Merve YİĞİTCAN / İSTANBUL
Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Lideri Mahmut Asmalı, ticari kredilerin iktisadi faaliyetleri kısıtlamaya başladığını söylerken, gerçek kısmın artık faizi konuşmaktan yorulduğunu lisana getirdi. MÜSİAD’ın Yeni Bosna’daki genel merkezinden DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan MÜSİAD Lideri Asmalı, yeni ekonomik hususlara ait değerlendirmelerde bulundu.
Piyasayı adeta ablukaya alan finansmana erişim meselesini hiç elbet MÜSİAD Lideri Asmalı’nın da en değerli gündem hususu olmaya devam ediyor. Ticari kredilerde yaşanan sıkılaşmaya dikkat çeken Asmalı, Merkez Bankası’nın faizi indirmesine karşın bunun krediye yansımasının beklenenden hayli daha düşük süratte ilerlediğini söylemiş oldu. Yılık bazda enflasyonun yüzde 80’i aşmış durumda olduğunu hatırlatan Asmalı, “Buna karşın ticari kredi büyümesi 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur tesirinden arındırılmış olarak hesaplandığında yalnızca yüzde 17,62 düzeyinde. Özel bankalarda ise bu tek hanelere inmiş durumda. Bu epey düşük. Yani gerçek olarak ticari kredilerde artış oranı neredeyse eksilerde. ötürüsıyla kredi sistemleri şu anda durmuş durumda. Kamu bankalarının dayanağı olmasa ticari kredideki bu oran enflasyon karşısında ezilecek” tabirlerini kullandı.
Kredi muslukları büsbütün kısıldı
Merkez Bankası’nın faizleri indirse de enflasyonla uğraş kapsamında almış olduğu makro ihtiyati önlemler kapsamında kredi artış suratını denetim altında tuttuğunu vurgulayan Asmalı, bu durumun da bilhassa özel bankaların kredi verme iştahını dizginlediğine işaret etti. Asmalı, “Makro ihtiyati önlemler kapsamında bankalar ticari kredi faizlerini yavaşça aşağı çekmiş olsalar da bu sefer büsbütün kredi musluklarını kısmış durumdalar. Müşterilerin talep ettiğinden hayli daha düşük kredi kullandırıyorlar. Alışılmış kredi piyasalarındaki bu tıkanık iktisadi faaliyetleri de dizginliyor” diye konuştu. Uzun vadeli krediye erişimin de bir diğer sorun olduğuna işaret eden Asmalı, şu biçimde devam etti: “Merkez Bankası, ticari bankaları haftalık bazda finanse ediyor. Merkez Bankası’nın bu kadar kısa vadeli fonlamayla bu işi yapıyor olmasından dolayı, gerçek kesim uzun vadeli finansmana erişemiyor, uzun vadeli projelere girmek istemiyor. Uzun vadeli finansman imkanlarına daha fazla muhtaçlık var. Maalesef Türkiye iktisadı muhakkak aralıklarla krediye/faize dayalı sistem tıkanıklıklarını yaşamak durumunda kalıyor. Bu durum Türkiye’nin iştirake dayalı bir finans sistemine ne kadar muhtaçlık duyduğunu gösteriyor.”
Şirketlerin karının üçte ikisi faize gitti
Küresel şartların da kredi piyasasının aleyhinde ilerlediğinin altını çizen Asmalı, global likiditenin de erimesinin içeride bankaların verebileceği kredi havuzunu daralttığını lisana getirdi. Bankaların çok ihtiyatlı hareket ettikleri ve risk almaktan çok biçimde çekindikleri eleştirisini getiren Asmalı, “Bankalarımız devasa yükseklikte karlar elde etti. Bu karlarda vazgeçmek istemiyorlar. Lakin dünyanın ve Türkiye’nin bu kadar güçlü bir virajdan geçtiği periyotta bankaların da karını maksimize etme yaklaşımını açıkçası gerçek bulmuyoruz. Merkez Bankası bir araştırma yapmış, 860 bin işletme geçen yıl 621 milyar TL kar etmiş, bunun 400 milyar TL’si banlalar faiz olarak gitmiş, neredeyse üçte ikisi… Dünyanın hiç bir yerinde bu biçimde bir tablo görmek mümkün değil. Özel bankaların da piyasayı canlı tutma manasında üretim yapanlara ve istihdam yaratanlara kredi musluklarını açması lazım. bununla birlikte Merkez Bankası’nın da bu noktada haftalık değil daha uzun vadeli finansman sağlaması gerekiyor” şeklide konuştu.
Sanayici istikrar istiyor
Bunun yanında artık gerçek bölümün faiz indirimlerini konuşmaktan yorulduğunu vurgulayan Asmalı, “Faizleri, faiz indirimlerini konuşmaktan biz de yorulduk. ötürüsıyla Sayın Cumhurbaşkanımız geçen gün bir TV programında ‘Faizi tek haneye düşürmemiz lazım’ dedi. Düşürsün ekimde kasımda yüzde 9’a. ‘tekrar da ellemeyeceğim faizi’ desin. 5-6 ay unutalım, artık faizi konuşmayalım, önümüze bakalım. Endüstrici ve üretici belirsizlik ortamını sevmiyor. İstikrar olsun, o istikrarla devam edelim diyoruz” sözlerini kullandı. Başta yazılımcı olmak üzere Türkiye’den hızlanan beyin göçünü sorduğumuzda Asmalı, “Yüksek enflasyonda paranın bedelinin düşmesinden dolayı yalnızca yazılımda değil biroldukça bölümde iş gücü yurtdışına gidiyor. örneğin ben inşaat bölümündeyim. Bölümde kalıpçılar diyor ki, ‘Yurtdışına gideyim, orada Türkiye’de kazandığım parayı daha kısa müddette kazanayım.’ Birfazlaca kesim işgücü transfer ediyor” dedi.
TÜSİAD ile lobi faaliyetleri yürütmek için görüşüyoruz
MÜSİAD olarak yürüttükleri ticari diplomasi faaliyetlerine değinen Asmalı, TÜSİAD ile birlikte lobi faaliyetleri gerçekleştirmek için temaslarda bulunduklarını lisana getirdi. Asmalı, “Eski TÜSİAD Lideri Simone Beyefendi lider seçildiğimde beni ziyarete gelmişti. Biz de seçilmesinin akabinde Orhan Başkan’a iadeyi ziyaret gerçekleştirdik. TÜSİAD heyeti geldiğinde onlara şu biçimde söylemiş olduk, -Bu ülke epeyce hoş, gelin bu ülkenin yanlış tanıtımını engellemek için lobi faaliyetlerini birlikte yapalım. Avrupa’daki biroldukça kuruluşa birlikte gidelim. Ülkemizi ve yatırım fırsatlarını anlatalım.- Bu mevzuda TÜSİAD ile görüşmelerimiz sürüyor. İş insanları kesinlikle diyalog halinde olmalı. Bizim siyasi çekişmelerden ve politik aktüel gelişmelerden uzak, ülkemizin gelişmesi ve kalkınması için el ele vermemiz gerektiğini düşünüyoruz. Biz bu konunda terörle iltisaklı olmayan her kuruluşla görüşüyoruz” sözlerini kullandı.
Yabancıların birinci sorduğu ‘Sizde güç sorunu var mı’?
Avrupa’daki resesyon tasalarına ait olarak Asmalı, Avrupa’nın Türkiye iktisadı için büyük bir pazar olduğunu, ötürüsıyla resesyona girmesinin de Türkiye için kimi riskler taşıdığını kaydetti. Lakin düzgün yönetilmesi halinde bu resesyonun avantaja çevrilebileceğine işaret eden Asmalı, Avrupa’da yaşanan güç zahmetiyle ilgili olarak da gelen fotoğrafların hayli uygun olmadığını lisana getirdi. Güç meblağları ve güçte yaşanan aksaklıklardan dolayı Avrupa’da üretimi durma noktasına gelen tesisler olduğunu aktaran Asmalı, “Enerji sıkıntısından dolayı bize gelen taleplerde birinci vakit içinderda ‘Sizde bir güç zahmeti var mı, sizde durumlar nasıl’ diye soruyorlar. Türkiye’ye ilgi fazla. Fakat biz orta gelir içine takılmışız. Buradan çıkış için stratejik, inovatif ve katma bedeli yüksek eserlere yatırım yapmamız lazım. Biz de ülke olarak burada yatırımda seçici olmalıyız. Yabancı yatırımcıların Ar-Ge’lerini de Türkiye’ye getirmelerini sağlamalıyız” diye konuştu.
Okumaya devam et...
Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Lideri Mahmut Asmalı, ticari kredilerin iktisadi faaliyetleri kısıtlamaya başladığını söylerken, gerçek kısmın artık faizi konuşmaktan yorulduğunu lisana getirdi. MÜSİAD’ın Yeni Bosna’daki genel merkezinden DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan MÜSİAD Lideri Asmalı, yeni ekonomik hususlara ait değerlendirmelerde bulundu.
Piyasayı adeta ablukaya alan finansmana erişim meselesini hiç elbet MÜSİAD Lideri Asmalı’nın da en değerli gündem hususu olmaya devam ediyor. Ticari kredilerde yaşanan sıkılaşmaya dikkat çeken Asmalı, Merkez Bankası’nın faizi indirmesine karşın bunun krediye yansımasının beklenenden hayli daha düşük süratte ilerlediğini söylemiş oldu. Yılık bazda enflasyonun yüzde 80’i aşmış durumda olduğunu hatırlatan Asmalı, “Buna karşın ticari kredi büyümesi 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur tesirinden arındırılmış olarak hesaplandığında yalnızca yüzde 17,62 düzeyinde. Özel bankalarda ise bu tek hanelere inmiş durumda. Bu epey düşük. Yani gerçek olarak ticari kredilerde artış oranı neredeyse eksilerde. ötürüsıyla kredi sistemleri şu anda durmuş durumda. Kamu bankalarının dayanağı olmasa ticari kredideki bu oran enflasyon karşısında ezilecek” tabirlerini kullandı.
Kredi muslukları büsbütün kısıldı
Merkez Bankası’nın faizleri indirse de enflasyonla uğraş kapsamında almış olduğu makro ihtiyati önlemler kapsamında kredi artış suratını denetim altında tuttuğunu vurgulayan Asmalı, bu durumun da bilhassa özel bankaların kredi verme iştahını dizginlediğine işaret etti. Asmalı, “Makro ihtiyati önlemler kapsamında bankalar ticari kredi faizlerini yavaşça aşağı çekmiş olsalar da bu sefer büsbütün kredi musluklarını kısmış durumdalar. Müşterilerin talep ettiğinden hayli daha düşük kredi kullandırıyorlar. Alışılmış kredi piyasalarındaki bu tıkanık iktisadi faaliyetleri de dizginliyor” diye konuştu. Uzun vadeli krediye erişimin de bir diğer sorun olduğuna işaret eden Asmalı, şu biçimde devam etti: “Merkez Bankası, ticari bankaları haftalık bazda finanse ediyor. Merkez Bankası’nın bu kadar kısa vadeli fonlamayla bu işi yapıyor olmasından dolayı, gerçek kesim uzun vadeli finansmana erişemiyor, uzun vadeli projelere girmek istemiyor. Uzun vadeli finansman imkanlarına daha fazla muhtaçlık var. Maalesef Türkiye iktisadı muhakkak aralıklarla krediye/faize dayalı sistem tıkanıklıklarını yaşamak durumunda kalıyor. Bu durum Türkiye’nin iştirake dayalı bir finans sistemine ne kadar muhtaçlık duyduğunu gösteriyor.”
Şirketlerin karının üçte ikisi faize gitti
Küresel şartların da kredi piyasasının aleyhinde ilerlediğinin altını çizen Asmalı, global likiditenin de erimesinin içeride bankaların verebileceği kredi havuzunu daralttığını lisana getirdi. Bankaların çok ihtiyatlı hareket ettikleri ve risk almaktan çok biçimde çekindikleri eleştirisini getiren Asmalı, “Bankalarımız devasa yükseklikte karlar elde etti. Bu karlarda vazgeçmek istemiyorlar. Lakin dünyanın ve Türkiye’nin bu kadar güçlü bir virajdan geçtiği periyotta bankaların da karını maksimize etme yaklaşımını açıkçası gerçek bulmuyoruz. Merkez Bankası bir araştırma yapmış, 860 bin işletme geçen yıl 621 milyar TL kar etmiş, bunun 400 milyar TL’si banlalar faiz olarak gitmiş, neredeyse üçte ikisi… Dünyanın hiç bir yerinde bu biçimde bir tablo görmek mümkün değil. Özel bankaların da piyasayı canlı tutma manasında üretim yapanlara ve istihdam yaratanlara kredi musluklarını açması lazım. bununla birlikte Merkez Bankası’nın da bu noktada haftalık değil daha uzun vadeli finansman sağlaması gerekiyor” şeklide konuştu.
Sanayici istikrar istiyor
Bunun yanında artık gerçek bölümün faiz indirimlerini konuşmaktan yorulduğunu vurgulayan Asmalı, “Faizleri, faiz indirimlerini konuşmaktan biz de yorulduk. ötürüsıyla Sayın Cumhurbaşkanımız geçen gün bir TV programında ‘Faizi tek haneye düşürmemiz lazım’ dedi. Düşürsün ekimde kasımda yüzde 9’a. ‘tekrar da ellemeyeceğim faizi’ desin. 5-6 ay unutalım, artık faizi konuşmayalım, önümüze bakalım. Endüstrici ve üretici belirsizlik ortamını sevmiyor. İstikrar olsun, o istikrarla devam edelim diyoruz” sözlerini kullandı. Başta yazılımcı olmak üzere Türkiye’den hızlanan beyin göçünü sorduğumuzda Asmalı, “Yüksek enflasyonda paranın bedelinin düşmesinden dolayı yalnızca yazılımda değil biroldukça bölümde iş gücü yurtdışına gidiyor. örneğin ben inşaat bölümündeyim. Bölümde kalıpçılar diyor ki, ‘Yurtdışına gideyim, orada Türkiye’de kazandığım parayı daha kısa müddette kazanayım.’ Birfazlaca kesim işgücü transfer ediyor” dedi.
TÜSİAD ile lobi faaliyetleri yürütmek için görüşüyoruz
MÜSİAD olarak yürüttükleri ticari diplomasi faaliyetlerine değinen Asmalı, TÜSİAD ile birlikte lobi faaliyetleri gerçekleştirmek için temaslarda bulunduklarını lisana getirdi. Asmalı, “Eski TÜSİAD Lideri Simone Beyefendi lider seçildiğimde beni ziyarete gelmişti. Biz de seçilmesinin akabinde Orhan Başkan’a iadeyi ziyaret gerçekleştirdik. TÜSİAD heyeti geldiğinde onlara şu biçimde söylemiş olduk, -Bu ülke epeyce hoş, gelin bu ülkenin yanlış tanıtımını engellemek için lobi faaliyetlerini birlikte yapalım. Avrupa’daki biroldukça kuruluşa birlikte gidelim. Ülkemizi ve yatırım fırsatlarını anlatalım.- Bu mevzuda TÜSİAD ile görüşmelerimiz sürüyor. İş insanları kesinlikle diyalog halinde olmalı. Bizim siyasi çekişmelerden ve politik aktüel gelişmelerden uzak, ülkemizin gelişmesi ve kalkınması için el ele vermemiz gerektiğini düşünüyoruz. Biz bu konunda terörle iltisaklı olmayan her kuruluşla görüşüyoruz” sözlerini kullandı.
Yabancıların birinci sorduğu ‘Sizde güç sorunu var mı’?
Avrupa’daki resesyon tasalarına ait olarak Asmalı, Avrupa’nın Türkiye iktisadı için büyük bir pazar olduğunu, ötürüsıyla resesyona girmesinin de Türkiye için kimi riskler taşıdığını kaydetti. Lakin düzgün yönetilmesi halinde bu resesyonun avantaja çevrilebileceğine işaret eden Asmalı, Avrupa’da yaşanan güç zahmetiyle ilgili olarak da gelen fotoğrafların hayli uygun olmadığını lisana getirdi. Güç meblağları ve güçte yaşanan aksaklıklardan dolayı Avrupa’da üretimi durma noktasına gelen tesisler olduğunu aktaran Asmalı, “Enerji sıkıntısından dolayı bize gelen taleplerde birinci vakit içinderda ‘Sizde bir güç zahmeti var mı, sizde durumlar nasıl’ diye soruyorlar. Türkiye’ye ilgi fazla. Fakat biz orta gelir içine takılmışız. Buradan çıkış için stratejik, inovatif ve katma bedeli yüksek eserlere yatırım yapmamız lazım. Biz de ülke olarak burada yatırımda seçici olmalıyız. Yabancı yatırımcıların Ar-Ge’lerini de Türkiye’ye getirmelerini sağlamalıyız” diye konuştu.
Okumaya devam et...