Mehmet KAYA
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavıoğlu, 2022’nin birinci Enflasyon Raporu Tanıtım toplantısında, para siyasetini “Türkiye İktisat Modeli” ışığında revize etme çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, yeni siyasetin temel ögelerinden birinin TL’nin kullanmasını önceleyen, “Liralaşma Stratejisi” olduğunu deklare etti.
Kavcıoğlu çerçeve siyaset açıklamasıyla, bir müddetdir kamuoyunda tartışılan lakin meçhullüğü devam eden “Türkiye İktisat Modelinin” Merkez Bankası ayağının temel çerçevesini de sundu. Buna nazaran, Merkez Bankası, evvela Lider Kavcıoğlu’nun “Liralaşma” olarak nitelediği siyaset değişikliğiyle Doların para piyasalarındaki baskın ünite olmasını önleyecek. Bunun için finansal eserler, teminat çeşitlendirmesi ve likidite idaresi siyasetleri oluşturulacak. Kur muhafazalı mevduat ve gibisi yeni araçlar, Merkez Bankasının karşılıklar siyasetleri ve swap muahedeleri ve reeskont kredileri araçları kullanılacak.
“Enflasyon düşecek, hepimiz goreceğiz”
Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, üretim, istihdam ve ihracat olarak isimlendirilen temel maksatlara bağlı olarak, Merkez Bankasının reeskont kredileri kanalıyla, öteki kamu idaresinin uygulayacağı siyasetlerle ihracatın artacağını; döviz kurunun denetim altına alınmasıyla enflasyona etkisinin sıfıra ineceğini belirterek, bunun kararında da cari süreçler açığının, ötürüsıyla dış finansman muhtaçlığının ortadan kalkacağını, enflasyonun da dengeleneceğini anlattı. “Enflasyon düşecek, bunu hepimiz goreceğiz” diyen Şahap Kavcıoğlu, enflasyonun düşüş sürecinin vakit seyrine ait ısrarlı sorulara karşılık rastgele bir periyot işaret etmedi.
Şahap Kavcıoğlu, yaklaşımın temel çerçevesini şöyleki anlattı:
“Cari istikrarın sağlanmasıyla, uzun periyotta fiyat istikrarı sağlanacağına inanıyoruz. Bu tarafta siyaset oluşturduğumuzu daha evvel de söylemiş oldum. Bunun en değerli bacağından birisi Liralaşma Stratejisidir. Cumhurbaşkanının da deklare ettiğı Türkiye İktisat Modeli (Bu stratejinin) temelini sağlıyor. Bizim de fiyat istikrarını sağlama, fiyat istikrarına mahzur olmayacak siyasetlerle üretim, yatırım, ihracat ve istihdam siyasetlerini öncelememiz Kanunla verilmiş bir yetki.
Liralaşma stratejisinin Merkez Bankası tarafında, üç saç ayağından oluştuğunu söyleyebiliriz. Hazine ve Maliye, Ticaret Bakanlığı tarafı da var. 20 aralıkta da Merkez Bankasının kur muhafazalı eseri, Dolarizasyonun bitmiş oldurilmesinde bir yaklaşım. Bu enflasyonun düşürülmesinde kıymetli katkı sağlayacak. Kur geçişkenliğinin enflasyona büyük tesiri var, Ekim, Kasım bilhassa Aralık ayında gördük, geçmişte de fazlaca yaşadık. Türkiye İktisat Modeli ve bunun temeli Liralaşmayla, cari fazlayla, Türkiye’nin üretim, yatırım, ihracatı artırarak, üretimin artmasıyla fiyatların düşmesi; kur muhafazalı modelimizle kurun üstündeki oynaklığın kalkmasıyla enflasyona tesiri sıfırlanacaktır. Bu yaşanmaya başladı. Birincisi bu, kur muhafazalı eser ve dolarizasyonun etkisinin bitirilmesi. İkincisi Liralaşmada, karşılıklarda TL’ye geçiş ve TL enstrümanın kullanılması, bu biçimdece TL’nin etkisinin artırılması. Ağustos ROM düzeneğinin değiştirilmesiyle buna başladık. Üçüncüsü de bir daha Merkez Bankası’nın sunduğu imkanlar, borçlanma yahut piyasaya sağladığı imkanları büsbütün TL’leştirerek yada büyük oranda Liralaştırırak enflasyonun düşürülmesi konusunda büyük tesiri olacaktır. Liralaşma stratejimizi büsbütün uyguladığımızda enflasyonun düşürülmesinde büyük katkısı olacaktır. Süratli bir biçimde dezenflasyon sürecini başlatmış olacağız.”
Şahap Kavcıoğlu, başta Hazine’nin dövize endeksli borçlanma araçları olmak üzere, kamudaki döviz ve dövize endeksli yatırım, üretim kontratlarına ait bir adım olup-olmayacağına yönelik soruya ise Hazine’nin borçlanma araçlarının Liralaşma sürecinde vakit içinde eriyeceği karşılığını verdi.
Enflasyon: “Bize haksızlık edildi”
Şahap Kavcıoğlu konuşmasında, enflasyondaki yükselişe ve kur ataklarına yönelik tenkitlerde, “kendilerine haksızlık yapıldığını” da belirterek, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin bu tesirlere yol açtığı tenkitlerine karşı çıktı. Global olarak bir enflasyon yaşandığının altını çizen Şahap Kavcıoğlu, bu artışla uğraşta gelişmekte olan ülkeler yanında gelişmiş ülkelerde de görüş ayrılıkları gözlendiğini kaydetti. Kavcıoğlu, FED’in faiz artırımı bağlantısı yapmasına karşılık, Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyonu hala süreksiz olarak gördüğünü ve faiz artırmadığını belirtti.
Türkiye’deki enflasyon görünümüne ait olarak ise Merkez Bankası, bütün kümelerde fiyat artışlarının gözlendiğini, döviz kurunun en kıymetli belirleyicilerden biri olduğunu, memleketler arası fiyat artışlarının ithalattaki meblağları artırması, kuraklık, tedarik-lojistik meselelerin etkisinin gözlendiğini vurgularken, enflasyondaki artışta temel mal, besin ve güç kümelerinin öne çıktığını kaydetti.
Şahap Kavcıoğlu, “faizin enflasyonun üzerinde olacağı” iletisine yönelik tenkitte de haksızlık yapıldığını belirterek, Bankanın datalar ışığında siyaset faizi oluşturduğunu “Endonezya hariç gerçek faiz veren yok” diye konuştu.
Enflasyondaki düşüş: Ani bir müdahale olacak mı?
Merkez Bankası Lideri, sunumunda yıl ortasında enflasyonun yüzde 50’leri gördükten daha sonra sert bir iniş yapacağının gözlendiği bir grafik görseline bağlı olarak, planlanmış sert bir müdahale olup-olmadığı sorusuna net bir karşılık vermekten kaçındı. Kavcıoğlu, uygulanacak liralaşma stratejisi ve para siyasetiyle enflasyonun düşüşünün sağlanacağını vurgularken, ulaşacağı tepe nokta yahut düşüş vaktine yönelik yorum yapmadı.
Enflasyon maksadı revize edildi
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, 2022 yıl sonu enflasyon varsayımını büyük oranda revize ettiklerini, enflasyonun yüksek seyrettiği ortamda iddia aralığının da arttığını deklare etti. 2022 Enflasyon Raporu 1’de, revizyonlar şöyleki:
2022: 23,2 (Tahmin aralığı: 18,6 – 27,8)
2023: 8,2 (Tahmin aralığı: 3,4-13,0)
Orta vadede: Yüzde 5
“20 Aralıkta tek kuruş satmadık”
Şahap Kavcıoğlu, kamuoyu gündemine gelen, 20 Aralık’ta kurlardaki sert düşüş sırasında Merkez Bankası’nın satış istikametinde müdahale ettiği tezlerini yanıtladı. Kavcıoğlu. ‘20 Aralık’ta TCMB tek kuruş satmamıştır. Kişisel ve kurumsallar 20 Aralık’ta 2,25 milyar dolar sattı. Bilançoda rezervlerin düşmesine yönelik yorumlar yanlıştır. Rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ’a yapılan döviz satışı tesirli oldu. Rezervlerimizin yükseltilmesi istikametindeki çalışmalarımız ağır biçimde devam ediyor. BAE ile swap muahedesi yaptık. 1-2 ülke ile görüşmelerimiz devam ediyor” dedi.
“Merkez Bankası ihracatçılara zorluk çıkarmıyor”
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, Merkez Bankası’nın altın alımı, swap muahedeleri ve reeskont kredileri ile ihracatçıların ihracat bedellerinin Merkez Bankasına bozdurulması uygulamalarının dayanak nitelikli olduğunu ve rezerv artırıcı özelliği bulunduğunu kaydetti.
Swap mutabakatlarının ülke paralarıyla dış ticareti kolaylaştırdığını, reeskont kredileri ve bilhassa TL reeskont kredilerinin de büyük maliyet avantajı sağladığını anlattı. İhracat bedellerinin yüzde 25’inin Merkez Bankasına satılmasının da bir ceza, zorlayıcı bir önlem üzere algılandığını belirterek, “Biz yalnızca, 180 gün ortasında ihracat bedelinin bozdurulması zaruriliği ortasında istediğiniz gün, yüzde 75’ini bankada, yüzde 25’ini Merkez Bankasında bozdurun diyoruz” diye konuştu. Kavcıoğlu, ihracat uygulamalarından Merkez Bankası rezervine yıl sonuna kadar 30-35 milyar TL’lik bir giriş beklediğini deklare etti.
Bankalara ileti: Size uygun finansman sağlanıyor
Merkez Bankası’nın swap kanalından ve siyaset faizini oluşturan repo kanalından Bankalara hayli uygun maliyetli ve ellerindeki mevduatın maliyetinden daha düşük maliyetli olarak kaynak sunduğunu açıklayan Kavcıoğlu, “Yüzde 30’larla kredi verilmesine istek göstermiyoruz” dedi. Kavcıoğlu, “Burada yalnızca Merkez Bankasının sağladığı imkanlar bu işe yetmez. Bütün bankacılık dalının de bu işe girmesi ve enflasyonun dezenflasyon sürecine başlamasını satın alması lazım. Bu manada bankaların, maliyetleri düşürücü etkiyi yaratan Merkez Bankasının yanında durup, daha düşük oranlarda kredileri finanse etmeleri gerekiyor” dedi.
Kavcıoğlu, kapasite kullanım oranlarının yüzde 78’leri aştığını, işgücüne katılacak gençler ve daha fazla üretim-ihracat için yatırım yapılması gerekeceğini belirterek, bankaları bu sürece katkı vermeye çağırdı.
İhracat ithalata epey bağımlı değil, üretici fiyatı geçişkenliği hudutlu
Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, Türkiye’nin ihracatının ithal girdiye epey bağlı olduğu algısının yanlış olduğunu belirterek, “Çeşitli hesaplamalar var, OECD hesaplamasında yüzde 20’lerde görülüyor. Yüzde 70-80 algısı yanlış, bunu kırmalıyız” dedi.
Lider Kavcıoğlu, üretici meblağları artışının bire-bir oranında TÜFE’ye yansımayacağını belirterek, bu istikamette beklenti oluşturulmaması gerektiğini de kaydetti.
Okumaya devam et...
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavıoğlu, 2022’nin birinci Enflasyon Raporu Tanıtım toplantısında, para siyasetini “Türkiye İktisat Modeli” ışığında revize etme çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, yeni siyasetin temel ögelerinden birinin TL’nin kullanmasını önceleyen, “Liralaşma Stratejisi” olduğunu deklare etti.
Kavcıoğlu çerçeve siyaset açıklamasıyla, bir müddetdir kamuoyunda tartışılan lakin meçhullüğü devam eden “Türkiye İktisat Modelinin” Merkez Bankası ayağının temel çerçevesini de sundu. Buna nazaran, Merkez Bankası, evvela Lider Kavcıoğlu’nun “Liralaşma” olarak nitelediği siyaset değişikliğiyle Doların para piyasalarındaki baskın ünite olmasını önleyecek. Bunun için finansal eserler, teminat çeşitlendirmesi ve likidite idaresi siyasetleri oluşturulacak. Kur muhafazalı mevduat ve gibisi yeni araçlar, Merkez Bankasının karşılıklar siyasetleri ve swap muahedeleri ve reeskont kredileri araçları kullanılacak.
“Enflasyon düşecek, hepimiz goreceğiz”
Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, üretim, istihdam ve ihracat olarak isimlendirilen temel maksatlara bağlı olarak, Merkez Bankasının reeskont kredileri kanalıyla, öteki kamu idaresinin uygulayacağı siyasetlerle ihracatın artacağını; döviz kurunun denetim altına alınmasıyla enflasyona etkisinin sıfıra ineceğini belirterek, bunun kararında da cari süreçler açığının, ötürüsıyla dış finansman muhtaçlığının ortadan kalkacağını, enflasyonun da dengeleneceğini anlattı. “Enflasyon düşecek, bunu hepimiz goreceğiz” diyen Şahap Kavcıoğlu, enflasyonun düşüş sürecinin vakit seyrine ait ısrarlı sorulara karşılık rastgele bir periyot işaret etmedi.
Şahap Kavcıoğlu, yaklaşımın temel çerçevesini şöyleki anlattı:
“Cari istikrarın sağlanmasıyla, uzun periyotta fiyat istikrarı sağlanacağına inanıyoruz. Bu tarafta siyaset oluşturduğumuzu daha evvel de söylemiş oldum. Bunun en değerli bacağından birisi Liralaşma Stratejisidir. Cumhurbaşkanının da deklare ettiğı Türkiye İktisat Modeli (Bu stratejinin) temelini sağlıyor. Bizim de fiyat istikrarını sağlama, fiyat istikrarına mahzur olmayacak siyasetlerle üretim, yatırım, ihracat ve istihdam siyasetlerini öncelememiz Kanunla verilmiş bir yetki.
Liralaşma stratejisinin Merkez Bankası tarafında, üç saç ayağından oluştuğunu söyleyebiliriz. Hazine ve Maliye, Ticaret Bakanlığı tarafı da var. 20 aralıkta da Merkez Bankasının kur muhafazalı eseri, Dolarizasyonun bitmiş oldurilmesinde bir yaklaşım. Bu enflasyonun düşürülmesinde kıymetli katkı sağlayacak. Kur geçişkenliğinin enflasyona büyük tesiri var, Ekim, Kasım bilhassa Aralık ayında gördük, geçmişte de fazlaca yaşadık. Türkiye İktisat Modeli ve bunun temeli Liralaşmayla, cari fazlayla, Türkiye’nin üretim, yatırım, ihracatı artırarak, üretimin artmasıyla fiyatların düşmesi; kur muhafazalı modelimizle kurun üstündeki oynaklığın kalkmasıyla enflasyona tesiri sıfırlanacaktır. Bu yaşanmaya başladı. Birincisi bu, kur muhafazalı eser ve dolarizasyonun etkisinin bitirilmesi. İkincisi Liralaşmada, karşılıklarda TL’ye geçiş ve TL enstrümanın kullanılması, bu biçimdece TL’nin etkisinin artırılması. Ağustos ROM düzeneğinin değiştirilmesiyle buna başladık. Üçüncüsü de bir daha Merkez Bankası’nın sunduğu imkanlar, borçlanma yahut piyasaya sağladığı imkanları büsbütün TL’leştirerek yada büyük oranda Liralaştırırak enflasyonun düşürülmesi konusunda büyük tesiri olacaktır. Liralaşma stratejimizi büsbütün uyguladığımızda enflasyonun düşürülmesinde büyük katkısı olacaktır. Süratli bir biçimde dezenflasyon sürecini başlatmış olacağız.”
Şahap Kavcıoğlu, başta Hazine’nin dövize endeksli borçlanma araçları olmak üzere, kamudaki döviz ve dövize endeksli yatırım, üretim kontratlarına ait bir adım olup-olmayacağına yönelik soruya ise Hazine’nin borçlanma araçlarının Liralaşma sürecinde vakit içinde eriyeceği karşılığını verdi.
Enflasyon: “Bize haksızlık edildi”
Şahap Kavcıoğlu konuşmasında, enflasyondaki yükselişe ve kur ataklarına yönelik tenkitlerde, “kendilerine haksızlık yapıldığını” da belirterek, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin bu tesirlere yol açtığı tenkitlerine karşı çıktı. Global olarak bir enflasyon yaşandığının altını çizen Şahap Kavcıoğlu, bu artışla uğraşta gelişmekte olan ülkeler yanında gelişmiş ülkelerde de görüş ayrılıkları gözlendiğini kaydetti. Kavcıoğlu, FED’in faiz artırımı bağlantısı yapmasına karşılık, Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyonu hala süreksiz olarak gördüğünü ve faiz artırmadığını belirtti.
Türkiye’deki enflasyon görünümüne ait olarak ise Merkez Bankası, bütün kümelerde fiyat artışlarının gözlendiğini, döviz kurunun en kıymetli belirleyicilerden biri olduğunu, memleketler arası fiyat artışlarının ithalattaki meblağları artırması, kuraklık, tedarik-lojistik meselelerin etkisinin gözlendiğini vurgularken, enflasyondaki artışta temel mal, besin ve güç kümelerinin öne çıktığını kaydetti.
Şahap Kavcıoğlu, “faizin enflasyonun üzerinde olacağı” iletisine yönelik tenkitte de haksızlık yapıldığını belirterek, Bankanın datalar ışığında siyaset faizi oluşturduğunu “Endonezya hariç gerçek faiz veren yok” diye konuştu.
Enflasyondaki düşüş: Ani bir müdahale olacak mı?
Merkez Bankası Lideri, sunumunda yıl ortasında enflasyonun yüzde 50’leri gördükten daha sonra sert bir iniş yapacağının gözlendiği bir grafik görseline bağlı olarak, planlanmış sert bir müdahale olup-olmadığı sorusuna net bir karşılık vermekten kaçındı. Kavcıoğlu, uygulanacak liralaşma stratejisi ve para siyasetiyle enflasyonun düşüşünün sağlanacağını vurgularken, ulaşacağı tepe nokta yahut düşüş vaktine yönelik yorum yapmadı.
Enflasyon maksadı revize edildi
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, 2022 yıl sonu enflasyon varsayımını büyük oranda revize ettiklerini, enflasyonun yüksek seyrettiği ortamda iddia aralığının da arttığını deklare etti. 2022 Enflasyon Raporu 1’de, revizyonlar şöyleki:
2022: 23,2 (Tahmin aralığı: 18,6 – 27,8)
2023: 8,2 (Tahmin aralığı: 3,4-13,0)
Orta vadede: Yüzde 5
“20 Aralıkta tek kuruş satmadık”
Şahap Kavcıoğlu, kamuoyu gündemine gelen, 20 Aralık’ta kurlardaki sert düşüş sırasında Merkez Bankası’nın satış istikametinde müdahale ettiği tezlerini yanıtladı. Kavcıoğlu. ‘20 Aralık’ta TCMB tek kuruş satmamıştır. Kişisel ve kurumsallar 20 Aralık’ta 2,25 milyar dolar sattı. Bilançoda rezervlerin düşmesine yönelik yorumlar yanlıştır. Rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ’a yapılan döviz satışı tesirli oldu. Rezervlerimizin yükseltilmesi istikametindeki çalışmalarımız ağır biçimde devam ediyor. BAE ile swap muahedesi yaptık. 1-2 ülke ile görüşmelerimiz devam ediyor” dedi.
“Merkez Bankası ihracatçılara zorluk çıkarmıyor”
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, Merkez Bankası’nın altın alımı, swap muahedeleri ve reeskont kredileri ile ihracatçıların ihracat bedellerinin Merkez Bankasına bozdurulması uygulamalarının dayanak nitelikli olduğunu ve rezerv artırıcı özelliği bulunduğunu kaydetti.
Swap mutabakatlarının ülke paralarıyla dış ticareti kolaylaştırdığını, reeskont kredileri ve bilhassa TL reeskont kredilerinin de büyük maliyet avantajı sağladığını anlattı. İhracat bedellerinin yüzde 25’inin Merkez Bankasına satılmasının da bir ceza, zorlayıcı bir önlem üzere algılandığını belirterek, “Biz yalnızca, 180 gün ortasında ihracat bedelinin bozdurulması zaruriliği ortasında istediğiniz gün, yüzde 75’ini bankada, yüzde 25’ini Merkez Bankasında bozdurun diyoruz” diye konuştu. Kavcıoğlu, ihracat uygulamalarından Merkez Bankası rezervine yıl sonuna kadar 30-35 milyar TL’lik bir giriş beklediğini deklare etti.
Bankalara ileti: Size uygun finansman sağlanıyor
Merkez Bankası’nın swap kanalından ve siyaset faizini oluşturan repo kanalından Bankalara hayli uygun maliyetli ve ellerindeki mevduatın maliyetinden daha düşük maliyetli olarak kaynak sunduğunu açıklayan Kavcıoğlu, “Yüzde 30’larla kredi verilmesine istek göstermiyoruz” dedi. Kavcıoğlu, “Burada yalnızca Merkez Bankasının sağladığı imkanlar bu işe yetmez. Bütün bankacılık dalının de bu işe girmesi ve enflasyonun dezenflasyon sürecine başlamasını satın alması lazım. Bu manada bankaların, maliyetleri düşürücü etkiyi yaratan Merkez Bankasının yanında durup, daha düşük oranlarda kredileri finanse etmeleri gerekiyor” dedi.
Kavcıoğlu, kapasite kullanım oranlarının yüzde 78’leri aştığını, işgücüne katılacak gençler ve daha fazla üretim-ihracat için yatırım yapılması gerekeceğini belirterek, bankaları bu sürece katkı vermeye çağırdı.
İhracat ithalata epey bağımlı değil, üretici fiyatı geçişkenliği hudutlu
Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, Türkiye’nin ihracatının ithal girdiye epey bağlı olduğu algısının yanlış olduğunu belirterek, “Çeşitli hesaplamalar var, OECD hesaplamasında yüzde 20’lerde görülüyor. Yüzde 70-80 algısı yanlış, bunu kırmalıyız” dedi.
Lider Kavcıoğlu, üretici meblağları artışının bire-bir oranında TÜFE’ye yansımayacağını belirterek, bu istikamette beklenti oluşturulmaması gerektiğini de kaydetti.
Okumaya devam et...