Prof. Alan B. Krueger, intihar etmemiş olsaydı -büyük ihtimal- Nobel Mükafatı alacaktı.
İntihar ettiğinde 58 yaşındaydı.
Cornell Üniversite mezunuydu. Harvard Üniversitesi’nden doktora aldı.
Lider Clinton periyodunda Çalışma Bakanlığı’nın baş ekonomisti olarak çalıştı.
Lider Obama devrinde Ekonomik Danışmanlar Kurulu Başkanlığı’nda bulundu..
Lider Obama periyodunda Hazine Bakan Yardımcılığı yaptı.
Kitaplar yazdı, mükafatlar kazandı.
Princeton Üniversitesi’nde öğretim üyesi iken 16 Mart 2019’da konutunda meyyit bulundu; “intihar” dendi.
Obama onun için şu biçimde konuştu:
-”Alan, bir ekrandaki sayılardan ve bir sayfadaki çizelgelerden daha derin bir tanesiydi. İktisat siyasetini soyut teoriler sorunu olarak görmedi, lakin insanların hayatlarını daha yeterli hale getirmenin bir yolu olarak gördü.”
Evet, Alan Krueger bir emek ekonomisti idi.
“Haziran ayında kitabı çıkacak biri niye intihar eder” üzere vefatı üzerine tartışmalar-polemikler yapıldı. (Her daim yaptığı üzere Krueger ekonomiyi hayata ve hayatı iktisada taşıdığı son kitabının ismi, “Rockonomics: Müzik Sanayisinin İktisat ve Geleceğimiz Hakkında Bize Öğretecekleri” diye çevrilebilir.)
Prof. Krueger, otuz yıldır bir mevzu üzerinde çalışıyordu: “Asgari fiyat artışı işsizliği artırdı mı?”
Bu araştırmayı birlikte yaptığı Prof. David S. Card, bu yıl Nobel Mükafatı aldı.
Pekala, Nobel Ödülü’nün bu çalışmayı desteklemesini nasıl kıymetlendirmek gerekiyor?
MONT PELERİN KARŞI
Nobel iktisat mükafatını alan David Card, 1993 yılında Alan Krueger ile yaptığı araştırmayla çalışma iktisadında “devrim” yaptı. Araştırma, taban fiyat ile istihdam içindeki alaka üzerineydi. Şöyle:
Birbirine epeyce tarafıyla emsal komşu iki eyalet New Jersey/NJ ile Pennsylvania/Penn iktisadı üzerine araştırma yapıyorlar. Her eyalet kendi belirlediği için taban fiyat 1992’de NJ’de 5.05 dolara çıkarılırken Penn’de sabit kaldı 4.25 dolar!
Card ve Krueger taban fiyatla çalışmanın en ağır olduğu 400 fast-food zincirini müşahede altına aldı. Buldukları şaşırtıcıydı:
-Asgari fiyatın arttığı NJ’de işsizlik değil istihdam/ artmıştı!
Evet, fiyat artışı işsizliği artırmıyordu!
halbuki. bu biçimdeki standart ekonomik anlayış, minimum fiyatın yükseltilmesinin düşük fiyatlı çalışanlar için istihdamı azaltacağını savunuyordu!
Card ve Krueger bu çalışmasıyla muhafazakâr ekonomistlerden büyük reaksiyon aldı.
Nobel ödüllü- Neoliberalizm baş destekçisi Mont Pelerin Cemiyeti üyesi Prof. James Buchanan sert çıkış yaptı:
-“hiç bir fizikçinin ‘suyun yokuş üst aktığını’ tez etmeyeceği üzere, kendine hürmeti olan hiç bir ekonomist de minimum fiyattaki artışların istihdamı artırdığını sav edemez. her neyse ki, sırf bir avuç iktisatçı iki yüzyılın öğretisini bir kenara atmaya istekli; çabucak hemen kamp peşinde koşan bir fahişe kümesi haline gelmedik!”
“SOLCULARDAN” DAYANAK
David Card ve Alan Krueger ezber bozdu.
Bu sebeple Teksas Üniversitesi’nden Prof. Daniel Hamermesh, “İş kaybı olmaksızın, daha yüksek fiyat aracılığıyla eşitsizliğin azaltıldığı kusursuz dünya ne yazık ki bir seçenek değil” dedi.
Bazılarına nazaran araştırma yalnızca yanlış değildi, tehlikeliydi! Hatta kimileri Krueger ve Card’ın iktisadın bilimsel bir disiplin olarak statüsünü tehlikeye atmaktan diğer bir şey yapmadığını söylemiş oldu.
Kimi iktisatçılar mevzuyu “komünistliğe” kadar vardıracaktı fakat gerek Card gerekse Krueger bırakın Marksizmi, Keynesyen ekol temsilcisi bile değildi!
Özünde tartışma iktisadın, kitaptan-yazıdan-teoriden çok gözleme-hayata dayanmasına geldi! Bu arada… “Solcu” Joseph Stiglitz ve Paul Krugman üzere ekonomistler Card ve Krueger’e dayanak verdi.
Michigan Üniversitesi’nden ekonomist Betsey Stevenson şunu yazdı:
– “Ekonomi bir toplumsal bilimdir. Alan Krueger, bilimin toplumsal istikametiyle de sahiden ilgilenen bir tanesiydi. İnsanların nasıl olduğunu, insanların nasıl hissettiğini anlamak istedi hep…”
Sonuçta:
Çığır açan bu çalışma yıllar daha sonra Nobel Mükafatı ile takdir edildi.
İşte… Üzerinde durmamız gereken şudur; bu ödül niye emek iktisadına gitti?
“Artık finansın yerini üretim alıyor” diyebilir miyiz?
Nobel’e bu ödül tercihiyle “ihtilal yaptı” diyebilir miyiz?
Evet, neoliberalizmin yolun sonuna geldiğini Nobel Ödülü’nden de anlayabiliriz.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ
Soner Yalçın
İntihar ettiğinde 58 yaşındaydı.
Cornell Üniversite mezunuydu. Harvard Üniversitesi’nden doktora aldı.
Lider Clinton periyodunda Çalışma Bakanlığı’nın baş ekonomisti olarak çalıştı.
Lider Obama devrinde Ekonomik Danışmanlar Kurulu Başkanlığı’nda bulundu..
Lider Obama periyodunda Hazine Bakan Yardımcılığı yaptı.
Kitaplar yazdı, mükafatlar kazandı.
Princeton Üniversitesi’nde öğretim üyesi iken 16 Mart 2019’da konutunda meyyit bulundu; “intihar” dendi.
Obama onun için şu biçimde konuştu:
-”Alan, bir ekrandaki sayılardan ve bir sayfadaki çizelgelerden daha derin bir tanesiydi. İktisat siyasetini soyut teoriler sorunu olarak görmedi, lakin insanların hayatlarını daha yeterli hale getirmenin bir yolu olarak gördü.”
Evet, Alan Krueger bir emek ekonomisti idi.
“Haziran ayında kitabı çıkacak biri niye intihar eder” üzere vefatı üzerine tartışmalar-polemikler yapıldı. (Her daim yaptığı üzere Krueger ekonomiyi hayata ve hayatı iktisada taşıdığı son kitabının ismi, “Rockonomics: Müzik Sanayisinin İktisat ve Geleceğimiz Hakkında Bize Öğretecekleri” diye çevrilebilir.)
Prof. Krueger, otuz yıldır bir mevzu üzerinde çalışıyordu: “Asgari fiyat artışı işsizliği artırdı mı?”
Bu araştırmayı birlikte yaptığı Prof. David S. Card, bu yıl Nobel Mükafatı aldı.
Pekala, Nobel Ödülü’nün bu çalışmayı desteklemesini nasıl kıymetlendirmek gerekiyor?
MONT PELERİN KARŞI
Nobel iktisat mükafatını alan David Card, 1993 yılında Alan Krueger ile yaptığı araştırmayla çalışma iktisadında “devrim” yaptı. Araştırma, taban fiyat ile istihdam içindeki alaka üzerineydi. Şöyle:
Birbirine epeyce tarafıyla emsal komşu iki eyalet New Jersey/NJ ile Pennsylvania/Penn iktisadı üzerine araştırma yapıyorlar. Her eyalet kendi belirlediği için taban fiyat 1992’de NJ’de 5.05 dolara çıkarılırken Penn’de sabit kaldı 4.25 dolar!
Card ve Krueger taban fiyatla çalışmanın en ağır olduğu 400 fast-food zincirini müşahede altına aldı. Buldukları şaşırtıcıydı:
-Asgari fiyatın arttığı NJ’de işsizlik değil istihdam/ artmıştı!
Evet, fiyat artışı işsizliği artırmıyordu!
halbuki. bu biçimdeki standart ekonomik anlayış, minimum fiyatın yükseltilmesinin düşük fiyatlı çalışanlar için istihdamı azaltacağını savunuyordu!
Card ve Krueger bu çalışmasıyla muhafazakâr ekonomistlerden büyük reaksiyon aldı.
Nobel ödüllü- Neoliberalizm baş destekçisi Mont Pelerin Cemiyeti üyesi Prof. James Buchanan sert çıkış yaptı:
-“hiç bir fizikçinin ‘suyun yokuş üst aktığını’ tez etmeyeceği üzere, kendine hürmeti olan hiç bir ekonomist de minimum fiyattaki artışların istihdamı artırdığını sav edemez. her neyse ki, sırf bir avuç iktisatçı iki yüzyılın öğretisini bir kenara atmaya istekli; çabucak hemen kamp peşinde koşan bir fahişe kümesi haline gelmedik!”
“SOLCULARDAN” DAYANAK
David Card ve Alan Krueger ezber bozdu.
Bu sebeple Teksas Üniversitesi’nden Prof. Daniel Hamermesh, “İş kaybı olmaksızın, daha yüksek fiyat aracılığıyla eşitsizliğin azaltıldığı kusursuz dünya ne yazık ki bir seçenek değil” dedi.
Bazılarına nazaran araştırma yalnızca yanlış değildi, tehlikeliydi! Hatta kimileri Krueger ve Card’ın iktisadın bilimsel bir disiplin olarak statüsünü tehlikeye atmaktan diğer bir şey yapmadığını söylemiş oldu.
Kimi iktisatçılar mevzuyu “komünistliğe” kadar vardıracaktı fakat gerek Card gerekse Krueger bırakın Marksizmi, Keynesyen ekol temsilcisi bile değildi!
Özünde tartışma iktisadın, kitaptan-yazıdan-teoriden çok gözleme-hayata dayanmasına geldi! Bu arada… “Solcu” Joseph Stiglitz ve Paul Krugman üzere ekonomistler Card ve Krueger’e dayanak verdi.
Michigan Üniversitesi’nden ekonomist Betsey Stevenson şunu yazdı:
– “Ekonomi bir toplumsal bilimdir. Alan Krueger, bilimin toplumsal istikametiyle de sahiden ilgilenen bir tanesiydi. İnsanların nasıl olduğunu, insanların nasıl hissettiğini anlamak istedi hep…”
Sonuçta:
Çığır açan bu çalışma yıllar daha sonra Nobel Mükafatı ile takdir edildi.
İşte… Üzerinde durmamız gereken şudur; bu ödül niye emek iktisadına gitti?
“Artık finansın yerini üretim alıyor” diyebilir miyiz?
Nobel’e bu ödül tercihiyle “ihtilal yaptı” diyebilir miyiz?
Evet, neoliberalizmin yolun sonuna geldiğini Nobel Ödülü’nden de anlayabiliriz.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ
Soner Yalçın