semaver
Active member
Nörolojik hastalıkların büyük bir kısmı hastalığın doğal gidişatı içerisinde sakatlığa sebep olan ve hastaları günlük hayat aktivitelerinde bağımlı bir duruma getiren tablolar halinde karşımıza çıkar. Bu niçinle nörolojik hastalıklarda fizikî olarak bağımsızlığın sağlanması için erken periyottan itibaren ağır bir rehabilitasyon programı uygulanmalıdır.
Evvelden hasarlanmış hudut dokusunun kendisini tamir etme kapasitesinin şimdi hiç olmadığı ve kaybolan işlevlerin tekrar yerine konamayacağına inanılırdı. Günümüzde ise işlevlerini kaybetmiş hudut dokusunun, olay daha sonrası kendisini onarabilme fonksiyonunun olduğu ayrıyeten beyin dokusunun çevresel tesirlere, tecrübelere ve hasarın yol açtığı doku değişikliklerine adaptasyon ve bir daha yapılanma yeteneğine sahip olduğu gösterilmiştir. Son vakit içinderda yapılan çalışmalarda erken periyotta (özellikle birinci 3 ayda) uygulanan ekstremitenin ağır kullanmasına dayalı ve nazaranv spesifik idmanlar ile beyefendisinin bir daha yapılanmasını sağlayarak yani yeni hudut ağları oluşturarak ekstremite işlevlerinde düzelme sağladığı gösterilmiştir.
İnme (beyin felci) hastalarında damar tıkanıklığına bağlı felçlerde 48 saat ortasında, kanamaya bağlı felçlerde ise 5 gün ortasında rehabilitasyon tarafından kıymetlendirme yapılmalıdır. İnmeli hastalarda klinik problemlerin birçoğu hareketsizlik ve kondisyon kaybından kaynaklandığı için olabildiğince erken hareket temeldir.
Nörolojik hastalıklarda hareketsizliğe bağlı komplikasyon riski artmıştır. Kas gücünde azalma ve kasta erime, kas dayanıklılığında azalma, kas yahut tendon dokusunda olağandışı derecede kısalma, kemiklere yük binmemesi niçiniyle kemiklerde erime, eklemlerde kireçlenme, kalp işlevlerinin azalması, durum değişimine bağlı tansiyon düşmesi, akciğer sorunları (solunum badiresi, enfeksiyon), iştahsızlık, kabızlık, ciltte basınç yaraları, huzursuzluk, artmış sonluluk, uykusuzluk, ağrı eşiğinde azalma, depresyon, entelektüel gerileme, dikkat ve motivasyon kaybı üzere komplikasyonlar hareketsizliğe bağlı gelişebilir.
Özetle, şimdiki bilgiler ışığında antrenmanın beyinde bir daha yapılanmayı sağladığı, bilişsel, duyusal ve davranışsal işlevleri güzelleştirdiği kararına varılmıştır. hem de beyinde bir daha yapılanma ile birlikte nörolojik rahatsızlıkların ve hareketsiz hayatın getirdiği öteki komplikasyonların önlenmesi ve azaltılmasında idmanın emsalsiz değerli yeri vardır.
İNME REHABİLİTASYONU
İnme, beyin damarlarının tıkanması yahut kanamasından kaynaklanan kuvvetsizlik, his bozukluğu, istikrar bozukluğu, konuşma ve zihinsel işlev kaybı, görme sorunlarından komaya kadar gidebilen, birdenbire ortaya çıkan klinik tablolar bütünüdür. İnme, bedenin sağ ya da sol yarısında istemli hareketin kaybı ve felç manasına gelir. Kalp hastalıklarından daha sonra en sık görülen ikinci mevt sebebidir. Yaş, cinsiyet, genetik yatkınlık değiştirilemeyen risk faktörleridir. 55 yaşından itibaren risk artar. Erkeklerde bayanlara bakılırsa risk daha fazladır.
Değiştirilebilen risk faktörleri ise tansiyon yüksekliği, kalp damar hastalıkları, kalp ritim bozuklukları, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, sigara, alkol, kilo, hareketsizlik olarak sayılabilir.
Damar tıkanıklığına bağlı akut inmeli hastalar 48 saat ortasında, kanamaya bağlı inmeli hastalar beş gün ortasında rehabilitasyon istikametinden değerlendirilmelidir. Kapsamlı bir rehabilitasyon programı için inmenin ciddiyeti ve hareket, kendine bakım, irtibat, mesane ve bağırsak denetimi, yutma, bilişsel durum, irtibat yetisi, fizikî durum değerlendirilmeli ve ulaşılabilecek maksatlar belirlenmelidir. Tedaviler kâfi yoğunlukta yapılmalı ve bakılırsav spesifik eğitim verilmelidir. Rehabilitasyonda eklem hareket açıklığını muhafaza, esneklik, kuvvetlendirme, uyum ve dayanıklılık üzere idmanlar, nörofizyolojik tedavi, yürüme, istikrar egzesizleri, zarurî kullanım tedavisi, elektrik stimülasyonu, akupunktur üzere teknikler kullanılmaktadır. Öğrenilen her hareketin günlük ömür aktivitelerinin bir modülü bulunmasına dikkat edilmelidir. Emel, hastayı yemek, paklık, giyinme, soyunma üzere kendine bakım aktivitelerinde bağımsız kılmaktır.
SEREBRAL PALSİ REHABİLİTASYONU
Serebral palsi çocukluk çağında en önde gelen özürlülük niçinlerindendir. Anne karnında ve yenidoğan devrinde gelişmenini tamamlamamış beynin hasarlanması daha sonrası ortaya çıkan, fizikî gelişim bozukluğudur. Kalıcı beyin hasarı ilerleme göstermez. birebir vakitte hareket, tonus, duruş ve istikrar uyum bozuklukları vakit içinde değişime uğrar. Fizikî özüre, duyu-algı, zihinsel, bağlantı ve davranışsal sorunlar, nöbet ve kas iskelet sistemi bozuklukları eşlik edebilir.
Serebral palsi sıklığı toplumda 1000 canlı doğumda 2-3 olarak bildirilmektedir. Genetik, beyin dokusunun oksijensiz kalması, enfeksiyon, travmatik yahut metabolik niçinler gelişmemiş beyin dokusunda hasara niye olabilir. Beyin hasarı doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum daha sonrası gelişebilir. Serebral palsinin %70-80’i doğum öncesi, %10’dan azı doğum sırasında, %10-20’si ise doğum daha sonrası sebeplere bağlı ortaya çıkar. çoğunlukla doğum öncesi devirdeki olguların büyük kısmında niye belirlenememektedir. Doğum sırasında ise niye çoğunlukla doğum travması ve beynin oksijensiz kalmasıdır.
En sık görülen formu, kollarda, bacaklarda çok kasılmalarla birlikte olan spastik tipidir. Bundan öteki istemsiz hareketlerle birlikte olan atetoid yahut ataksik tipler olabilir. Serebral palsinin %30 kadarında zihinsel gerilik olabilir.
Birinci belirtiler ekseriyetle çocuğun gelişimi sırasında oturma ve ayakta durmasının gecikmesiyle anlaşılır. Bu hususta anne- babaların fazlaca dikkatli olmaları gerekir. Çocuğun gelişim takvimini bilmek ve bunu takip etmek gerekir. Sağlıklı bir çocuğun gelişmenindeki esas evreleri şöyle özetleyebilir; 2 aylıkken otururken başını tutabilir. 6 aylıkken takviyesiz oturabilir. 12 -15 aylıkken tek başına yürüyebilir.
Bu gelişmelerde gecikme var ise, kollarda- bacaklarda olağandışı kasılmalar oluyorsa, gözlerde bariz şaşılık, bakışlarda donukluk var ise derhal bir uzman doktora başvurmak gerekir. Teşhis konulduktan daha sonra en kısa vakitte rehabilitasyon programına başlanması gerekir. Serebral palsili çocuğun tedavisi bir grup işidir. Bu takımda fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının yanı sıra fizyoterapist, ergoterapist, anne- baba, özel eğitimci, ortopedist, ortez uzmanı ve psikolog başka ayrı bakılırsav üstlenmelidir. Serebral palsili çocuğun rehabilitasyonu son derece karmaşık bir müddetçtir. Fizik tedavi ve uğraşı tedavi biçimleri, nörogelişimsel tedavi, işlevsel marifetlerin kazandırılması, ortez ismi verilen yardımcı yürüme aygıtları ve uyarlanmış araçlar genel rehabilitasyon formlarını oluştururlar.
KAS HASTALIKLARI REHABİLİTASYONU
Miyopatiler, kalıtımsal, kazanılmış ve sistemik hastalıklara bağlı ortaya çıkabilir. Hudut sisteminde bir bozukluk olmaksızın, iskelet kaslarının ilerleyici dejenerasyonuyla karakterize, kaslarda güçsüzlük ve erimeye sebep olan bir hastalık kümesidir.
Duchenne musküler distrofisi (DMD)
DMD en sık görülen ve en ağır seyreden musküler distrofidir. Distrofin genindeki mutasyon hastalığa yol açar. 3500 erkek doğumda 1 görülür. Etkilenen erkek çocuklar doğumda çoklukla olağandır. Başı dik tutmada zorluk, kas güçsüzlüğünün birinci bulgusu olabilir. Dönme, oturma, emekleme ve ayağa kalkma üzere motor gelişim çocuğun yaşına uygun olarak yapılabilir yahut yavaşça gecikebilir. Hastalık sinsi başlar. Ekseriyetle 3-4 yaş civarı hastalık farkedilir. En erken semptomlar yürüme ve koşmada gecikme, sık düşme ve baldır kaslarında büyümedir. Çocuk yere çömeldikten daha sonra tutunarak kalkar. Bu bulgu Gowers bulgusu olarak bilinir. 5 yaş civarında iki taraflı kalça kaslarının tutulumuna bağlı ördekvari yürüyüş görülür. 7-12 yaş civarı tedavisiz hastalar tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelir. Sırt, bel kaslarının orantısız kuvvetsizliği niçiniyle skolyoz kıymetli bir sorundur. Beklenen hayat mühleti 20-25 yıldır. Tam güzellik sağlayan bir tedavi yoktur. Rehabilitasyon programı ile komplikasyonları önlemek, işlevi korumak ve makul ömür kalitesi elde etmek mümkündür. İlerleyici kas güçsüzlüğü, azalan dayanıklılık, hareket yeteneği ve akciğer işlevlerinde bozulma, ekstremitede kısıtlılıklar, skolyoz, kalp kası tutulumuyla oluşacak kalp bozukluğu bahislerinde aile bilgilendirilmelidir.
Becker musküler distrofi (BMD)
DMD’den daha yavaşça bir kliniğe sahiptir. Erkek popülasyonda 100000’de 3-6 bireyde görülür. DMD’deki tıpkı kaslarda güçsüzlük görülür ancak başlangıç yaşı daha geçtir (10-15 yaş). 15-20 yaş civarında giderek artan kas güçsüzlüğü ve baldır kaslarında büyüme gelişir. Otuzlu yaşlarda merdiven çıkmada kuvvetlik ve kalp sorunları görülür. 25-45 yaşa kadar yürüyebilirler. Hastaların %70 civarında kalp kası tutulumu olur.
Rehabilitasyonda teşhis konduktan daha sonra hastalığı tedavi etmek yahut yavaşlatmak, komplikasyonları önlemek ve hayat kalitesini artırmak hedeflenir. Bunun için miyopatinin tipine, tutulum bölgesine ve şiddetine bakılırsa değişen idman reçeteleri ve ortezler kullanılır.
MULTİPL SKLEROZ REHABİLİTASYONU
Multiple skleroz (MS), hudutları saran miyelin kılıfının hastalığıdır. Hudut hücreleri ve aksonlarda etkilenme olabilir. Hastalık ekseriyetle kentte yaşayan, eğitim ve sosyo-ekonomik seviyesi yüksek bayanlarda görülür. Enfeksiyon, genetik, hormanal, çevresel bir hayli etkenin niye olabileceği otoimmün bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Başlangıç yaşı genç erişkin çağda (10-50 yaşlarında) sıktır. Bayanlarda erkeklere nazaran yaklaşık 2 kat fazla görülür. Belirti ve bulgular etkilenen bölgeye bakılırsa değişkenlik gösterir. Beyin ve omurilik tutulumunda kollarda ve bacaklarda güçsüzlük gelişebilir. Yorgunluk, uyku bozukluğu, bilişsel bozukluklar görülebilir. Duygulanım bozuklukları görülebilir. Çoklukla tek taraflı, göz hareketleriyle ağrının arttığı optik hudut iltihabı en sık görülen tablodur. Görme yollarında bozulmaya yol açar. Boyun bölgesindeki kasların tutulumuna bağlı konuşma ve yutma bozuklukları görülebilir. Beyinciğin etkilenmesine bağlı titreme ve istikrar bozukluğu görülebilir.
Rehabilitasyon uygulamalarının temeli egzersizlerdir. MS’lilerde fizikî aktivite ve antrenmanın azalması kas gücü, kondisyonun azalması, kas gerginliği, yorgunluk, anksiyete ve depresyonda artışa sebep olur. Hareketsizlik kliniği daha da ağırlaştırır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı tarafınca hastanın tıbbi durumuna göre idman tipi, mühleti ve sıklığı belirlenir. İdman uygulamaları MS’li hastalarda olumlu tesir yapabilir. Yapılan çalışmalarda antrenmanın hudut kılıfındaki inflamasyonu azalttığı gösterilmiştir. Klasik rehabilitasyon programı eklem hareket açıklığının sürdürülmesi, kas kuvvetinin artırılması, eklem kısıtlılıklarının giderilmesi için germe, istikrar, uyum, teneffüs, transfer ve yürüme idmanlarından oluşur. MS ömür uzunluğu süreceği için antrenmanlar uzun müddet devam ettirilmelidir.
Evvelden hasarlanmış hudut dokusunun kendisini tamir etme kapasitesinin şimdi hiç olmadığı ve kaybolan işlevlerin tekrar yerine konamayacağına inanılırdı. Günümüzde ise işlevlerini kaybetmiş hudut dokusunun, olay daha sonrası kendisini onarabilme fonksiyonunun olduğu ayrıyeten beyin dokusunun çevresel tesirlere, tecrübelere ve hasarın yol açtığı doku değişikliklerine adaptasyon ve bir daha yapılanma yeteneğine sahip olduğu gösterilmiştir. Son vakit içinderda yapılan çalışmalarda erken periyotta (özellikle birinci 3 ayda) uygulanan ekstremitenin ağır kullanmasına dayalı ve nazaranv spesifik idmanlar ile beyefendisinin bir daha yapılanmasını sağlayarak yani yeni hudut ağları oluşturarak ekstremite işlevlerinde düzelme sağladığı gösterilmiştir.
İnme (beyin felci) hastalarında damar tıkanıklığına bağlı felçlerde 48 saat ortasında, kanamaya bağlı felçlerde ise 5 gün ortasında rehabilitasyon tarafından kıymetlendirme yapılmalıdır. İnmeli hastalarda klinik problemlerin birçoğu hareketsizlik ve kondisyon kaybından kaynaklandığı için olabildiğince erken hareket temeldir.
Nörolojik hastalıklarda hareketsizliğe bağlı komplikasyon riski artmıştır. Kas gücünde azalma ve kasta erime, kas dayanıklılığında azalma, kas yahut tendon dokusunda olağandışı derecede kısalma, kemiklere yük binmemesi niçiniyle kemiklerde erime, eklemlerde kireçlenme, kalp işlevlerinin azalması, durum değişimine bağlı tansiyon düşmesi, akciğer sorunları (solunum badiresi, enfeksiyon), iştahsızlık, kabızlık, ciltte basınç yaraları, huzursuzluk, artmış sonluluk, uykusuzluk, ağrı eşiğinde azalma, depresyon, entelektüel gerileme, dikkat ve motivasyon kaybı üzere komplikasyonlar hareketsizliğe bağlı gelişebilir.
Özetle, şimdiki bilgiler ışığında antrenmanın beyinde bir daha yapılanmayı sağladığı, bilişsel, duyusal ve davranışsal işlevleri güzelleştirdiği kararına varılmıştır. hem de beyinde bir daha yapılanma ile birlikte nörolojik rahatsızlıkların ve hareketsiz hayatın getirdiği öteki komplikasyonların önlenmesi ve azaltılmasında idmanın emsalsiz değerli yeri vardır.
İNME REHABİLİTASYONU
İnme, beyin damarlarının tıkanması yahut kanamasından kaynaklanan kuvvetsizlik, his bozukluğu, istikrar bozukluğu, konuşma ve zihinsel işlev kaybı, görme sorunlarından komaya kadar gidebilen, birdenbire ortaya çıkan klinik tablolar bütünüdür. İnme, bedenin sağ ya da sol yarısında istemli hareketin kaybı ve felç manasına gelir. Kalp hastalıklarından daha sonra en sık görülen ikinci mevt sebebidir. Yaş, cinsiyet, genetik yatkınlık değiştirilemeyen risk faktörleridir. 55 yaşından itibaren risk artar. Erkeklerde bayanlara bakılırsa risk daha fazladır.
Değiştirilebilen risk faktörleri ise tansiyon yüksekliği, kalp damar hastalıkları, kalp ritim bozuklukları, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, sigara, alkol, kilo, hareketsizlik olarak sayılabilir.
Damar tıkanıklığına bağlı akut inmeli hastalar 48 saat ortasında, kanamaya bağlı inmeli hastalar beş gün ortasında rehabilitasyon istikametinden değerlendirilmelidir. Kapsamlı bir rehabilitasyon programı için inmenin ciddiyeti ve hareket, kendine bakım, irtibat, mesane ve bağırsak denetimi, yutma, bilişsel durum, irtibat yetisi, fizikî durum değerlendirilmeli ve ulaşılabilecek maksatlar belirlenmelidir. Tedaviler kâfi yoğunlukta yapılmalı ve bakılırsav spesifik eğitim verilmelidir. Rehabilitasyonda eklem hareket açıklığını muhafaza, esneklik, kuvvetlendirme, uyum ve dayanıklılık üzere idmanlar, nörofizyolojik tedavi, yürüme, istikrar egzesizleri, zarurî kullanım tedavisi, elektrik stimülasyonu, akupunktur üzere teknikler kullanılmaktadır. Öğrenilen her hareketin günlük ömür aktivitelerinin bir modülü bulunmasına dikkat edilmelidir. Emel, hastayı yemek, paklık, giyinme, soyunma üzere kendine bakım aktivitelerinde bağımsız kılmaktır.
SEREBRAL PALSİ REHABİLİTASYONU
Serebral palsi çocukluk çağında en önde gelen özürlülük niçinlerindendir. Anne karnında ve yenidoğan devrinde gelişmenini tamamlamamış beynin hasarlanması daha sonrası ortaya çıkan, fizikî gelişim bozukluğudur. Kalıcı beyin hasarı ilerleme göstermez. birebir vakitte hareket, tonus, duruş ve istikrar uyum bozuklukları vakit içinde değişime uğrar. Fizikî özüre, duyu-algı, zihinsel, bağlantı ve davranışsal sorunlar, nöbet ve kas iskelet sistemi bozuklukları eşlik edebilir.
Serebral palsi sıklığı toplumda 1000 canlı doğumda 2-3 olarak bildirilmektedir. Genetik, beyin dokusunun oksijensiz kalması, enfeksiyon, travmatik yahut metabolik niçinler gelişmemiş beyin dokusunda hasara niye olabilir. Beyin hasarı doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum daha sonrası gelişebilir. Serebral palsinin %70-80’i doğum öncesi, %10’dan azı doğum sırasında, %10-20’si ise doğum daha sonrası sebeplere bağlı ortaya çıkar. çoğunlukla doğum öncesi devirdeki olguların büyük kısmında niye belirlenememektedir. Doğum sırasında ise niye çoğunlukla doğum travması ve beynin oksijensiz kalmasıdır.
En sık görülen formu, kollarda, bacaklarda çok kasılmalarla birlikte olan spastik tipidir. Bundan öteki istemsiz hareketlerle birlikte olan atetoid yahut ataksik tipler olabilir. Serebral palsinin %30 kadarında zihinsel gerilik olabilir.
Birinci belirtiler ekseriyetle çocuğun gelişimi sırasında oturma ve ayakta durmasının gecikmesiyle anlaşılır. Bu hususta anne- babaların fazlaca dikkatli olmaları gerekir. Çocuğun gelişim takvimini bilmek ve bunu takip etmek gerekir. Sağlıklı bir çocuğun gelişmenindeki esas evreleri şöyle özetleyebilir; 2 aylıkken otururken başını tutabilir. 6 aylıkken takviyesiz oturabilir. 12 -15 aylıkken tek başına yürüyebilir.
Bu gelişmelerde gecikme var ise, kollarda- bacaklarda olağandışı kasılmalar oluyorsa, gözlerde bariz şaşılık, bakışlarda donukluk var ise derhal bir uzman doktora başvurmak gerekir. Teşhis konulduktan daha sonra en kısa vakitte rehabilitasyon programına başlanması gerekir. Serebral palsili çocuğun tedavisi bir grup işidir. Bu takımda fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının yanı sıra fizyoterapist, ergoterapist, anne- baba, özel eğitimci, ortopedist, ortez uzmanı ve psikolog başka ayrı bakılırsav üstlenmelidir. Serebral palsili çocuğun rehabilitasyonu son derece karmaşık bir müddetçtir. Fizik tedavi ve uğraşı tedavi biçimleri, nörogelişimsel tedavi, işlevsel marifetlerin kazandırılması, ortez ismi verilen yardımcı yürüme aygıtları ve uyarlanmış araçlar genel rehabilitasyon formlarını oluştururlar.
KAS HASTALIKLARI REHABİLİTASYONU
Miyopatiler, kalıtımsal, kazanılmış ve sistemik hastalıklara bağlı ortaya çıkabilir. Hudut sisteminde bir bozukluk olmaksızın, iskelet kaslarının ilerleyici dejenerasyonuyla karakterize, kaslarda güçsüzlük ve erimeye sebep olan bir hastalık kümesidir.
Duchenne musküler distrofisi (DMD)
DMD en sık görülen ve en ağır seyreden musküler distrofidir. Distrofin genindeki mutasyon hastalığa yol açar. 3500 erkek doğumda 1 görülür. Etkilenen erkek çocuklar doğumda çoklukla olağandır. Başı dik tutmada zorluk, kas güçsüzlüğünün birinci bulgusu olabilir. Dönme, oturma, emekleme ve ayağa kalkma üzere motor gelişim çocuğun yaşına uygun olarak yapılabilir yahut yavaşça gecikebilir. Hastalık sinsi başlar. Ekseriyetle 3-4 yaş civarı hastalık farkedilir. En erken semptomlar yürüme ve koşmada gecikme, sık düşme ve baldır kaslarında büyümedir. Çocuk yere çömeldikten daha sonra tutunarak kalkar. Bu bulgu Gowers bulgusu olarak bilinir. 5 yaş civarında iki taraflı kalça kaslarının tutulumuna bağlı ördekvari yürüyüş görülür. 7-12 yaş civarı tedavisiz hastalar tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelir. Sırt, bel kaslarının orantısız kuvvetsizliği niçiniyle skolyoz kıymetli bir sorundur. Beklenen hayat mühleti 20-25 yıldır. Tam güzellik sağlayan bir tedavi yoktur. Rehabilitasyon programı ile komplikasyonları önlemek, işlevi korumak ve makul ömür kalitesi elde etmek mümkündür. İlerleyici kas güçsüzlüğü, azalan dayanıklılık, hareket yeteneği ve akciğer işlevlerinde bozulma, ekstremitede kısıtlılıklar, skolyoz, kalp kası tutulumuyla oluşacak kalp bozukluğu bahislerinde aile bilgilendirilmelidir.
Becker musküler distrofi (BMD)
DMD’den daha yavaşça bir kliniğe sahiptir. Erkek popülasyonda 100000’de 3-6 bireyde görülür. DMD’deki tıpkı kaslarda güçsüzlük görülür ancak başlangıç yaşı daha geçtir (10-15 yaş). 15-20 yaş civarında giderek artan kas güçsüzlüğü ve baldır kaslarında büyüme gelişir. Otuzlu yaşlarda merdiven çıkmada kuvvetlik ve kalp sorunları görülür. 25-45 yaşa kadar yürüyebilirler. Hastaların %70 civarında kalp kası tutulumu olur.
Rehabilitasyonda teşhis konduktan daha sonra hastalığı tedavi etmek yahut yavaşlatmak, komplikasyonları önlemek ve hayat kalitesini artırmak hedeflenir. Bunun için miyopatinin tipine, tutulum bölgesine ve şiddetine bakılırsa değişen idman reçeteleri ve ortezler kullanılır.
MULTİPL SKLEROZ REHABİLİTASYONU
Multiple skleroz (MS), hudutları saran miyelin kılıfının hastalığıdır. Hudut hücreleri ve aksonlarda etkilenme olabilir. Hastalık ekseriyetle kentte yaşayan, eğitim ve sosyo-ekonomik seviyesi yüksek bayanlarda görülür. Enfeksiyon, genetik, hormanal, çevresel bir hayli etkenin niye olabileceği otoimmün bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Başlangıç yaşı genç erişkin çağda (10-50 yaşlarında) sıktır. Bayanlarda erkeklere nazaran yaklaşık 2 kat fazla görülür. Belirti ve bulgular etkilenen bölgeye bakılırsa değişkenlik gösterir. Beyin ve omurilik tutulumunda kollarda ve bacaklarda güçsüzlük gelişebilir. Yorgunluk, uyku bozukluğu, bilişsel bozukluklar görülebilir. Duygulanım bozuklukları görülebilir. Çoklukla tek taraflı, göz hareketleriyle ağrının arttığı optik hudut iltihabı en sık görülen tablodur. Görme yollarında bozulmaya yol açar. Boyun bölgesindeki kasların tutulumuna bağlı konuşma ve yutma bozuklukları görülebilir. Beyinciğin etkilenmesine bağlı titreme ve istikrar bozukluğu görülebilir.
Rehabilitasyon uygulamalarının temeli egzersizlerdir. MS’lilerde fizikî aktivite ve antrenmanın azalması kas gücü, kondisyonun azalması, kas gerginliği, yorgunluk, anksiyete ve depresyonda artışa sebep olur. Hareketsizlik kliniği daha da ağırlaştırır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı tarafınca hastanın tıbbi durumuna göre idman tipi, mühleti ve sıklığı belirlenir. İdman uygulamaları MS’li hastalarda olumlu tesir yapabilir. Yapılan çalışmalarda antrenmanın hudut kılıfındaki inflamasyonu azalttığı gösterilmiştir. Klasik rehabilitasyon programı eklem hareket açıklığının sürdürülmesi, kas kuvvetinin artırılması, eklem kısıtlılıklarının giderilmesi için germe, istikrar, uyum, teneffüs, transfer ve yürüme idmanlarından oluşur. MS ömür uzunluğu süreceği için antrenmanlar uzun müddet devam ettirilmelidir.