Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, kasımda üretici ile market içindeki en çok fiyat farkının yüzde 236,8 ile marulda görüldüğünü belirterek, markette 37 eserin 29’unda fiyat artışı, 8’inde ise fiyat azalışı olduğunu bildirdi.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, kasımda üretici ile market içindeki fiyat farklılıkları, girdi meblağlarında yaşanan değişimler ve ziraî destekleme ödemeleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Kasımda üretici ile market içindeki en çok fiyat farkının yüzde 236,8 ile marulda görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, bu eseri yüzde 210,5 ile kırmızı mercimek, yüzde 209,8 ile elma, yüzde 180,6 ile maydanoz, yüzde 180,3 ile kabak, yüzde 180 ile havucun takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, üreticide 3 lira 75 kuruş olan marulun markette 12 lira 63 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimeğin 42 lira 97 kuruşa, 5 lira olan elmanın 15 lira 49 kuruşa, 2 lira 6 kuruş olan maydanozun 5 lira 78 kuruşa, 6 lira 79 kuruş olan kabağın 19 lira 3 kuruşa, 4 lira 25 kuruş olan havucun ise 11 lira 90 kuruşa satıldığını tabir etti.
Markette 37 eserin 29’unun fiyatında artış, 8’inde ise azalış görüldüğüne işaret eden Bayraktar, şu ayrıntıları paylaştı:
“Markette fiyatı en çok artan eser yüzde 42,9 ile pirinç oldu. Pirinçteki fiyat artışını yüzde 36,1 ile yeşil soğan, yüzde 33,1 ile Antep fıstığı, yüzde 22,4 ile kırmızı mercimek, yüzde 20,9 ile kuru kayısı ve domates takip etti. Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 17,2 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 6,4 ile marul, yüzde 3,4 ile tavuk eti, yüzde 1,6 ile mısırözü yağı izledi.”
Kasımda üreticide fiyatı en çok düşen eserin yüzde 13,2 ile marul olduğuna dikkati çeken Bayraktar, bunu yüzde 12,9 ile taze fasulyenin, yüzde 11,7 ile ıspanağın, yüzde 10,4 ile sivri biberin, yüzde 8,2 ile limonun izlediğini bildirdi.
Bayraktar, üreticide en çok fiyat artışının yüzde 48,8 ile kuru soğanda yaşandığını vurgulayarak, kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 44,7 ile yeşil soğanın, yüzde 31 ile Antep fıstığının, yüzde 30,7 ile salatalığın, yüzde 26,3 ile patatesin, yüzde 25,7 ile maydanozun, yüzde 20 ile domatesin izlediğini tabir etti.
Geçen ay üreticide 29 eserin 17’sinde fiyat artışı olduğunun altını çizen Bayraktar, 7 eserde fiyat düşüşü görüldüğünü, 5 eserde ise fiyatın değişmediğini belirtti.
“Maliyetlerden dolayı artan eser fiyatları tüketiciyi mağdur ediyor”
Bayraktar, marul, ıspanak ve limonda arz artışının meblağların düşmesine niye olduğunu vurgulayarak, sivribiber ve taze fasulyede talep azalışının eser meblağlarını düşürdüğünü bildirdi.
Patates, kuru soğan, salatalık, yeşil soğan, domates ve maydanoz arzındaki azalmanın bu mamüllerin meblağlarını yükselttiğini belirten Bayraktar, talep artışının Antep fıstığında fiyatı yükselttiğini kaydetti.
Bayraktar, ziraî eser arzının azaldığı bir periyoda girildiğini tabir ederek, örtü altı tarımı için ziraî eser maliyetlerine gübre, ilaç ve personellik üzere masrafların yanı sıra ısıtma ve elektrik üzere masrafların da eklendiği bir dönemin başladığına işaret etti.
Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışların eser maliyetlerini üst çektiğine dikkati çeken Bayraktar, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu maliyetlerden dolayı artan eser fiyatları tüketiciyi mağdur ederken, üretici ise eline geçen gelirin birçoklarını masraflarına veriyor. Bu sebeple üreticilerimizin gelirleri düşüyor. Geliri düşen üreticimiz mağdur oluyor ve üretimden uzaklaşıyor. Bu durum, ziraî üretimin artmasını olumsuz tarafta etkilerken, ziraî eser arzının azalmasına sebep oluyor. Tüketici fiyatlarındaki artış yalnızca ziraî eser maliyetlerinden ve arz azalmasından kaynaklanmıyor. Eser, üreticiden çıkıp markete ulaşıncaya kadar fiyatı önemli oranda artıyor. Üreticilerimizin maliyetlerini düşürmeden, tüketiciye ulaşana kadar olan süreçte oluşan çok fiyat artışlarına bir tahlil bulunmadan, piyasada rekabet sağlanmadan ve eser fiyatları denetlenmeden tüketicilerin de ucuz besine ulaşması mümkün değildir.”
Bayraktar, besinin spekülasyona açık bir kesim olduğunun altını çizerek, tüketicilere, eser meblağlarına müdahale etme güçlerini kullanıp, fahiş fiyattan eser satan marketlerden alışveriş yapmayarak bu işletmeleri “cezalandırmaları” davetinde bulundu.
Besi ve süt hayvancılığında maliyet artışlarının, üretimi sürdürebilir olmaktan çıkardığını belirten Bayraktar, kimi marketlerde peynir fiyatlarının et meblağlarını geçtiği bir ortamda hem üretici birebir vakitte tüketici için acil önlemler alınmasını istedi.
“Destekler artırılsın” talebi
Bayraktar, ziraî üretimde en kıymetli 2 girdinin mazot ve gübre olduğunu, sertifikalı tohum ve fidan takviyeleri her yıl tertipli olarak verilirken, üretim masraflarında değerli hisseleri olan ilaç, yem, ziraî sulamada kullanılan elektrik ve sulama girdilerinin göz gerisi edildiğini kaydetti.
Yemin, hayvansal üretimin can damarı olduğunu vurgulayan Bayraktar, şu sözleri kullandı:
“Maliyet sorunuyla boğuşan üreticilerimize, hayvansal üretimde kullanılan yem başta olmak üzere, öbür girdilerde de sağlanacak takviyeler ziraî üretimi artıracak, üretimin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır. İktisadın başka bölümlerine kaynak sağlayan, bu dalların katma kıymet yaratmasına ön ayak olan, dış ticaret açığına olumlu tarafta katkı veren tarım bölümüne daha fazlaca değer verilmelidir.”
Bayraktar, pamuk üreticisinin yaşadığı sorunlara ait ise şunları kaydetti:
“2022’de üreticimiz biroldukca eserde emeğinin karşılığını alırken, pamukta umduğunu bulamadı. Global olarak pamuğa talebin düştüğü ve fiyatların gerilediği bu vakitte pamuk üretiminden vazgeçmenin ağır faturası bir daha bu ülkeden döviz olarak çıkacak, her ülkeye nasip olmayan mevcut pamuk alanları değerlendirilemeyecektir. Pamukta uzun vakittir artırılmayan destekleme primlerinin ve girdi takviyelerinin artırılması ve dönem başlamadan üreticiye verilmesi gerekiyor.”
Okumaya devam et...
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, kasımda üretici ile market içindeki fiyat farklılıkları, girdi meblağlarında yaşanan değişimler ve ziraî destekleme ödemeleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Kasımda üretici ile market içindeki en çok fiyat farkının yüzde 236,8 ile marulda görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, bu eseri yüzde 210,5 ile kırmızı mercimek, yüzde 209,8 ile elma, yüzde 180,6 ile maydanoz, yüzde 180,3 ile kabak, yüzde 180 ile havucun takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, üreticide 3 lira 75 kuruş olan marulun markette 12 lira 63 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimeğin 42 lira 97 kuruşa, 5 lira olan elmanın 15 lira 49 kuruşa, 2 lira 6 kuruş olan maydanozun 5 lira 78 kuruşa, 6 lira 79 kuruş olan kabağın 19 lira 3 kuruşa, 4 lira 25 kuruş olan havucun ise 11 lira 90 kuruşa satıldığını tabir etti.
Markette 37 eserin 29’unun fiyatında artış, 8’inde ise azalış görüldüğüne işaret eden Bayraktar, şu ayrıntıları paylaştı:
“Markette fiyatı en çok artan eser yüzde 42,9 ile pirinç oldu. Pirinçteki fiyat artışını yüzde 36,1 ile yeşil soğan, yüzde 33,1 ile Antep fıstığı, yüzde 22,4 ile kırmızı mercimek, yüzde 20,9 ile kuru kayısı ve domates takip etti. Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 17,2 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 6,4 ile marul, yüzde 3,4 ile tavuk eti, yüzde 1,6 ile mısırözü yağı izledi.”
Kasımda üreticide fiyatı en çok düşen eserin yüzde 13,2 ile marul olduğuna dikkati çeken Bayraktar, bunu yüzde 12,9 ile taze fasulyenin, yüzde 11,7 ile ıspanağın, yüzde 10,4 ile sivri biberin, yüzde 8,2 ile limonun izlediğini bildirdi.
Bayraktar, üreticide en çok fiyat artışının yüzde 48,8 ile kuru soğanda yaşandığını vurgulayarak, kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 44,7 ile yeşil soğanın, yüzde 31 ile Antep fıstığının, yüzde 30,7 ile salatalığın, yüzde 26,3 ile patatesin, yüzde 25,7 ile maydanozun, yüzde 20 ile domatesin izlediğini tabir etti.
Geçen ay üreticide 29 eserin 17’sinde fiyat artışı olduğunun altını çizen Bayraktar, 7 eserde fiyat düşüşü görüldüğünü, 5 eserde ise fiyatın değişmediğini belirtti.
“Maliyetlerden dolayı artan eser fiyatları tüketiciyi mağdur ediyor”
Bayraktar, marul, ıspanak ve limonda arz artışının meblağların düşmesine niye olduğunu vurgulayarak, sivribiber ve taze fasulyede talep azalışının eser meblağlarını düşürdüğünü bildirdi.
Patates, kuru soğan, salatalık, yeşil soğan, domates ve maydanoz arzındaki azalmanın bu mamüllerin meblağlarını yükselttiğini belirten Bayraktar, talep artışının Antep fıstığında fiyatı yükselttiğini kaydetti.
Bayraktar, ziraî eser arzının azaldığı bir periyoda girildiğini tabir ederek, örtü altı tarımı için ziraî eser maliyetlerine gübre, ilaç ve personellik üzere masrafların yanı sıra ısıtma ve elektrik üzere masrafların da eklendiği bir dönemin başladığına işaret etti.
Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışların eser maliyetlerini üst çektiğine dikkati çeken Bayraktar, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu maliyetlerden dolayı artan eser fiyatları tüketiciyi mağdur ederken, üretici ise eline geçen gelirin birçoklarını masraflarına veriyor. Bu sebeple üreticilerimizin gelirleri düşüyor. Geliri düşen üreticimiz mağdur oluyor ve üretimden uzaklaşıyor. Bu durum, ziraî üretimin artmasını olumsuz tarafta etkilerken, ziraî eser arzının azalmasına sebep oluyor. Tüketici fiyatlarındaki artış yalnızca ziraî eser maliyetlerinden ve arz azalmasından kaynaklanmıyor. Eser, üreticiden çıkıp markete ulaşıncaya kadar fiyatı önemli oranda artıyor. Üreticilerimizin maliyetlerini düşürmeden, tüketiciye ulaşana kadar olan süreçte oluşan çok fiyat artışlarına bir tahlil bulunmadan, piyasada rekabet sağlanmadan ve eser fiyatları denetlenmeden tüketicilerin de ucuz besine ulaşması mümkün değildir.”
Bayraktar, besinin spekülasyona açık bir kesim olduğunun altını çizerek, tüketicilere, eser meblağlarına müdahale etme güçlerini kullanıp, fahiş fiyattan eser satan marketlerden alışveriş yapmayarak bu işletmeleri “cezalandırmaları” davetinde bulundu.
Besi ve süt hayvancılığında maliyet artışlarının, üretimi sürdürebilir olmaktan çıkardığını belirten Bayraktar, kimi marketlerde peynir fiyatlarının et meblağlarını geçtiği bir ortamda hem üretici birebir vakitte tüketici için acil önlemler alınmasını istedi.
“Destekler artırılsın” talebi
Bayraktar, ziraî üretimde en kıymetli 2 girdinin mazot ve gübre olduğunu, sertifikalı tohum ve fidan takviyeleri her yıl tertipli olarak verilirken, üretim masraflarında değerli hisseleri olan ilaç, yem, ziraî sulamada kullanılan elektrik ve sulama girdilerinin göz gerisi edildiğini kaydetti.
Yemin, hayvansal üretimin can damarı olduğunu vurgulayan Bayraktar, şu sözleri kullandı:
“Maliyet sorunuyla boğuşan üreticilerimize, hayvansal üretimde kullanılan yem başta olmak üzere, öbür girdilerde de sağlanacak takviyeler ziraî üretimi artıracak, üretimin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır. İktisadın başka bölümlerine kaynak sağlayan, bu dalların katma kıymet yaratmasına ön ayak olan, dış ticaret açığına olumlu tarafta katkı veren tarım bölümüne daha fazlaca değer verilmelidir.”
Bayraktar, pamuk üreticisinin yaşadığı sorunlara ait ise şunları kaydetti:
“2022’de üreticimiz biroldukca eserde emeğinin karşılığını alırken, pamukta umduğunu bulamadı. Global olarak pamuğa talebin düştüğü ve fiyatların gerilediği bu vakitte pamuk üretiminden vazgeçmenin ağır faturası bir daha bu ülkeden döviz olarak çıkacak, her ülkeye nasip olmayan mevcut pamuk alanları değerlendirilemeyecektir. Pamukta uzun vakittir artırılmayan destekleme primlerinin ve girdi takviyelerinin artırılması ve dönem başlamadan üreticiye verilmesi gerekiyor.”
Okumaya devam et...