Merkez Bankası kısa vadeli dış borç istatistiklerinde revizyon yapıyor. 19 Ağustos’ta açıklanacak yeni datalarda en kıymetli değişim vadeli dış ticaret süreçleri kaynaklı ihracat alacakları ve ithalat borçlarının firmalardan direkt raporlama yoluyla derlenmesi olacak. Bu değişim Türkiye’nin brüt dış borcu, memleketler arası yatırım durumu, firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri ile ödemeler istikrarı istatistiklerinin de değişimine yol açacak. Uzmanlar revizyon daha sonrası kısa vadeli borcun daha düşük rezervlerin ise daha yeteri görüneceğini belirtiyor.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, geçen hafta düzenlediği yılın üçüncü Enflasyon Raporu sunumunda revizyona ait bilgi verdi. Kavcıoğlu’nun verdiği bilgiye bakılırsa milletlerarası standartlarda yapılan güncellemelere ahenk ve yeni dataya erişim kapsamında, kimi temel istatistiklerde revizyon planlanıyor. Bu revizyonla, kısa vadeli dış borç istatistikleri başta olmak üzere, Türkiye’nin brüt dış borcu, milletlerarası yatırım konumu, firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri ile ödemeler istikrarı istatistiklerindeki mümkün yanlılıkların düzeltilmesini amaçlanıyor.
Kavcıoğlu, “Revizyon kapsamında yapılan en değerli geliştirme, vadeli dış ticaret süreçleri kaynaklı ihracat alacakları ve ithalat borçlarının firmalardan direkt raporlama yoluyla derlenmesi olacak. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular, özellikle gerçek bölümün dış finansman muhtaçlığına yönelik daha gerçekçi değerlendirmeler yapılabilmesine katkı sağlayacak. Memleketler arası kuruluşlardan da teknik takviye alarak yürüttüğümüz çalışmanın sonuçlarını 19 Ağustos’ta yayınlayacağımız kısa vadeli dış borç istatistikleri ile birlikte kamuoyuyla paylaşmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Yanlılıkların giderilmesi amaçlanıyor
Enflasyon Raporu’nda mevzuya ait özel bir kutu ayrıldı. Çeşitli kaynaklardan derlenen kısa vadeli dış borç istatistiklerinde milletlerarası standartlarda yapılan güncellemelerin, yeni bilgi setlerine erişim, bilgi paylaşım teknolojilerindeki gelişim üzere niçinlerle yanlılıklar vakit içinde tespit edilebildiğine dikkat çekilen kutuda, memleketler arası standartlara ve istatistiklerin revizyon siyasetine uygun olarak kelam konusu istatistiklerin güncellemeye tabi tutulabildiği yer aldı. Merkez Bankası bu kapsamda, enstrümanlar bazında muhtemel yanlılıklar tespit edildiğini kaydetti.
Tahlilde yer alan bilgilere göre yanlılık tespit edilen ticari kredi yükümlülükleri ithalat borçları ile peşin ihracat ve prefinansmandan oluşuyor. İthalat borçları, ithalatçıların yurtharicindeki satıcı firmalardan direkt sağladığı, malın/hizmetin bedelinin vadeli olarak ödendiği krediler olurken peşin ihracat ve prefinansman ise mal bedelinin avans formunda ve peşin olarak ithalatçıdan sağlanması ve ihracatın gerçekleştirilerek yükümlülüğün yerine getirilmesi olarak tanımlanıyor.
İthalat borçlarında dikkat alımlı artış
İthalat ile ithalat borçlarının seyri ihracat alacakları ve ihracat bağlantısı de dikkate alınarak incelendiğinde, ithalat borçlarında dikkat cazibeli artış gözleniyor. Türkiye’nin ithalatı ve vadeli ithalatında yapısal bir değişiklik olmadığı değerlendirildiğinde, bu artışın niçinlerinin ayrıntılı incelenmesine muhtaçlık olduğunu vurgulayan Merkez Bankası tahlilinde “Ülkelerin ticari kredi yükümlülüklerine bakıldığında da, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ‘İthalat Borçları/İthalat’ oranlarının ortalama ve medyan bedellerine kıyasla, Türkiye’nin oranının nazarance yüksek olduğu görülmektedir” denildi.
2020’de TÜİK işbirliğinde çalışma başlatıldı
Öteki ülkelere bakılırsa Türkiye’nin ithalat borçlarının gorece yüksek olması muhtemel bir yanlılığa işaret ettiği kaydedilen tahlilde hesaplamada kullanılan mevcut data kaynaklarının ve hesaplama tekniğinin gözden geçirilerek milletlerarası standartlara ahengin artırılması gerektiği vurgulandı. Bu hedefle, 2020 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Türkiye İstatistik Kurumu iş birliğinde, biroldukça ülkede yaygın olarak kullanılan direkt raporlama tekniği ile firma düzeyinde bilgi derlenmesine yönelik bir çalışma başlatıldığı bilgisi verildi. Detaylara göre çalışma ile çeyreklik periyotlar prestijiyle toplam vadeli ithalatın ve ihracatın en az yüzde seksenini temsil eden firmalardan ticari alacak ve borçlarını yurtiçi – yurtdışı ayrımında, yabancı para kompozisyonlarını da içerek biçimde raporlamaları talep edildi.
Mevduatlarda vade ayrımı
TCMB nezdindeki mevduat ve depo bakiyeleri, yurtharicinde yerleşik vatandaşların hesapları ile başka merkez bankalarıyla yapılan swap mutabakatlarından doğan yükümlülükler ve yurtdışı bankalarca TCMB nezdinde açılan depo hesaplarını gösteriyor ve tamamı kısa vadeli. Bankalar nezdindeki mevduat bilgileri ise yurtharicinde yerleşik gerçek ve hukuksal şahısların yurt ortasında yerleşik bankalardaki döviz ve TL mevduatlarından oluşuyor ve o da kısa vadeli. Lakin, mevduat yükümlülükleri için banka mizan bilgilerinde vadeye bakılırsa ayrım yok. Mevduat kalemlerinin kısa ve uzun vadeli olarak ayrıştırılması halinde uzun vadeli mevduat KVDB kapsamında olmayacak.
Bankalara tesiri olabilir
Bankalar ve öteki dallar tarafınca yurtharicinden sağlanan kredilerin bilgi kaynağı, TCMB tarafınca aylık olarak derlenen yurtdışı kredilerden oluşuyor ve kısa -uzun vade ayrımı yapılabiliyor. Memleketler arası metodolojide bankaların yabancılardan repo yoluyla sağladığı kaynakların da kredi yükümlülüğü olarak gösterilmesi öneriliyor. Yabancılarla menkul değerler üzerinden yapılan repo süreçleri için kelam konusu uyarlamanın yapılması durumunda, bankaların kısa vadeli kredi stokunda artış beklenebilir.
Okumaya devam et...
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, geçen hafta düzenlediği yılın üçüncü Enflasyon Raporu sunumunda revizyona ait bilgi verdi. Kavcıoğlu’nun verdiği bilgiye bakılırsa milletlerarası standartlarda yapılan güncellemelere ahenk ve yeni dataya erişim kapsamında, kimi temel istatistiklerde revizyon planlanıyor. Bu revizyonla, kısa vadeli dış borç istatistikleri başta olmak üzere, Türkiye’nin brüt dış borcu, milletlerarası yatırım konumu, firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri ile ödemeler istikrarı istatistiklerindeki mümkün yanlılıkların düzeltilmesini amaçlanıyor.
Kavcıoğlu, “Revizyon kapsamında yapılan en değerli geliştirme, vadeli dış ticaret süreçleri kaynaklı ihracat alacakları ve ithalat borçlarının firmalardan direkt raporlama yoluyla derlenmesi olacak. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular, özellikle gerçek bölümün dış finansman muhtaçlığına yönelik daha gerçekçi değerlendirmeler yapılabilmesine katkı sağlayacak. Memleketler arası kuruluşlardan da teknik takviye alarak yürüttüğümüz çalışmanın sonuçlarını 19 Ağustos’ta yayınlayacağımız kısa vadeli dış borç istatistikleri ile birlikte kamuoyuyla paylaşmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Yanlılıkların giderilmesi amaçlanıyor
Enflasyon Raporu’nda mevzuya ait özel bir kutu ayrıldı. Çeşitli kaynaklardan derlenen kısa vadeli dış borç istatistiklerinde milletlerarası standartlarda yapılan güncellemelerin, yeni bilgi setlerine erişim, bilgi paylaşım teknolojilerindeki gelişim üzere niçinlerle yanlılıklar vakit içinde tespit edilebildiğine dikkat çekilen kutuda, memleketler arası standartlara ve istatistiklerin revizyon siyasetine uygun olarak kelam konusu istatistiklerin güncellemeye tabi tutulabildiği yer aldı. Merkez Bankası bu kapsamda, enstrümanlar bazında muhtemel yanlılıklar tespit edildiğini kaydetti.
Tahlilde yer alan bilgilere göre yanlılık tespit edilen ticari kredi yükümlülükleri ithalat borçları ile peşin ihracat ve prefinansmandan oluşuyor. İthalat borçları, ithalatçıların yurtharicindeki satıcı firmalardan direkt sağladığı, malın/hizmetin bedelinin vadeli olarak ödendiği krediler olurken peşin ihracat ve prefinansman ise mal bedelinin avans formunda ve peşin olarak ithalatçıdan sağlanması ve ihracatın gerçekleştirilerek yükümlülüğün yerine getirilmesi olarak tanımlanıyor.
İthalat borçlarında dikkat alımlı artış
İthalat ile ithalat borçlarının seyri ihracat alacakları ve ihracat bağlantısı de dikkate alınarak incelendiğinde, ithalat borçlarında dikkat cazibeli artış gözleniyor. Türkiye’nin ithalatı ve vadeli ithalatında yapısal bir değişiklik olmadığı değerlendirildiğinde, bu artışın niçinlerinin ayrıntılı incelenmesine muhtaçlık olduğunu vurgulayan Merkez Bankası tahlilinde “Ülkelerin ticari kredi yükümlülüklerine bakıldığında da, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ‘İthalat Borçları/İthalat’ oranlarının ortalama ve medyan bedellerine kıyasla, Türkiye’nin oranının nazarance yüksek olduğu görülmektedir” denildi.
2020’de TÜİK işbirliğinde çalışma başlatıldı
Öteki ülkelere bakılırsa Türkiye’nin ithalat borçlarının gorece yüksek olması muhtemel bir yanlılığa işaret ettiği kaydedilen tahlilde hesaplamada kullanılan mevcut data kaynaklarının ve hesaplama tekniğinin gözden geçirilerek milletlerarası standartlara ahengin artırılması gerektiği vurgulandı. Bu hedefle, 2020 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Türkiye İstatistik Kurumu iş birliğinde, biroldukça ülkede yaygın olarak kullanılan direkt raporlama tekniği ile firma düzeyinde bilgi derlenmesine yönelik bir çalışma başlatıldığı bilgisi verildi. Detaylara göre çalışma ile çeyreklik periyotlar prestijiyle toplam vadeli ithalatın ve ihracatın en az yüzde seksenini temsil eden firmalardan ticari alacak ve borçlarını yurtiçi – yurtdışı ayrımında, yabancı para kompozisyonlarını da içerek biçimde raporlamaları talep edildi.
Mevduatlarda vade ayrımı
TCMB nezdindeki mevduat ve depo bakiyeleri, yurtharicinde yerleşik vatandaşların hesapları ile başka merkez bankalarıyla yapılan swap mutabakatlarından doğan yükümlülükler ve yurtdışı bankalarca TCMB nezdinde açılan depo hesaplarını gösteriyor ve tamamı kısa vadeli. Bankalar nezdindeki mevduat bilgileri ise yurtharicinde yerleşik gerçek ve hukuksal şahısların yurt ortasında yerleşik bankalardaki döviz ve TL mevduatlarından oluşuyor ve o da kısa vadeli. Lakin, mevduat yükümlülükleri için banka mizan bilgilerinde vadeye bakılırsa ayrım yok. Mevduat kalemlerinin kısa ve uzun vadeli olarak ayrıştırılması halinde uzun vadeli mevduat KVDB kapsamında olmayacak.
Bankalara tesiri olabilir
Bankalar ve öteki dallar tarafınca yurtharicinden sağlanan kredilerin bilgi kaynağı, TCMB tarafınca aylık olarak derlenen yurtdışı kredilerden oluşuyor ve kısa -uzun vade ayrımı yapılabiliyor. Memleketler arası metodolojide bankaların yabancılardan repo yoluyla sağladığı kaynakların da kredi yükümlülüğü olarak gösterilmesi öneriliyor. Yabancılarla menkul değerler üzerinden yapılan repo süreçleri için kelam konusu uyarlamanın yapılması durumunda, bankaların kısa vadeli kredi stokunda artış beklenebilir.
Okumaya devam et...