Bu hafta, geçtiğimiz ay sönük bir biçimde düzenlenen Altın Küre Ödül Töreni’ nin ”yabancı lisanda en güzel film” olarak seçtiği, aslında sinemadan çok bir edebiyat yapıtı sayılabilecek sineması Drive My Car’ı izledim.
2021 Cannes Sinema Şenliği’nden de ekümenik heyet özel mükafatı alan eser (film) 179 dakika boyunca sizi sarıyor; alışılmış ki sinema ve edebiyat tutkunları için geçerli bu terim. Sıkılmanız da mümkün. Bu hafta “iyi seyirler” demedilk evvel bunu başta belirtmek muhtaçlığı hissettim; zira 40 dakikalık bir prolog (öndeyiş) daha sonrası sinemanın içten dışa açıldığını ve akmaya başladığını hissediyorsunuz. Bu sinemada bir sabır işi.
Bir sinemaya üç farklı yetenek dokunuyor ve onu nakış üzere işliyorsa, evvela onları anlatmakta yarar var.
Sinemanın Haruki Murakami’nin 2014 yılında yazdığı ”Men Without Women” isimli hikayesinden uyarlanması kararı, bir daha Murakami’nin eşsiz kaleminden düzgün bir anlatıya ve bir masala dönüşmüş.
Murakami, Çağdaş Japon edebiyatının 20. ve 21. yüzyılda yaşayan en seçkin kalemi olarak; Kıyıda Kafka, 1Q84, İmkansızın Müziği, Kumandanı öldürmek üzere inanılmaz romanlara ve hikayelere imzasını attı. hem de bir mütercim ve gazeteci olan müellif, 10 yıl kadar ABD’ de yaşamasının tesiriyle batı usulünde bir kalem olmakla eleştirilse dahi, ülkesini düzgün temsil ettiğini düşünüyorum. Büyülü gerçekçiliğin, post modernizmin ve sürrealizmin yaşayan en büyük temsilcilerinden.
Akira Kurosawa’ nın öncülüğünde inanılmaz bir grafik yakalayan Japon sineması da artık şenliklerden boş dönmüyor. Hirokozu Kore-eda, Takeshi Kitano, Kiyashi kurosawa ve artık de Ryusuke Hamaguchi. 1978 doğumlu direktör bir şiire imza atmış; tıpkı vakitte yazılması kadar okunması da sıkıntı bir şiire.
Bir erkeğin bir bayan tarafınca aldatılması, geçmişte bir çocuğunun kaybı ve sanatla ( tiyatro) iç içe hayatı anlatılırken; o erkeğin metin ezberini bile direksiyon başında olmadığı vakit neredeyse yapamayan karakteri de sinemaya damga vuruyor. hayatı da bir direksiyon üzere daima kendisinin denetiminde ve kendisinin asal; başka her insanın ikincil derecede asistan kadar değerli olduğu ömrünü bir noktadan daha sonra sorgulamaya başlaması nitekim nakış gibi!
Kafuku orta yaşlarda bir aktör ve direktördür. Oto isimli senarist ve hikayeci bir bayanla olan evliliğinden sanatsal manada beslenmektedir. Oto sevişirken doyurucu kıssalar anlatabilen yetenekli bir bayandır; doyumsuzdur ve hoştur. Her şey yeterli gitmekteyken genç bir aktörle oto’nun kendisini aldattığına şahsen şahit olur, lakin bunu görmezden gelir.
bir süre daha sonra Oto’nun beyin kanamasından ölmesi acı bir sürpriz olur ve sinema çabucak akabinde iki yıl daha sonrasına zoom yapar.
Buraya kadar olan herşey, daha sonraki hayatının ve sorgulamalarının anlatılacağı sinemanın hazırlığıdır.
Kafuku’ yu Hiroshima’ da bir Tiyatro Şenliği’ne davet edilirken görürüz. Çehov’ un ”Vanya Dayı” yapıtını sahnelemesi için çağırılmıştır. Sinemanın uzun bir kısmına hem durağanlık tıpkı vakitte aslında derin mana katan tiyatro seçmeleri ve karakterlerin belirlenmesi. Karısı ile yatakta yakaladığı genç aktör Takatsuki, İngilizce konuşan bir öteki genç oyuncu ve Koreli dilsiz bir aktristi de oyuna dahil ederek farklı insanları buluşturuyor. Oyundaki çatışmaları gündelik hayata da taşıyor.
Öte yandan gözündeki rahatsızlıktan dolayı otomobil kullanamayacağını öğrenmesi ve Şenlik uzunluğunda iki saatlik yolu gidip gelmesi için kendisine mecburî tahsis edilen sürücüsü -oldukça genç ve bayan olan şoförü- ile isteksiz başlayıp dostluğa evrilen bağlantısı de sinemaya ekleniyor. Finale hakikat Vanya ve Sonya münasebetinde buluşmaları da bir diğer katman.
Kafuku-Takatsuki, Kafuku-Oto, Kafuki- Misaki içindeki tüm çatışma ve çelişkiler ve birbirlerinin karşısında çırılçıplak kaldığı anlar ile tiyatro lisanında bir sinemaya ve oradan da kuvvetli bir dramaya evrilen güç bir sinema. Tabir yerindeyse kilitleri anahtarla aça aça ilerleyen bir üretim.
Anlatmaya başlarken, sinemaya dokunan üç yetenekten bahsetmiştik.. Burada sinemaya mana katan Çehov’un ta kendisi; zira onun dramalarındaki çatışmalarının benzerini sinema karakterlerinde de görüyoruz. İşaret lisanı ile konuşan Koreli oyuncu yonn’anın ”Yaşayacağız Vanya Dayı!” tiradını epey ustalıklı buldum.
hayatın yası ve yüzleşmesi ve birbirine iç içe tutturulmuş kıssaları ve çatışmaları ile derin bir eser ” Bu sinemanın temel konusu?” ne diye soranların kesinlikle izlemesi ve kendi yüzleşmesini yapmasını tavsiye ediyorum.
Sinema biterken, Vanya Dayı’ yı yine izleme; büyük patlama ile bilinen Hiroşima kentinin yeni ve doğal yüzünü gezip görme ve sinemanın karakterlerini yine yeniden irdeleme muhtaçlığını ve isteğini duyuyorsunuz.
Hibetoshi Nishijima, Toko Miura ve Masaki Okada sade, lakin kuvvetli oyunculuklarla doruk yapıyorlar.
”Drive My Car” yılın en düzgün sinemalarından biri.
Hasret Dede
2021 Cannes Sinema Şenliği’nden de ekümenik heyet özel mükafatı alan eser (film) 179 dakika boyunca sizi sarıyor; alışılmış ki sinema ve edebiyat tutkunları için geçerli bu terim. Sıkılmanız da mümkün. Bu hafta “iyi seyirler” demedilk evvel bunu başta belirtmek muhtaçlığı hissettim; zira 40 dakikalık bir prolog (öndeyiş) daha sonrası sinemanın içten dışa açıldığını ve akmaya başladığını hissediyorsunuz. Bu sinemada bir sabır işi.
Bir sinemaya üç farklı yetenek dokunuyor ve onu nakış üzere işliyorsa, evvela onları anlatmakta yarar var.
Sinemanın Haruki Murakami’nin 2014 yılında yazdığı ”Men Without Women” isimli hikayesinden uyarlanması kararı, bir daha Murakami’nin eşsiz kaleminden düzgün bir anlatıya ve bir masala dönüşmüş.
Murakami, Çağdaş Japon edebiyatının 20. ve 21. yüzyılda yaşayan en seçkin kalemi olarak; Kıyıda Kafka, 1Q84, İmkansızın Müziği, Kumandanı öldürmek üzere inanılmaz romanlara ve hikayelere imzasını attı. hem de bir mütercim ve gazeteci olan müellif, 10 yıl kadar ABD’ de yaşamasının tesiriyle batı usulünde bir kalem olmakla eleştirilse dahi, ülkesini düzgün temsil ettiğini düşünüyorum. Büyülü gerçekçiliğin, post modernizmin ve sürrealizmin yaşayan en büyük temsilcilerinden.
Akira Kurosawa’ nın öncülüğünde inanılmaz bir grafik yakalayan Japon sineması da artık şenliklerden boş dönmüyor. Hirokozu Kore-eda, Takeshi Kitano, Kiyashi kurosawa ve artık de Ryusuke Hamaguchi. 1978 doğumlu direktör bir şiire imza atmış; tıpkı vakitte yazılması kadar okunması da sıkıntı bir şiire.
Bir erkeğin bir bayan tarafınca aldatılması, geçmişte bir çocuğunun kaybı ve sanatla ( tiyatro) iç içe hayatı anlatılırken; o erkeğin metin ezberini bile direksiyon başında olmadığı vakit neredeyse yapamayan karakteri de sinemaya damga vuruyor. hayatı da bir direksiyon üzere daima kendisinin denetiminde ve kendisinin asal; başka her insanın ikincil derecede asistan kadar değerli olduğu ömrünü bir noktadan daha sonra sorgulamaya başlaması nitekim nakış gibi!
Kafuku orta yaşlarda bir aktör ve direktördür. Oto isimli senarist ve hikayeci bir bayanla olan evliliğinden sanatsal manada beslenmektedir. Oto sevişirken doyurucu kıssalar anlatabilen yetenekli bir bayandır; doyumsuzdur ve hoştur. Her şey yeterli gitmekteyken genç bir aktörle oto’nun kendisini aldattığına şahsen şahit olur, lakin bunu görmezden gelir.
bir süre daha sonra Oto’nun beyin kanamasından ölmesi acı bir sürpriz olur ve sinema çabucak akabinde iki yıl daha sonrasına zoom yapar.
Buraya kadar olan herşey, daha sonraki hayatının ve sorgulamalarının anlatılacağı sinemanın hazırlığıdır.
Kafuku’ yu Hiroshima’ da bir Tiyatro Şenliği’ne davet edilirken görürüz. Çehov’ un ”Vanya Dayı” yapıtını sahnelemesi için çağırılmıştır. Sinemanın uzun bir kısmına hem durağanlık tıpkı vakitte aslında derin mana katan tiyatro seçmeleri ve karakterlerin belirlenmesi. Karısı ile yatakta yakaladığı genç aktör Takatsuki, İngilizce konuşan bir öteki genç oyuncu ve Koreli dilsiz bir aktristi de oyuna dahil ederek farklı insanları buluşturuyor. Oyundaki çatışmaları gündelik hayata da taşıyor.
Öte yandan gözündeki rahatsızlıktan dolayı otomobil kullanamayacağını öğrenmesi ve Şenlik uzunluğunda iki saatlik yolu gidip gelmesi için kendisine mecburî tahsis edilen sürücüsü -oldukça genç ve bayan olan şoförü- ile isteksiz başlayıp dostluğa evrilen bağlantısı de sinemaya ekleniyor. Finale hakikat Vanya ve Sonya münasebetinde buluşmaları da bir diğer katman.
Kafuku-Takatsuki, Kafuku-Oto, Kafuki- Misaki içindeki tüm çatışma ve çelişkiler ve birbirlerinin karşısında çırılçıplak kaldığı anlar ile tiyatro lisanında bir sinemaya ve oradan da kuvvetli bir dramaya evrilen güç bir sinema. Tabir yerindeyse kilitleri anahtarla aça aça ilerleyen bir üretim.
Anlatmaya başlarken, sinemaya dokunan üç yetenekten bahsetmiştik.. Burada sinemaya mana katan Çehov’un ta kendisi; zira onun dramalarındaki çatışmalarının benzerini sinema karakterlerinde de görüyoruz. İşaret lisanı ile konuşan Koreli oyuncu yonn’anın ”Yaşayacağız Vanya Dayı!” tiradını epey ustalıklı buldum.
hayatın yası ve yüzleşmesi ve birbirine iç içe tutturulmuş kıssaları ve çatışmaları ile derin bir eser ” Bu sinemanın temel konusu?” ne diye soranların kesinlikle izlemesi ve kendi yüzleşmesini yapmasını tavsiye ediyorum.
Sinema biterken, Vanya Dayı’ yı yine izleme; büyük patlama ile bilinen Hiroşima kentinin yeni ve doğal yüzünü gezip görme ve sinemanın karakterlerini yine yeniden irdeleme muhtaçlığını ve isteğini duyuyorsunuz.
Hibetoshi Nishijima, Toko Miura ve Masaki Okada sade, lakin kuvvetli oyunculuklarla doruk yapıyorlar.
”Drive My Car” yılın en düzgün sinemalarından biri.
Hasret Dede