Maruf BUZCUGİL – Canan SAKARYA
Cumhurbaşkanlığı tarafınca Meclis’e sunulan 2022 Yılı bütçesi öncesinde DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan AK Parti Böngöl Milletvekili ve TBMM Plan Bütçe Kurulu Lideri Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin sağlıklı işleyen hür kur rejimi yürütmek zorunda olduğunu söylemiş oldu. Yılmaz, global iklim krizine de işaret ederek, “Geleceğin riski olarak tartışılan iklim değişikliği, bugünün realitesi oldu” dedi.
TBMM Plan Bütçe Kurulu Lideri Cevdet Yılmaz, bütçe, parlamento kontrolü, iktisadın gidişatı ve yeşil mutabakat konusunda görüşlerini deklare etti. Cevdet Yılmaz, Bütçe sürecinin 20 Ekim’de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın sunumu ile başlayacağını, 26 Ekim’de birinci vakit içinderda Cumhurbaşkanlığı bütçesinin ele alınmasıyla devam edeceğini bildirdi.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde iktidarın gönderdiği tek tasarının Bütçe kanunu olduğunu hatırlatan Cevdet Yılmaz, parlamento kontrolünün yetersiz kaldığı tenkitlerine ait, “Denetimle ilgili geçmişle mukayese edildiğinde epeyce daha sağlıklı bir müddetç olduğunu tabir edebilirim” diye konuştu.
Yılmaz, rekabetçi kur tartışmalarının yanlışsız olmadığını belirtirken, eninde sonunda kurun kendi istikrarını bulacağını söylemiş oldu.
Cevdet Yılmaz, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil ve Parlamento Muhabirimiz Canan Sakarya’nın sorularını şu biçimde yanıtladı:
HESAP VERME SİSTEMİ İŞLİYOR
2022 yılı bütçesi bu hafta Meclise sunuluyor. Meclisin bütçe hakkını kullanması konusundaki tenkitlere yönelik değerlendirmeniz nedir?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yönetimin tasarı olarak gönderdiği tek kanun bütçe kanunu. Yeni sistemde kuvvetler ayrılığı olduğu için Genel Kurul’da bakanlar bulunmuyorlar, fakat bütçe sürecinde bakanların Komisyon’da milletvekillerinin gün uzunluğu sorularını yorumlarını kıymetlendirme imkanı oluyor. Bu bir manada da hesap verme düzeneği olarak işliyor. Eski sistemde bir günde iki bakanlık görüşülürdü yeni sistemde her gün bir bakanlık bütçesi görüşülüyor. Bu da daha uzun bir görüşmeye imkan sağlıyor. Kurul üyesi olmayan milletvekillerimizden de epey ağır iştirak oluyor, kelam alıyor görüşlerini söz ediyorlar. Bu hesap verebilirlik manasında sahiden epey tesirli bir sistem. Komitedeki tartışmalar daha ağır oluyor. Genel Konseyler aslında onay mercileridir. Komiteler da daha teknik çalışmalar yapılıyor. Sayıştay raporları da geldi ve üyelere dağıtıldı. Ayrıyeten Merkez Bankamızı da bütçe öncesi davet ettik, sunum yaptı iktisattaki görünüm ve para siyasetlerine ait fikirlerini paylaştı. Bu da bütçe sürecindeki görüşmeleri daha nitelikli hale getirecektir. Strateji ve Bütçe Başkanlığı teknik hazırlığı yapıyor, yıllık program hazırlıyor. Bu çalışma da komitemize gelmiş olacak. Bütün bu datalarla birlikte Sayıştay raporları, Merkez Bankası sunumu çalışmalarımızı daha sağlıklı bir taban de yürütmemizi sağlayacak.
Sistem değişikliğinden daha sonra yapılan tartışmaların bir kısmı da iktisat ve bütçe ile ilgili sürüyor. Siz bu tartışmaları nasıl görüyorsunuz?
Bütçe süreci bununla birlikte Kesin Hesap Kanunu’nun da görüşüldüğü bir müddetç. ötürüsıyla yeni bütçe müzakeresi ile geçmişin kıymetlendirilmesi birebir süreçte ele alınmış oluyor. Kontrol işlevi ile bütçe hazırlama işlevi aslında eş vakitli bir biçimde yürüyor. Bir tarafta da Sayıştay Başkanlığı’nın hazırladığı kapsamlı raporlar kontrolün kalitesini artırmış oluyor. Kontrol konusunda bir sorun görmüyorum. Bütün dünyada meclislerin iki işlevi var, bir tanesi kanun yapmak başkası de millet ismine idareyi denetlemek. Bütçe süreci düzgün bir fırsat oluşturmuş oluyor.
BÜYÜME YALNIZCA İÇ TALEP KAYNAKLI DEĞİL
İktisada ait değerlendirmelerinizi nelerdir?
Türkiye iktisadını değerlendirmedilk evvel dünya iktisadını bir pahalandırmak lazım. Zira bütün dünyayı etkileyen süreçler yaşıyoruz. Dünyada bir taraftan 2019 ve devamında global finansal kriz yaşandı, artçı tesirleri sürdü. Bunu üzerine pandemi geldi. Birtakım raporlara turizm dalının 2024 yılında lakin toparlanabileceği tespiti yapılıyor. Biz de tabi dünyanın bir kesimiyiz. 2020 yılına baktığımızda Türkiye’de öteki ülkeler üzere etkilendi lakin mukayeseli olarak baktığımızda en az etkilenen ülkelerden biri oldu. G20’yi temel alırsak, G20 dünya iktisadının yüzde 85’i ve âlâ bir referans. G20’de geçen yıl yüzde 2,3 büyüyebilen Çin, bir de yüzde 1,8 büyüyebilen Türkiye var. Öteki G20 ülkeler küçüldü. Geçen yıl 35 milyar dolar bir cari açıkla karşılaştık. 2019’da cari fazlamız vardı. 2021’e geldiğimizde birinci çeyrekte yüzde 7,2, ikinci çeyrekte yüzde 21,3 bir büyüme var, çok yüksek bir büyüme. Baz tesiri var lakin bir taraftan da bir canlanma var, kısıtlamaların kalkması ile hizmet kesiminde, turizmde aşikâr ölçüde bir canlanma yaşanıyor.
İhracat artışı yüklü olarak endüstriyle gidiyor. Endüstrinin sürüklediği bir ihracat var, bunun büyümemize de önemli bir tesiri kelam konusu. Dış talep büyüme kompozisyonunda değerli bir yer tutuyor. Bu büyümenin kalitesi açısından değerli bir hadise, Türkiye yalnızca iç taleple büyümüyor dış talebin de tesiri var. Hizmet dallarında gelişme var, turizm ve endüstrinin tesiri var, ihracatla bir arada dış talebin takviye verdiği bir büyümemiz var.
Ağustos ayında cari fazla verdik. Merkez Bankası tarafınca 15-17 milyar dolara kadar düşüş bekliyor.
TÜRKİYE ÖZGÜR KUR REJİMİNİ YÜRÜTMEK ZORUNDA
Büyüme ve ihracatta olumlu ayrışan ülkeler içindeyız fakat Türk parasının bedel kaybı açısından baktığımızda başka ülkelerden daha negatif bir ayrışmamız var. Bu da enflasyon doğuruyor. Bu mevzuda ne düşünüyorsunuz?
Türkiye şu anda özgür kur rejimi izliyor. Piyasadaki dövizin arzına talebine bakılırsa şekillenen bir durum olması gerekiyor. Lakin hepimiz biliyoruz ki finansal piyasalarda spekülatif hareketler olabiliyor. Beklentiler kimi vakit başka noktalara götürebiliyor, uygun iktisat teorisinde de bir sarkaç örneği verilir, bir ekonomik temellerle izah edebileceğimiz hareketler vardır bir de onun ötesine giden hareketlenmeler vardır. Ekonomik temeller derken; örneğin cari açık. Cari açığınız artınca olağanda paranızın pahası düşer fakat cari açık artmadığı biçimde düşüyorsa öteki faktörlere bakmanız gerekiyor. Ekonomik temellerine baktığımızda Türkiye berbat bir durumda değil, cari açığımız var fakat azaltıyoruz.
Eninde sonunda kur kendi istikrarını bulacaktır. ötürüsıyla burada rekabetçi kur tartışmaları yapmakta hayli hakikat değil. Türkiye sağlıklı işleyen bir özgür kur rejimini sürdürmek durumunda. Sabit kur rejimleri daha tehlikedir.
2001 krizini Türkiye sabit kur rejiminde yaşadı. Türkiye artık 15 Temmuz’un, pandeminin tesirlerinin geride kalacağı yeni bir periyoda giriyor. Daha fazla sermayenin cezbedilmesi, iç tasarruf oranlarımızın artmasıyla bu meseleleri da aşacağız.
“ÇEVRE PROBLEMİ DEĞİL YENİ BİR KALKINMA MODELİ”
Artık iklim değişikliği konuşmadan hiç bir şey yapamıyoruz. Önümüzde güya yeni bir üretim modeli üzere duruyor. Eski bir planlamacı olarak buradaki görüşleriniz nedir?
Bu artık bir ekonomik kalkınma modeli. Yalnızca etraf sorunu değil yeni bir kalkınma modeli, yeni bir teknoloji modeli, yeni bir iş modeli bütün bunlarla bakmamız lazım. Buna adapte şayet olmazsanız dünya ile Avrupa ile tıpkı frekansta devam edemezsiniz. ötürüsıyla hayati bir tartışma ve hükümetimiz de bunun farkında olarak son devirde önemli adımlar attı. Paris Mutabakatı onaylandı. Türkiye’nin sıkıntısı neydi? 1990’lı senelerda bir kusur yapılmış, Türkiye olmaması gereken bir listeye konmuş, konduğu liste diğerlerine yardım etmesini gerektiren kendisini de fon kullanımına mahzur olan bir liste. Verilen uğraşla diğerlerine fon verme yükümlülüğü ortadan kalktı. Bunu atlattık lakin fonları kullanma konusunda kimi maniler kelam konusuydu burada da kimi adımlar atıldı. Türkiye bu fonları en güzel kullanabilecek ülke, güce bağımlı bir ülke olduğu için aslında enerjiyi verimli kullanmak Türkiye’de yalnızca daha az karbonlu bir iktisat üretmeyecek, cari açığımızı da düşürecek, daha verimli daha rekabet edilebilir bir iktisat oluşturacak, maliyetleri düşürecek, rekabet gücümüzü artıracak.
“Yeşil teknolojiler üretmemiz lazım”
Bir taraftan çevreyi koruyorsunuz bir taraftan rekabet gücünüzü artırıyorsunuz, öteki taraftan da cari açığınızı azaltıyorsunuz. Bilhassa Türkiye üzere ülkelerin yeşil iktisattaki ilerlemeleri, sürdürülebilir kalkınma açısından büyük avantajlar sağlıyor. Bizim burada öncü ülkelerden biri olmamız lazım. Yeşil teknolojiler, yeşil yatırımlar üretmemiz lazım, ki buna başlamış durumdayız.
Buradaki tartışma, kalkınma perspektifiyle bakarsanız büyüme değerli ancak tek başına büyüme kâfi değil, büyüme ile bir arada toplumsal adalet gerekiyor bu da yetmez jenerasyonlar ortası adalet dediğimiz kavram devreye giriyor. İşte etraf dediğimiz, yeşil iktisat dediğimiz jenerasyonlar ortası istikrar. Bütün kaynakları bugün tüketirseniz epey müreffeh yaşayabilirsiniz lakin gelecek jenerasyonlara de tükenmiş bir ülke bırakırsınız. Bu sağlıklı bir kalkınma süreci olmaz.
Son periyotta bütün dünyada artık şu noktaya geldi, iklim değişikliği artık geleceğin bir riski değil bugünün bir gerçeğine dönüştü. Gelecek riski diye tartışılan iklim değişikliği şu anda artık bugünün realitesi olarak tartışılmaya başladı. Bütün dünyada daha somut adımlar bakılırsaceğiz. Türkiye de bu sürece fazlaca süratli ve sistematik giren ülkelerden biri oldu.
“İklim için bakanlığın ismini değiştirdik”
Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak Bakanlık’ta isim değişikliği yapılıyor. İklim değişikliği ismiyle bir başkanlık kurulması kelam konusu, Tarım Bakanlığı’ndan kimi üniteler bu tarafa aktarılacak. Türkiye bir taraftan da bir yol haritası oluşturdu, belirli şuralar oluşturuldu epey daha sistematik olarak artık bu hususlara eğilecek. Bizim bunu yalnızca kamu ile başarmamız mümkün değil, özel bölümle, sivil toplumuyla bütün toplumsal kesitlerle hayatımızın bir kesimi haline getirmemiz gerekiyor.
DÜNYANIN SIKINTISI KURAKLIK VE GÜÇ
Hem dünyada hem Türkiye’de kuraklık ve güç fiyatları değerli sorun olarak görünüyor…
Güçte net ithalatçıyız, güç konusunda yeni kaynaklar bulduk lakin onların kullanılması aşikâr bir müddetç alacak. Bu ortada Türkiye yenilenebilir güç konusunda da değerli ataklar yaptı, ancak sonuçta net ithalatçı pozisyonundayız. Güçteki artış olağan olarak bizim faturamızı da artırıyor ancak şunu da dikkate almamız gerekiyor. İhraç pazarları olarak baktığımızda petrol ve doğalgaz ihraç eden ülkeler beraberinde bizim ihraç pazarlarımız Rusya, körfez ülkeleri, İran ve Afrika’daki birtakım ülkeler. ötürüsıyla bunu kısmen ihracat artışı ile telafi edeceğimizi düşünüyorum. Güç ihraç eden ülkelerin artan geliri bize ihracat artışı olarak bir ölçü yansıyacak ötürüsıyla bir istikrar sağlanacaktır.
FİNANS MERKEZİ CAZİBE SUNACAK
İstanbul Finans Merkezi için yasal düzenlemeden kelam ediliyor…
Atılacak adımlar takvimlendirilmiş durumda. İktisat doğal ki yüklü olacaktır. İstanbul Finans Merkezi’nin iki boyutu var, bir kanun hazırlığı yapılıyor çabucak hemen Meclis gündemine girmiş değil. Net bir takvim söylemem hakikat olmaz lakin bu husus bizim için öncelikli bir mevzu. Türkiye’nin en değerli stratejilerinden bir tanesi bir yandan İstanbul’da fi ziki yer manasında da bir inşaat çalışması var. Türkiye’yi bölgesinde ve global seviyede bir fi nans merkezi haline getirmeyi hedefl eyen bir program. Yeni merkezi daha cazip kılacak bir ekip fi kirler, tartışmalar var, bunlar hazırlık safh asındaki çalışmalar. İstanbul Finans Merkezi elbette bir cazibe sunmak durumunda. Daha fazla sermayeyi cezbetmek için, bir grup teşvik ögeleri da olacaktır.
Okumaya devam et...
Cumhurbaşkanlığı tarafınca Meclis’e sunulan 2022 Yılı bütçesi öncesinde DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan AK Parti Böngöl Milletvekili ve TBMM Plan Bütçe Kurulu Lideri Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin sağlıklı işleyen hür kur rejimi yürütmek zorunda olduğunu söylemiş oldu. Yılmaz, global iklim krizine de işaret ederek, “Geleceğin riski olarak tartışılan iklim değişikliği, bugünün realitesi oldu” dedi.
TBMM Plan Bütçe Kurulu Lideri Cevdet Yılmaz, bütçe, parlamento kontrolü, iktisadın gidişatı ve yeşil mutabakat konusunda görüşlerini deklare etti. Cevdet Yılmaz, Bütçe sürecinin 20 Ekim’de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın sunumu ile başlayacağını, 26 Ekim’de birinci vakit içinderda Cumhurbaşkanlığı bütçesinin ele alınmasıyla devam edeceğini bildirdi.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde iktidarın gönderdiği tek tasarının Bütçe kanunu olduğunu hatırlatan Cevdet Yılmaz, parlamento kontrolünün yetersiz kaldığı tenkitlerine ait, “Denetimle ilgili geçmişle mukayese edildiğinde epeyce daha sağlıklı bir müddetç olduğunu tabir edebilirim” diye konuştu.
Yılmaz, rekabetçi kur tartışmalarının yanlışsız olmadığını belirtirken, eninde sonunda kurun kendi istikrarını bulacağını söylemiş oldu.
Cevdet Yılmaz, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil ve Parlamento Muhabirimiz Canan Sakarya’nın sorularını şu biçimde yanıtladı:
HESAP VERME SİSTEMİ İŞLİYOR
2022 yılı bütçesi bu hafta Meclise sunuluyor. Meclisin bütçe hakkını kullanması konusundaki tenkitlere yönelik değerlendirmeniz nedir?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yönetimin tasarı olarak gönderdiği tek kanun bütçe kanunu. Yeni sistemde kuvvetler ayrılığı olduğu için Genel Kurul’da bakanlar bulunmuyorlar, fakat bütçe sürecinde bakanların Komisyon’da milletvekillerinin gün uzunluğu sorularını yorumlarını kıymetlendirme imkanı oluyor. Bu bir manada da hesap verme düzeneği olarak işliyor. Eski sistemde bir günde iki bakanlık görüşülürdü yeni sistemde her gün bir bakanlık bütçesi görüşülüyor. Bu da daha uzun bir görüşmeye imkan sağlıyor. Kurul üyesi olmayan milletvekillerimizden de epey ağır iştirak oluyor, kelam alıyor görüşlerini söz ediyorlar. Bu hesap verebilirlik manasında sahiden epey tesirli bir sistem. Komitedeki tartışmalar daha ağır oluyor. Genel Konseyler aslında onay mercileridir. Komiteler da daha teknik çalışmalar yapılıyor. Sayıştay raporları da geldi ve üyelere dağıtıldı. Ayrıyeten Merkez Bankamızı da bütçe öncesi davet ettik, sunum yaptı iktisattaki görünüm ve para siyasetlerine ait fikirlerini paylaştı. Bu da bütçe sürecindeki görüşmeleri daha nitelikli hale getirecektir. Strateji ve Bütçe Başkanlığı teknik hazırlığı yapıyor, yıllık program hazırlıyor. Bu çalışma da komitemize gelmiş olacak. Bütün bu datalarla birlikte Sayıştay raporları, Merkez Bankası sunumu çalışmalarımızı daha sağlıklı bir taban de yürütmemizi sağlayacak.
Sistem değişikliğinden daha sonra yapılan tartışmaların bir kısmı da iktisat ve bütçe ile ilgili sürüyor. Siz bu tartışmaları nasıl görüyorsunuz?
Bütçe süreci bununla birlikte Kesin Hesap Kanunu’nun da görüşüldüğü bir müddetç. ötürüsıyla yeni bütçe müzakeresi ile geçmişin kıymetlendirilmesi birebir süreçte ele alınmış oluyor. Kontrol işlevi ile bütçe hazırlama işlevi aslında eş vakitli bir biçimde yürüyor. Bir tarafta da Sayıştay Başkanlığı’nın hazırladığı kapsamlı raporlar kontrolün kalitesini artırmış oluyor. Kontrol konusunda bir sorun görmüyorum. Bütün dünyada meclislerin iki işlevi var, bir tanesi kanun yapmak başkası de millet ismine idareyi denetlemek. Bütçe süreci düzgün bir fırsat oluşturmuş oluyor.
BÜYÜME YALNIZCA İÇ TALEP KAYNAKLI DEĞİL
İktisada ait değerlendirmelerinizi nelerdir?
Türkiye iktisadını değerlendirmedilk evvel dünya iktisadını bir pahalandırmak lazım. Zira bütün dünyayı etkileyen süreçler yaşıyoruz. Dünyada bir taraftan 2019 ve devamında global finansal kriz yaşandı, artçı tesirleri sürdü. Bunu üzerine pandemi geldi. Birtakım raporlara turizm dalının 2024 yılında lakin toparlanabileceği tespiti yapılıyor. Biz de tabi dünyanın bir kesimiyiz. 2020 yılına baktığımızda Türkiye’de öteki ülkeler üzere etkilendi lakin mukayeseli olarak baktığımızda en az etkilenen ülkelerden biri oldu. G20’yi temel alırsak, G20 dünya iktisadının yüzde 85’i ve âlâ bir referans. G20’de geçen yıl yüzde 2,3 büyüyebilen Çin, bir de yüzde 1,8 büyüyebilen Türkiye var. Öteki G20 ülkeler küçüldü. Geçen yıl 35 milyar dolar bir cari açıkla karşılaştık. 2019’da cari fazlamız vardı. 2021’e geldiğimizde birinci çeyrekte yüzde 7,2, ikinci çeyrekte yüzde 21,3 bir büyüme var, çok yüksek bir büyüme. Baz tesiri var lakin bir taraftan da bir canlanma var, kısıtlamaların kalkması ile hizmet kesiminde, turizmde aşikâr ölçüde bir canlanma yaşanıyor.
İhracat artışı yüklü olarak endüstriyle gidiyor. Endüstrinin sürüklediği bir ihracat var, bunun büyümemize de önemli bir tesiri kelam konusu. Dış talep büyüme kompozisyonunda değerli bir yer tutuyor. Bu büyümenin kalitesi açısından değerli bir hadise, Türkiye yalnızca iç taleple büyümüyor dış talebin de tesiri var. Hizmet dallarında gelişme var, turizm ve endüstrinin tesiri var, ihracatla bir arada dış talebin takviye verdiği bir büyümemiz var.
Ağustos ayında cari fazla verdik. Merkez Bankası tarafınca 15-17 milyar dolara kadar düşüş bekliyor.
TÜRKİYE ÖZGÜR KUR REJİMİNİ YÜRÜTMEK ZORUNDA
Büyüme ve ihracatta olumlu ayrışan ülkeler içindeyız fakat Türk parasının bedel kaybı açısından baktığımızda başka ülkelerden daha negatif bir ayrışmamız var. Bu da enflasyon doğuruyor. Bu mevzuda ne düşünüyorsunuz?
Türkiye şu anda özgür kur rejimi izliyor. Piyasadaki dövizin arzına talebine bakılırsa şekillenen bir durum olması gerekiyor. Lakin hepimiz biliyoruz ki finansal piyasalarda spekülatif hareketler olabiliyor. Beklentiler kimi vakit başka noktalara götürebiliyor, uygun iktisat teorisinde de bir sarkaç örneği verilir, bir ekonomik temellerle izah edebileceğimiz hareketler vardır bir de onun ötesine giden hareketlenmeler vardır. Ekonomik temeller derken; örneğin cari açık. Cari açığınız artınca olağanda paranızın pahası düşer fakat cari açık artmadığı biçimde düşüyorsa öteki faktörlere bakmanız gerekiyor. Ekonomik temellerine baktığımızda Türkiye berbat bir durumda değil, cari açığımız var fakat azaltıyoruz.
Eninde sonunda kur kendi istikrarını bulacaktır. ötürüsıyla burada rekabetçi kur tartışmaları yapmakta hayli hakikat değil. Türkiye sağlıklı işleyen bir özgür kur rejimini sürdürmek durumunda. Sabit kur rejimleri daha tehlikedir.
2001 krizini Türkiye sabit kur rejiminde yaşadı. Türkiye artık 15 Temmuz’un, pandeminin tesirlerinin geride kalacağı yeni bir periyoda giriyor. Daha fazla sermayenin cezbedilmesi, iç tasarruf oranlarımızın artmasıyla bu meseleleri da aşacağız.
“ÇEVRE PROBLEMİ DEĞİL YENİ BİR KALKINMA MODELİ”
Artık iklim değişikliği konuşmadan hiç bir şey yapamıyoruz. Önümüzde güya yeni bir üretim modeli üzere duruyor. Eski bir planlamacı olarak buradaki görüşleriniz nedir?
Bu artık bir ekonomik kalkınma modeli. Yalnızca etraf sorunu değil yeni bir kalkınma modeli, yeni bir teknoloji modeli, yeni bir iş modeli bütün bunlarla bakmamız lazım. Buna adapte şayet olmazsanız dünya ile Avrupa ile tıpkı frekansta devam edemezsiniz. ötürüsıyla hayati bir tartışma ve hükümetimiz de bunun farkında olarak son devirde önemli adımlar attı. Paris Mutabakatı onaylandı. Türkiye’nin sıkıntısı neydi? 1990’lı senelerda bir kusur yapılmış, Türkiye olmaması gereken bir listeye konmuş, konduğu liste diğerlerine yardım etmesini gerektiren kendisini de fon kullanımına mahzur olan bir liste. Verilen uğraşla diğerlerine fon verme yükümlülüğü ortadan kalktı. Bunu atlattık lakin fonları kullanma konusunda kimi maniler kelam konusuydu burada da kimi adımlar atıldı. Türkiye bu fonları en güzel kullanabilecek ülke, güce bağımlı bir ülke olduğu için aslında enerjiyi verimli kullanmak Türkiye’de yalnızca daha az karbonlu bir iktisat üretmeyecek, cari açığımızı da düşürecek, daha verimli daha rekabet edilebilir bir iktisat oluşturacak, maliyetleri düşürecek, rekabet gücümüzü artıracak.
“Yeşil teknolojiler üretmemiz lazım”
Bir taraftan çevreyi koruyorsunuz bir taraftan rekabet gücünüzü artırıyorsunuz, öteki taraftan da cari açığınızı azaltıyorsunuz. Bilhassa Türkiye üzere ülkelerin yeşil iktisattaki ilerlemeleri, sürdürülebilir kalkınma açısından büyük avantajlar sağlıyor. Bizim burada öncü ülkelerden biri olmamız lazım. Yeşil teknolojiler, yeşil yatırımlar üretmemiz lazım, ki buna başlamış durumdayız.
Buradaki tartışma, kalkınma perspektifiyle bakarsanız büyüme değerli ancak tek başına büyüme kâfi değil, büyüme ile bir arada toplumsal adalet gerekiyor bu da yetmez jenerasyonlar ortası adalet dediğimiz kavram devreye giriyor. İşte etraf dediğimiz, yeşil iktisat dediğimiz jenerasyonlar ortası istikrar. Bütün kaynakları bugün tüketirseniz epey müreffeh yaşayabilirsiniz lakin gelecek jenerasyonlara de tükenmiş bir ülke bırakırsınız. Bu sağlıklı bir kalkınma süreci olmaz.
Son periyotta bütün dünyada artık şu noktaya geldi, iklim değişikliği artık geleceğin bir riski değil bugünün bir gerçeğine dönüştü. Gelecek riski diye tartışılan iklim değişikliği şu anda artık bugünün realitesi olarak tartışılmaya başladı. Bütün dünyada daha somut adımlar bakılırsaceğiz. Türkiye de bu sürece fazlaca süratli ve sistematik giren ülkelerden biri oldu.
“İklim için bakanlığın ismini değiştirdik”
Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak Bakanlık’ta isim değişikliği yapılıyor. İklim değişikliği ismiyle bir başkanlık kurulması kelam konusu, Tarım Bakanlığı’ndan kimi üniteler bu tarafa aktarılacak. Türkiye bir taraftan da bir yol haritası oluşturdu, belirli şuralar oluşturuldu epey daha sistematik olarak artık bu hususlara eğilecek. Bizim bunu yalnızca kamu ile başarmamız mümkün değil, özel bölümle, sivil toplumuyla bütün toplumsal kesitlerle hayatımızın bir kesimi haline getirmemiz gerekiyor.
DÜNYANIN SIKINTISI KURAKLIK VE GÜÇ
Hem dünyada hem Türkiye’de kuraklık ve güç fiyatları değerli sorun olarak görünüyor…
Güçte net ithalatçıyız, güç konusunda yeni kaynaklar bulduk lakin onların kullanılması aşikâr bir müddetç alacak. Bu ortada Türkiye yenilenebilir güç konusunda da değerli ataklar yaptı, ancak sonuçta net ithalatçı pozisyonundayız. Güçteki artış olağan olarak bizim faturamızı da artırıyor ancak şunu da dikkate almamız gerekiyor. İhraç pazarları olarak baktığımızda petrol ve doğalgaz ihraç eden ülkeler beraberinde bizim ihraç pazarlarımız Rusya, körfez ülkeleri, İran ve Afrika’daki birtakım ülkeler. ötürüsıyla bunu kısmen ihracat artışı ile telafi edeceğimizi düşünüyorum. Güç ihraç eden ülkelerin artan geliri bize ihracat artışı olarak bir ölçü yansıyacak ötürüsıyla bir istikrar sağlanacaktır.
FİNANS MERKEZİ CAZİBE SUNACAK
İstanbul Finans Merkezi için yasal düzenlemeden kelam ediliyor…
Atılacak adımlar takvimlendirilmiş durumda. İktisat doğal ki yüklü olacaktır. İstanbul Finans Merkezi’nin iki boyutu var, bir kanun hazırlığı yapılıyor çabucak hemen Meclis gündemine girmiş değil. Net bir takvim söylemem hakikat olmaz lakin bu husus bizim için öncelikli bir mevzu. Türkiye’nin en değerli stratejilerinden bir tanesi bir yandan İstanbul’da fi ziki yer manasında da bir inşaat çalışması var. Türkiye’yi bölgesinde ve global seviyede bir fi nans merkezi haline getirmeyi hedefl eyen bir program. Yeni merkezi daha cazip kılacak bir ekip fi kirler, tartışmalar var, bunlar hazırlık safh asındaki çalışmalar. İstanbul Finans Merkezi elbette bir cazibe sunmak durumunda. Daha fazla sermayeyi cezbetmek için, bir grup teşvik ögeleri da olacaktır.
Okumaya devam et...