Mehmet KAYA / ANKARA
Türkiye, fiyat adaletini sağlamakta kullanılan yasal minimum fiyat uygulamasını benimseyen ülkelerden biri. Anayasa’da minimum fiyat garanti altında. Fakat, aile hekimliklerinde ortalarında hemşirelerin de bulunduğu birtakım sıhhat çalışanlarının minimum fiyatın altında maaş aldığı ortaya çıktı. Patronunun Sıhhat Bakanlığı olması ise sorunun bir diğer boyutu.
Aile hekimliği üniteleri, makul bir sayıda nüfusa nazaran kuruluyor. Lakin bireylerin aile tabiplerini değiştirme hakkı olması yanında, nüfus yoğunluğu az olan yerlerde daha düşük sayıda nüfusla kontaklı olabiliyor. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre, yönetmeliğin temel fiyatı dikkate almadan performans ve fiyatlandırma kriterlerine bakılırsa hazırlanması, hizmet alan nüfusa nazaran büyük farklılıklar doğuracak biçimde tasarlanması ve müsaade, rapor üzere durumları kavramaktaki yetersizliği, kanuna ters halde kimi aylarda taban fiyatın altında fiyat tahakkuk ettirilmesine niye olabiliyor.
DÜNYA’ya bilgi veren Tüm Aile Sıhhati Sağlık Memuru-ATT -Hemşire ve Ebe Derneği (İSAHED) Lider Yardımcısı Ayşe Filiz Demirel, düşük fiyatın bilhassa kayıtlı nüfusu 2 binin altında olan aile hekimliği üniteleri için sık rastlanan ve hemşire ile öbür sıhhat işçisinin tamamı için kelam konusu olabildiğini kaydetti.
Demirel, bilhassa yeni açılan aile hekimliği ünitelerinde kayıtlı nüfusun çoklukla bin kişinin altında kaldığını kaydetti. Demirel, “Burada çalışan hemşire ve ebeler yönetmelik gereği değişken ve performansa dayalı bir fiyat aldıklarından dolayı, işlerini muntazam bir biçimde yapsalar dahi kayıtlı kişi sayısının Bakanlığa göre az olması niçiniyle, aldıkları maaş minimum fiyatın altına düşebilmektedir” bilgisini verdi.
Ayşe Filiz Demirel şunları kaydetti: “Aile Hekimliği sisteminde asıl patron Sıhhat Bakanlığı olduğu için ödenen net fiyat bordroya yansımakta ve SGK’ya da bu türlü bildirilmektedir. Bu niçinle bordroda görünen net fiyat ne ise hemşire ve ebeye ödenen fiyat de odur. Burada kıymetli bir konu olarak eşit işe eşit fiyat de ödenmediğini bilhassa belirtmek isteriz.”
Hukuka ve kanuna alışılmamış
Tam gün çalışma karşılığı minimum fiyattan daha düşük bir fiyat ödenmesini pahalandıran Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden Okay Güray Bülbül, sorunun yıllık müsaade ve raporlu olunan durumlarda göze çarptığını belirterek, bu günlerde fiyat kesintilerinin olduğunu kaydetti. Bülbül, “Her halükarda yönetmelikle belirlenen ödemenin minimum fiyatın altında kalması hukuka karşıt. Bu tekniklerle belirlenen fiyatın ilgili devirdeki taban fiyatın altında kalması halinde en az minimum fiyat ödenir biçiminde yönetmeliğe bir karar eklenmesi gerekir. Aslında yalnızca bu bile kâfi olmayabilir. Bilhassa cezai yaptırım uygulanması büyük sorun olmaktadır. Cezai yaptırımlarla minimum fiyatın altına inme de yaşanacaktır ilerleyen periyotta.” dedi.
Atılım Üniversitesi’nden iş hukuku uzmanı Yiğitcan Çankaya mukavele dizaynından kaynaklı olarak bilhassa müsaade ve raporlu günlerde sorun çıkmasının mümkün göründüğünü vurgulayarak, “Uygulamada bu Yönetmeliğe dayanarak aile sıhhati çalışanlarına yapılan ödemelerin net meblağının, minimum fiyatın altında olduğu görülmektedir. Bu durumun açıklığa kavuşturulması için minimum fiyata ait kuralların aile sıhhati çalışanlarına nasıl uygulanması gerektiği özetlemek gerekirse açıklanmalıdır” dedi.
İş Kanunu’nun 39. Maddesi’nin; iş kontratı ile çalışan ve İş Kanunu kapsamında olan yahut olmayan her türlü personelin minimum fiyat sonuna tabi olduğunu kurala bağladığını hatırlatan Çankaya, “ötürüsıyla kural olarak, iş mukavelesiyle çalışan birinin minimum fiyat sonuna tabi olmasının hiç bir istisnası bulunmamaktadır. Sonuç olarak, iş hukuku bakımından, Sıhhat Bakanlığı ile kontratlı olarak çalışan hemşire ve ebe üzere aile sıhhati çalışanlarına 30 günlük çalışma için aylık olarak yapılacak net ödemenin, fiyattan yapılan kesintiler de dahil olmak üzere, taban fiyatın net fiyatından az olması hukuka aykırıdır” dedi.
Okumaya devam et...
Türkiye, fiyat adaletini sağlamakta kullanılan yasal minimum fiyat uygulamasını benimseyen ülkelerden biri. Anayasa’da minimum fiyat garanti altında. Fakat, aile hekimliklerinde ortalarında hemşirelerin de bulunduğu birtakım sıhhat çalışanlarının minimum fiyatın altında maaş aldığı ortaya çıktı. Patronunun Sıhhat Bakanlığı olması ise sorunun bir diğer boyutu.
Aile hekimliği üniteleri, makul bir sayıda nüfusa nazaran kuruluyor. Lakin bireylerin aile tabiplerini değiştirme hakkı olması yanında, nüfus yoğunluğu az olan yerlerde daha düşük sayıda nüfusla kontaklı olabiliyor. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre, yönetmeliğin temel fiyatı dikkate almadan performans ve fiyatlandırma kriterlerine bakılırsa hazırlanması, hizmet alan nüfusa nazaran büyük farklılıklar doğuracak biçimde tasarlanması ve müsaade, rapor üzere durumları kavramaktaki yetersizliği, kanuna ters halde kimi aylarda taban fiyatın altında fiyat tahakkuk ettirilmesine niye olabiliyor.
DÜNYA’ya bilgi veren Tüm Aile Sıhhati Sağlık Memuru-ATT -Hemşire ve Ebe Derneği (İSAHED) Lider Yardımcısı Ayşe Filiz Demirel, düşük fiyatın bilhassa kayıtlı nüfusu 2 binin altında olan aile hekimliği üniteleri için sık rastlanan ve hemşire ile öbür sıhhat işçisinin tamamı için kelam konusu olabildiğini kaydetti.
Demirel, bilhassa yeni açılan aile hekimliği ünitelerinde kayıtlı nüfusun çoklukla bin kişinin altında kaldığını kaydetti. Demirel, “Burada çalışan hemşire ve ebeler yönetmelik gereği değişken ve performansa dayalı bir fiyat aldıklarından dolayı, işlerini muntazam bir biçimde yapsalar dahi kayıtlı kişi sayısının Bakanlığa göre az olması niçiniyle, aldıkları maaş minimum fiyatın altına düşebilmektedir” bilgisini verdi.
Ayşe Filiz Demirel şunları kaydetti: “Aile Hekimliği sisteminde asıl patron Sıhhat Bakanlığı olduğu için ödenen net fiyat bordroya yansımakta ve SGK’ya da bu türlü bildirilmektedir. Bu niçinle bordroda görünen net fiyat ne ise hemşire ve ebeye ödenen fiyat de odur. Burada kıymetli bir konu olarak eşit işe eşit fiyat de ödenmediğini bilhassa belirtmek isteriz.”
Hukuka ve kanuna alışılmamış
Tam gün çalışma karşılığı minimum fiyattan daha düşük bir fiyat ödenmesini pahalandıran Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden Okay Güray Bülbül, sorunun yıllık müsaade ve raporlu olunan durumlarda göze çarptığını belirterek, bu günlerde fiyat kesintilerinin olduğunu kaydetti. Bülbül, “Her halükarda yönetmelikle belirlenen ödemenin minimum fiyatın altında kalması hukuka karşıt. Bu tekniklerle belirlenen fiyatın ilgili devirdeki taban fiyatın altında kalması halinde en az minimum fiyat ödenir biçiminde yönetmeliğe bir karar eklenmesi gerekir. Aslında yalnızca bu bile kâfi olmayabilir. Bilhassa cezai yaptırım uygulanması büyük sorun olmaktadır. Cezai yaptırımlarla minimum fiyatın altına inme de yaşanacaktır ilerleyen periyotta.” dedi.
Atılım Üniversitesi’nden iş hukuku uzmanı Yiğitcan Çankaya mukavele dizaynından kaynaklı olarak bilhassa müsaade ve raporlu günlerde sorun çıkmasının mümkün göründüğünü vurgulayarak, “Uygulamada bu Yönetmeliğe dayanarak aile sıhhati çalışanlarına yapılan ödemelerin net meblağının, minimum fiyatın altında olduğu görülmektedir. Bu durumun açıklığa kavuşturulması için minimum fiyata ait kuralların aile sıhhati çalışanlarına nasıl uygulanması gerektiği özetlemek gerekirse açıklanmalıdır” dedi.
İş Kanunu’nun 39. Maddesi’nin; iş kontratı ile çalışan ve İş Kanunu kapsamında olan yahut olmayan her türlü personelin minimum fiyat sonuna tabi olduğunu kurala bağladığını hatırlatan Çankaya, “ötürüsıyla kural olarak, iş mukavelesiyle çalışan birinin minimum fiyat sonuna tabi olmasının hiç bir istisnası bulunmamaktadır. Sonuç olarak, iş hukuku bakımından, Sıhhat Bakanlığı ile kontratlı olarak çalışan hemşire ve ebe üzere aile sıhhati çalışanlarına 30 günlük çalışma için aylık olarak yapılacak net ödemenin, fiyattan yapılan kesintiler de dahil olmak üzere, taban fiyatın net fiyatından az olması hukuka aykırıdır” dedi.
Okumaya devam et...