

Ağır Osteoporoz : T Skoru < -2.5 ve Kırık olması

DEXA da T skoru ile birlikte Z skoruda düşük olanlarda sekonder niçinler kesinlikle düşünülmelidir. Sekonder Osteoporoz düşünülen bireylerde yukarda sıralanan sebeplere yönelik olarak ileri testler planlanmalıdır.

Tedavi : Osteoporoz gelişmenini önlemek ve halihazırda Osteoporozu olan şahıslarda hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için sistemli (Haftada en az 3 gün 30-60 dakika) idman yapmak fazlaca kıymetlidir. Bilhassa aktif-pasif yük kaldırılan idman cinsleri (tempolu yürüme, raket sporları, jogging, Yük kaldırma vb) osteoporozun önlenmesinde faydalıdır. Yüzme üzere yalnızca kasları çalıştıran idmanların osteoporoz üzerine tesiri daha azdır. Antrenmanın yanında beslenmede son derece kıymetlidir. Diyette kesinlikle kâfi kalsiyum (Özellikle süt ve eserleri ) ve vitamin D alınmalıdır . Sigara, Alkol ve çok kahve tüketiminin önüne geçilmelidir. DEXA ölçümlerinde T Skoru < -2.5 olan bireylerde bu tedbirlerin yanında ilaç (Farmakolojik) tedaviside düşünülmelidir. Osteoporoz tedavisinde kullanılan ilaçlar şöyle sıralanabilir.

Kalsiyum ve Vitamin D

Bifosfanatlar (Alendronat, Risedronat, İbandronat, Zolendronik asit )

Rankl inhibitörleri (Denosumab)

Selektif Estrojen Reseptör Modülatörleri ( Raloksifen)

Kalsitonin

Teriparetide (Parathormon Analoğu )

Strontium Ranelate

Klasik Hormon Replasman Tedavisi

Bioidentical Hormon Replasman Tedavisi

Tedavide, üstte sınıflanan ilaçlardan kişinin Osteoporozunun derecesine ve öbür sıhhat sorunlarına uygun olan ilaç seçilir. Bu ilaçların günlük, Haftalık , aylık, 3 aylık ve yıllık kullanıma uygun olan formları bulunmaktadır. bir daha ilaçların ağızdan, Burundan ve damardan enjeksiyon halinde uygulanan formlarıda mevcuttur.