Dalda Damat, Tween ve D’S Damat markalarıyla faaliyet gösteriyorsunuz. Bildiğimiz kadarıyla bu markaların hepsinin farklı stratejileri var. Ancak öncesinde markalaşmadan evvelki periyodu anlatabilir misiniz?
Türkiye’nin fason ihracat sürecini biz de yaşadık. Özal’lı senelerda bilhassa Amerika’ya ihracat fazlaca gündemdeydi. bu biçimde yalnızca adet bazlı satış kıymetliydi. O süreçte kendi farklılığımızı ortaya koymaya çalıştık. 35 yıl evvel kendi koleksiyonumuzu yapalım ve dünyaya satalım diye yola çıktık. Olağan bunu yapmak hiç kolay olmadı. Lakin hiç yılmadık. Uğraş ettik. her insanın gittiği yoldan gitmedik. Bunu yaparken bugünü değil, yarını düşündük.
O devirde yaşadığımız birtakım olaylar oldu. 98 yılında Köln’de dünyanın en değerli fuarlarından biri yapılıyordu, biz de markamızla orada yer aldık, fazlaca âlâ bir koleksiyonumuz vardı. Fuarda inanılmaz bir ilgi gördük. 100-150 metrekarelik standımızda 4-5 farklı lisan konuşuluyor, siparişler havada uçuşuyordu. Alman bir küme fazlaca yüklü bir sipariş yazdırdı. Bir buçuk iki saat geçmişti ki iş adresleşmeye geldi. İstanbul ve Türkiye’yi gördükleri vakit kendi ortalarında hararetli bir konuşma yaptılar ve daha sonra siparişi iptal ettiler. bu biçimde bu bir tokat üzereydi.
bir daha İtalya’da örneğin birinci şirketimizi kuruyorduk. Milano’daki banka şubesinin müdiresi bizim hesaplarımızla ilgili bir bloke koymaya çalıştı. niye? Bir Türk firması olduğumuz için… Diğer bir niye yok. Doğal biz çabucak devreye girdik. Yapı Kredi Bankası üzerinden Unicredit’i ortaya sokarak sorunu çözdük. O hanım bizden özür dilemek zorunda kaldı. Yani algıyı değiştirmek hayli değerli. Tek başına yeterli olmanızla bir şeyleri aşamıyorsunuz. Ülke olarak da kesim olarak da bu imajı ve algıyı yıkmanız lazım.
Bu niçinle sivil toplum örgütlerinde hayli faal yer almaya başladım. İhracatçı Birlikleri’nde, bizim İstanbul Dokumacılık ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği’nde ve beraberinde Türkiye İhracatçılar Meclisi’nde hayli faal rol aldım. Bir şeyleri değiştirmemiz lazımdı. Yurt haricinde Washington National Museum dahil biroldukça yerde tertipler düzenledik, Hüseyin Çağlayan, Dice Kayek, Atıl Kutoğlu üzere tasarımcılarımızla fuarlarda tanıtımlar yapmaya başladık. Turquality projesinden İstanbul Moda Akademisi’ne yaptığımız çalışmalarla Türk hazır giysisini düzgün bir noktaya taşıdık.
“KESİNLİKLE İTALYANSIN, İTALYANCA KONUŞSANA”
Sivil toplum kuruluşlarında faal misyon aldığınızı söylemiş olduniz. Bu devirlerde yaşadıklarınızdan örnekler dinleyebilir miyiz?
Türkiye Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Lideri olduğum periyottu. Avrupa Birliği’nin Çin’e uyguladığı kotayı uzatması için uğraşıyorduk, yaklaşık olarak her yıl beş milyar Euro’dan üç yılda 15 milyar Euro’luk ihracatın Çin ile rekabetin dışına taşınmasına çalışıyorduk. 2005-2007 yılları ortası. O periyotta merhum Deniz Bölükbaşı Cenevre’de Dünya Ticaret Örgütü temsilcisiydi. Biz tek başımıza ülke olarak Don Kişotluk yapmanın epeyce manası olmayacağını düşünerek bu rekabetten etkilenen yani Avrupa Birliği’ne ihracat yapan 42 ülkeyi bir ortaya getirdik. Bunun ismine da GATT koleksiyonu dedik. Bu ülkelerin liderleri ve temsilcileri ile dünyanın her yerinde toplantılar yaptık. Bu işin içine ABD Ticaret Bakanlığı ve ABD Gümrük İdaresi’ni de kattık. Hatta şu biçimde bir anım var. Washington’da Beyaz Saray’da yemek yiyorduk. Orada servis yapan misyonlu bayanla İngilizce konuşmaya başlayınca kendisi bana “Niye kendini zorluyorsun? Mutlaka İtalyansın, İtalyanca konuşsana” dedi. (Gülüyor)
O periyot hakikaten ilgilerimiz epey düzgündü. Kongre üyelerini, parlamenterleri getirip ülkemizde ağırladık. Kotaların ertelenmesi konusunda âlâ bir atmosfer yakalamıştık. 17 kere Cenevre’ye DTÖ toplantılarına gittim. Deniz Bölükbaşı’nın bizi konutunda ağırladığı bir seferde, sonraki gün DTÖ toplantısına gittik. görüşmede konuşmak için önünüzdeki ülke isminin yazdığı kartonu kaldırırsınız ve Lider da size kelam verir. Olağan gündem ve bahis bizim için hayli değerliydi. Bir türlü gündemde sıra bize gelmiyordu. Merhum gitti, DTÖ liderinin kürsüsüne yumruğunu vurdu. Tüm dünyada manşet olduk. ondan sonrasında Avrupa Birliği’nin uyguladığı kotaların üç yıl uzatılmasını sağladık. Bu kazandığımız müddette nefes aldık, tasarım ve markalaşma çalışmalarına sürat verdik.
2001 krizinde de Birleşmiş Markalar Derneği’ni kurduk. Türk markaları olarak bir ortaya geldik. bu biçimde Türk markalarının yurt haricinde otuz tane mağazası ya vardı ya yoktu. Şu anda bu sayı beş binlere yaklaşıyor. Yani dünyanın her yerinde farklı bölümlerde markalarımızı kendi konseptleriyle gorebiliyoruz. Daha önce birine bayilik veriyorduk, bayi de orada aşikâr bir standart oluşturmadan tabelamızı asıyordu. Artık bu biçimde şeyler yok, fazlaca değişti.
BİSİKLETİ KENDİ HARÇLIĞIMLA ALDIM
“Çıraklığını yapmadığınız işin ustası olamazsınız” diye bir kelam vardır. Çıraklık döneminizden anılarınızla devam edelim mi?
Dayımların mağazası vardı. Mağazada dayımın oğlu Fahrettin ağabeyimle birliktedik. Yaklaşık 10-11 yaşlarındaydım. Satmayan gömlekler vardı. Her devir olabiliyor. O devrin fiyatı yaklaşık olarak 10 liraysa “Abi, sen bunları 10 liraya satmaya çalışıyorsun ancak ben 12,5 liraya satarım. 2,5 lirayı da ben alırım” dedim, o da tamam dedi. Kapının önüne koyduğum üzerinde süslemelerin olduğu bir sandık vardı. Gömlekleri onun üzerine dizdim. Günde iki ya da üç tane sattığım vakit harçlığımı çıkarıyordum. Gözüm daima bir bisiklet almaktaydı ve o bisikleti de kendi harçlıklarımla aldım. Öteki bir anımda biraz daha büyüktüm. Hiç unutmuyorum satıcının birinde 150 top flanel kumaş vardı. Hiç satmayan bir kumaştı. Tek renk, gri. Olağan bedeli yüz liraysa ben onları 20 liraya aldım. Olağan vade 3 ay ise 6-8 ayda fakat ödeyebilirim dedim. O da esasen eseri gözden çıkarmıştı. Fakat esere bir farklılık yapmam lazımdı. Deriyle bir aksesuar yapmaya karar verdim fakat deri de fazlaca değerliydi. Kapalıçarşı’dan kiloyla deri alıp evvel 3-5 tane numune yaptım. Üzerine köprüler, cep kenarlarına biyeler yaptırdım. Müşteri geldiği vakit öbür standart mamüllerin hepsine bakıyor, yalnızca üç tane olan numuneye bakıp “Bunlardan diğer yok mu?” diye soruyordu. O periyoda göre hayli farklı olan eser müşterinin sahiden dikkatini çekiyordu. Ben de “Var fakat fazlaca satıyor” demeye başladım. Öteki eserleri altı ay vadeyle satıyorduk. “Bunun için para vermeniz lazım” diyordum. “Ne kadar vermem lazım?” “Yüzde ellisini vermen lazım. Eserleri de ben sana bir ay daha sonra verebilirim zira herkes sırada…” bu türlü bütün kumaşı sattım ve kendime önemli bir sermaye oluşturdum.
Markamızın tanınmadığı devirlerde, ki bu biçimde esasen her markanın kendine ilişkin mağazası yoktu, departman mağazalara konsinye olarak mal veriyordum, satın almak istemiyorlardı zira. Öbür müşteriler gelip de senin markanı kimse tanımıyor, nerede satıyor dediği vakit o itibarlı yerlerin ismini veriyordum. “Sen bilmiyorsun, git oralara bak, benim eserlerim orada satıyor” diyordum. (Gülüyor)
Eldeki bir kuş kısımdaki iki kuştan uygundur
Pekala hiç kaybettiğiniz bir örnek yok mu?
Açgözlü olmamak lazım. Düsseldorf’taki Nous Avrupa’nın biroldukça yerinden müşterilerin toptan alışveriş yaptığı bir yerdir. Orada hayli düzgün bir Alman müşterimiz vardı ve eserlerimizi de fazlaca düzgün satıyordu. bir daha bir fuar dönüşü Kaufh of’a geldim. Klasiktir. Eş dost Almanya’dan sipariş verir, bavul yetmez, bir bavul daha alırsın. Kaufh of’ta satış danışmanı Türk bir arkadaş, abi ne iş yapıyorsun dedi. “Fuara geldik, şurada eserlerimizi satıyorum” dedim. Bir baktım, 15-20 gün daha sonra Türkiye’ye geldi. “Sizin mamüllerinizi Almanya’da satmak istiyorum” Doğal ki birinci etapta epeyce cazip geldi ve tamam dedim. Bizden habersiz Nous’da yer tutmuş, bizden aldığı eserleri de Nous’ta satmaya başlamış. daha sonrasında o Alman müşterileri ve pazarı kaybettik. Eser verdiğimiz çocuk işi bilmediği için sattığı yerlerden tahsilat yapamamış, biz de ödememizi alamadık. O yüzden her vakit şunu söylüyorum, eldeki bir kuş kısımdaki iki kuştan güzeldir.
Yurt haricinde yüzlerce mağazanız var. Bunlardan açılmasıyla ilgili enteresan bir öyküsü olan var mı?
Hüsnü (Özyeğin) ağabeyle 2008 yılında uçakta yan yana denk geldik. Yurt haricinde son derece aktiftik. “Romanya’da alışveriş merkezlerimiz var. niye orayı düşünmüyorsun?” dedi. İlgimizi çeken bir pazar değildi, ancak Hüsnü abiyi kırmak olmazdı.
Kendisinden görüşmemiz gereken kişinin bağlantı ayrıntılarını aldım. Yaklaşık iki üç ay Hüsnü abinin bağlantı ayrıntılarını verdiği şahsa ulaşamadık. Atladık gittik Romanya’ya. Romanya’da bir daha tıpkı biçimde kendisiyle irtibat kuramadık. Lakin biz Romanya’ya gidince pazarın canlılığını gördük. Aslında o periyot bir kriz yaşıyorlardı lakin yatırım için bir fırsat olduğunu hissettik. Romanya’nın en düzgün alışveriş merkezlerinden iki adedinde iki mağaza tuttuk. daha sonrasında döndük, ortadan iki üç ay geçti ve mağazaları açtık. bir daha tesadüfen Hüsnü ağabeyle uçakta yan yana oturuyoruz. Büsbütün tesadüf… Hüsnü abi “Süleyman, ne yaptın Romanya’yı?” dedi. “Mağaza açtım Romanya’da” dedim. “Nasıl, bizimkiler sana yardımcı oldu mu?” dedi. Dedim abi ulaşamadık ki… Lakin şu şu alışveriş merkezlerinde iki mağaza açtık ve nitekim de şu anda mutluyuz. Yapma ya dedi. daha sonra duydum ki bir ay daha sonra oradaki idaredeki arkadaşların bir kısmını değiştirmiş. Artık Romanya’da hakikaten pazar başkanıyız. Hüsnü abinin yardımıyla. Hüsnü abinin alışveriş merkezinde de varız. Orada da mağaza açtık ancak 3-4 yıl daha sonra.
Demir top fikir tekrar zıplamaz
Toprağı bol olsun, Üzeyir Garih ile Bursa’da bir sempozyumda konuşmacıydık. Orada hiç unutmadığım bir tespitte bulunmuştu. Tahminen epeyce biliniyor lakin bir daha de tekrar etmek istiyorum. Zira yeniliğini koruyor diye düşünüyorum. bu biçimde şöyleki demişti: “Kâr ve ziyan lastik toptur, yere attığın vakit her vakit zıplar. Fakat nakit akışın demir toptur, düştüğü vakit tekrar zıplamaz.” Yani bir yıl kâr edersin, sonraki yıl ziyan, bir daha de hayatına devam edersin. Fakat nakit akışıyla ilgili bir eza yaşadığın vakit, çekini senedini ödeyemediğin, aşikâr taahhütlerini yerine getiremediğin vakit prestijini kaybedersin. O demir top düştüğü vakit tekrar zıplamaz.
Unutamadığınız müşteri anılarınızdan biriyle bitirelim mi?
Dubai’den epey değerli bir müşterimiz vardı. Türkiye’ye gelmiş, siparişini vermiş ve ödemesini yapmıştı. Sonraki gün Körfez krizi patladı. 15 gün Türkiye’de kalmak zorunda kaldı. Tüm uçuşlar iptal edilmişti. Ödemeyi yaptığından eserleri hazırlamaya başladık. Her gün ona çıkarıp cebimden harçlık veriyordum. İki gün kalmaya gelmiş ancak burada mahsur kalmıştı. Yani kendi parasının bir kısmını ona geri veriyordum aslında. Bu cins durumlar hayatın ortasında var. Ona sahip çıktık ve müşteriyle bağımızı sürdürdük.
Okumaya devam et...
Türkiye’nin fason ihracat sürecini biz de yaşadık. Özal’lı senelerda bilhassa Amerika’ya ihracat fazlaca gündemdeydi. bu biçimde yalnızca adet bazlı satış kıymetliydi. O süreçte kendi farklılığımızı ortaya koymaya çalıştık. 35 yıl evvel kendi koleksiyonumuzu yapalım ve dünyaya satalım diye yola çıktık. Olağan bunu yapmak hiç kolay olmadı. Lakin hiç yılmadık. Uğraş ettik. her insanın gittiği yoldan gitmedik. Bunu yaparken bugünü değil, yarını düşündük.
O devirde yaşadığımız birtakım olaylar oldu. 98 yılında Köln’de dünyanın en değerli fuarlarından biri yapılıyordu, biz de markamızla orada yer aldık, fazlaca âlâ bir koleksiyonumuz vardı. Fuarda inanılmaz bir ilgi gördük. 100-150 metrekarelik standımızda 4-5 farklı lisan konuşuluyor, siparişler havada uçuşuyordu. Alman bir küme fazlaca yüklü bir sipariş yazdırdı. Bir buçuk iki saat geçmişti ki iş adresleşmeye geldi. İstanbul ve Türkiye’yi gördükleri vakit kendi ortalarında hararetli bir konuşma yaptılar ve daha sonra siparişi iptal ettiler. bu biçimde bu bir tokat üzereydi.
bir daha İtalya’da örneğin birinci şirketimizi kuruyorduk. Milano’daki banka şubesinin müdiresi bizim hesaplarımızla ilgili bir bloke koymaya çalıştı. niye? Bir Türk firması olduğumuz için… Diğer bir niye yok. Doğal biz çabucak devreye girdik. Yapı Kredi Bankası üzerinden Unicredit’i ortaya sokarak sorunu çözdük. O hanım bizden özür dilemek zorunda kaldı. Yani algıyı değiştirmek hayli değerli. Tek başına yeterli olmanızla bir şeyleri aşamıyorsunuz. Ülke olarak da kesim olarak da bu imajı ve algıyı yıkmanız lazım.
Bu niçinle sivil toplum örgütlerinde hayli faal yer almaya başladım. İhracatçı Birlikleri’nde, bizim İstanbul Dokumacılık ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği’nde ve beraberinde Türkiye İhracatçılar Meclisi’nde hayli faal rol aldım. Bir şeyleri değiştirmemiz lazımdı. Yurt haricinde Washington National Museum dahil biroldukça yerde tertipler düzenledik, Hüseyin Çağlayan, Dice Kayek, Atıl Kutoğlu üzere tasarımcılarımızla fuarlarda tanıtımlar yapmaya başladık. Turquality projesinden İstanbul Moda Akademisi’ne yaptığımız çalışmalarla Türk hazır giysisini düzgün bir noktaya taşıdık.
“KESİNLİKLE İTALYANSIN, İTALYANCA KONUŞSANA”
Sivil toplum kuruluşlarında faal misyon aldığınızı söylemiş olduniz. Bu devirlerde yaşadıklarınızdan örnekler dinleyebilir miyiz?
Türkiye Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Lideri olduğum periyottu. Avrupa Birliği’nin Çin’e uyguladığı kotayı uzatması için uğraşıyorduk, yaklaşık olarak her yıl beş milyar Euro’dan üç yılda 15 milyar Euro’luk ihracatın Çin ile rekabetin dışına taşınmasına çalışıyorduk. 2005-2007 yılları ortası. O periyotta merhum Deniz Bölükbaşı Cenevre’de Dünya Ticaret Örgütü temsilcisiydi. Biz tek başımıza ülke olarak Don Kişotluk yapmanın epeyce manası olmayacağını düşünerek bu rekabetten etkilenen yani Avrupa Birliği’ne ihracat yapan 42 ülkeyi bir ortaya getirdik. Bunun ismine da GATT koleksiyonu dedik. Bu ülkelerin liderleri ve temsilcileri ile dünyanın her yerinde toplantılar yaptık. Bu işin içine ABD Ticaret Bakanlığı ve ABD Gümrük İdaresi’ni de kattık. Hatta şu biçimde bir anım var. Washington’da Beyaz Saray’da yemek yiyorduk. Orada servis yapan misyonlu bayanla İngilizce konuşmaya başlayınca kendisi bana “Niye kendini zorluyorsun? Mutlaka İtalyansın, İtalyanca konuşsana” dedi. (Gülüyor)
O periyot hakikaten ilgilerimiz epey düzgündü. Kongre üyelerini, parlamenterleri getirip ülkemizde ağırladık. Kotaların ertelenmesi konusunda âlâ bir atmosfer yakalamıştık. 17 kere Cenevre’ye DTÖ toplantılarına gittim. Deniz Bölükbaşı’nın bizi konutunda ağırladığı bir seferde, sonraki gün DTÖ toplantısına gittik. görüşmede konuşmak için önünüzdeki ülke isminin yazdığı kartonu kaldırırsınız ve Lider da size kelam verir. Olağan gündem ve bahis bizim için hayli değerliydi. Bir türlü gündemde sıra bize gelmiyordu. Merhum gitti, DTÖ liderinin kürsüsüne yumruğunu vurdu. Tüm dünyada manşet olduk. ondan sonrasında Avrupa Birliği’nin uyguladığı kotaların üç yıl uzatılmasını sağladık. Bu kazandığımız müddette nefes aldık, tasarım ve markalaşma çalışmalarına sürat verdik.
2001 krizinde de Birleşmiş Markalar Derneği’ni kurduk. Türk markaları olarak bir ortaya geldik. bu biçimde Türk markalarının yurt haricinde otuz tane mağazası ya vardı ya yoktu. Şu anda bu sayı beş binlere yaklaşıyor. Yani dünyanın her yerinde farklı bölümlerde markalarımızı kendi konseptleriyle gorebiliyoruz. Daha önce birine bayilik veriyorduk, bayi de orada aşikâr bir standart oluşturmadan tabelamızı asıyordu. Artık bu biçimde şeyler yok, fazlaca değişti.
BİSİKLETİ KENDİ HARÇLIĞIMLA ALDIM
“Çıraklığını yapmadığınız işin ustası olamazsınız” diye bir kelam vardır. Çıraklık döneminizden anılarınızla devam edelim mi?
Dayımların mağazası vardı. Mağazada dayımın oğlu Fahrettin ağabeyimle birliktedik. Yaklaşık 10-11 yaşlarındaydım. Satmayan gömlekler vardı. Her devir olabiliyor. O devrin fiyatı yaklaşık olarak 10 liraysa “Abi, sen bunları 10 liraya satmaya çalışıyorsun ancak ben 12,5 liraya satarım. 2,5 lirayı da ben alırım” dedim, o da tamam dedi. Kapının önüne koyduğum üzerinde süslemelerin olduğu bir sandık vardı. Gömlekleri onun üzerine dizdim. Günde iki ya da üç tane sattığım vakit harçlığımı çıkarıyordum. Gözüm daima bir bisiklet almaktaydı ve o bisikleti de kendi harçlıklarımla aldım. Öteki bir anımda biraz daha büyüktüm. Hiç unutmuyorum satıcının birinde 150 top flanel kumaş vardı. Hiç satmayan bir kumaştı. Tek renk, gri. Olağan bedeli yüz liraysa ben onları 20 liraya aldım. Olağan vade 3 ay ise 6-8 ayda fakat ödeyebilirim dedim. O da esasen eseri gözden çıkarmıştı. Fakat esere bir farklılık yapmam lazımdı. Deriyle bir aksesuar yapmaya karar verdim fakat deri de fazlaca değerliydi. Kapalıçarşı’dan kiloyla deri alıp evvel 3-5 tane numune yaptım. Üzerine köprüler, cep kenarlarına biyeler yaptırdım. Müşteri geldiği vakit öbür standart mamüllerin hepsine bakıyor, yalnızca üç tane olan numuneye bakıp “Bunlardan diğer yok mu?” diye soruyordu. O periyoda göre hayli farklı olan eser müşterinin sahiden dikkatini çekiyordu. Ben de “Var fakat fazlaca satıyor” demeye başladım. Öteki eserleri altı ay vadeyle satıyorduk. “Bunun için para vermeniz lazım” diyordum. “Ne kadar vermem lazım?” “Yüzde ellisini vermen lazım. Eserleri de ben sana bir ay daha sonra verebilirim zira herkes sırada…” bu türlü bütün kumaşı sattım ve kendime önemli bir sermaye oluşturdum.
Markamızın tanınmadığı devirlerde, ki bu biçimde esasen her markanın kendine ilişkin mağazası yoktu, departman mağazalara konsinye olarak mal veriyordum, satın almak istemiyorlardı zira. Öbür müşteriler gelip de senin markanı kimse tanımıyor, nerede satıyor dediği vakit o itibarlı yerlerin ismini veriyordum. “Sen bilmiyorsun, git oralara bak, benim eserlerim orada satıyor” diyordum. (Gülüyor)
Eldeki bir kuş kısımdaki iki kuştan uygundur
Pekala hiç kaybettiğiniz bir örnek yok mu?
Açgözlü olmamak lazım. Düsseldorf’taki Nous Avrupa’nın biroldukça yerinden müşterilerin toptan alışveriş yaptığı bir yerdir. Orada hayli düzgün bir Alman müşterimiz vardı ve eserlerimizi de fazlaca düzgün satıyordu. bir daha bir fuar dönüşü Kaufh of’a geldim. Klasiktir. Eş dost Almanya’dan sipariş verir, bavul yetmez, bir bavul daha alırsın. Kaufh of’ta satış danışmanı Türk bir arkadaş, abi ne iş yapıyorsun dedi. “Fuara geldik, şurada eserlerimizi satıyorum” dedim. Bir baktım, 15-20 gün daha sonra Türkiye’ye geldi. “Sizin mamüllerinizi Almanya’da satmak istiyorum” Doğal ki birinci etapta epeyce cazip geldi ve tamam dedim. Bizden habersiz Nous’da yer tutmuş, bizden aldığı eserleri de Nous’ta satmaya başlamış. daha sonrasında o Alman müşterileri ve pazarı kaybettik. Eser verdiğimiz çocuk işi bilmediği için sattığı yerlerden tahsilat yapamamış, biz de ödememizi alamadık. O yüzden her vakit şunu söylüyorum, eldeki bir kuş kısımdaki iki kuştan güzeldir.
Yurt haricinde yüzlerce mağazanız var. Bunlardan açılmasıyla ilgili enteresan bir öyküsü olan var mı?
Hüsnü (Özyeğin) ağabeyle 2008 yılında uçakta yan yana denk geldik. Yurt haricinde son derece aktiftik. “Romanya’da alışveriş merkezlerimiz var. niye orayı düşünmüyorsun?” dedi. İlgimizi çeken bir pazar değildi, ancak Hüsnü abiyi kırmak olmazdı.
Kendisinden görüşmemiz gereken kişinin bağlantı ayrıntılarını aldım. Yaklaşık iki üç ay Hüsnü abinin bağlantı ayrıntılarını verdiği şahsa ulaşamadık. Atladık gittik Romanya’ya. Romanya’da bir daha tıpkı biçimde kendisiyle irtibat kuramadık. Lakin biz Romanya’ya gidince pazarın canlılığını gördük. Aslında o periyot bir kriz yaşıyorlardı lakin yatırım için bir fırsat olduğunu hissettik. Romanya’nın en düzgün alışveriş merkezlerinden iki adedinde iki mağaza tuttuk. daha sonrasında döndük, ortadan iki üç ay geçti ve mağazaları açtık. bir daha tesadüfen Hüsnü ağabeyle uçakta yan yana oturuyoruz. Büsbütün tesadüf… Hüsnü abi “Süleyman, ne yaptın Romanya’yı?” dedi. “Mağaza açtım Romanya’da” dedim. “Nasıl, bizimkiler sana yardımcı oldu mu?” dedi. Dedim abi ulaşamadık ki… Lakin şu şu alışveriş merkezlerinde iki mağaza açtık ve nitekim de şu anda mutluyuz. Yapma ya dedi. daha sonra duydum ki bir ay daha sonra oradaki idaredeki arkadaşların bir kısmını değiştirmiş. Artık Romanya’da hakikaten pazar başkanıyız. Hüsnü abinin yardımıyla. Hüsnü abinin alışveriş merkezinde de varız. Orada da mağaza açtık ancak 3-4 yıl daha sonra.
Demir top fikir tekrar zıplamaz
Toprağı bol olsun, Üzeyir Garih ile Bursa’da bir sempozyumda konuşmacıydık. Orada hiç unutmadığım bir tespitte bulunmuştu. Tahminen epeyce biliniyor lakin bir daha de tekrar etmek istiyorum. Zira yeniliğini koruyor diye düşünüyorum. bu biçimde şöyleki demişti: “Kâr ve ziyan lastik toptur, yere attığın vakit her vakit zıplar. Fakat nakit akışın demir toptur, düştüğü vakit tekrar zıplamaz.” Yani bir yıl kâr edersin, sonraki yıl ziyan, bir daha de hayatına devam edersin. Fakat nakit akışıyla ilgili bir eza yaşadığın vakit, çekini senedini ödeyemediğin, aşikâr taahhütlerini yerine getiremediğin vakit prestijini kaybedersin. O demir top düştüğü vakit tekrar zıplamaz.
Unutamadığınız müşteri anılarınızdan biriyle bitirelim mi?
Dubai’den epey değerli bir müşterimiz vardı. Türkiye’ye gelmiş, siparişini vermiş ve ödemesini yapmıştı. Sonraki gün Körfez krizi patladı. 15 gün Türkiye’de kalmak zorunda kaldı. Tüm uçuşlar iptal edilmişti. Ödemeyi yaptığından eserleri hazırlamaya başladık. Her gün ona çıkarıp cebimden harçlık veriyordum. İki gün kalmaya gelmiş ancak burada mahsur kalmıştı. Yani kendi parasının bir kısmını ona geri veriyordum aslında. Bu cins durumlar hayatın ortasında var. Ona sahip çıktık ve müşteriyle bağımızı sürdürdük.
Okumaya devam et...