TOBB öncülüğünde, DÜNYA 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle iktisadın nabzını tutuyor. “Başkanlar Konuşuyor” söyleşi dizisinin bu haftaki konuğu Elazığ oldu. Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Asilhan Arslan ve Elazığ Ticaret Borsası Lideri Mehmet Ali Dumandağ; kent ihracatının yüzde 80’inin madencilik dalından geldiğinin bilgisini verdiler.
Zelzele daha sonrası yapılan inşaatların geri ödemeleri kenti zorlayacak
ASİLHAN ARSLAN / ELAZIĞ TİCARET VE SANAYİ ODASI LİDERİ
Elazığ biliyorsunuz pandemidilk evvel bir külfet yaşadı, 24 Ocak 2020’de bir sarsıntı yaşadı. Şu anda kentte fazlaca önemli bir dönüşüm kelam konusu, 100 bine yakın konut, 5 bine yakın iş yerimizin yıkılıp bir daha yapılmasıyla alakalı hayli ummalı bir çalışma var. Bu durum kentin ortasındaki genel ticari akışı büyük derecede olumsuz etkiliyor. Birden ömür alanlarını kaybeden beşerler, tekrar buralara sahip olmak için bedel ödemek zorunda kaldılar. Yalnızca TOKİ’nin Elazığ’da 18 milyara TL’lik yatırımı var. Bunların geri ödemeleri 10 ila 20 yıl içinde. İnsanların kaynakları buralara gidecek. Ayrıyeten 5 yıl içerisinde, 10 milyar TL’lik akış da yap-sat müteahhitlerimize ödenecek. Kentimizin 28 milyar liraya gereksinimi olacak. Bu epeyce önemli bir sayı. Devletimizin, bankalarımızın, finans bölümümüzün, ticarete istikamet veren insanlarımızın bunları görmesi lazım. Kentin ortasındaki genel iktisat gerilecek, bunu görmemiz lazım. Perakende ve hizmet dalımız her geçen gün probleme giriyor.
İHRACATIN YÜZDE 80’İ MADENCİLİK DALINDAN
Elazığ’ın ihracatının yüzde 80’i madencilik ve ona dayalı inşaat gereçlerinin üretiminden elde ediliyor. 2021 ihracat sayımız 335 milyon dolar, Doğu Anadolu’nun en epey ihracat yapan 2. kentiyiz. Bu yıl ise 2022’nin birinci 3 ayında ihracat sayımız 99 milyon dolara ulaştı. Krom ve mermerde ülkemizin başat aktörüyüz.
YAZILIMDA BİRİNCİ İHRACAT TEK SEFERDE 18 MİLYON DOLAR
Son devirde inşaat materyalleri üretimi ihracatta atakta. Bilhassa ısı yalıtım alanında birfazlaca yatırımımız var. Yeni ihracat alanları açma konusunda kentte mobilya, su eserleri, hayvansal eserler, kimyevi hususlar, demir ve demir dışı madenler, makine aksamları takip ediyor. Hoş bir gelişme daha var. Elazığ’dan birinci defa geçen yıl yazılım ihracatı gerçekleştirdik. Bu hayli kıymetli. Zira kurulduktan 4 yıl daha sonra 18 milyon dolar ihracatı tek faturada yapabiliyor.
ELAZIĞ VİŞNESİ İLE DÜNYADA MARKAYIZ
Mermercilikte değerli bir kentiz. Elazığ Vişnesi isimli özel mermerimizle dünya markasıyız. Öte yandan üÜlkemiz için epey kıymetli bir gelişme yaşandı. Malumunuz 1930’lu senelerdan beridir Elazığ’ın bakır madenciliği alanında çalışmaları var. 1994 yılına kadar bakırlarımızı külçe haline de getirdik. Oradaki rezervin bitmesiyle üretim azaltıldı. Tam bu sırada MTA, 4 yıl boyunca kusursuz bir çalışma yaptı. Kıymetli madenler keşfetti, havadan tespit ediyor. Sondaj çalışmalarında 150 bin metretül derin sondajcılık diyeceğimiz derinliği 700-750 metreyi bulan arama faaliyetleri yürütülüyor. 2018’de başlıyor. 2021 yılında çalışma kararında 35 milyon tonluk bir polimetal rezervi tespit ediliyor. Yani ortasında birden çok metal zenginliği var. Ortalama 2.1 tenörlü bakırın ağır olduğu, bir daha 1 gram ton yoğunluğunda 35 ton altının, 6.5 gram ton yoğunluğunda 227.5 ton gümüşün ve 841 gram ton büyüklüğünde 30 bin ton kobaltın varlığı tespit ediliyor. İçinde demir üzere madenler de var. Bu rezervleri zenginleştirerek, 15 milyon dolara ulaştırmak mümkün. Bu çalışma sahanın yalnızca yüzde 40’ında yapılmış bir çalışma. Çalışmalar genişletilecek. Küçülme ihtimali yok, büyüyecek. İhalesini epey sabırsız bir biçimde gerçekleştirmek istediler. Biz mahkemeye başvurduk, yürütmenin durdurulması için. Biz hayli ortaklı yapıyla çalışmaya alışık bir kentiz. Maden konusunda da bunu yapmak istedik. Fakat yasal pürüzlerle karşılaştık. Biz bu zenginliğin Elazığ’a kalması için çalışacağız. 1000 ortaklı bir yapıya ulaştık şu anda. Bu şirketin hukukî kişiliğini gerçekleştirdik. Lakin ihaleye katılması için sermaye artırımını yapamıyoruz. İhaleye girmek için büyük firmalarımızın kapısını çaldık. Şirketin tam teşkili için ihalenin bitmesini bekleyeceğiz. 4’lü bir konsorsiyumla bu ihaleye girmek için çalışmalarımız tamam. Etraf vilayetlerimizin madenlerimizin işletilmesi için de bir isteğimiz var.
Keban Barajı’nda üretilen somonlar tüm dünyaya satılıyor
MEHMET ALİ DUMANDAĞ / ELAZIĞ TİCARET BORSASI LİDERİ
Geçen yıl kıymetli bir kuraklık yaşadık, tarımda yüzde 40 ziyana uğradık. Bu yıl yağışlar arttı. Beklediğimiz yağışlar gelirse bu ziyanı kapatacağımızı düşünüyoruz. Barajlarıyla ünlü bir kentiz ancak barajlarımızdan yeteri kadar yararlanamıyoruz. Kuzova ve Uluova sulama projelerimiz hayata geçerse biz rahatlarız. Şayet bu ovalarımıza su ulaştırabilirsek tarım ve hayvancılıkta ilerleme kaydedebiliriz. Kalkınmamız için kesinlikle üretmemiz lazım. Üretmekte suyla olur, mazotla olur, gübreyle olur… Biz Elazığ olarak bir zelzele yaşadık, akabinde kuraklık yaşadık, daha sonrasında pandemi geldi, artık maliyetler yükseldi. Nitekim sıkıntı günler yaşadık. Maliyet artınca vatandaş tarlasını ekmekten vazgeçiyor, tarlalar boş kalıyor. Taşıma suyla değirmen dönmüyor.
TEŞVİKLER MODÜL PARÇA DEĞİL BİR SEFER VERİLSİN TAM VERİLSİN
Daha evvelki senelerda Elazığ’dan canlı hayvan ticareti parmakla gösterilecek biçimdeydi. Hatta ihracatımızla öne çıkıyorduk. Fakat yanlış siyasetler, yaylaların boş kalması ve devletin verdiği dayanağın yetmemesi niçini ile düşüş yaşandı. Şu an vilayetimizde 190 bin civarında büyükbaş hayvanımız, 50 bin civarında ise küçükbaş hayvanımız ve 57 bin civarında kanatlı hayvanımız var. Doğal ki bu Elazığ için kâfi değil. Devletin verdiği kesim parça dayanaklar işe yaramıyor bir defa verilip tam verilmesi gerekiyor. Yeni gelen Tarım Bakanımız Vahit Kirişçi’ye muvaffakiyetler dileriz. elbette Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla en yeterli biçimde çalışacaktır. Kilo başına verilen takviye bizim işimize yaramıyor. Çalışanının besi çiftliklerine gelerek, vergisine baksın, tükettikleri elektriğe, çalıştırdıkları kişi sayısına baksınlar. Türkiye’de 500 civarında yem fabrikası var. Bunun 12’si Tarım Kredi Kooperatifi’nin. Bunların birçok ülkenin batısında. Yüzde 15’i civarındaki yem fabrikası da ülkenin doğusunda. Doğu Anadolu’daki fabrikalarımız hammaddelerini alırken daima Mersin’den Adana’dan alıyorlar. Bundan dolayı da maliyetlerimiz de yükseliyor. Tüm bunların bir daha gözden geçirilmesi gerekir. Ülkenin bir tarafı kalkınır, bir tarafı kalkınmazsa olmaz. Ben yarım asırdır besicilik yapıyorum, beraberinde yem fabrikam var. Üretmek istiyoruz. Bölgesel teşviklerin gözden geçirilmesini istiyoruz. Hayvan başına verilen takviye 2500 TL ve bu sayı yetmiyor. Biogaz ve güneş güç yerimizde 10 bin büyük baş hayvan olacak biçimde bir hayvan pazarı kuruyoruz.
ALABALIK ÜRETİMİNDE TÜRKİYE BİRİNCİSİYİZ
161 adet alabalık tesisimizde 35 bin ton kapasitelik bir alanımız var. Bunun yüzde 70’ini iş piyasasıyla, yüzde 30’unu ihracat kaydı ile gönderiyoruz. Alabalık üretiminde Türkiye birincisi sayılıyoruz. Tüm hammaddelerimizin yüzde 99’unu dışardan temin ediyoruz. Mamul materyallerimizin yüzde 90’ını ihracat ediyoruz. Yaklaşık 100 milyon somon balığı ihracatımız var. Öte yandan Ticaret Borsamızın üye sayısı 500 civarında.
154 ÇEŞİT YEMEK ATAOĞUZ İSMİYLE İKTİSADA KAZANDIRILIYOR
Elazığ TSO Lideri Asilhan Arslan ve Elazığ TB Lideri Mehmet Ali Dumandağ, İdare Şurası Liderimiz Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar, Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Liderler, kentte 6 tescilli mamüllerini olduğunu, 9 tane daha coğrafik işaret almak için çalıştıklarını söylemiş olduler. Ayrıyeten kent mutfağı 154 yemek çeşitliliği ile Türkiye’nin Gaziantep’ten daha sonra ikinci mutfağı. Bunun için de Ataoğuz Yemekleri ismi altında aşçılar yetiştirilecek ve gastronomi alanında çalışmalar yapılacak. Kentte dokumacılık dalı de gelişiyor. Bu alanda çalışanların 25 bini bulması hedefleniyor.
Okumaya devam et...
Zelzele daha sonrası yapılan inşaatların geri ödemeleri kenti zorlayacak
ASİLHAN ARSLAN / ELAZIĞ TİCARET VE SANAYİ ODASI LİDERİ
Elazığ biliyorsunuz pandemidilk evvel bir külfet yaşadı, 24 Ocak 2020’de bir sarsıntı yaşadı. Şu anda kentte fazlaca önemli bir dönüşüm kelam konusu, 100 bine yakın konut, 5 bine yakın iş yerimizin yıkılıp bir daha yapılmasıyla alakalı hayli ummalı bir çalışma var. Bu durum kentin ortasındaki genel ticari akışı büyük derecede olumsuz etkiliyor. Birden ömür alanlarını kaybeden beşerler, tekrar buralara sahip olmak için bedel ödemek zorunda kaldılar. Yalnızca TOKİ’nin Elazığ’da 18 milyara TL’lik yatırımı var. Bunların geri ödemeleri 10 ila 20 yıl içinde. İnsanların kaynakları buralara gidecek. Ayrıyeten 5 yıl içerisinde, 10 milyar TL’lik akış da yap-sat müteahhitlerimize ödenecek. Kentimizin 28 milyar liraya gereksinimi olacak. Bu epeyce önemli bir sayı. Devletimizin, bankalarımızın, finans bölümümüzün, ticarete istikamet veren insanlarımızın bunları görmesi lazım. Kentin ortasındaki genel iktisat gerilecek, bunu görmemiz lazım. Perakende ve hizmet dalımız her geçen gün probleme giriyor.
İHRACATIN YÜZDE 80’İ MADENCİLİK DALINDAN
Elazığ’ın ihracatının yüzde 80’i madencilik ve ona dayalı inşaat gereçlerinin üretiminden elde ediliyor. 2021 ihracat sayımız 335 milyon dolar, Doğu Anadolu’nun en epey ihracat yapan 2. kentiyiz. Bu yıl ise 2022’nin birinci 3 ayında ihracat sayımız 99 milyon dolara ulaştı. Krom ve mermerde ülkemizin başat aktörüyüz.
YAZILIMDA BİRİNCİ İHRACAT TEK SEFERDE 18 MİLYON DOLAR
Son devirde inşaat materyalleri üretimi ihracatta atakta. Bilhassa ısı yalıtım alanında birfazlaca yatırımımız var. Yeni ihracat alanları açma konusunda kentte mobilya, su eserleri, hayvansal eserler, kimyevi hususlar, demir ve demir dışı madenler, makine aksamları takip ediyor. Hoş bir gelişme daha var. Elazığ’dan birinci defa geçen yıl yazılım ihracatı gerçekleştirdik. Bu hayli kıymetli. Zira kurulduktan 4 yıl daha sonra 18 milyon dolar ihracatı tek faturada yapabiliyor.
ELAZIĞ VİŞNESİ İLE DÜNYADA MARKAYIZ
Mermercilikte değerli bir kentiz. Elazığ Vişnesi isimli özel mermerimizle dünya markasıyız. Öte yandan üÜlkemiz için epey kıymetli bir gelişme yaşandı. Malumunuz 1930’lu senelerdan beridir Elazığ’ın bakır madenciliği alanında çalışmaları var. 1994 yılına kadar bakırlarımızı külçe haline de getirdik. Oradaki rezervin bitmesiyle üretim azaltıldı. Tam bu sırada MTA, 4 yıl boyunca kusursuz bir çalışma yaptı. Kıymetli madenler keşfetti, havadan tespit ediyor. Sondaj çalışmalarında 150 bin metretül derin sondajcılık diyeceğimiz derinliği 700-750 metreyi bulan arama faaliyetleri yürütülüyor. 2018’de başlıyor. 2021 yılında çalışma kararında 35 milyon tonluk bir polimetal rezervi tespit ediliyor. Yani ortasında birden çok metal zenginliği var. Ortalama 2.1 tenörlü bakırın ağır olduğu, bir daha 1 gram ton yoğunluğunda 35 ton altının, 6.5 gram ton yoğunluğunda 227.5 ton gümüşün ve 841 gram ton büyüklüğünde 30 bin ton kobaltın varlığı tespit ediliyor. İçinde demir üzere madenler de var. Bu rezervleri zenginleştirerek, 15 milyon dolara ulaştırmak mümkün. Bu çalışma sahanın yalnızca yüzde 40’ında yapılmış bir çalışma. Çalışmalar genişletilecek. Küçülme ihtimali yok, büyüyecek. İhalesini epey sabırsız bir biçimde gerçekleştirmek istediler. Biz mahkemeye başvurduk, yürütmenin durdurulması için. Biz hayli ortaklı yapıyla çalışmaya alışık bir kentiz. Maden konusunda da bunu yapmak istedik. Fakat yasal pürüzlerle karşılaştık. Biz bu zenginliğin Elazığ’a kalması için çalışacağız. 1000 ortaklı bir yapıya ulaştık şu anda. Bu şirketin hukukî kişiliğini gerçekleştirdik. Lakin ihaleye katılması için sermaye artırımını yapamıyoruz. İhaleye girmek için büyük firmalarımızın kapısını çaldık. Şirketin tam teşkili için ihalenin bitmesini bekleyeceğiz. 4’lü bir konsorsiyumla bu ihaleye girmek için çalışmalarımız tamam. Etraf vilayetlerimizin madenlerimizin işletilmesi için de bir isteğimiz var.
Keban Barajı’nda üretilen somonlar tüm dünyaya satılıyor
MEHMET ALİ DUMANDAĞ / ELAZIĞ TİCARET BORSASI LİDERİ
Geçen yıl kıymetli bir kuraklık yaşadık, tarımda yüzde 40 ziyana uğradık. Bu yıl yağışlar arttı. Beklediğimiz yağışlar gelirse bu ziyanı kapatacağımızı düşünüyoruz. Barajlarıyla ünlü bir kentiz ancak barajlarımızdan yeteri kadar yararlanamıyoruz. Kuzova ve Uluova sulama projelerimiz hayata geçerse biz rahatlarız. Şayet bu ovalarımıza su ulaştırabilirsek tarım ve hayvancılıkta ilerleme kaydedebiliriz. Kalkınmamız için kesinlikle üretmemiz lazım. Üretmekte suyla olur, mazotla olur, gübreyle olur… Biz Elazığ olarak bir zelzele yaşadık, akabinde kuraklık yaşadık, daha sonrasında pandemi geldi, artık maliyetler yükseldi. Nitekim sıkıntı günler yaşadık. Maliyet artınca vatandaş tarlasını ekmekten vazgeçiyor, tarlalar boş kalıyor. Taşıma suyla değirmen dönmüyor.
TEŞVİKLER MODÜL PARÇA DEĞİL BİR SEFER VERİLSİN TAM VERİLSİN
Daha evvelki senelerda Elazığ’dan canlı hayvan ticareti parmakla gösterilecek biçimdeydi. Hatta ihracatımızla öne çıkıyorduk. Fakat yanlış siyasetler, yaylaların boş kalması ve devletin verdiği dayanağın yetmemesi niçini ile düşüş yaşandı. Şu an vilayetimizde 190 bin civarında büyükbaş hayvanımız, 50 bin civarında ise küçükbaş hayvanımız ve 57 bin civarında kanatlı hayvanımız var. Doğal ki bu Elazığ için kâfi değil. Devletin verdiği kesim parça dayanaklar işe yaramıyor bir defa verilip tam verilmesi gerekiyor. Yeni gelen Tarım Bakanımız Vahit Kirişçi’ye muvaffakiyetler dileriz. elbette Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla en yeterli biçimde çalışacaktır. Kilo başına verilen takviye bizim işimize yaramıyor. Çalışanının besi çiftliklerine gelerek, vergisine baksın, tükettikleri elektriğe, çalıştırdıkları kişi sayısına baksınlar. Türkiye’de 500 civarında yem fabrikası var. Bunun 12’si Tarım Kredi Kooperatifi’nin. Bunların birçok ülkenin batısında. Yüzde 15’i civarındaki yem fabrikası da ülkenin doğusunda. Doğu Anadolu’daki fabrikalarımız hammaddelerini alırken daima Mersin’den Adana’dan alıyorlar. Bundan dolayı da maliyetlerimiz de yükseliyor. Tüm bunların bir daha gözden geçirilmesi gerekir. Ülkenin bir tarafı kalkınır, bir tarafı kalkınmazsa olmaz. Ben yarım asırdır besicilik yapıyorum, beraberinde yem fabrikam var. Üretmek istiyoruz. Bölgesel teşviklerin gözden geçirilmesini istiyoruz. Hayvan başına verilen takviye 2500 TL ve bu sayı yetmiyor. Biogaz ve güneş güç yerimizde 10 bin büyük baş hayvan olacak biçimde bir hayvan pazarı kuruyoruz.
ALABALIK ÜRETİMİNDE TÜRKİYE BİRİNCİSİYİZ
161 adet alabalık tesisimizde 35 bin ton kapasitelik bir alanımız var. Bunun yüzde 70’ini iş piyasasıyla, yüzde 30’unu ihracat kaydı ile gönderiyoruz. Alabalık üretiminde Türkiye birincisi sayılıyoruz. Tüm hammaddelerimizin yüzde 99’unu dışardan temin ediyoruz. Mamul materyallerimizin yüzde 90’ını ihracat ediyoruz. Yaklaşık 100 milyon somon balığı ihracatımız var. Öte yandan Ticaret Borsamızın üye sayısı 500 civarında.
154 ÇEŞİT YEMEK ATAOĞUZ İSMİYLE İKTİSADA KAZANDIRILIYOR
Elazığ TSO Lideri Asilhan Arslan ve Elazığ TB Lideri Mehmet Ali Dumandağ, İdare Şurası Liderimiz Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar, Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Liderler, kentte 6 tescilli mamüllerini olduğunu, 9 tane daha coğrafik işaret almak için çalıştıklarını söylemiş olduler. Ayrıyeten kent mutfağı 154 yemek çeşitliliği ile Türkiye’nin Gaziantep’ten daha sonra ikinci mutfağı. Bunun için de Ataoğuz Yemekleri ismi altında aşçılar yetiştirilecek ve gastronomi alanında çalışmalar yapılacak. Kentte dokumacılık dalı de gelişiyor. Bu alanda çalışanların 25 bini bulması hedefleniyor.
Okumaya devam et...