Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” isimli kitabı çıktı.
Sabah ve A Haber’in de ortasında bulunduğu yayın kümesine bağlı Turkuvaz Kitap’tan çıkan kitapta Erdoğan’ın memleketler arası arenadaki kuruluşlara yönelik tenkitleri yer aldı.
Erdoğan kitabında, Birleşmiş Milletler (BM) eksenin ABD ve Avrupa Birliği’ne sert tenkitler yöneltti.
Avrupa’nın kendi fikirlerine ve unsurlarına sahip çıkamadığını savunan Erdoğan, NATO’ya yönelik tenkitlerini de dillendirdi.
Batı dünyasına yönelik sert kısımların yer aldığı ve BM Güvenlik Kurulu’nun yapısının değiştirilmesi gerektiğinin savunulduğu kitapta, Kurulun Daimi üyeleri olan Rusya ve Çin’e yönelik kayda paha bir tenkit yer almadı.
Kitapta Rusya sözü altı defa geçerken, tek tenkit Rusya’nın ismi verilmeden Kırım üzerinden yapıldı.
Erdoğan, dünyadaki sıkıntılarının bir kısmının da ekonomik yük merkezinin Asya Pasifik Bölgesi’ne kayması niçiniyle dengelerin çabucak hemen oturmamasından kaynaklandığını kaydetti.
Savaş uyarısı yapan Erdoğan, “Yükselen toplumsal tepkisellik, dışlayıcı milliyetçilik ve korumacılık kendi döngüsünü tamamlamak üzeredir. İnsanlık koşar adım savaşa gidiyor. Bugün tahlil bulunmazsa yarın hayli geç olabilir.” sözlerini kullandı.
Erdoğan’ın kitabı, dış siyasette önümüzdeki periyotta Batı ittifaklarına yönelik aralıklı siyasetler izleyeceği izlenimi doğurdu.
SURİYELİ SIĞINMACILAR
Kitabın önsözünde, Suriyeli sığınmacılara değinen Erdoğan şu tabirleri kullandı:
“Türkiye yıllardır, 4 milyona yakın Suriyeli sığınmacıyı, tüm gereksinimlerini karşılamak suretiyle kendi topraklarında barındırmaktadır. Bir o kadar Suriyelinin gereksinimlerini da sonumuza yakın yerler başta olmak üzere, denetim altında tuttuğumuz bölgelerde, yerinde karşılıyoruz. Bütün bu faaliyetleri, milletlerarası toplumdan ve kuruluşlardan kayda paha bir takviye almadan, kendi imkanlarımızla ve halkımızın takviyesiyle yürütüyoruz.”
Suriyeli sığınmacılar durumunun bir ülkenin tek başına kendi kaynaklarıyla çözebileceğinin hayli üstünde bir sorun halini olduğunu kaydeden Erdoğan, “Batılı ülkeler sığınmacılar konusunda çok laf etmelerine karşın hakikat düzgün tek bir tahlil önerisi üretmiyorlar. Bu sorunu ortadan kaldırmak için Suriye probleminin çözülmesi gerektiğinin farkında değiller” dedi.
Avrupa ülkelerine 15 Temmuz darbe teşebbüsünü yapan FETÖ üyelerini korudukları için eleştiren Erdoğan, “Avrupalı müttefiklerimiz varil bombalarından, kimyasal silahlardan kaçan mültecileri ülkelerine almazken, bir gecede 251 kişinin ömrünü kaybetmesine niye olan teröristleri kendi bünyelerine kabul ederek onlara muhafaza sağladılar. Bugün teröre karşı savaş ilan ettiğini söz eden ‘dostlarımız’, yanı başımızda bir terör örgütüyle çaba etmek için öbür bir terör örgütünü desteklemekten çekinmedi. Bu hallerinden hala vazgeçmiş değiller” diye yazdı.
“ABD’NİN ÖNDERLİĞİNDE ORTAYA ÇIKAN SİSTEM İSTİKRAR SAĞLAYAMAMIŞTIR”
“Mülteciler için taahhüt edilen ekonomik yardımlar gerçekleştirilmiyor” diyen Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“senelerdır bu saf insanları korumak için sonumuzda bir inançlı bölge kurulması gerektiğini lisana getiriyoruz. Fakat bu teklifimize kulak tıkayanlar artık mülteci dalgasını önlemek için olmadık biçimlerin peşinde koşuyor. Bunun tahlili hudutları kapatmak, tel örgüler ve çitler çekmek değildir. Asıl tahlil, bu insanların kendi ülkelerinde huzur ortasında yaşamalarını sağlamaktan geçiyor. bu biçimdesi bir tahlilin tek adresi ise BM’dir.
Mecburî göç, bugün karşı karşıya kaldığımız meselelerden yalnızca bir adedidir. Bir öteki açıdan bakıldığında, milletlerarası sistem bir güvenlik kriziyle karşı karşıyadır. Soğuk Savaş daha sonrasında ABD’nin önderliğinde ortaya çıkan sistem istikrar sağlayamamıştır. Tam bilakis, dünyanın biroldukca bölgesinde kriz üretmiştir. Bu krizlerin en kıymetlisi 11 Eylül 2001 yılından bu yana yaşadığımız güvenlik krizidir. Güvenlik krizi kendisini birfazlaca biçimde göstermektedir. Bu manada terörizm günümüzün en kıymetli güvenlik krizlerinden biridir.”
“AKDENİZ’DEKİ MÜLTECİ BOTLARININ BATIRILMASI DAHİL İLERİDE UTANÇLA HATIRLANACAK TEKLİFLERLE KARŞILAŞTIK”
Erdoğan, sığınmacılarla ilgili kendisine gelen teklifleri ise şu biçimde aktardı:
“Uluslararası toplum yıllardır Akdeniz’in ve Ege’nin karanlık sularında yitip giden on binlerce insan için bir damla gözyaşı dökmedi. Avrupa’ya ulaşmış olup da her türlü zillete, her türlü incitici tutuma, her türlü istismara maruz kalan göçmenler için harekete geçmeyenler, Türkiye kelam konusu olunca adeta aslan kesildi. Kendi durumlarından zerre kadar hicap duymadan, Türkiye’ye karşı akıl almadık benzetmeler yapıyorlar. Hatta daha da ileri gidip, hiç yüzleri kızarmadan, ‘Siyasi sığınmacı ismi altında kim gelirse bağırlarına basacaklarını’ tabir ediyorlar. Lakin bu insanları Avrupa’ya sokmamanın yollarını aramakla meşguller. Sonlarını kapatmanın derdindeler. Biroldukca Batı ülkesi Suriye kaynaklı sistemsiz göç problemine, yalnızca güvenlik ve ulusal çıkar penceresinden bakmayı tercih etti. Dikenli tel örgütlerinin Avrupa’yı mülteci akınından koruyacağı üzere son derece yanlış bir kanıya prim verildi. Hatta tahlil yolu olarak Akdeniz’deki mülteci botlarının batırılması dahil ileride utançla hatırlanacak tekliflerle karşılaştık, mültecileri geri itme siyasetini onların hayatları değerine uyguladılar ve o beşerler Akdeniz’in sularına terk ettiler.”
GÜVENLİK KONSEYİ’NDE ISLAHAT ÖNERİSİ
Erdoğan, kitabının giriş kısmında BM Güvenlik Kurulu’yla ilgili ıslahat teklifini şu biçimde anlattı:
“Güvenlik Kurulu’ndaki daimi üye sayısının 5 yerine, 20 olmasını teklif ediyoruz. Genel Kurul’un yetkilerinin arttırıldığı, Güvenlik Kurulu’nun tek belirleyici olmadığı ve Genel Kurul’a hesap verebildiği bir yapıya kavuşturularak istikrar sağlanması gerektiğini ileri sürüyoruz. Konsey’de yer alacak 20 ülkenin Genel Kurul’dan seçilmesi de alternatif tahlil olarak öne sürülebilir. bu biçimdece, dünyadaki tüm ülkelerin bu kıymetli karar sisteminde yer alması/alabilmesi temin edilmiş olacaktır.”
“BM’DEN UMUDU KESEMEYİZ”
BM’ye yönelik sert tenkitlerin yer aldığı kitapta, Erdoğan bir daha de BM’ye açık kapı bıraktı. Global problemlere global tahliller üretmek zorunda olduklarını kaydeden Erdoğan, “BM’den umudu kesemeyiz” dedi.
İNANÇ TEMELLİ MODEL ÖNERİSİ: KARAR SİSTEMİNDE MÜSLÜMAN, HIRİSTİYAN, MUSEVİ VE BUDİST HEPSİ OLMASI DAHA ADİL KARARLARIN ALINMASINI SAĞLAYABİLİR
Erdoğan güvenlik kurulunun yapısına dair inanç temelli üyelik modelinin getirilebileceğini şu sözler önerdi:
“Ayrıca, inanç kümelerine baktığınız vakit BM içerisinde de temsil sorunu var. Global karar alma ve uygulama sistemlerindeki temsil adaletsizliği de Müslüman içinde değerli bir rahatsızlık niçinidir. Örneğin BM Güvenlik Kurulu’nda, dünya nüfusunun değerli bir kısmını teşkil eden Müslümanların tek bir daimi temsilcisi bulunmamaktadır. İran, Irak, Filistin, bilhassa Suriye’yle ilgili karar alınacağı vakit, bu sonucu İslam ülkeleri değil, BM’nin beş daimi üyesi alıyor. Bu beş üyeden biri alınacak hakikat kararları veto edip süreci durdurabiliyor.
Karar düzeneğinde Müslüman, Hıristiyan, Musevi ve Budist hepsi olması daha adil kararların alınmasını sağlayabilir. Bu yapıda dini temsil noktasında bir adalet kelam konusu değildir. Mevcut yapıyı on beş ülke, yirmi ülkeden müteşekkil hale getirmek BM’nin daha kapsayıcı bir kurum haline dönüşmesini sağlayabilir. Bu üye ülkeler iki yılda yahut yılda bir değişebilir olmalı. Daima değişmek suretiyle, şu anda 193 üyesi bulunan BM’de tüm ülkeler Güvenlik Kurulu üyeliği hakkına sahip olmalıdır. Her bir ülke, dünyayı yönetmede kelam söyleyebilme hakkına kavuşmalıdır.”
“ÜLKELER TERÖRÜ BİRBİRLERİNE KARŞI BİR ARAÇ OLARAK KULLANIYORLAR”
Memleketler arası siyasette çiftte standardın olduğunu söyleyen Erdoğan, “Uluslararası terörizmle ilgili bir öbür değerli sorun ise ülkeler içinde yaşanmaktadır. Ülkeler terörü birbirlerine karşı bir araç olarak kullanıyorlar. Ortak hareket etme noktasında hassas davranmıyorlar. Bu durum en tehlikeli olanıdır. Memleketler arası terörizme karşı ortak bir anlayış, ortak bir sistem ve bir arada oluşturulmuş bir hareket üslubu hayata geçirmeden milletlerarası terörizmin yenilmesi mümkün değildir.” diye yazdı.
ABD DEMOKRASİYİ BİR SOPA ÜZERE KULLANDI
ABD’nin öncülük ettiği milletlerarası kurumları terk ettiğini vurgulayan Erdoğan, “İkinci Dünya Savaşı daha sonrası öncülük ettiği memleketler arası kurumları da terk etti ve bir daha geri dönmeye çalışıyor. Birinci terk edişinde ne olduğunu daima birlikte gördük. İkinci sefer tıpkı yanılgıya düşmek olağan mi” diye sordu.
Erdoğan ayrıyeten şunları kaydetti:
“Soğuk Savaş’ın daha sonrasındasında yeni dünya tertibi savında bulunan bir ABD artık yok. Yeni bir dünya ortaya çıkıyor. O devir, ABD memleketler arası sistemin demokratik bir halde dönüşeceği istikametinde bir beklentinin doğmasına niye olmuştu. Bu anlayışa göre, demokratik ülkelerin sayısında yaşanacak artış global barışın ve istikrarın yerleşmesini sağlayacaktı. Ama bugünden baktığımızda tam karşıtı oldu. Zira demokrasiyi bir sopa üzere kullandılar. Doğal yollarla değil gayrimeşru yollarla demokrasiyi getireceklerini sandılar.”
IRAK VE SURİYE ELEŞTİRİSİ: NE SURİYELİLER NE DE IRAKLILAR KENDİ BAŞLATMADIKLARI ÇATIŞMALARIN TRAJEDİLERİNİ YAŞARKEN…
ABD’nin Irak işgalini ve daha sonrasında yaptıklarını hatırlatan Erdoğan, Irak’ın benzerinin Suriye’de de yaşandığını kaydetti:
“Önce demokratikleşmeye dayanak verileceği söylendi. Tunus’tan Libya’ya Mısır’dan Suriye’ye kadar biroldukca Arap ülkesinde ‘Arap Baharı’ fitili ateşlendiğinde beşerler demokrasi ve özgürlük arayışıyla sokaklara döküldü. Lakin en kritik noktada bu beşerler terk edildi. Libya bölündü, Mısır darbecilere teslim edildi. Yemen ve Suriye iç savaşa süreklendi. Suriye terör örgütlerinin cirit attığı bir ülkeye dönüştü. Tüm bu olup bitene BM sağır ve dilsiz kaldı. ABD Suriye’deki iç savaşta adil ve sorumlu bir rol oynamak yerine teröre karşı terörü destekleme yoluna gitti. Bugün DEAŞ’la çaba ediyoruz ismi altında ABD terör örgütü PYD’ye ve onun silahlı kolu olan YPG’ye eğitim ve silah vermekten çekinmiyor. İlkesel bir tavır maalesef sergilenmedi. Ne Suriyeliler ne de Iraklılar kendi başlatmadıkları çatışmaların trajedilerini yaşarken, büyük güçler yalnızca kendilerini ilgilendiren terör ve göçü sorun olarak gördü. Bu iki ülkede sarsılan devlet otoritesi kararı ortaya çıkan DEAŞ en çok bu ülkelerin vatandaşlarına ziyan verdi. Fakat bir daha Batılı ülkeler onlardan epey daha fazla şikayetçi oldu. Bu ülkeler terör örgütleri içinde hesaplaşma alanına dönüştürüldü. Vekalet savaşları bu toplumları teslim isimli. Kendilerinin seçimi olmayan bir hesaplaşmanın ortasında kaldılar. Dünya bu zulme kayıtsız. BM kendisinden beklenenlerin hiç birini yerine getiremez biçimde.”
“AVRUPA BOSNA’DA ÖLMÜŞ, SURİYE’DE GÖMÜLMÜŞTÜR”
Avrupa Birliği’ne yönelik tenkitleri de dillendiren Recep Tayyip Erdoğan, “Tarihin en büyük azap savları karşısında Batı dünyası sessiz kalmayı tercih etti. Guantanamo’da olanları, öbür cezaevlerinde, hapishanelerde yaşananları tüm dünya izledi. Mazlumlar ve zalimler değişse de zulmü tribünden seyredenler değişmedi, değişmiyor. Avrupa Bosna’da ölmüş, Suriye’de gömülmüştür” diye yazdı.
“EKONOMİK YÜK MERKEZİNİN ASYA PASİFİK BÖLGESİ’NE KAYMASI…”
Erdoğan, kitabında dünyadaki meselelere, vekalet savaşlarına değindi. “Bölgelere nazaran vakit zaman birtakım mevzular fazla ön plana çıksa da günümüzde tüm ülkelerin karşı karşıya olduğu epey değerli ortak sorunlar bulunuyor” diye Erdoğan şu biçimde devam etti:
“Bu sınamaların bir kısmı, dünyada Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde başlayan dönüşüm sürecinin çabucak hemen tamamlanamamasından, bir kısmı da ekonomik yük merkezinin Asya Pasifik Bölgesi’ne kayması niçiniyle dengelerin çabucak hemen oturmamasından kaynaklanıyor.”
NATO ÇIKIŞI: ZAYIFLADIĞINI HÜZÜNLE GÖRÜYORUZ
NATO’nun açık kapı siyasetini ve caydırıcılığını önemsediklerini belirten Erdoğan, “Fakat maalesef NATO’nun üye ülkeler içindeki iş birliği eksikliği niçiniyle zayıfladığını ıstırapla görüyoruz. Öte yandan NATO ortasındaki tartışmalara baktığımızda, güvenlik sıkıntılarının adil bir biçimde çözülmesi pek mümkün görünmüyor. Kimi üye ülkeler NATO’yu kıyasıya eleştiriyor, birtakım üyeler de bir öteki NATO üyesini açıkça tehdit ediyor” diye yazdı.
“AVRUPA FİKRİ YIKIMA YANLIŞSIZ SÜRÜKLENİYOR”
Avrupa fikrinin yıkıma hakikat sürüklendiğini kaydeden Erdoğan, “AB, bugün büyük bir sınamayla karşı karşıyadır. senelerca savunduğunu argüman ettiği bedelleri görmezden gelen AB; terörle çaba, mülteci sorunu üzere biroldukça ana başlıkta uygun bir imtihan veremiyor. 90’lı senelerdan yahut 2000’li yılların başındaki havadan eser yok. AB, savunduğunu iddia ettiği bedellere ne sahip çıkabiliyor ne de sahip çıkmak istiyor. Birlik üyesi ülkeler ve vatandaşları, AB hakkında artık yüksek beklentilere sahip değil. Brexit meselade de görüldüğü üzere şikayetler fazlaca daha açık halde ortaya çıktı. Yenim periyotta ülkeler ortası gerginliklerin artışına dahi şahitlik ediyoruz. Avrupa fikri yıkıma yanlışsız sürükleniyor. hiç bir bahiste gereğince inisiyatif almıyor, alamıyor. Tepkisel milliyetçiliğe ve yabancı düşmanlığına teslim oluyor. Irkçılık ve İslamofobi Avrupa Birliği’nin geleceğini tehdit eder hale geldi.” sözlerini kullandı.
“İNSANLIK KOŞAR ADIM SAVAŞA GİDİYOR”
Erdoğan, insanlığın savaşa hakikat gittiğini ileri sürdüğü kitabında şunları kaydetti:
“Terör, göç, iklim şartları, global ısınma, açlık, kuraklık, adaletsizlik, sürdürülebilir büyüme meseleleri, başarısız devletler üzere sorunlar hala ortadadır. Lakin maalesef artık bunlara devletler ortası çatışma ihtimali de eklendi. Yükselen toplumsal tepkisellik, dışlayıcı milliyetçilik ve korumacılık kendi döngüsünü tamamlamak üzeredir. İnsanlık koşar adım savaşa gidiyor. Bugün tahlil bulunmazsa yarın epeyce geç olabilir. Savaş global bir sıkıntıdır. Engellemek de fakat global gayretlerle mümkün olur. İnsanlığın elinden bulunan tek araç tüm meselelerine karşın hala BM yeridir. BM katiyetle ve hemen ıslahat edilmelidir.”
Sami Menteş
Sabah ve A Haber’in de ortasında bulunduğu yayın kümesine bağlı Turkuvaz Kitap’tan çıkan kitapta Erdoğan’ın memleketler arası arenadaki kuruluşlara yönelik tenkitleri yer aldı.
Erdoğan kitabında, Birleşmiş Milletler (BM) eksenin ABD ve Avrupa Birliği’ne sert tenkitler yöneltti.
Avrupa’nın kendi fikirlerine ve unsurlarına sahip çıkamadığını savunan Erdoğan, NATO’ya yönelik tenkitlerini de dillendirdi.
Batı dünyasına yönelik sert kısımların yer aldığı ve BM Güvenlik Kurulu’nun yapısının değiştirilmesi gerektiğinin savunulduğu kitapta, Kurulun Daimi üyeleri olan Rusya ve Çin’e yönelik kayda paha bir tenkit yer almadı.
Kitapta Rusya sözü altı defa geçerken, tek tenkit Rusya’nın ismi verilmeden Kırım üzerinden yapıldı.
Erdoğan, dünyadaki sıkıntılarının bir kısmının da ekonomik yük merkezinin Asya Pasifik Bölgesi’ne kayması niçiniyle dengelerin çabucak hemen oturmamasından kaynaklandığını kaydetti.
Savaş uyarısı yapan Erdoğan, “Yükselen toplumsal tepkisellik, dışlayıcı milliyetçilik ve korumacılık kendi döngüsünü tamamlamak üzeredir. İnsanlık koşar adım savaşa gidiyor. Bugün tahlil bulunmazsa yarın hayli geç olabilir.” sözlerini kullandı.
Erdoğan’ın kitabı, dış siyasette önümüzdeki periyotta Batı ittifaklarına yönelik aralıklı siyasetler izleyeceği izlenimi doğurdu.
SURİYELİ SIĞINMACILAR
Kitabın önsözünde, Suriyeli sığınmacılara değinen Erdoğan şu tabirleri kullandı:
“Türkiye yıllardır, 4 milyona yakın Suriyeli sığınmacıyı, tüm gereksinimlerini karşılamak suretiyle kendi topraklarında barındırmaktadır. Bir o kadar Suriyelinin gereksinimlerini da sonumuza yakın yerler başta olmak üzere, denetim altında tuttuğumuz bölgelerde, yerinde karşılıyoruz. Bütün bu faaliyetleri, milletlerarası toplumdan ve kuruluşlardan kayda paha bir takviye almadan, kendi imkanlarımızla ve halkımızın takviyesiyle yürütüyoruz.”
Suriyeli sığınmacılar durumunun bir ülkenin tek başına kendi kaynaklarıyla çözebileceğinin hayli üstünde bir sorun halini olduğunu kaydeden Erdoğan, “Batılı ülkeler sığınmacılar konusunda çok laf etmelerine karşın hakikat düzgün tek bir tahlil önerisi üretmiyorlar. Bu sorunu ortadan kaldırmak için Suriye probleminin çözülmesi gerektiğinin farkında değiller” dedi.
Avrupa ülkelerine 15 Temmuz darbe teşebbüsünü yapan FETÖ üyelerini korudukları için eleştiren Erdoğan, “Avrupalı müttefiklerimiz varil bombalarından, kimyasal silahlardan kaçan mültecileri ülkelerine almazken, bir gecede 251 kişinin ömrünü kaybetmesine niye olan teröristleri kendi bünyelerine kabul ederek onlara muhafaza sağladılar. Bugün teröre karşı savaş ilan ettiğini söz eden ‘dostlarımız’, yanı başımızda bir terör örgütüyle çaba etmek için öbür bir terör örgütünü desteklemekten çekinmedi. Bu hallerinden hala vazgeçmiş değiller” diye yazdı.
“ABD’NİN ÖNDERLİĞİNDE ORTAYA ÇIKAN SİSTEM İSTİKRAR SAĞLAYAMAMIŞTIR”
“Mülteciler için taahhüt edilen ekonomik yardımlar gerçekleştirilmiyor” diyen Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“senelerdır bu saf insanları korumak için sonumuzda bir inançlı bölge kurulması gerektiğini lisana getiriyoruz. Fakat bu teklifimize kulak tıkayanlar artık mülteci dalgasını önlemek için olmadık biçimlerin peşinde koşuyor. Bunun tahlili hudutları kapatmak, tel örgüler ve çitler çekmek değildir. Asıl tahlil, bu insanların kendi ülkelerinde huzur ortasında yaşamalarını sağlamaktan geçiyor. bu biçimdesi bir tahlilin tek adresi ise BM’dir.
Mecburî göç, bugün karşı karşıya kaldığımız meselelerden yalnızca bir adedidir. Bir öteki açıdan bakıldığında, milletlerarası sistem bir güvenlik kriziyle karşı karşıyadır. Soğuk Savaş daha sonrasında ABD’nin önderliğinde ortaya çıkan sistem istikrar sağlayamamıştır. Tam bilakis, dünyanın biroldukca bölgesinde kriz üretmiştir. Bu krizlerin en kıymetlisi 11 Eylül 2001 yılından bu yana yaşadığımız güvenlik krizidir. Güvenlik krizi kendisini birfazlaca biçimde göstermektedir. Bu manada terörizm günümüzün en kıymetli güvenlik krizlerinden biridir.”
“AKDENİZ’DEKİ MÜLTECİ BOTLARININ BATIRILMASI DAHİL İLERİDE UTANÇLA HATIRLANACAK TEKLİFLERLE KARŞILAŞTIK”
Erdoğan, sığınmacılarla ilgili kendisine gelen teklifleri ise şu biçimde aktardı:
“Uluslararası toplum yıllardır Akdeniz’in ve Ege’nin karanlık sularında yitip giden on binlerce insan için bir damla gözyaşı dökmedi. Avrupa’ya ulaşmış olup da her türlü zillete, her türlü incitici tutuma, her türlü istismara maruz kalan göçmenler için harekete geçmeyenler, Türkiye kelam konusu olunca adeta aslan kesildi. Kendi durumlarından zerre kadar hicap duymadan, Türkiye’ye karşı akıl almadık benzetmeler yapıyorlar. Hatta daha da ileri gidip, hiç yüzleri kızarmadan, ‘Siyasi sığınmacı ismi altında kim gelirse bağırlarına basacaklarını’ tabir ediyorlar. Lakin bu insanları Avrupa’ya sokmamanın yollarını aramakla meşguller. Sonlarını kapatmanın derdindeler. Biroldukca Batı ülkesi Suriye kaynaklı sistemsiz göç problemine, yalnızca güvenlik ve ulusal çıkar penceresinden bakmayı tercih etti. Dikenli tel örgütlerinin Avrupa’yı mülteci akınından koruyacağı üzere son derece yanlış bir kanıya prim verildi. Hatta tahlil yolu olarak Akdeniz’deki mülteci botlarının batırılması dahil ileride utançla hatırlanacak tekliflerle karşılaştık, mültecileri geri itme siyasetini onların hayatları değerine uyguladılar ve o beşerler Akdeniz’in sularına terk ettiler.”
GÜVENLİK KONSEYİ’NDE ISLAHAT ÖNERİSİ
Erdoğan, kitabının giriş kısmında BM Güvenlik Kurulu’yla ilgili ıslahat teklifini şu biçimde anlattı:
“Güvenlik Kurulu’ndaki daimi üye sayısının 5 yerine, 20 olmasını teklif ediyoruz. Genel Kurul’un yetkilerinin arttırıldığı, Güvenlik Kurulu’nun tek belirleyici olmadığı ve Genel Kurul’a hesap verebildiği bir yapıya kavuşturularak istikrar sağlanması gerektiğini ileri sürüyoruz. Konsey’de yer alacak 20 ülkenin Genel Kurul’dan seçilmesi de alternatif tahlil olarak öne sürülebilir. bu biçimdece, dünyadaki tüm ülkelerin bu kıymetli karar sisteminde yer alması/alabilmesi temin edilmiş olacaktır.”
“BM’DEN UMUDU KESEMEYİZ”
BM’ye yönelik sert tenkitlerin yer aldığı kitapta, Erdoğan bir daha de BM’ye açık kapı bıraktı. Global problemlere global tahliller üretmek zorunda olduklarını kaydeden Erdoğan, “BM’den umudu kesemeyiz” dedi.
İNANÇ TEMELLİ MODEL ÖNERİSİ: KARAR SİSTEMİNDE MÜSLÜMAN, HIRİSTİYAN, MUSEVİ VE BUDİST HEPSİ OLMASI DAHA ADİL KARARLARIN ALINMASINI SAĞLAYABİLİR
Erdoğan güvenlik kurulunun yapısına dair inanç temelli üyelik modelinin getirilebileceğini şu sözler önerdi:
“Ayrıca, inanç kümelerine baktığınız vakit BM içerisinde de temsil sorunu var. Global karar alma ve uygulama sistemlerindeki temsil adaletsizliği de Müslüman içinde değerli bir rahatsızlık niçinidir. Örneğin BM Güvenlik Kurulu’nda, dünya nüfusunun değerli bir kısmını teşkil eden Müslümanların tek bir daimi temsilcisi bulunmamaktadır. İran, Irak, Filistin, bilhassa Suriye’yle ilgili karar alınacağı vakit, bu sonucu İslam ülkeleri değil, BM’nin beş daimi üyesi alıyor. Bu beş üyeden biri alınacak hakikat kararları veto edip süreci durdurabiliyor.
Karar düzeneğinde Müslüman, Hıristiyan, Musevi ve Budist hepsi olması daha adil kararların alınmasını sağlayabilir. Bu yapıda dini temsil noktasında bir adalet kelam konusu değildir. Mevcut yapıyı on beş ülke, yirmi ülkeden müteşekkil hale getirmek BM’nin daha kapsayıcı bir kurum haline dönüşmesini sağlayabilir. Bu üye ülkeler iki yılda yahut yılda bir değişebilir olmalı. Daima değişmek suretiyle, şu anda 193 üyesi bulunan BM’de tüm ülkeler Güvenlik Kurulu üyeliği hakkına sahip olmalıdır. Her bir ülke, dünyayı yönetmede kelam söyleyebilme hakkına kavuşmalıdır.”
“ÜLKELER TERÖRÜ BİRBİRLERİNE KARŞI BİR ARAÇ OLARAK KULLANIYORLAR”
Memleketler arası siyasette çiftte standardın olduğunu söyleyen Erdoğan, “Uluslararası terörizmle ilgili bir öbür değerli sorun ise ülkeler içinde yaşanmaktadır. Ülkeler terörü birbirlerine karşı bir araç olarak kullanıyorlar. Ortak hareket etme noktasında hassas davranmıyorlar. Bu durum en tehlikeli olanıdır. Memleketler arası terörizme karşı ortak bir anlayış, ortak bir sistem ve bir arada oluşturulmuş bir hareket üslubu hayata geçirmeden milletlerarası terörizmin yenilmesi mümkün değildir.” diye yazdı.
ABD DEMOKRASİYİ BİR SOPA ÜZERE KULLANDI
ABD’nin öncülük ettiği milletlerarası kurumları terk ettiğini vurgulayan Erdoğan, “İkinci Dünya Savaşı daha sonrası öncülük ettiği memleketler arası kurumları da terk etti ve bir daha geri dönmeye çalışıyor. Birinci terk edişinde ne olduğunu daima birlikte gördük. İkinci sefer tıpkı yanılgıya düşmek olağan mi” diye sordu.
Erdoğan ayrıyeten şunları kaydetti:
“Soğuk Savaş’ın daha sonrasındasında yeni dünya tertibi savında bulunan bir ABD artık yok. Yeni bir dünya ortaya çıkıyor. O devir, ABD memleketler arası sistemin demokratik bir halde dönüşeceği istikametinde bir beklentinin doğmasına niye olmuştu. Bu anlayışa göre, demokratik ülkelerin sayısında yaşanacak artış global barışın ve istikrarın yerleşmesini sağlayacaktı. Ama bugünden baktığımızda tam karşıtı oldu. Zira demokrasiyi bir sopa üzere kullandılar. Doğal yollarla değil gayrimeşru yollarla demokrasiyi getireceklerini sandılar.”
IRAK VE SURİYE ELEŞTİRİSİ: NE SURİYELİLER NE DE IRAKLILAR KENDİ BAŞLATMADIKLARI ÇATIŞMALARIN TRAJEDİLERİNİ YAŞARKEN…
ABD’nin Irak işgalini ve daha sonrasında yaptıklarını hatırlatan Erdoğan, Irak’ın benzerinin Suriye’de de yaşandığını kaydetti:
“Önce demokratikleşmeye dayanak verileceği söylendi. Tunus’tan Libya’ya Mısır’dan Suriye’ye kadar biroldukca Arap ülkesinde ‘Arap Baharı’ fitili ateşlendiğinde beşerler demokrasi ve özgürlük arayışıyla sokaklara döküldü. Lakin en kritik noktada bu beşerler terk edildi. Libya bölündü, Mısır darbecilere teslim edildi. Yemen ve Suriye iç savaşa süreklendi. Suriye terör örgütlerinin cirit attığı bir ülkeye dönüştü. Tüm bu olup bitene BM sağır ve dilsiz kaldı. ABD Suriye’deki iç savaşta adil ve sorumlu bir rol oynamak yerine teröre karşı terörü destekleme yoluna gitti. Bugün DEAŞ’la çaba ediyoruz ismi altında ABD terör örgütü PYD’ye ve onun silahlı kolu olan YPG’ye eğitim ve silah vermekten çekinmiyor. İlkesel bir tavır maalesef sergilenmedi. Ne Suriyeliler ne de Iraklılar kendi başlatmadıkları çatışmaların trajedilerini yaşarken, büyük güçler yalnızca kendilerini ilgilendiren terör ve göçü sorun olarak gördü. Bu iki ülkede sarsılan devlet otoritesi kararı ortaya çıkan DEAŞ en çok bu ülkelerin vatandaşlarına ziyan verdi. Fakat bir daha Batılı ülkeler onlardan epey daha fazla şikayetçi oldu. Bu ülkeler terör örgütleri içinde hesaplaşma alanına dönüştürüldü. Vekalet savaşları bu toplumları teslim isimli. Kendilerinin seçimi olmayan bir hesaplaşmanın ortasında kaldılar. Dünya bu zulme kayıtsız. BM kendisinden beklenenlerin hiç birini yerine getiremez biçimde.”
“AVRUPA BOSNA’DA ÖLMÜŞ, SURİYE’DE GÖMÜLMÜŞTÜR”
Avrupa Birliği’ne yönelik tenkitleri de dillendiren Recep Tayyip Erdoğan, “Tarihin en büyük azap savları karşısında Batı dünyası sessiz kalmayı tercih etti. Guantanamo’da olanları, öbür cezaevlerinde, hapishanelerde yaşananları tüm dünya izledi. Mazlumlar ve zalimler değişse de zulmü tribünden seyredenler değişmedi, değişmiyor. Avrupa Bosna’da ölmüş, Suriye’de gömülmüştür” diye yazdı.
“EKONOMİK YÜK MERKEZİNİN ASYA PASİFİK BÖLGESİ’NE KAYMASI…”
Erdoğan, kitabında dünyadaki meselelere, vekalet savaşlarına değindi. “Bölgelere nazaran vakit zaman birtakım mevzular fazla ön plana çıksa da günümüzde tüm ülkelerin karşı karşıya olduğu epey değerli ortak sorunlar bulunuyor” diye Erdoğan şu biçimde devam etti:
“Bu sınamaların bir kısmı, dünyada Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde başlayan dönüşüm sürecinin çabucak hemen tamamlanamamasından, bir kısmı da ekonomik yük merkezinin Asya Pasifik Bölgesi’ne kayması niçiniyle dengelerin çabucak hemen oturmamasından kaynaklanıyor.”
NATO ÇIKIŞI: ZAYIFLADIĞINI HÜZÜNLE GÖRÜYORUZ
NATO’nun açık kapı siyasetini ve caydırıcılığını önemsediklerini belirten Erdoğan, “Fakat maalesef NATO’nun üye ülkeler içindeki iş birliği eksikliği niçiniyle zayıfladığını ıstırapla görüyoruz. Öte yandan NATO ortasındaki tartışmalara baktığımızda, güvenlik sıkıntılarının adil bir biçimde çözülmesi pek mümkün görünmüyor. Kimi üye ülkeler NATO’yu kıyasıya eleştiriyor, birtakım üyeler de bir öteki NATO üyesini açıkça tehdit ediyor” diye yazdı.
“AVRUPA FİKRİ YIKIMA YANLIŞSIZ SÜRÜKLENİYOR”
Avrupa fikrinin yıkıma hakikat sürüklendiğini kaydeden Erdoğan, “AB, bugün büyük bir sınamayla karşı karşıyadır. senelerca savunduğunu argüman ettiği bedelleri görmezden gelen AB; terörle çaba, mülteci sorunu üzere biroldukça ana başlıkta uygun bir imtihan veremiyor. 90’lı senelerdan yahut 2000’li yılların başındaki havadan eser yok. AB, savunduğunu iddia ettiği bedellere ne sahip çıkabiliyor ne de sahip çıkmak istiyor. Birlik üyesi ülkeler ve vatandaşları, AB hakkında artık yüksek beklentilere sahip değil. Brexit meselade de görüldüğü üzere şikayetler fazlaca daha açık halde ortaya çıktı. Yenim periyotta ülkeler ortası gerginliklerin artışına dahi şahitlik ediyoruz. Avrupa fikri yıkıma yanlışsız sürükleniyor. hiç bir bahiste gereğince inisiyatif almıyor, alamıyor. Tepkisel milliyetçiliğe ve yabancı düşmanlığına teslim oluyor. Irkçılık ve İslamofobi Avrupa Birliği’nin geleceğini tehdit eder hale geldi.” sözlerini kullandı.
“İNSANLIK KOŞAR ADIM SAVAŞA GİDİYOR”
Erdoğan, insanlığın savaşa hakikat gittiğini ileri sürdüğü kitabında şunları kaydetti:
“Terör, göç, iklim şartları, global ısınma, açlık, kuraklık, adaletsizlik, sürdürülebilir büyüme meseleleri, başarısız devletler üzere sorunlar hala ortadadır. Lakin maalesef artık bunlara devletler ortası çatışma ihtimali de eklendi. Yükselen toplumsal tepkisellik, dışlayıcı milliyetçilik ve korumacılık kendi döngüsünü tamamlamak üzeredir. İnsanlık koşar adım savaşa gidiyor. Bugün tahlil bulunmazsa yarın epeyce geç olabilir. Savaş global bir sıkıntıdır. Engellemek de fakat global gayretlerle mümkün olur. İnsanlığın elinden bulunan tek araç tüm meselelerine karşın hala BM yeridir. BM katiyetle ve hemen ıslahat edilmelidir.”
Sami Menteş