semaver
Active member
HAVA ASAL
Kovid-19’un temel yayılma yollarından birisi de havaya saçılan damlacıklardır. Beşerler konuştuğunda, müzik söylemiş olduğinde, öksürdüğünde yahut hapşırdığında bu damlacıklar havaya saçılır. Korvid virüsünün hiç belirti göstermeyen bireylerden de yayılabileceğini artık biliyoruz. ötürüsıyla birtakım bireyler hastalığı bulaştırabilir lakin bunu hiç fark etmeyebilir. Bu niçinle maske kullanmak virüsün yayılımını engellemekteki en değerli sistem.
Yüz yüze eğitimin 6 Eylül’de başlaması ile birlikte okulların her kademesinde maske takmak mecburî tutuldu. Pekala uzun mühlet maske takmanın çocukların sıhhati üzerinde olumsuz bir tesiri var mı? Maske takan çocukların motivasyonunda yaşanan meseleleri nasıl çözeceğiz?
KARAR’a konuşan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ‘ABD’de 2 yaş üstü, Avrupa Birliği ülkelerinde ise 5 yaş üstü çocuklarda maske zarurî milyonlarca çocuk yıllardır maske takıyor ve olumsuz bir durumla karşılaşmadık’ derken Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda ise çocuklardaki derdin eğitim ömrünü olumsuz etkilememesi için maske takmanın toplumsal bir harekete dönüştürülmesi gerektiğini belirterek hem ailelere ve eğitimcilere tüyolar verdi. İşte Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın ve Psikolog Yeşim Arda’nın açıklamalarının bilgileri…
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Çocukların, yetişkinlerin şayet özel bir sıhhat sorunu yok ise maske ile uzun mühlet durmasında bir eza yok. Amerika’da çocuklar 2 yaşından itibaren, Avrupa Birliği ülkelerinde ise 5 yaşından itibaren okulda zarurî maske takıyorlar. Bu milyonlarca çocuk demek. Şimdiye kadar rastgele birinde bir sıhhat sorunu bir zahmet yaşanmadı. aslına bakarsanız ne bilimsel ne de mantıken sıhhat açısından bir zahmet çıkması mümkün değil. Maske takınca oksijen az giriyor ve karbondioksite maruz kalınıyor diye düşünmeyin. Maskenin oksijenin girişini engelleme ve ağızdan çıkan karbondioksitin ise maske ile yüz ortasına mahpus etme özelliği yok. Maske takan çocukta en az maske takmayan çocuk kadar oksijen alır ve karbondioksiti dışarıya verir. Takılan maskeler bir gaz maskesi üzere değil. ötürüsı ile çocukların maske ile uzun müddet kalmasının hiç bir sakıncası yok. Aile ve okul tarafınca çocuğun maske takmaya yönlendirilmesi gerekiyor.
TORUNUM 2 YAŞINDAN BERİ TAKIYOR
Benim torunum şu an 3.5 yaşında ve 2 yaşından beri kreşte maske takıyor. Okula giderken maskesini takıyor ve okulda yalnızca yemek yerken ve su içerken çıkarıyor. Pandeminin başından beri kreşe gidiyor ve Amerika’da okulların tüm basamaklarında maske takmak zarurî.
KARAR: Bir maskeyi kaç saat kullanmalı?
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: İdeali 4 saattir. Fakat mecburî kalındığı vakit bir ıslanma ve ya kirlenme olmadıysa akşama kadar tıpkı maske kullanılabiliniz. Maskeleri günü birlik takıyorsak sonraki gün kesinlikle değiştirmeliyiz.
KARAR: Çocuklarda maske seçimi yaparken nelere dikkat etmeli?
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Çocuklar için o denli epeyce fazla bir seçenek yok. Onların yüzüne uygun, 3 katlı standartlara uygun maskeler takılmalıdır. Maske virüsün geçirgenliğini önlemez. Maske virüsü taşıyan damlacığın geçmesini mahzurlar. Öksürürken konuşurken virüs tek başına çıkmaz, damlacıklar biçiminde çıkar. Damlacıkların geçişini engelleyecek maskeler seçilmeli. Günlük takılan ve cerrahi maske dediğimiz maskeler virüsün bulaşmasını engellemez virüsü taşıyan şahıstan etrafa yayılmasını pürüzler. Yani virüsün dışarıya çıkmasını pürüzler. Onun için şu anda herkes taksın diye uyarıyoruz. Artık toplumda o kadar yaygın biçimde virüs var ki karşınızdaki pek hayli insan virüs taşıyor olabilir. Maske takmamış ve ya maskesini düzgün takmamış insanlardan uzak durmalısınız.
Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda
Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda: Çocuklar yaklaşık 1.5 yıldır evdeler ve online eğitim ile daha rahat hareket ettikleri bir ortamdalar. Bu ortada uzunda bir yaz süreci geçti. Artık okullar açıldı ve uzun periyodik maske takılmaya başlandı. Okullar açılmadan evvel ailelerin meskende birer saat maske taktırarak çocukları alıştırması gerekirdi. Ancak bunu deneyimleyen aile sayısı fazla değildir. Çocukların maskeye yansıları yaş aralığına nazaran de değişir. 3-6 yaş ortası ile daha büyük çocukların yansısı birbirinden farklı olur. Artık kreşe ve ilkokula başlayan çocukların okullar ile ilgili telaşları olabilir üstüne bir de uzun müddet maske takılması çocuklarda farklı telaşları tetikleyebilir. Burada hem ailelere ve birebir vakitte öğretmenlere fazlaca büyük nazaranvler düşüyor. Meskende ailelerin bunu desteklemesi, çocuklarını tekrar yeniden bilgilendirmeleri, maske takmanın hem kendisi birebir vakitte karşısındaki insan için değerli olduğu vurgulandı. Çocuklara ne kadar uzun müddet takabilirler ise o kadar takmalarının kıymeti anlatılmalıdır.
EBEVEYNLER VE ÖĞRETMENLER ÖRNEK OLMALI
Ebeveynler çocuklara kendileri örnek olmalı. Kendilerinin işte ve ya seyahatlerde maske taktıkları anlatılmalı. Çocuk sahiden kendisini toparlayamıyorsa ve nefes almakta zorlanıyorlarsa, endişeleri dertleri daha üst düzeye çıkmadan öğretmen devreye girmeli. Öretmenler tekrar yeniden maskenin niye takılması gerektiğini anlatmalı ve çocuklar rahatlatılmalı. Çocuğu hava alması için 5 dakika dışarı çıkarabilir. Bir anda yaşı küçük olan çocukların uzun müddet maske takmaya çabucak alışması beklenmemelidir.
Çocuklara ‘Uzun mühlet maske takacaksın’ bu bizim kuralımız denilmesi dertli. Çocuklarda katı davranışın yaratacağı endişeler ve korkular beslenmemeli. Hem ailelere birebir vakitte öğretmenler ile yöneticilere fazlaca büyük vazifeler düşüyor.
Dünya genelinde hayli uzun mühlet okullar kapalı tutulmadı. Bizim eğitimcilerimiz , tabiplerimiz uzun mühlet okulların kapanmaması gerektiği anlatıldı. Kapatmak yerine okullarda hijyenin sağlanması, aşılamanın eksiksiz olarak yapılması gerektiği vurgulandı. Bu maske takma toplumsal bir hareket olmalı. Toplumun bilinçlenmesi gerekir. Birbirimiz düşünmeliyiz. Ondan bana gelebilir lakin benden de ona gidebilir.
Bakın burada birbirimizi düşünmeliyiz. Bu fazlaca kıymetli. Pandemi topluma ‘hepimiz birbirimize takviye olmalıyız’ı öğretecek. Virüs geldiğinden beri ‘tabiki biz kendimiz epey değerliyiz ancak diğerine bulaştırmamak ortasında alınması gereken önlemlere uymalıyız’ şuuru geliştirilmeli.
Karantinaya alınan insanların markete, eczaneye gittiğini gördük. Karantinaya alınan beşerler otobüste ve ya dışarı da yakalandı. Burada diğerini düşünmek yok. Ben virüse yakalandım, artık kendimi korumama gerek yok diyen insanları oburunu düşünmedi. Toplum ismine bir diğerine faydalı olmak, bir oburunu düşünmek, yardım etmek hususları da bu virüs yardımıyla öne çıkmalıdır. Unutulmalamalıdır ki ferdi kurtuluş yok. Toplum birlik olursa ve şahıslar kendisini koruduğu kadar diğerlerini da korursa tam manası ile korunuruz.
Kovid-19’un temel yayılma yollarından birisi de havaya saçılan damlacıklardır. Beşerler konuştuğunda, müzik söylemiş olduğinde, öksürdüğünde yahut hapşırdığında bu damlacıklar havaya saçılır. Korvid virüsünün hiç belirti göstermeyen bireylerden de yayılabileceğini artık biliyoruz. ötürüsıyla birtakım bireyler hastalığı bulaştırabilir lakin bunu hiç fark etmeyebilir. Bu niçinle maske kullanmak virüsün yayılımını engellemekteki en değerli sistem.
Yüz yüze eğitimin 6 Eylül’de başlaması ile birlikte okulların her kademesinde maske takmak mecburî tutuldu. Pekala uzun mühlet maske takmanın çocukların sıhhati üzerinde olumsuz bir tesiri var mı? Maske takan çocukların motivasyonunda yaşanan meseleleri nasıl çözeceğiz?
KARAR’a konuşan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ‘ABD’de 2 yaş üstü, Avrupa Birliği ülkelerinde ise 5 yaş üstü çocuklarda maske zarurî milyonlarca çocuk yıllardır maske takıyor ve olumsuz bir durumla karşılaşmadık’ derken Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda ise çocuklardaki derdin eğitim ömrünü olumsuz etkilememesi için maske takmanın toplumsal bir harekete dönüştürülmesi gerektiğini belirterek hem ailelere ve eğitimcilere tüyolar verdi. İşte Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın ve Psikolog Yeşim Arda’nın açıklamalarının bilgileri…
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Çocukların, yetişkinlerin şayet özel bir sıhhat sorunu yok ise maske ile uzun mühlet durmasında bir eza yok. Amerika’da çocuklar 2 yaşından itibaren, Avrupa Birliği ülkelerinde ise 5 yaşından itibaren okulda zarurî maske takıyorlar. Bu milyonlarca çocuk demek. Şimdiye kadar rastgele birinde bir sıhhat sorunu bir zahmet yaşanmadı. aslına bakarsanız ne bilimsel ne de mantıken sıhhat açısından bir zahmet çıkması mümkün değil. Maske takınca oksijen az giriyor ve karbondioksite maruz kalınıyor diye düşünmeyin. Maskenin oksijenin girişini engelleme ve ağızdan çıkan karbondioksitin ise maske ile yüz ortasına mahpus etme özelliği yok. Maske takan çocukta en az maske takmayan çocuk kadar oksijen alır ve karbondioksiti dışarıya verir. Takılan maskeler bir gaz maskesi üzere değil. ötürüsı ile çocukların maske ile uzun müddet kalmasının hiç bir sakıncası yok. Aile ve okul tarafınca çocuğun maske takmaya yönlendirilmesi gerekiyor.
TORUNUM 2 YAŞINDAN BERİ TAKIYOR
Benim torunum şu an 3.5 yaşında ve 2 yaşından beri kreşte maske takıyor. Okula giderken maskesini takıyor ve okulda yalnızca yemek yerken ve su içerken çıkarıyor. Pandeminin başından beri kreşe gidiyor ve Amerika’da okulların tüm basamaklarında maske takmak zarurî.
KARAR: Bir maskeyi kaç saat kullanmalı?
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: İdeali 4 saattir. Fakat mecburî kalındığı vakit bir ıslanma ve ya kirlenme olmadıysa akşama kadar tıpkı maske kullanılabiliniz. Maskeleri günü birlik takıyorsak sonraki gün kesinlikle değiştirmeliyiz.
KARAR: Çocuklarda maske seçimi yaparken nelere dikkat etmeli?
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Çocuklar için o denli epeyce fazla bir seçenek yok. Onların yüzüne uygun, 3 katlı standartlara uygun maskeler takılmalıdır. Maske virüsün geçirgenliğini önlemez. Maske virüsü taşıyan damlacığın geçmesini mahzurlar. Öksürürken konuşurken virüs tek başına çıkmaz, damlacıklar biçiminde çıkar. Damlacıkların geçişini engelleyecek maskeler seçilmeli. Günlük takılan ve cerrahi maske dediğimiz maskeler virüsün bulaşmasını engellemez virüsü taşıyan şahıstan etrafa yayılmasını pürüzler. Yani virüsün dışarıya çıkmasını pürüzler. Onun için şu anda herkes taksın diye uyarıyoruz. Artık toplumda o kadar yaygın biçimde virüs var ki karşınızdaki pek hayli insan virüs taşıyor olabilir. Maske takmamış ve ya maskesini düzgün takmamış insanlardan uzak durmalısınız.
Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda
Çocuk ve Ergen Psikologu Yeliz Arda: Çocuklar yaklaşık 1.5 yıldır evdeler ve online eğitim ile daha rahat hareket ettikleri bir ortamdalar. Bu ortada uzunda bir yaz süreci geçti. Artık okullar açıldı ve uzun periyodik maske takılmaya başlandı. Okullar açılmadan evvel ailelerin meskende birer saat maske taktırarak çocukları alıştırması gerekirdi. Ancak bunu deneyimleyen aile sayısı fazla değildir. Çocukların maskeye yansıları yaş aralığına nazaran de değişir. 3-6 yaş ortası ile daha büyük çocukların yansısı birbirinden farklı olur. Artık kreşe ve ilkokula başlayan çocukların okullar ile ilgili telaşları olabilir üstüne bir de uzun müddet maske takılması çocuklarda farklı telaşları tetikleyebilir. Burada hem ailelere ve birebir vakitte öğretmenlere fazlaca büyük nazaranvler düşüyor. Meskende ailelerin bunu desteklemesi, çocuklarını tekrar yeniden bilgilendirmeleri, maske takmanın hem kendisi birebir vakitte karşısındaki insan için değerli olduğu vurgulandı. Çocuklara ne kadar uzun müddet takabilirler ise o kadar takmalarının kıymeti anlatılmalıdır.
EBEVEYNLER VE ÖĞRETMENLER ÖRNEK OLMALI
Ebeveynler çocuklara kendileri örnek olmalı. Kendilerinin işte ve ya seyahatlerde maske taktıkları anlatılmalı. Çocuk sahiden kendisini toparlayamıyorsa ve nefes almakta zorlanıyorlarsa, endişeleri dertleri daha üst düzeye çıkmadan öğretmen devreye girmeli. Öretmenler tekrar yeniden maskenin niye takılması gerektiğini anlatmalı ve çocuklar rahatlatılmalı. Çocuğu hava alması için 5 dakika dışarı çıkarabilir. Bir anda yaşı küçük olan çocukların uzun müddet maske takmaya çabucak alışması beklenmemelidir.
Çocuklara ‘Uzun mühlet maske takacaksın’ bu bizim kuralımız denilmesi dertli. Çocuklarda katı davranışın yaratacağı endişeler ve korkular beslenmemeli. Hem ailelere birebir vakitte öğretmenler ile yöneticilere fazlaca büyük vazifeler düşüyor.
Dünya genelinde hayli uzun mühlet okullar kapalı tutulmadı. Bizim eğitimcilerimiz , tabiplerimiz uzun mühlet okulların kapanmaması gerektiği anlatıldı. Kapatmak yerine okullarda hijyenin sağlanması, aşılamanın eksiksiz olarak yapılması gerektiği vurgulandı. Bu maske takma toplumsal bir hareket olmalı. Toplumun bilinçlenmesi gerekir. Birbirimiz düşünmeliyiz. Ondan bana gelebilir lakin benden de ona gidebilir.
Bakın burada birbirimizi düşünmeliyiz. Bu fazlaca kıymetli. Pandemi topluma ‘hepimiz birbirimize takviye olmalıyız’ı öğretecek. Virüs geldiğinden beri ‘tabiki biz kendimiz epey değerliyiz ancak diğerine bulaştırmamak ortasında alınması gereken önlemlere uymalıyız’ şuuru geliştirilmeli.
Karantinaya alınan insanların markete, eczaneye gittiğini gördük. Karantinaya alınan beşerler otobüste ve ya dışarı da yakalandı. Burada diğerini düşünmek yok. Ben virüse yakalandım, artık kendimi korumama gerek yok diyen insanları oburunu düşünmedi. Toplum ismine bir diğerine faydalı olmak, bir oburunu düşünmek, yardım etmek hususları da bu virüs yardımıyla öne çıkmalıdır. Unutulmalamalıdır ki ferdi kurtuluş yok. Toplum birlik olursa ve şahıslar kendisini koruduğu kadar diğerlerini da korursa tam manası ile korunuruz.