Lupus nedir?

semaver

Active member
Lupus, bedenin bağışıklık sisteminin uygunsuz biçimde kendi dokularına karşı ürettiği antikorlarla iltihaba niye olmak suretiyle ziyan verdiği otoimmün bir hastalıktır.

En sık görülen bulguları eklem ağrısı, ciltte kızarıklık (raş) ve çok bitkinliktir. Lupus hastalığı olan birtakım bireylerde yalnızca bu bulgular görülmesine karşın bu bulgular bile kişinin hayatını zorlaştırabilir. Ateş yüksekliği ve lenf nodlarında şişme de sık görülen bulgulardandır.

Lupus bir fazlaca farklı doku ve organda tesirli olabilir ve kalp, beyin ve böbrekler üzere iç organlarda hastalık yaptığında daha önemli sıkıntılara niye olabilir. Lakin bir epey şahısta etkilenmesi mümkün organlardan yalnızca biri etkilenir ve genelde bulgular artıp azalan seyirde dalgalanmalar gösterir.

Ciltte raş olarak isimlendirilen kızarık cilt döküntüleri çoğunlukla güneş nazarann yüz, el bileği, el üzere alanlarda ortaya çıkar. Kelebek raş denilen ve SLE’de çoğunlukla görülen cilt bulgusu yanakların üzerinde ve burun kemerinde yerleşir.

Kimi bireyler parmak uçlarının soğukta bariz halde renk değiştirdiğini fark eder. Soğuk ortamlarda parmaklar evvel beyaz, daha sonra mor ve en son kırmızı renk alabilir. Bu duruma “Raynaud Fenomeni” denir ve parmağa giden kan damarlarının soğuğa çok hassasiyet göstermesi kararı kasılması ve damarın ilerisine kan akımının bozulmasından kaynaklanır.

Ağız ortasında sık sık aft denen birkaç milimetrelik, beyaz, çökük yaralar çıkabilir.

Saç dökülmesi sık görülür ve birtakım şahıslarda dökülmenin epey bulunmasına bağlı saçlar seyrekleşebilir. Hastalık alevlenmesinin denetim altına alınması ile çoğunlukla dökülme azalır ve saç yoğunluğu bir daha artar.

Eklem ağrısı sıktır ve en epeyce el ve ayakların küçük eklemlerinde olur. Ağrılar farklı vakit içinderda farklı eklemlerde olabilir. Birtakım lupus hastalarının temel şikayeti eklem ağrısı olsa da genelde bu hastalığa bağlı kalıcı eklem hasarı pek olmaz. Her 20 lupus hastasından birinde eklem bulguları ağır seyredebilir. Daha da az oranda hastada “Jaccoud Artropatisi” denen eklem iltihabına bağlı eklemlerde hal bozuklukları görülebilir.

Her 3 lupus hastasından birinde böbreklerde iltihabi bulgular ortaya çıkabilir ve bu şahısların bir kısmında önemli böbrek hasarı gelişebilir. Bu çeşit bir hasar kanda yapılan böbrek testleri, idrar testleri ve tansiyon takibi ile erken saptanırsa çoğunlukla başarılı bir biçimde tedavi edilebilir.

Şayet lupus böbreklerde hastalığa niye olduysa kan basıncı, yani tansiyon yükselebilir. Ayrıyeten tedavide çoğunlukla kullanılan kortizon ve ağrı kesici ilaçlar da tansiyon yükselmesine niye olabilir. bir daha lupusa bağlı kan yağlarında artış olabilir. Bu niçinle tertipli olarak yıllık kan yağlarına bakılmalı ve gerekirse tedavi edilmelidir.

Lupusa bağlı kan hücrelerinin üretiminden sorumlu kemik iliği de etkilenebilir. Kansızlık (anemi) gelişebilir; beden savunmasından sorumlu akyuvar ve kanın pıhtılaşmasından sorumlu trombosit denen hücrelerin kemik iliğinden üretimi azalabilir. Kimi lupus hastalarında ise kan damarları ortasında pıhtı oluşmasına eğilim görülür. Bu durum çoğunlukla “antifosfolipid antikorları”ndan kaynaklanır. Bu antikorların kandaki varlığı kimi vakit gebe bayanlarda düşüklere niye olabilir.

Lupus hastalarının bir daha üçte birinde migren gibisi baş ağrıları yahut anksiyete ve depresyonla seyreden psikiyatrik bulgular görülebilir. Kimi hastalarda da unutkanlık, baş dönmesi, baş karışıklığı üzere bulgular ortaya çıkar. Çok daha ender olarak sara nöbetlerine emsal ataklar yahut şizofreni gibisi bulgular görülebilir.

Nadiren lupusa bağlı direkt kalp yahut akciğer tutulumları görülebilir. Daha hayli kalbi yahut akciğeri saran zarların iltihabına bağlı bulgular (perikardit ve plörezi) olur. Her iki durumda da bilhassa nefes almakla göğüste hissedilen şiddetli batıcı ağrılar, nefes darlığı olur. kimi vakit zarlar içinde epeyce ölçüde iltihabi sıvı birikerek o organın çalışmasını zorlaştırır ve bu durum kendini çoğunlukla nefes darlığı olarak gösterir. Bunun haricinde lupusa bağlı damarlarda daralmalar olabilir. Sonuçta kalp ağrısı, kalp krizi, inme üzere riskler ortaya çıkar. Bu durumların önlenebilmesi için tansiyon ve kan yağlarının yakın takibi ve gerekiyorsa tedavisi epeyce kıymetlidir

Çok daha az olarak karaciğer, pankreas, dalak yahut barsaklarda tutulum yaparak karın ağrısına niye olabilir.

Kimi şahıslarda iltihabi göz hastalıklarına niye olabilir.

Lupus hastalarının 1/3’ünde bir öbür otoimmün hastalık daha görülür. Örneğin tiroid bezinin az çalışmasına niye olan tiroidit görülebilir. kadar olguda göz ve ağız kuruluğuna niye olan Sjögren Sendromu lupusa eşlik eder. Kimi şahıslarda de kas iltihabına (miyozit) bağlı kas ağrıları ve kas güçsüzlüğü hastalığa eşlik edebilir.