Kurban derisinde ‘kayıp’ 122 milyon lira

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Yener KARADENİZ

Türkiye deri sanayii, hammaddede yüzde 50 oranında dışa bağımlı. Yıllık 7,5 milyon adet büyükbaş kaynaklı deri muhtaçlığının 3,6 milyonu içeriden karşılanıyor. Bu ölçünün ortalama 850 bin adeti Kurban Bayramı’ndaki bölümlerden tedarik ediliyor. Yaklaşık hesapla 204 milyon lira kıymetindeki kurban derilerinin yüzde 60’ı, yani 122 milyon liralık kısmı ise kayıt dışı olarak piyasaya sunuluyor. Arz açığından dolayı kayıt dışı girdi olarak bu deriyi kullanmak zorunda kaldıklarını belirten endüstriciler, “Girdinin faturası olmadığı için satış daha sonrası maliyeti aşan vergi yükü oluşuyor. Bu da hem iç satışları tıpkı vakitte ihracatı olumsuz etkiliyor” diyor. Türkiye deri endüstrinin hammadde gereksinimi için yıllık 7,5 milyon civarında kesim kâfi oluyor. Bunun 3,6 milyon adeti lokal kaynaklardan karşılanırken, bir daha bu sayının yaklaşık 850 bin adeti ise kurban bayramında kesilen kurban derilerinden karşılanıyor. Kaba bir hesapla kelam konusu bayramda 204 milyon TL pahasında ham deri piyasaya giriyor.

Lakin asıl sorun da burada başlıyor. Çünkü bu sayının yüzde 60’ı, yani 122 milyon TL’lik ham deri piyasaya kayıtsız olarak giriyor. Zira kurban derisi toplayan kurum yahut şahısların büyük çoğunluğu bir denetlemeye yahut düzenlemeye tabi olmadan hareket ediyor. Bu yıllık 10 milyon TL’den çok vergi kaybına niye olurken hem de ihracatta da kahra yol açıyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Deri ve Deri Eserleri Sanayi Meclisi Lideri Muhittin Savranoğlu, kurban ham derilerini toplama işi yapan bölümlerin tevkifat, müstahsil makbuzu vb. yasal düzenlemeler niçiniyle kayıt altında olmak istemediğini söylemiş oldu. Bu niçinle ham kurban derilerinin yüzde 60’ı ve öbür vakit içinderdaki ham derinin yüzde 30’unun ortacılar tarafınca faturasız olarak dala intikal ettirildiğini belirterek, “Ham deri yetersizliği niçiniyle deri üreticilerinin bu deriyi almaktan diğer devası yok. Fakat girdinin faturası olmadığı için ihracat yapılamıyor. Bakanlığın yakın vakitte mevzuyla ilgili düzenleme yapmasını bekliyoruz” dedi.

Stok affı ile kayıtlı hale geliyor

Pekala kayıtsız olarak ortacılar vasıtasıyla piyasaya giren kelam konusu deriler konusunda nasıl bir düzenleme olmalı? Savranoğlu, daha evvel bakanlığa da teklif sunduklarını belirterek, “Türkiye’de 4 tane deri sanayi bölgesi var. Buralarda bir toplama merkezi kurulsun ve biz de Kurban Bayramını takip eden 2- 3 hafta ortasında bir toplama merkezine gelip KDV’sini ödeyerek bu derileri alalım, faturalı hale getirelim” dedi. Hali hazırda ise piyasaya giren deriler, stok affı üzere kararlar ile kayıt altına alınabiliyor. Geçen ay bu kapsamda bir karar yayınlandı ve 31 Ağustos tarihine kadar mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu biçimde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını beyanname ve bir envanter listesi ile bağlı oldukları vergi dairelerine bildirme imkanına kavuştu. Stok affı olmadığı durumlarda ise, şirketler girdi olarak gösteremedikleri deri niçiniyle yüksek vergi ödemek durumunda kalıyor ya da kayıtsız satışa yöneliyor.

Deri terimi müdafaa altına alınacak

Savranoğlu, değer verdikleri bir öbür hususun ise deri gibisi gereçten (suni, sentetik, vegan gibi) üretilen mamüllerin tanıtımında ve tüketiciye sunumunda “deri/kürk” ibaresi kullanması olduğunu lisana getirdi. Savranoğlu, bu tıp teşebbüslerin derinin yüksek olan bedelini düşürmeye ve haksız yarar elde etmeye yönelik teşebbüsler olduğunu savundu. Buna karşı olduklarını ve İtalya, Portekiz ve Brezilya üzere ülkelerde deri kavramının muhafaza altına alındığını anlatan Savranoğlu, “Bu ülkelerde deriyi her hangi bir sözün ön yahut gerisinde bir terim olarak kullanamazsınız. Deri yalın bir sözdür. Biz pazarlama terimi olarak kullanamazsınız. Onun için de yasal düzenlemeler getirdiler. Biz aynısının Türkiye’de de olmasını istiyoruz. aslına bakarsanız AB Ticaret Örgütü kendi tüm üyelerine bunu yapması için baskı kurmaya başladı. Almanya üzere biroldukca ülkede de yapıldı. Biz onlardan evvel bu düzenlemenin getirilmesini istiyoruz. Evraklarımızı Sanayi bakanlığına götürmüştük. Hafta başı Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a da sunduk. çok mantıklı buldu. Belgeyi istedi, inceleyeceklerini söylemiş oldu. Yakın vakitte düzenleme bekliyoruz” halinde konuştu.

Kamu spotu hazırlandı

Kurban Bayramında yaşanan bir öteki düşünce da derinin âlâ yüzülmemesi ve bunun da kaliteyi etkilemesi. Kelam konusu derinin sanayi için ehemmiyetinin altını çizen Türkiye Deri Sanayicileri Lideri

Bekir Burak Uyguner de burada vatandaştan ekstra bir dikkat istediklerinin vurguladı. Mevzuyla ilgili kamu spotu da hazırladıklarını lisana getiren Uyguner, “Kurban Bayramı’nda makus yüzüm ve saklama niçiniyle israf ettiğimiz derileri ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bu bahis ile ilgili ekstra imtina bekliyoruz. Türkiye’deki tabakhanelerin yıllık 7-7,5 milyon büyükbaş hayvana muhtaçlığı var bu muhtaçlık her geçen yıl artıyor. Bunun yaklaşık 3,5 milyonu lokal kaynaklardan karşılanıyor. Bunun 800 ile 1 milyon içindeki kısmı ise Kurban Bayramında kesiliyor. Bir günde bu kadar kesim şüphesiz yönetmesi sıkıntı bir müddetç. Yüzüm ve tuzlama açısından kolay değil lakin yanlışsız tuzlama ile fazlaca süratli bir biçimde toplama yerlerine ulaştırılarak hammaddeyi en az israf etmek arzusundayız” diye konuştu.

Okumaya devam et...