Ramazanın ayının başlangıcından 11 Nisan’a kadarki süreçte üreticiyle market içindeki fiyat farklarına ve yıllık bazdaki fiyat değişimlerine yönelik değerlendirmelerde bulunan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, bu vakitte üretici ile market içindeki fiyat farkının en çok yüzde 494,5 ile elmada olduğunu söylemiş oldu.
Bayraktar, elmayı yüzde 356,8 ile kabak, yüzde 348 ile limon, yüzde 331,88 ile maydanoz, yüzde 260,39 ile yeşil mercimek, yüzde 260,31 ile karnabahar, yüzde 257,18 ile kuru fasulye, yüzde 256,57 kuru soğan, yüzde 255,14 ıspanak, yüzde 236,18 ile patlıcan, yüzde 233,45 nohut, yüzde 231,19 kırmızı mercimek, yüzde 226,85 marul ve yüzde 225,82 salatalığın takip ettiğini aktardı.
Bu süreçte fiyatı en çok artan eserin, markette beyaz lahana, üreticide marul, fiyatı en çok düşen eserin markette karnabahar, üreticide kuru soğan olduğunu belirten Bayraktar, “Ramazan ortasında markette 40 eserin 29’unda fiyat artışı, 10’unda fiyat azalışı görülürken yalnızca bir eserde fiyat değişimi olmadı.” sözünü kullandı.
Üreticide 15 eserin fiyatı arttı
bu vakitte üreticide 32 eserin 15’inde fiyat artışı, 6’sında fiyat düşüşü görüldüğünün, 11 eserde ise değişim yaşanmadığının altını çizen Bayraktar; marul, sivri biber, salatalık, maydanoz ve yeşil soğan fiyatlarındaki artışta geciken hasat niçiniyle meydana gelen eser arzındaki azalışın tesirli olduğu bilgisini paylaştı.
Geçen yıla nazaran kıyaslandığında markette 40 eserin 40’ında da fiyat artışı olduğuna dikkate çeken Bayraktar, artışların yüzde 14,62 ile yüzde 453,52 içinde değiştiğini kaydetti.
“Planlı üretime geçmeliyiz
Üreticinin her yıl fiyata göre ekim yaptığını, fazla üretim yapınca da meblağların düştüğünü lisana getiren Bayraktar, “Ürün elde kalıyor. Gelecek sene bu eseri ekmiyor fiyatlar yükseliyor. Fırsatçılara ve stokçulara gün doğuyor. Eser kısa bir vakitte kara borsaya düşüyor. Bu kısır döngü üreticiyi de tüketiciyi de şad etmiyor. Başta soğan ve patates olmak üzere biroldukca eserde her sene bu sorun yaşanıyor. Bu durum sürdürülemez. Muhtaçlığa nazaran üretim planlaması yapıldığında istikrarlı gelire kavuşan çiftçi üretimden vazgeçmez. Tüketicide fahiş fiyatlardan kurtulmuş olur.”
“Girdi fiyatları kesinlikle düşürülmeli”
Tüketici fiyatlarındaki artışı durdurmak ve fiyatları indirmek için daima artan mazot, gübre, yem, elektrik ve zirai ilaç üzere girdi meblağlarının kesinlikle düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, fiyat artışlarını durmaya yönelik tekliflerini şöyleki sıraladı:
Bayraktar, elmayı yüzde 356,8 ile kabak, yüzde 348 ile limon, yüzde 331,88 ile maydanoz, yüzde 260,39 ile yeşil mercimek, yüzde 260,31 ile karnabahar, yüzde 257,18 ile kuru fasulye, yüzde 256,57 kuru soğan, yüzde 255,14 ıspanak, yüzde 236,18 ile patlıcan, yüzde 233,45 nohut, yüzde 231,19 kırmızı mercimek, yüzde 226,85 marul ve yüzde 225,82 salatalığın takip ettiğini aktardı.
Bu süreçte fiyatı en çok artan eserin, markette beyaz lahana, üreticide marul, fiyatı en çok düşen eserin markette karnabahar, üreticide kuru soğan olduğunu belirten Bayraktar, “Ramazan ortasında markette 40 eserin 29’unda fiyat artışı, 10’unda fiyat azalışı görülürken yalnızca bir eserde fiyat değişimi olmadı.” sözünü kullandı.
Üreticide 15 eserin fiyatı arttı
bu vakitte üreticide 32 eserin 15’inde fiyat artışı, 6’sında fiyat düşüşü görüldüğünün, 11 eserde ise değişim yaşanmadığının altını çizen Bayraktar; marul, sivri biber, salatalık, maydanoz ve yeşil soğan fiyatlarındaki artışta geciken hasat niçiniyle meydana gelen eser arzındaki azalışın tesirli olduğu bilgisini paylaştı.
Geçen yıla nazaran kıyaslandığında markette 40 eserin 40’ında da fiyat artışı olduğuna dikkate çeken Bayraktar, artışların yüzde 14,62 ile yüzde 453,52 içinde değiştiğini kaydetti.
“Planlı üretime geçmeliyiz
Üreticinin her yıl fiyata göre ekim yaptığını, fazla üretim yapınca da meblağların düştüğünü lisana getiren Bayraktar, “Ürün elde kalıyor. Gelecek sene bu eseri ekmiyor fiyatlar yükseliyor. Fırsatçılara ve stokçulara gün doğuyor. Eser kısa bir vakitte kara borsaya düşüyor. Bu kısır döngü üreticiyi de tüketiciyi de şad etmiyor. Başta soğan ve patates olmak üzere biroldukca eserde her sene bu sorun yaşanıyor. Bu durum sürdürülemez. Muhtaçlığa nazaran üretim planlaması yapıldığında istikrarlı gelire kavuşan çiftçi üretimden vazgeçmez. Tüketicide fahiş fiyatlardan kurtulmuş olur.”
“Girdi fiyatları kesinlikle düşürülmeli”
Tüketici fiyatlarındaki artışı durdurmak ve fiyatları indirmek için daima artan mazot, gübre, yem, elektrik ve zirai ilaç üzere girdi meblağlarının kesinlikle düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, fiyat artışlarını durmaya yönelik tekliflerini şöyleki sıraladı:
- “Üretim ve dış ticaret planlaması ciddiyetle ele alınmalı ve uygulanmalıdır.
- Hal yasası ile zincir marketlere tanınan üreticiden direkt eser alma yetkisi daha sıkı denetlenmelidir.
- Kontroller yasak savma kabilinden olmamalı, sonuç alınacak biçimde düzenlenmelidir.
- Gündemde olan hal kanunu ve perakendeci kanunu üzere mevzuyla direkt ilgili maddelerde hem üretici tıpkı vakitte tüketici lehine olacak gerekli değişiklikler hususla ilgili tüm paydaşlar tarafınca tartışılarak şeffaf ve objektif bir biçimde yapılmalıdır.
- Kooperatif ve üretici birlikleri fonksiyonel hale getirilmelidir.
- Tüketici örgütleri güçlendirilmeli, piyasayı denetim edebilecek duruma getirilebilmelidir.
- Tarım mamüllerinin nakliyesinde daha az maliyetli olan deniz ve tren nakliyatı aktif hale getirilmeli ve sübvansiyon uygulanmalıdır.
- Hasatta, yükleme ve nakliye esnasında oluşan eser kayıplarını azaltacak önlemler alınmalıdır.”