Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Tevfik Özlü, Omicron varyantıyla ilgili akıllardaki soruları yanıtladı. Odatv’ye konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü baskın semptomları saydı, dikkat edilmesi gerekenleri söylemiş oldu ve Omicron ile pandeminin sonu gelecek savını yanıtladı.
BASKIN SEMPTOMLAR
Omicron varyantının en baskın semptomlarına dikkat çeken Tevfik Özlü şunları sıraladı:
“Daha epey burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüz bölgesi ile alında sinüzit tipi bir ağrı, baş ağrısı, boğazda yanma ile kaşıntı hissi, boğaz ağrısı beraberinde sırt ile göğüs ağrıları, kas ağrıları ve halsizlik genel prestijiyle bu. Ateş kimi vakit oluyor kimi vakit olmuyor öksürük olabiliyor, bulantı olabiliyor. Genel prestijiyle semptomlar grip ya da soğuk algınlığına benziyor. Genelde ayakta tedavi görüyor hastalar, hastaneye yatış hayli gerektirmiyor. Fakat ileri yaşlı ya da eşlik eden kronik rahatsızlığı olan bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde ağır tabloya dönüşebilir ve ölümlere sebep olabilir.”
NELERE DİKKAT ETMELİ
Alınması gereken önlemler için daha evvelkilerden bir fark olmadığını belirten Tevfik Özlü, Omicron’un daha bulaşıcı olduğunu vurgulayarak şu ikazları yaptı:
“Aslında şimdiye kadar bildiğimiz kuralların haricinde değil. Tıpkı önlemler geçerli lakin Omicron epeyce daha kolay ve kısa vakitte bulaşıyor ve hayli daha süratli yayılıyor. Bu niçinle bu önlemlere epeyce daha fazla dikkat etmek gerekiyor. Bilhassa uzaklığın korunması değerli. Toplumsal alanlarda açık alanlar da bile olsa bulaşma riski var. 1.5, 2 metrenin korunması, maskenin adabına uygun kullanılması gerekiyor. Başka beşerlerle paylaştığımız kapalı alanlar, bulaşması için en uygun alanlar… Buralarda fazla vakit geçirmemek mümkünse hiç girmemek lazım. Kalabalıklara sokulmamak, temas etmemek, sarılmamak, tokalaşmamak lazım. En hayli da bir arada yeme içme kültüründen bulaşıyor. Yemek yerken maskeler çıkıyor aralık de korunamıyor. Bunlara dikkat etmek gerekiyor.”
PANDEMİ AŞIYLA BİTER Mİ
Tevfik Özlü, aşıları etkisiz kılan varyantların, aşıya ulaşmakta yaşanan zorlukların, süratli aşılama yapılamasının ve aşı yaptırmak istemeyen insanların pandeminin bitmesi için gerekli bağışıklığın sağlanamamasına sebep olduğunu söylemiş oldu. Aşılama ile pandemiyi durduracak bağışıklığa ulaşılamayacağını düşündüğünü belirten Özlü şu sözleri kullandı:
“Virüsü durdurmak için toplumsal bağışıklığın oluşması ya hastalığı geçirerek ya da aşılarla olacak. Aşılamanın süratli ve yaygın olarak yapılmamı gerekiyor ki bu biçimde bir bağışıklık oluşsun ve virüsü durdursun. halbuki bunu yapamıyoruz, pek mümkün olmuyor. Hem aşılara ulaşımla ilgili sorun var; fakir ülkeler aşıya ulaşamıyor örneğin. birebir vakitte kimi beşerler istemiyor ya da ihmalkar davranıyor. O niçinle aşılama çalışmaları fazlaca süratli bir biçimde yaygın hale gelemedi. bu biçimde olunca süreç uzuyor, elde edilen bağışıklık vakit ortasında zayıflıyor, yeni doz aşılamalar gerekiyor, yeni varyantlar çıkıyor, bunlar mevcut aşılardan kaçabiliyor. ötürüsıyla aşılarla pandemiyi durduracak bir bağışıklığın kazanılması mümkün olmadı ve olmayacak üzere görünüyor.”
SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞI OLUR MU
Aşı haricindeki öteki seçeneğin sürü bağışıklığı olduğunu hatırlatan Tevfik Özlü, bu haliyle bunun istenilmeyen bir yol olduğunu ve kayıplara yol açtığını vurguladı. Özlü şunları anlattı:
“Diğer seçenek hastalığı geçirerek kazanılan bağışıklık, doğal bu hiç istemediğimiz bir yol. Zira hastalığı geçirdiğinizde büyük bedeller ödüyorsunuz. Entübe edilenler, hastaneye yatanlar, ağır bakıma alınanlar, hayatını kaybedenler… Hasta olanlarda bağışıklık gelişiyor lakin bir fazlaca kişi de ziyan görüyor. Hastalığın topluma büyük bir maliyeti oluyor. Hastalığı geçirerek elde edilecek bağışıklık tercih edilen bir metot değil.”
“Ne var ki” diyerek devam eden Tevfik Özlü insanları öldürmeyen, ağır hastalığa niye olmayan bir varyant için bu durumun farklı olacağının altını çizdi. Tevfik Özlü şu biçimde konuştu:
“Ne var ki işte süratli bulaşan çabuk yayılan lakin insanları öldürmeyen, ağır hastalığa niye olmayan bir varyant ortaya çıkarsa, dünyaya yayılırsa ve insanları kısa müddette hastalandırırsa bir sürü bağışıklığı oluşturabilir. Ölümcül olmadığını düşünürsek, bu biçimde epeyce büyük hasar ve bedel ödemeden bağışıklık sağlanmış olur. Bu, aşı olmayan, olmak istemeyen ya da ulaşamayan insanları da etkileyeceği için daha yaygın bir bağışıklık oluşturacaktır.”
SANKİ BU OMİCRON MU
“Omicron için kimilerinin beklentileri bu yönde” diyerek devam eden Tevfik Özlü şunları vurguladı:
“Bu virüs fazlaca süratli bulaşıp, yayılıyor. Günlük hadise sayıları dünyada 2.5 milyonu aştı. Genelde bildirilen olayların yavaşça seyrettiği ve ölümcül olmadığı istikametinde. Buna dayanarak ‘Bu Omicron sanki kısa müddette dünyaya yayılır herkese bulaşır ve kimseyi öldürmeden bir bağışıklık oluşturur, pandemiyi bitirir’ diye bir senaryo yazılıyor. Bu olabilir, yanlışsız çıkabilir bu biçimde bir mümkünlük var ancak bunu şimdiden söylemek fazlaca mümkün değil.”
BİRAZ BEKLEMEK LAZIM
Özlü, âlâ senaryoyu besleyen ispatların çabucak hemen doğrulanmadığını kaydederek, biraz beklemek gerektiğini söylemiş oldu ve şunları ekledi:
“Hastalığın ağır seyretmediği ve ve ölümcül olmadığı tarafındaki bilgiler yüksek delil seviyesinde bilgilere dayanmıyor. Genelde hastalanmayla ağır hastalığın ortaya çıkması içinde bir hafta ile 10 gün içinde bir süre var ve vefatlar içinde da 3-4 hafta var… ötürüsıyla hani hadise sayılarının artmaya başlamasıyla birlikte hastane doluluk oranları çabucak artmayabilir ya da vefat sayılarında süratli bir yükselme buna çabucak eşlik etmeyebilir. Beklemek, görmek, takip etmek lazım.”
Özlü bu çekincelere karşın “Pandeminin birinci başladığı ülkeler ve coğrafyalarda dikkat edilirse olaylarda artış bulunmasına karşın hastane doluluk oranlarında büyük artışlar görülmemiş üzere. Bu sevindirici, umarım bu güzel senaryo işler” diye konuştu.
KORKULAN SENARYO İSE…
Özlü, Omicronun epeyce daha az ölümcül olsa bile hastalanan kişi sayısının hastaneleri zorlama ihtimalinin tasa yarattığını belirterek makûs senaryo ile kelamlarına son verdi:
“Korkulan, kaygı edilen batı dünyasında kapanmaların planlanmasına sebep olan ise: Oransal olarak daha az ölümcül olsa bile; hastalanan kişi sayısı çok fazla olduğu için hastane doluluk oranlarının ve mevt sayılarının artacağı istikametinde bir kaygı var. Bu da makus senaryo… Hangi istikamette ilerleyecek, önümüzdeki haftalarda bu mevzuda daha net konuşabileceğiz.”
Hazar Şahsuvar
BASKIN SEMPTOMLAR
Omicron varyantının en baskın semptomlarına dikkat çeken Tevfik Özlü şunları sıraladı:
“Daha epey burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüz bölgesi ile alında sinüzit tipi bir ağrı, baş ağrısı, boğazda yanma ile kaşıntı hissi, boğaz ağrısı beraberinde sırt ile göğüs ağrıları, kas ağrıları ve halsizlik genel prestijiyle bu. Ateş kimi vakit oluyor kimi vakit olmuyor öksürük olabiliyor, bulantı olabiliyor. Genel prestijiyle semptomlar grip ya da soğuk algınlığına benziyor. Genelde ayakta tedavi görüyor hastalar, hastaneye yatış hayli gerektirmiyor. Fakat ileri yaşlı ya da eşlik eden kronik rahatsızlığı olan bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde ağır tabloya dönüşebilir ve ölümlere sebep olabilir.”
NELERE DİKKAT ETMELİ
Alınması gereken önlemler için daha evvelkilerden bir fark olmadığını belirten Tevfik Özlü, Omicron’un daha bulaşıcı olduğunu vurgulayarak şu ikazları yaptı:
“Aslında şimdiye kadar bildiğimiz kuralların haricinde değil. Tıpkı önlemler geçerli lakin Omicron epeyce daha kolay ve kısa vakitte bulaşıyor ve hayli daha süratli yayılıyor. Bu niçinle bu önlemlere epeyce daha fazla dikkat etmek gerekiyor. Bilhassa uzaklığın korunması değerli. Toplumsal alanlarda açık alanlar da bile olsa bulaşma riski var. 1.5, 2 metrenin korunması, maskenin adabına uygun kullanılması gerekiyor. Başka beşerlerle paylaştığımız kapalı alanlar, bulaşması için en uygun alanlar… Buralarda fazla vakit geçirmemek mümkünse hiç girmemek lazım. Kalabalıklara sokulmamak, temas etmemek, sarılmamak, tokalaşmamak lazım. En hayli da bir arada yeme içme kültüründen bulaşıyor. Yemek yerken maskeler çıkıyor aralık de korunamıyor. Bunlara dikkat etmek gerekiyor.”
PANDEMİ AŞIYLA BİTER Mİ
Tevfik Özlü, aşıları etkisiz kılan varyantların, aşıya ulaşmakta yaşanan zorlukların, süratli aşılama yapılamasının ve aşı yaptırmak istemeyen insanların pandeminin bitmesi için gerekli bağışıklığın sağlanamamasına sebep olduğunu söylemiş oldu. Aşılama ile pandemiyi durduracak bağışıklığa ulaşılamayacağını düşündüğünü belirten Özlü şu sözleri kullandı:
“Virüsü durdurmak için toplumsal bağışıklığın oluşması ya hastalığı geçirerek ya da aşılarla olacak. Aşılamanın süratli ve yaygın olarak yapılmamı gerekiyor ki bu biçimde bir bağışıklık oluşsun ve virüsü durdursun. halbuki bunu yapamıyoruz, pek mümkün olmuyor. Hem aşılara ulaşımla ilgili sorun var; fakir ülkeler aşıya ulaşamıyor örneğin. birebir vakitte kimi beşerler istemiyor ya da ihmalkar davranıyor. O niçinle aşılama çalışmaları fazlaca süratli bir biçimde yaygın hale gelemedi. bu biçimde olunca süreç uzuyor, elde edilen bağışıklık vakit ortasında zayıflıyor, yeni doz aşılamalar gerekiyor, yeni varyantlar çıkıyor, bunlar mevcut aşılardan kaçabiliyor. ötürüsıyla aşılarla pandemiyi durduracak bir bağışıklığın kazanılması mümkün olmadı ve olmayacak üzere görünüyor.”
SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞI OLUR MU
Aşı haricindeki öteki seçeneğin sürü bağışıklığı olduğunu hatırlatan Tevfik Özlü, bu haliyle bunun istenilmeyen bir yol olduğunu ve kayıplara yol açtığını vurguladı. Özlü şunları anlattı:
“Diğer seçenek hastalığı geçirerek kazanılan bağışıklık, doğal bu hiç istemediğimiz bir yol. Zira hastalığı geçirdiğinizde büyük bedeller ödüyorsunuz. Entübe edilenler, hastaneye yatanlar, ağır bakıma alınanlar, hayatını kaybedenler… Hasta olanlarda bağışıklık gelişiyor lakin bir fazlaca kişi de ziyan görüyor. Hastalığın topluma büyük bir maliyeti oluyor. Hastalığı geçirerek elde edilecek bağışıklık tercih edilen bir metot değil.”
“Ne var ki” diyerek devam eden Tevfik Özlü insanları öldürmeyen, ağır hastalığa niye olmayan bir varyant için bu durumun farklı olacağının altını çizdi. Tevfik Özlü şu biçimde konuştu:
“Ne var ki işte süratli bulaşan çabuk yayılan lakin insanları öldürmeyen, ağır hastalığa niye olmayan bir varyant ortaya çıkarsa, dünyaya yayılırsa ve insanları kısa müddette hastalandırırsa bir sürü bağışıklığı oluşturabilir. Ölümcül olmadığını düşünürsek, bu biçimde epeyce büyük hasar ve bedel ödemeden bağışıklık sağlanmış olur. Bu, aşı olmayan, olmak istemeyen ya da ulaşamayan insanları da etkileyeceği için daha yaygın bir bağışıklık oluşturacaktır.”
SANKİ BU OMİCRON MU
“Omicron için kimilerinin beklentileri bu yönde” diyerek devam eden Tevfik Özlü şunları vurguladı:
“Bu virüs fazlaca süratli bulaşıp, yayılıyor. Günlük hadise sayıları dünyada 2.5 milyonu aştı. Genelde bildirilen olayların yavaşça seyrettiği ve ölümcül olmadığı istikametinde. Buna dayanarak ‘Bu Omicron sanki kısa müddette dünyaya yayılır herkese bulaşır ve kimseyi öldürmeden bir bağışıklık oluşturur, pandemiyi bitirir’ diye bir senaryo yazılıyor. Bu olabilir, yanlışsız çıkabilir bu biçimde bir mümkünlük var ancak bunu şimdiden söylemek fazlaca mümkün değil.”
BİRAZ BEKLEMEK LAZIM
Özlü, âlâ senaryoyu besleyen ispatların çabucak hemen doğrulanmadığını kaydederek, biraz beklemek gerektiğini söylemiş oldu ve şunları ekledi:
“Hastalığın ağır seyretmediği ve ve ölümcül olmadığı tarafındaki bilgiler yüksek delil seviyesinde bilgilere dayanmıyor. Genelde hastalanmayla ağır hastalığın ortaya çıkması içinde bir hafta ile 10 gün içinde bir süre var ve vefatlar içinde da 3-4 hafta var… ötürüsıyla hani hadise sayılarının artmaya başlamasıyla birlikte hastane doluluk oranları çabucak artmayabilir ya da vefat sayılarında süratli bir yükselme buna çabucak eşlik etmeyebilir. Beklemek, görmek, takip etmek lazım.”
Özlü bu çekincelere karşın “Pandeminin birinci başladığı ülkeler ve coğrafyalarda dikkat edilirse olaylarda artış bulunmasına karşın hastane doluluk oranlarında büyük artışlar görülmemiş üzere. Bu sevindirici, umarım bu güzel senaryo işler” diye konuştu.
KORKULAN SENARYO İSE…
Özlü, Omicronun epeyce daha az ölümcül olsa bile hastalanan kişi sayısının hastaneleri zorlama ihtimalinin tasa yarattığını belirterek makûs senaryo ile kelamlarına son verdi:
“Korkulan, kaygı edilen batı dünyasında kapanmaların planlanmasına sebep olan ise: Oransal olarak daha az ölümcül olsa bile; hastalanan kişi sayısı çok fazla olduğu için hastane doluluk oranlarının ve mevt sayılarının artacağı istikametinde bir kaygı var. Bu da makus senaryo… Hangi istikamette ilerleyecek, önümüzdeki haftalarda bu mevzuda daha net konuşabileceğiz.”
Hazar Şahsuvar