Lina Barokas: Türkiye’de tasarruf etmek mantıklı bir seçenek değil

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Elif KARACA

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’de tasarruf etmenin mantıklı bir seçenek olmadığını belirtti. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Moody’s Analytics Ekonomisti Lina Barokas Türkiye’de tüketici meblağlarının daima olarak arttığına ve bu durumun vatandaşları tüketimlerini öne çekmeye teşvik ettiğine; gerçek faiz oranı negatif olduğundan, tasarruf etmenin mantıklı bir seçenek olmaktan çıktığına dikkat çekti. TCMB’nin artan fiyatlara reaksiyonsuz kaldığını ve %14’lük siyaset faizinin mevcut enflasyon düzeyinin epey altında olduğunu belirten Barokas, enflasyon denetim altına alınamazsa satın alma gücünde bozulmanın devam edeceğinin de altını çizdi. Gerçek faiz oranının muhtemel şoklara karşı tampon sağlamadığını tabir eden Barokas, global çapta da fiyat baskılarının bir süre daha devam edeceğini söylemiş oldu.


Ukrayna’daki savaşın tesirleri ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar göz önüne alındığında global enflasyon görünümü hakkında neler söylersiniz?

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali emtia fiyatlarında değerli bir artışa niye oldu. Güç fiyatlarındaki artışın yanı sıra bir grup ziraî emtia ve metallerin fiyatları da yükseldi. Yavaş yavaş toparlanmakta olan tedarik zincirleri de yaşanan meşakkatler niçiniyle gerilime maruz kaldı. Sonuç olarak global enflasyon arttı ve fiyat baskıları bir süre daha devam edecek.

Sizce ABD ve AB resesyona niye olmadan enflasyonu denetim edebilecek mi? Gelişmiş ekonomiler için gerçek bir stagflasyon riski var mı?

Mevcut durumda resesyon riskinin yüksek olduğunu görüyoruz. Önde gelen ekonomilerdeki merkez bankaları, fiyatlardaki keskin artışlara siyaset faiz oranlarını artırarak reaksiyon verirken, hem de bir ikilemle de karşı karşıya kaldılar. Enflasyonla çabada epeyce yavaş davranmaları halinde enflasyon yerleşik hale gelebilir ve enflasyon beklentileri bozulabilir. Öteki taraftan, şayet epeyce ani bir sıkılaştırma gerçekleştirirlerse, ekonomileri resesyona sürükleme riskiyle karşı karşıya kalırlar.

ABD ve AB resesyona girerse Türkiye iktisadı bundan nasıl etkilenir?

ABD ve AB’de yaşanacak bir resesyon, bilhassa milletlerarası ticaret ve finansal ilişkileri olan birfazlaca gelişmekte olan ülke için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Şu anda yüksek emtia meblağlarından avantaj sağlayan emtia ihracatçısı ülkeler için de olumsuz olacaktır. Türkiye’nin dış ticareti de olumsuz etkilenecektir.

Türkiye’de enflasyon yüzde 70’e ulaştı. TCMB’nin adımları enflasyonu düşürmeye kâfi mi?

Enerji ve emtia fiyatlarının global olarak artması niçiniyle Türkiye’deki yüksek enflasyon şaşırtan değil. Fakat Türkiye’deki enflasyonun yükseliş eğilimi işgalden hayli evvel başladı. TCMB artan fiyatlara karşı reaksiyonsuz kalıyor ve %14’lük siyaset faizi mevcut enflasyon düzeyinin epeyce altında. Türkiye’de enflasyon denetim altına alınamazsa satın alma gücü bozulmaya devam edecek. Gerçek faiz oranı, mümkün şoklara karşı tampon sağlamıyor.

Türkiye’de enflasyona ait üst istikametli riskler hangileri?

Tüketici fiyatları daima olarak artıyor ve bu durum vatandaşları tüketimlerini öne çekmeye teşvik ediyor. Gerçek faiz oranı negatif olduğundan, tasarruf etmek mantıklı bir seçenek değil. Bu, vatandaşların daha fazla tükettiği ve fiyatlar üzerinde daha fazla üst taraflı baskının oluştuğu bir kısır döngüye niye oluyor. Ulusal tasarrufların olmaması ise, ülkenin döviz girişi yaratabilecek alanlarda yatırım yapma kabiliyetini kısıtlıyor.

Türkiye’nin bu yıl fazlaca turist çekerek döviz rezervlerini güçlendirebileceğini düşünüyor musunuz?

Türkiye, Avrupalılar için en alımlı turizm destinasyonlarından biri olmaya devam ediyor. Lakin, hem Avrupalıların satın alma gücünün azalması birebir vakitte Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi niçiniyle gelirler daha düşük olabilir. Rus turistler Türkiye için turizm gelirlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.

Okumaya devam et...