Güldağ: Merkez Bankası faizde bir değişiklik yapmadı, 19’da sabit tuttu. enflasyondaki üst istikametli hareket niçiniyle, bu Para Siyaseti Heyeti toplantısında daha ‘şahin’ bildiri verebilir beklentisi vardı. Gördüğümüz o da olmadı. ‘Sıkı duruş’ sözü korunuyor. Lakin ‘yıl sonuna kadar faiz indirimi yapılmayacağı’ yahut ‘gerekirse ilave sıkılaştırma yapılacağı’ tarafında beklenti lisana getirenler vardı. O ileti gelmedi. Tersine faiz indirimi kapısı da açık tuttuldu bana göre…
Ağaoğlu: Ben çok bir şey beklemiyordum. Bunu pas geçeriz ağustos, eylül aylarında lakin faiz indirimini konuşabiliriz noktasına gelmiştim.
Güldağ: Geçen hafta yıl sonuna kadar hayal olabilir dedik hatırlarsan…
Ağaoğlu: Tam onu diyordum. Hatta doğrusunu isterseniz ben bu sene Merkez Bankası’nın faiz indirmesi bahtının zorlanmaya başladığını düşünen tarafa geçtim diyecektim.
Güldağ: niye o denli?
Ağaoğlu: Zira artırılması gereken bir ortamda hala daha masada siz faizde indirim tarafında duruyorsanız, bunu yönetmek epey güç olur. Zira piyasa bu varsayım edilemezlik ortamında ‘ne vakit başım belaya girecek’ diye düşünecektir. Bir öngörülemezlik ortamında sürpriz formda bu biçimde bir yanılgı olursa ‘ben bunu savuşturabilir miyim, savuşturamaz mıyım’ diyerek fazlaca temkinli davranacaktır. Hakikaten o denli davranmaya da devam ediyor.
Güldağ: Olağan bu fiyatlamaları da önemli halde etkiliyor…
Ağaoğlu: O denli… Borsa bir türlü çıkamıyor. Bir türlü çıkamayan borsa diyorum zira şu biçimde bir karşılaştırın, en ucuz borsa durumuna gelmiş durumdayız. Bir arkadaşımın yorumuna bakılırsa fiyat/kazanç oranı bakımından Pakistan’dan da daha düşük hale gelerek, birinci sıraya yükselmişiz.
‘Çıkmayan Borsa’yı neler huzursuz ediyor?
Güldağ: Sevinilecek haber değil…
Ağaoğlu: Sonuçta belirsizliğin getirdiği olumsuz fiyatlamalar… Öngörülebilirlikten kasıt da şu: Sürprizler evvelce daima Merkez’den yapılırdı. Ancak artık merkez bankaları neredeyse piyasaları takip eder hale geldi. Ki bunun en hoş örneği Fed. Fakat şu anda görüldüğü kadarıyla bizim Merkez Bankamız birinci fırsatta faiz indirmeyi kerterizlemiş. Birinci fırsatta yapılacak iş faiz indirimiymiş üzere görünüyor. Doğrusunu istersen bu borsa dahil, bütün piyasayı huzursuz eden bir durum.
Güldağ: Lakin kur tarafınca bir oynama olmadı. İşaret de vermedi…
Ağaoğlu: Evet kur tarafında şimdi hiç bir şey olmadı. Faizlerin yüksek kalmaya devam edeceği beklentisi aslında kurdaki üst istikametli baskıyı azalttı. Şu anda net bir müdahale olmaksızın, rastgele bir telaffuz değişikliği olmaksızın kurun daima üste giden, TL’nin daima kıymet kaybettiği bir periyot yavaş yavaş faizin beklenenden daha uzun müddet istikrarlı bir biçimde üstte kalacağı fikri hakim.
Güldağ: Ya aşağı istikamette? Zira o tarafta de beklentiler var…
Ağaoğlu: Onu da pek ihtimal dahilinde beklemiyorum. Benim daha evvelki iddiam yıl sonu 8.65’ti.
Güldağ: Artık ne oldu?
Ağaoğlu: Birebir kaldı. Faizde rastgele bir indirime gidilmediği durumunda yılı 8.65 düzeylerinde kapatırız.
Güldağ: Zira, ‘Merkez niye faiz artırmadı’ diye sorgulayanlar var. Dövizin yüksek kalmasının faturası daima döviz borcu olanlara ve alışılmış dar gelirlilere çıkıyor’ deniliyor. Faiz yıl sonuna kadar değişmeyecekse…
Merkez Bankası’nın yapacağı pek bir şey yok
Ağaoğlu: Değişmeyeceği ihtimalinin arttığını görüyorum. Ağustos, eylül üzere faiz değişikliği yapmadan geçilecek olursa 19 faizi yıl sonuna kadar koruruz.
Güldağ: Baktım, Merkez Bankası sonucu daha sonrasında, hem içeride tıpkı vakitte dışarıda aklına fikrine, iddialarına sağlam analistler, yıl sonuna kadar 100 baz puan indirim beklentilerini yineladılar. Hatta bazıları ekim-kasım tarihlemesi yapıyor siyaset faizi indirimi için. Lakin doğrusu ben de enflasyondaki gidişata bakınca sıkıntı görüyorum. Ayrıyeten yeri gelmişken söyleyeyim; ‘faiz indirimi kapısını açık bıraktı’ derken, Para Siyaseti Konseyi’nin metnine yeni giren bir tabire dikkat çekmek isterim: “…ihracattaki kuvvetli artış eğilimi ve aşılamadaki güçlü ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir.” Gelişmeler bu tarafta olursa, Merkez bunu indirim tarafında kendine bir yer olarak alabilir. Kaldı ki, kimi gelişmeler bu istikamette. İhracat hakikaten âlâ gidiyor. Siparişler devam ediyor. Turizmde de 20 milyar dolar gelir beklentisi telaff uz ediliyor.
Ağaoğlu: Turizm gelirlerinde olağanüstü bir gelişme yaşanırsa, virüste ‘dördüncü dalga’ işin içine girmezse hakikaten güzel bir sürpriz de olabilir. Hem büyürken birebir vakitte cari fazla veriyor olmak Türkiye iktisadına bir moral de verebilir. Lakin şu anda azalıyor olmakla birlikte cari açık veriyoruz. Yıllık olarak 30 milyar dolar civarında…
Güldağ: Gerçek kelama ne denir? Ayrıyeten Merkez Bankası, faizle ilgili karar alırken geçmiş enflasyonu değil, enflasyonun kısa vadede izleyeceği patika iddiasına nazaran belirler. Lakin işte orada işler sarpa sardı bana göre. Görünüm düzelmiyor bilakis bozuluyor. Haziranda aylık bazda mayısın iki katı gelir demiştik, o denli oldu. Alaattin Aktaş hesaplamış, haziranın son günü yapılan doğalgaz, elektrik ve LPG’deki fiyat ayarlamaları temmuz enflasyonuna en az 0.80 üst taraflı tesir yapacak. En az diyorum zira bunun bir de dolaylı tesirleri var. 1.5 puan olsa temmuz enflasyonu yıllık yüzde 19’u buluyoruz aslına bakarsanız. Yani gerçek faiz de bitiyor.
Ağaoğlu: Orada Merkez’in yapacağı hayli fazla bir şey yok.
Güldağ: Var doğal lakin asıl adımın siyasetten gelmesi bekleniyor. Ayrıyeten geçen hafta da bütünlüklü bir program muhtaçlığını vurgulamıştık.
Ağaoğlu: Artık biz Nasrettin Hoca misali ektik, dikenleri bekleyeceğiz. Şu anda turizm o mevzudaki süratli büyüyen dikenimiz. Bilhassa charter uçuşlarına bakıyorum, dişe gelir olmamakla bir arada olumlu gelişmeler var. Aşılanma da 18 yaşın altına kadar indi. Bence bizim açımızdan olumlu haberler. Ancak altı ayda turizm yardımıyla toparlayacağız dediğimiz vakit iki şey söyleyeyim. Bir, vakit daralıyor, dönem bitecek. Ona hayli fazla yapacak bir şey yok. Başka taraftan da petrol meblağları 76.5 dolarlarda. 80 dolara kaldı 3.5 dolar.
Gaziantep ihracatta 10 milyar dolara koşuyor
Güldağ: Petrol tarafına gelelim ancak turizm ile ilgili bir şey tabir edeyim. Kesim temsilcileri, bu sene dönemin uzayabileceği kanaatindeler. Kasım, hatta aralık ayına kadar. İhracat tarafındaki ivmelenme konusunda Merkez Bankası hakikat bir tespit yapmış görünüyor. Çabucak her bölümde artış var. Vilayet bazında da o denli… örneğin Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un iştirakiyle yapılan TOBB Dal Meclisleri toplantısında Adil Konukoğlu söylüyordu Gaziantep’in ihracatı 2020 temmuz-2021 temmuz periyodu diye bakınca 10 milyar doları yakaladı diye… Yıl sonundaki beklentisi daha da yeterli. Toplamda 200 milyar doları geçeceğimiz artık kesin üzere. Mermerciyle, beyaz eşyacıyla, civatacıyla kimle konuşsam durum aynı… Çetin Tecdelioğlu söylüyordu geçen, ‘Son 10 yıldaki altın yılımızı yaşıyoruz’ diye. ‘niçin’ diye sordum, ‘Ben cıvata satıyorsam, herkes bir şeyleri birleştirip, satıyor demektir’ dedi. Üretim de ihracat da canlı. Birden fazla yıl sonuna kadar siparişini almış, 2022’ye çalışıyor. Tekstilci de o denli, makineci de… ‘Kadın için taşıyoruz’ buluşmasında Jak Eskinazi, Mukadder Özden, Feyzan Dirin birliktedik. Üçü de birebir şeyi söylemiş oldu. Bakıyorum, bankacılık tarafında sendikasyonlar da âlâ gidiyor.
Ağaoğlu: Sendikasyon tarafına katılıyorum. Çok yol kazaları olmuyor, lakin şunda da anlaşalım ki, yeniler yüksek fiyatlardan. Eskiler kadar makul değil. İkili üçlü fiyatlamalar var. Risk primiyle, bulunduğunuz bölümle kesinlikle ilgilidir fakat bu kadar farklı fiyatlamaların olması garip geliyor bana. Dünyada ücretsiz para devrinin olduğu bir ortamda yalnızca döndürmenin büyük bir beceri olduğunu düşünmeyen taraftayım. Uygun şartlarda döndürmek de en az yalnızca döndürmek yahut uzatabilmek kadar değerli. Yeni epey fazla alınmıyor, alınanların da maliyetleri yüksek açıkçası. Uzatılanlar da ne öldürüyor, ne olduruyor’. O denli bir ortamdayız. Sanayi konusunda ise seninle tıpkı fikirdeyim. Sanayi epeyce uygun gidiyor, ihracatta sahiden hayli başarılılar. Hepsini kutlamak lazım. Evet, güzel bir fotoğraf görünüyor lakin toplam resme baktığımızda maalesef o kadar parlak değil.
Güldağ: Güllük gülistanlık değil olağan. Muhtaçlıklar var. Bilhassa finansmanda… Ağaoğlu: Yeniden de âlâ haberler göz gerisi edilmemesi gereken gelişmeler… Güldağ: O denli fakat sermaye açığı var. Hammadde fiyatlarındaki artış, navlundaki artış, ÜFE’deki rekorlar, vadelerin yönetilmesi derken, sermayeler eriyor. İşletme sermayesi muhtaçlığı artıyor. KGF beklentileri yüksek.
Ağaoğlu: Onları da daha sonraki sohbetimizde ele alalım. Benim de söyleyeceklerim var. Artık bütün okurlarımıza ve izleyenlerimize uygun bayramlar dileyelim.
Güldağ: Güzel bayramlar olsun. Canı gönülden herkese sağlıklı, huzurlu, keyifl i bir bayram diliyoruz. Alışılmış sürdürülebilir bir gelecek de…
Petrolde 80 dolar ısrarı var fakat abartırlarsa düzeltme gelir
Güldağ: ABD enflasyonu 5,4 gelince altın hareketlendi. Petrol de o denli…
Ağaoğlu: Bu enflasyon maalesef parasız paraya karşın talep kaynaklı bir enflasyon olmadı. Zira dünyada insanların gelirleri yardımlar haricinde epeyce artmadı. Yardım veren ABD ve Avrupa olsun, burada kalıcı gelir artışı yok. Talep kısa vadeli. esasen enflasyon süreksiz mi, kalıcı mı tartışmasına yol açan da bu.
Güldağ: Zenginin bu enflasyon kaygısı bizi de etkiliyor. Faiz artırımlarının giderek gerçeklik kazanmasıyla, gelişmekte olan ülkelerden para çekilişi mümkünlüğü da arttı. Bu da kurlar üzerinde baskı yaratıyor. Yani bizdeki enflasyon artışını bilakis çevirecek bir yer yok. TL’de bir pahalanma beklemek de gerçekçi değil bu durumda…
Ağaoğlu: Gelinen noktada enflasyondan korunacağım emeliyle bir atak var mı diye bakarsan hala daha emtia tarafındaki baskı niçiniyle fiyat artışları var. Petrolle altın ve gümüşü buradan ayırmak lazım diye söylüyorum. Bugün bir hareket var altında fakat petroldeki hareket daha evvel de konuştuğumuz üzere bu 80 de 80 noktası… Yani burayı goreceğiz eforu var.
Güldağ: 80 ısrarı mı diyeceğiz ona?
Ağaoğlu: Ben o denli diyorum. Varil başına 80 doları bir nazaranceğiz. daha sonra bakacaklar. Fakat benim gördüğüm 80’de bir durmaları lazım. Zira oradan daha sonra tüketici talebinin de her ne kadar ertelenmiş talep olsa da her ne kadar İran daha fotoğrafın içine girdi girecek noktasında olsa bile petrolde epey süratli talepten kaynaklı bir artışı gerektiren yahut haklı çıkaran bir şey yok. Benim ülkeler üstü manipülasyon teorim hala daha devam ediyor. Ancak 80 dolardan daha sonra abartırlarsa tüketim tarafı buna yanıt verecektir diye düşünüyorum. Öbür yandan petrolle ilgili İran sorunu hala daha gündemde. Netleştiği vakit oradan önemli bir düzeltme gelmesini bekliyorum. Sonuçta 80 dolar problemi hala gündemde. Bu da cari açık mı, fazla mı probleminde Merkez Bankası’nın işini kolaylaştırmıyor.
Güldağ: Bu sohbetlerimizin klâsik ögelerinden biri altındır. Ne diyorsun?
Ağaoğlu: Altında enteresan bir hareket var. Çarşamba günü 1835 dolar kritik düzeyine yaklaştı. 1830’lara geldi fakat çabucak hemen daha orayı kırmadı. 1835’in üzerine giderse orada dediğim üzere enflasyondan korunma devreye giriyor, altına bir yönelim olabilir. Fakat şu anda bu biçimde majör bir enflasyondan korunma gayreti ağır değil. Onun için bir süre daha sonra altının gerileme ihtimali var.
Euro-dolar dalgalı, emtia son çeyrekte zamlanabilir
Güldağ: ABD enflasyonu Euro-dolar paritesini de etkiledi…
Ağaoğlu: Eh, bu kadar hareket her şeyi etkiliyor doğal… ABD enflasyonunda 2008’den bu yana en yüksek düzey. Kalıcı mı süreksiz mi tartışması devam ediyor lakin enflasyon ortada. ABD’de fiyatların artmıyor olması, ‘geçici olacak’ argümanını destekliyor.
Güldağ: Biden’ın savlı altyapı harcama ve takviye programı talebi de yüksek tutarak enflasyonun devamına katkı yapabilir. Kalıcı mı, süreksiz mi sorusundan epey, asıl soru ‘ne kadar sürecek’ olmalı.
Ağaoğlu: Kalıcı olursa gerçekten işleri epey güç. Alışık değiller…
Güldağ: Sert faiz artışları gelir mi?
Ağaoğlu: Şu anda ihtimal düşük fakat artık sıfır değil. Dolar paha kazanıyor parite tarafında. 1.1865 kritik düzey. Şu anda altındayız. Son iki haftanın özel bir trend düzeyi var. Onu izliyorum. Cuma kapanışına bakacağım. 1.1872 yanılmıyorsam kritik düzey. Son devirde her seferinde bir üstüne atıyorlar. Çok fazla düşmesin diye bir efor var anlaşılan. Lakin ben Euro’nun evvel 1.1690- 1.1700’lere kadar kıymet kaybetmesini bekliyorum. daha sonra 1,23’lere yanlışsız bir hareket olacak. Beklentim o tarafta.
Güldağ: Euro dolar karşısında evvel inecek, daha sonra çıkacak yani…
Ağaoğlu: Evet, 1,23’lere gerçek bir hareket olmasını bekliyorum. 1.1650-1.1700 bandını test ettikten daha sonra… Şu andaki faiz şartları motamot devam ettiği takdirde, dolardaki kıymet hasılatının fazlaca da kalıcı olacağını düşünmüyorum. ABD’nin de fazlaca isteyeceğini düşünmüyorum. Hal bu biçimde olursa altın ve gümüşün de Euro ile paha kazanması artacaktır.
Güldağ: Bu dalgalı seyri nasıl bir vadede düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Yılın son çeyreğinde bu harekete başlamış ve hatta 1.23’lere yeniden gelmiş olabiliriz diye düşünüyorum.
Güldağ: Hatta o yüzden altın tarafında bir ölçü geri çekilme olur demiştin, o oldu. Lakin daha sonra çıktı. bir daha gerileme olur mu?
Ağaoğlu: Hala daha olabilir, bu yılın yeni düşüklerine gidebilir.
Güldağ: Ya emtia tarafında? Şimdilik kimi düşüşler oldu.
Ağaoğlu: Dolar paha kaybettikten daha sonra, dolar bazında fiyatlanan her emtianın fiyatında yıl sonuna yanlışsız artma ihtimali var. Lakin bu sefer talepten değil. Doların bedel kaybından…
Güldağ: Bir çeşit dolar artırımı bekliyorsun yani…
Ağaoğlu: Aslında o denli olacak. Daha evvel de gördük bunu birkaç kere. Dolar kıymet kaybettikçe dolar bazında fiyatlanan emtianın da dolar bazlı fiyatı artıyor. O denli bir durumla karşı karşıya kalabiliriz yılın son çeyreğinde.
Güldağ: Bari bayramda rahat mıyız?
Ağaoğlu: Ağustos’un ortasına kadar rahatız. Bizden değil de dünyadan kaynaklanan bir avantajımız olacak.
Okumaya devam et...
Ağaoğlu: Ben çok bir şey beklemiyordum. Bunu pas geçeriz ağustos, eylül aylarında lakin faiz indirimini konuşabiliriz noktasına gelmiştim.
Güldağ: Geçen hafta yıl sonuna kadar hayal olabilir dedik hatırlarsan…
Ağaoğlu: Tam onu diyordum. Hatta doğrusunu isterseniz ben bu sene Merkez Bankası’nın faiz indirmesi bahtının zorlanmaya başladığını düşünen tarafa geçtim diyecektim.
Güldağ: niye o denli?
Ağaoğlu: Zira artırılması gereken bir ortamda hala daha masada siz faizde indirim tarafında duruyorsanız, bunu yönetmek epey güç olur. Zira piyasa bu varsayım edilemezlik ortamında ‘ne vakit başım belaya girecek’ diye düşünecektir. Bir öngörülemezlik ortamında sürpriz formda bu biçimde bir yanılgı olursa ‘ben bunu savuşturabilir miyim, savuşturamaz mıyım’ diyerek fazlaca temkinli davranacaktır. Hakikaten o denli davranmaya da devam ediyor.
Güldağ: Olağan bu fiyatlamaları da önemli halde etkiliyor…
Ağaoğlu: O denli… Borsa bir türlü çıkamıyor. Bir türlü çıkamayan borsa diyorum zira şu biçimde bir karşılaştırın, en ucuz borsa durumuna gelmiş durumdayız. Bir arkadaşımın yorumuna bakılırsa fiyat/kazanç oranı bakımından Pakistan’dan da daha düşük hale gelerek, birinci sıraya yükselmişiz.
‘Çıkmayan Borsa’yı neler huzursuz ediyor?
Güldağ: Sevinilecek haber değil…
Ağaoğlu: Sonuçta belirsizliğin getirdiği olumsuz fiyatlamalar… Öngörülebilirlikten kasıt da şu: Sürprizler evvelce daima Merkez’den yapılırdı. Ancak artık merkez bankaları neredeyse piyasaları takip eder hale geldi. Ki bunun en hoş örneği Fed. Fakat şu anda görüldüğü kadarıyla bizim Merkez Bankamız birinci fırsatta faiz indirmeyi kerterizlemiş. Birinci fırsatta yapılacak iş faiz indirimiymiş üzere görünüyor. Doğrusunu istersen bu borsa dahil, bütün piyasayı huzursuz eden bir durum.
Güldağ: Lakin kur tarafınca bir oynama olmadı. İşaret de vermedi…
Ağaoğlu: Evet kur tarafında şimdi hiç bir şey olmadı. Faizlerin yüksek kalmaya devam edeceği beklentisi aslında kurdaki üst istikametli baskıyı azalttı. Şu anda net bir müdahale olmaksızın, rastgele bir telaffuz değişikliği olmaksızın kurun daima üste giden, TL’nin daima kıymet kaybettiği bir periyot yavaş yavaş faizin beklenenden daha uzun müddet istikrarlı bir biçimde üstte kalacağı fikri hakim.
Güldağ: Ya aşağı istikamette? Zira o tarafta de beklentiler var…
Ağaoğlu: Onu da pek ihtimal dahilinde beklemiyorum. Benim daha evvelki iddiam yıl sonu 8.65’ti.
Güldağ: Artık ne oldu?
Ağaoğlu: Birebir kaldı. Faizde rastgele bir indirime gidilmediği durumunda yılı 8.65 düzeylerinde kapatırız.
Güldağ: Zira, ‘Merkez niye faiz artırmadı’ diye sorgulayanlar var. Dövizin yüksek kalmasının faturası daima döviz borcu olanlara ve alışılmış dar gelirlilere çıkıyor’ deniliyor. Faiz yıl sonuna kadar değişmeyecekse…
Merkez Bankası’nın yapacağı pek bir şey yok
Ağaoğlu: Değişmeyeceği ihtimalinin arttığını görüyorum. Ağustos, eylül üzere faiz değişikliği yapmadan geçilecek olursa 19 faizi yıl sonuna kadar koruruz.
Güldağ: Baktım, Merkez Bankası sonucu daha sonrasında, hem içeride tıpkı vakitte dışarıda aklına fikrine, iddialarına sağlam analistler, yıl sonuna kadar 100 baz puan indirim beklentilerini yineladılar. Hatta bazıları ekim-kasım tarihlemesi yapıyor siyaset faizi indirimi için. Lakin doğrusu ben de enflasyondaki gidişata bakınca sıkıntı görüyorum. Ayrıyeten yeri gelmişken söyleyeyim; ‘faiz indirimi kapısını açık bıraktı’ derken, Para Siyaseti Konseyi’nin metnine yeni giren bir tabire dikkat çekmek isterim: “…ihracattaki kuvvetli artış eğilimi ve aşılamadaki güçlü ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir.” Gelişmeler bu tarafta olursa, Merkez bunu indirim tarafında kendine bir yer olarak alabilir. Kaldı ki, kimi gelişmeler bu istikamette. İhracat hakikaten âlâ gidiyor. Siparişler devam ediyor. Turizmde de 20 milyar dolar gelir beklentisi telaff uz ediliyor.
Ağaoğlu: Turizm gelirlerinde olağanüstü bir gelişme yaşanırsa, virüste ‘dördüncü dalga’ işin içine girmezse hakikaten güzel bir sürpriz de olabilir. Hem büyürken birebir vakitte cari fazla veriyor olmak Türkiye iktisadına bir moral de verebilir. Lakin şu anda azalıyor olmakla birlikte cari açık veriyoruz. Yıllık olarak 30 milyar dolar civarında…
Güldağ: Gerçek kelama ne denir? Ayrıyeten Merkez Bankası, faizle ilgili karar alırken geçmiş enflasyonu değil, enflasyonun kısa vadede izleyeceği patika iddiasına nazaran belirler. Lakin işte orada işler sarpa sardı bana göre. Görünüm düzelmiyor bilakis bozuluyor. Haziranda aylık bazda mayısın iki katı gelir demiştik, o denli oldu. Alaattin Aktaş hesaplamış, haziranın son günü yapılan doğalgaz, elektrik ve LPG’deki fiyat ayarlamaları temmuz enflasyonuna en az 0.80 üst taraflı tesir yapacak. En az diyorum zira bunun bir de dolaylı tesirleri var. 1.5 puan olsa temmuz enflasyonu yıllık yüzde 19’u buluyoruz aslına bakarsanız. Yani gerçek faiz de bitiyor.
Ağaoğlu: Orada Merkez’in yapacağı hayli fazla bir şey yok.
Güldağ: Var doğal lakin asıl adımın siyasetten gelmesi bekleniyor. Ayrıyeten geçen hafta da bütünlüklü bir program muhtaçlığını vurgulamıştık.
Ağaoğlu: Artık biz Nasrettin Hoca misali ektik, dikenleri bekleyeceğiz. Şu anda turizm o mevzudaki süratli büyüyen dikenimiz. Bilhassa charter uçuşlarına bakıyorum, dişe gelir olmamakla bir arada olumlu gelişmeler var. Aşılanma da 18 yaşın altına kadar indi. Bence bizim açımızdan olumlu haberler. Ancak altı ayda turizm yardımıyla toparlayacağız dediğimiz vakit iki şey söyleyeyim. Bir, vakit daralıyor, dönem bitecek. Ona hayli fazla yapacak bir şey yok. Başka taraftan da petrol meblağları 76.5 dolarlarda. 80 dolara kaldı 3.5 dolar.
Gaziantep ihracatta 10 milyar dolara koşuyor
Güldağ: Petrol tarafına gelelim ancak turizm ile ilgili bir şey tabir edeyim. Kesim temsilcileri, bu sene dönemin uzayabileceği kanaatindeler. Kasım, hatta aralık ayına kadar. İhracat tarafındaki ivmelenme konusunda Merkez Bankası hakikat bir tespit yapmış görünüyor. Çabucak her bölümde artış var. Vilayet bazında da o denli… örneğin Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un iştirakiyle yapılan TOBB Dal Meclisleri toplantısında Adil Konukoğlu söylüyordu Gaziantep’in ihracatı 2020 temmuz-2021 temmuz periyodu diye bakınca 10 milyar doları yakaladı diye… Yıl sonundaki beklentisi daha da yeterli. Toplamda 200 milyar doları geçeceğimiz artık kesin üzere. Mermerciyle, beyaz eşyacıyla, civatacıyla kimle konuşsam durum aynı… Çetin Tecdelioğlu söylüyordu geçen, ‘Son 10 yıldaki altın yılımızı yaşıyoruz’ diye. ‘niçin’ diye sordum, ‘Ben cıvata satıyorsam, herkes bir şeyleri birleştirip, satıyor demektir’ dedi. Üretim de ihracat da canlı. Birden fazla yıl sonuna kadar siparişini almış, 2022’ye çalışıyor. Tekstilci de o denli, makineci de… ‘Kadın için taşıyoruz’ buluşmasında Jak Eskinazi, Mukadder Özden, Feyzan Dirin birliktedik. Üçü de birebir şeyi söylemiş oldu. Bakıyorum, bankacılık tarafında sendikasyonlar da âlâ gidiyor.
Ağaoğlu: Sendikasyon tarafına katılıyorum. Çok yol kazaları olmuyor, lakin şunda da anlaşalım ki, yeniler yüksek fiyatlardan. Eskiler kadar makul değil. İkili üçlü fiyatlamalar var. Risk primiyle, bulunduğunuz bölümle kesinlikle ilgilidir fakat bu kadar farklı fiyatlamaların olması garip geliyor bana. Dünyada ücretsiz para devrinin olduğu bir ortamda yalnızca döndürmenin büyük bir beceri olduğunu düşünmeyen taraftayım. Uygun şartlarda döndürmek de en az yalnızca döndürmek yahut uzatabilmek kadar değerli. Yeni epey fazla alınmıyor, alınanların da maliyetleri yüksek açıkçası. Uzatılanlar da ne öldürüyor, ne olduruyor’. O denli bir ortamdayız. Sanayi konusunda ise seninle tıpkı fikirdeyim. Sanayi epeyce uygun gidiyor, ihracatta sahiden hayli başarılılar. Hepsini kutlamak lazım. Evet, güzel bir fotoğraf görünüyor lakin toplam resme baktığımızda maalesef o kadar parlak değil.
Güldağ: Güllük gülistanlık değil olağan. Muhtaçlıklar var. Bilhassa finansmanda… Ağaoğlu: Yeniden de âlâ haberler göz gerisi edilmemesi gereken gelişmeler… Güldağ: O denli fakat sermaye açığı var. Hammadde fiyatlarındaki artış, navlundaki artış, ÜFE’deki rekorlar, vadelerin yönetilmesi derken, sermayeler eriyor. İşletme sermayesi muhtaçlığı artıyor. KGF beklentileri yüksek.
Ağaoğlu: Onları da daha sonraki sohbetimizde ele alalım. Benim de söyleyeceklerim var. Artık bütün okurlarımıza ve izleyenlerimize uygun bayramlar dileyelim.
Güldağ: Güzel bayramlar olsun. Canı gönülden herkese sağlıklı, huzurlu, keyifl i bir bayram diliyoruz. Alışılmış sürdürülebilir bir gelecek de…
Petrolde 80 dolar ısrarı var fakat abartırlarsa düzeltme gelir
Güldağ: ABD enflasyonu 5,4 gelince altın hareketlendi. Petrol de o denli…
Ağaoğlu: Bu enflasyon maalesef parasız paraya karşın talep kaynaklı bir enflasyon olmadı. Zira dünyada insanların gelirleri yardımlar haricinde epeyce artmadı. Yardım veren ABD ve Avrupa olsun, burada kalıcı gelir artışı yok. Talep kısa vadeli. esasen enflasyon süreksiz mi, kalıcı mı tartışmasına yol açan da bu.
Güldağ: Zenginin bu enflasyon kaygısı bizi de etkiliyor. Faiz artırımlarının giderek gerçeklik kazanmasıyla, gelişmekte olan ülkelerden para çekilişi mümkünlüğü da arttı. Bu da kurlar üzerinde baskı yaratıyor. Yani bizdeki enflasyon artışını bilakis çevirecek bir yer yok. TL’de bir pahalanma beklemek de gerçekçi değil bu durumda…
Ağaoğlu: Gelinen noktada enflasyondan korunacağım emeliyle bir atak var mı diye bakarsan hala daha emtia tarafındaki baskı niçiniyle fiyat artışları var. Petrolle altın ve gümüşü buradan ayırmak lazım diye söylüyorum. Bugün bir hareket var altında fakat petroldeki hareket daha evvel de konuştuğumuz üzere bu 80 de 80 noktası… Yani burayı goreceğiz eforu var.
Güldağ: 80 ısrarı mı diyeceğiz ona?
Ağaoğlu: Ben o denli diyorum. Varil başına 80 doları bir nazaranceğiz. daha sonra bakacaklar. Fakat benim gördüğüm 80’de bir durmaları lazım. Zira oradan daha sonra tüketici talebinin de her ne kadar ertelenmiş talep olsa da her ne kadar İran daha fotoğrafın içine girdi girecek noktasında olsa bile petrolde epey süratli talepten kaynaklı bir artışı gerektiren yahut haklı çıkaran bir şey yok. Benim ülkeler üstü manipülasyon teorim hala daha devam ediyor. Ancak 80 dolardan daha sonra abartırlarsa tüketim tarafı buna yanıt verecektir diye düşünüyorum. Öbür yandan petrolle ilgili İran sorunu hala daha gündemde. Netleştiği vakit oradan önemli bir düzeltme gelmesini bekliyorum. Sonuçta 80 dolar problemi hala gündemde. Bu da cari açık mı, fazla mı probleminde Merkez Bankası’nın işini kolaylaştırmıyor.
Güldağ: Bu sohbetlerimizin klâsik ögelerinden biri altındır. Ne diyorsun?
Ağaoğlu: Altında enteresan bir hareket var. Çarşamba günü 1835 dolar kritik düzeyine yaklaştı. 1830’lara geldi fakat çabucak hemen daha orayı kırmadı. 1835’in üzerine giderse orada dediğim üzere enflasyondan korunma devreye giriyor, altına bir yönelim olabilir. Fakat şu anda bu biçimde majör bir enflasyondan korunma gayreti ağır değil. Onun için bir süre daha sonra altının gerileme ihtimali var.
Euro-dolar dalgalı, emtia son çeyrekte zamlanabilir
Güldağ: ABD enflasyonu Euro-dolar paritesini de etkiledi…
Ağaoğlu: Eh, bu kadar hareket her şeyi etkiliyor doğal… ABD enflasyonunda 2008’den bu yana en yüksek düzey. Kalıcı mı süreksiz mi tartışması devam ediyor lakin enflasyon ortada. ABD’de fiyatların artmıyor olması, ‘geçici olacak’ argümanını destekliyor.
Güldağ: Biden’ın savlı altyapı harcama ve takviye programı talebi de yüksek tutarak enflasyonun devamına katkı yapabilir. Kalıcı mı, süreksiz mi sorusundan epey, asıl soru ‘ne kadar sürecek’ olmalı.
Ağaoğlu: Kalıcı olursa gerçekten işleri epey güç. Alışık değiller…
Güldağ: Sert faiz artışları gelir mi?
Ağaoğlu: Şu anda ihtimal düşük fakat artık sıfır değil. Dolar paha kazanıyor parite tarafında. 1.1865 kritik düzey. Şu anda altındayız. Son iki haftanın özel bir trend düzeyi var. Onu izliyorum. Cuma kapanışına bakacağım. 1.1872 yanılmıyorsam kritik düzey. Son devirde her seferinde bir üstüne atıyorlar. Çok fazla düşmesin diye bir efor var anlaşılan. Lakin ben Euro’nun evvel 1.1690- 1.1700’lere kadar kıymet kaybetmesini bekliyorum. daha sonra 1,23’lere yanlışsız bir hareket olacak. Beklentim o tarafta.
Güldağ: Euro dolar karşısında evvel inecek, daha sonra çıkacak yani…
Ağaoğlu: Evet, 1,23’lere gerçek bir hareket olmasını bekliyorum. 1.1650-1.1700 bandını test ettikten daha sonra… Şu andaki faiz şartları motamot devam ettiği takdirde, dolardaki kıymet hasılatının fazlaca da kalıcı olacağını düşünmüyorum. ABD’nin de fazlaca isteyeceğini düşünmüyorum. Hal bu biçimde olursa altın ve gümüşün de Euro ile paha kazanması artacaktır.
Güldağ: Bu dalgalı seyri nasıl bir vadede düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Yılın son çeyreğinde bu harekete başlamış ve hatta 1.23’lere yeniden gelmiş olabiliriz diye düşünüyorum.
Güldağ: Hatta o yüzden altın tarafında bir ölçü geri çekilme olur demiştin, o oldu. Lakin daha sonra çıktı. bir daha gerileme olur mu?
Ağaoğlu: Hala daha olabilir, bu yılın yeni düşüklerine gidebilir.
Güldağ: Ya emtia tarafında? Şimdilik kimi düşüşler oldu.
Ağaoğlu: Dolar paha kaybettikten daha sonra, dolar bazında fiyatlanan her emtianın fiyatında yıl sonuna yanlışsız artma ihtimali var. Lakin bu sefer talepten değil. Doların bedel kaybından…
Güldağ: Bir çeşit dolar artırımı bekliyorsun yani…
Ağaoğlu: Aslında o denli olacak. Daha evvel de gördük bunu birkaç kere. Dolar kıymet kaybettikçe dolar bazında fiyatlanan emtianın da dolar bazlı fiyatı artıyor. O denli bir durumla karşı karşıya kalabiliriz yılın son çeyreğinde.
Güldağ: Bari bayramda rahat mıyız?
Ağaoğlu: Ağustos’un ortasına kadar rahatız. Bizden değil de dünyadan kaynaklanan bir avantajımız olacak.
Okumaya devam et...