semaver
Active member
Kulis: 6’lı masa birinci sefer cumhurbaşkanı adayının ismini konuşacak Cumhur İttifakı ortakları AKP ve MHP, bir daha düzenledikleri seçim yasasında kritik bir atılım yaptı. Barajı yüzde 7’ye indirirken “İttifakın aldığı oy toplamı genel barajı geçtiği takdirde, seçim etraflarında milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içerisinde yer alan her bir partinin o seçim etrafında almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak üçüncü fıkra kararlarına bakılırsa yapılır” diyerek denklemleri değiştirdi.
2023 Haziran seçimleri iki en çok üç cepheli bir seçim olarak algılanırken bir anda 7-8 partinin katılacağı bir seçime dönüştü.
Birgün gazetesi muharriri Yaşar Aydın, CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nden oluşan altılı masanın 24 Nisan’da gerçekleştireceği görüşme üzerinden kelam konusu mevzuyu kıymetlendirdi:
24 NİSAN AKŞAMI NELER KONUŞLACAK?
“Millet İttifakı’nın yasal düzenlemeye karşı birinci net atağının 24 Nisan Pazar günü Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal’ın mesken sahipliğinde gerçekleşecek 6’lı toplantının akabinde gelmesi bekleniyor. İftar yemeği halinde düzenlenen buluşmada masaya gelecek başlıklar netleşmeye başladı.
1) Parlamenter rejim taslağı
Altı parti için en kolay halledilebilecek başlık olarak duruyor. Çıkan metin üzerinde son değişikliklerin yapılması ve bunun beraberinde seçim programının modülü haline getirilmesi konusunda çalışma yapacak yeni grubun oluşması sağlanacak. Partilerin gruba önerecekleri isimlerin dahi belirli olduğu unsur hiç bir başkanın başını yormuyor.
2) Cumhurbaşkanlığı adaylığı
Kulislerden aldığımız bilgiler göre 6 parti artık bu mevzuyu birlikte konuşmaya başlayacağı istikametinde. bir arada diyoruz zira daha evvel CHP-İYİ Parti, CHP-SP üzere başkanlar seviyesinde ön görüşmeler yapılmıştı. Bu ön görüşmeler daha sonrasında CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda vites artırıp alanlara daha net biçimde inmişti. Altı parti ile birlikte Kılıçdaroğlu’nun üç aydır aralıksız devam eden cumhurbaşkanlığı kampanyasının masada olması beklenmiyor. Lakin başka alternatiflerin lisana getirilmesi sürpriz olmayacak. DP Genel Lideri Uysal’ın cumhurbaşkanı aday kriterlerini sıralarken kullandığı “20 yıllık AKP periyodunda sorumluluğa ortak olmamış olmak” unsuru daha sonrası Gelecek ve Deva Partisi başkanlarıyla birinci ortak temas olması toplantıyı daha da değişik kılmaya aday. Hem Gelecek tıpkı vakitte Deva Partisi’nin kurmaylarının Uysal gösterdiği reaksiyon sıkıntının toplumsal medya iletisinden daha ileri boyutta olduğunu gösteriyor. Bilhassa Deva Partisi’nin Kılıçdaroğlu ya da CHP’li bir diğer isim haricinde arayışlarının olduğu anlaşılıyor. Buna bir de Abdullah Gülsever gazetecilerin açıklamasını eklerseniz işin değeri daha da anlaşılacaktır.
Bu görüşmede kuşkusuz ki cumhurbaşkanlığı adayının ismi açıklanmayacak. Lakin tahminen de birinci kez bu kadar açık formda isimler üzerinden bir tartışma yaşanacak.
3) Parlamento daha da karışık
Yasa değişikliği ile birlikte Millet İttifakı’nda hesaplar değişti. Millet İttifakı’nın 6 partiye çıkarılıp seçime bu isimle girme hedeflenirken artık tüm partilerin kendi isimleriyle girmesi gündemde. Ancak yüzde 7’lik baraj niçiniyle başkanların üçe bölünmüş bir yapı üzerinde durduğu konuşuluyor. CHP’nin tek başına UYGUN Parti-Demokrat Parti ittifakı ya da DP’li isimlerin DÜZGÜN Parti listesinden aday gösterilmesi ve son olarak Deva-Saadet-Gelecek ittifakı.
Değişiklik daha sonrası ittifakların durumu 24 Nisan günü masada olması kesin olan başlıklardan biri. Meclis aritmetiğinde kuvvetli olmak isteyen muhalefet cephesinin bu mevzuda özel bir gayret harcanması gerekecek ve birinci tadımda bu görüşmede atılacak.
4) AYM’ye yapılan itiraz
Bilindiği üzere CHP düzenlemenin 5, 6, 11 ve 12’nci unsurları için AYM’ye itirazda bulundu. CHP, vilayet ve ilçe seçim konseylerinde nazaranv alacak yargıçların isim çekme yöntemiyle belirlenmesi, mevcut heyetlerin üç ay ortasında bir daha oluşturulması ve Cumhurbaşkanı’nı propaganda yasaklarından muaf tutan unsurların anayasaya alışılmamış olduğu düşünüyor. Bilhassa seçim konseyleri ile ilgili hususun kabulü birfazlaca şeyi değiştirebilir. Hele bir de iktidar AYM sonucundan evvel bununla ilgili adım atarsa kaos yaşanması kaçınılmaz hale gelecektir. 6 partinin bu biçimde bir gelişme durumunda hangi adımlar atılması gerektiği konusunu da istişare etmesi bekleniyor.
ALTI PARTİ BİRİNCİ KRİZİNİ YAŞIYOR
Yaklaşık altı aydır ortak çalışma yürüten 6 parti birinci kere önemli bir kriz yaşıyor. Üstelik önlerinde hem cumhurbaşkanlığı adaylığı birebir vakitte parlamento seçimleri ile ilgili pürüzler var. 24 Nisan buluşması bununla birlikte potansiyel ittifakın krizlere karşı direncini ölçmesi açısından da değerli olacak.
Bilhassa cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda sorunu aşmayı başarır ve hem tek aday tıpkı vakitte adayın niteliği konusunda uzlaşma sağlanırsa başka meseleleri aşmak epey daha kolay olacaktır.
YALNIZCA MİLLET İTTİFAKI DEĞİL
Değişen seçim yasasının yalnızca Millet İttifakı’nı etkileyeceğini söylemek gerçek olmaz. Hem AKP-MHP ittifakında birebir vakitte HDP etrafında oluşan yapıda değişiklik yaratması muhtemel. Uzun mühlet daha sonra birinci sefer MHP’li kurmaylardan parlamento seçimlerine tek başına girme konuşulmaya başlandı. Bu bahis ile ilgili parti ortasında önemli bir çalışma olduğu biliniyor. HDP’de kapatılma davası ile ilgili süreç bitmeden net bir halin kamuoyuna açıklanması beklenmiyor.
tıpkı vakitte HDP cenahında ise ibre çatı partisi formülüne döndü. HDK ve öteki bileşenler HDP listelerine isim verecek ve parti olarak seçime girmeyecekler.”
2023 Haziran seçimleri iki en çok üç cepheli bir seçim olarak algılanırken bir anda 7-8 partinin katılacağı bir seçime dönüştü.
Birgün gazetesi muharriri Yaşar Aydın, CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nden oluşan altılı masanın 24 Nisan’da gerçekleştireceği görüşme üzerinden kelam konusu mevzuyu kıymetlendirdi:
24 NİSAN AKŞAMI NELER KONUŞLACAK?
“Millet İttifakı’nın yasal düzenlemeye karşı birinci net atağının 24 Nisan Pazar günü Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal’ın mesken sahipliğinde gerçekleşecek 6’lı toplantının akabinde gelmesi bekleniyor. İftar yemeği halinde düzenlenen buluşmada masaya gelecek başlıklar netleşmeye başladı.
1) Parlamenter rejim taslağı
Altı parti için en kolay halledilebilecek başlık olarak duruyor. Çıkan metin üzerinde son değişikliklerin yapılması ve bunun beraberinde seçim programının modülü haline getirilmesi konusunda çalışma yapacak yeni grubun oluşması sağlanacak. Partilerin gruba önerecekleri isimlerin dahi belirli olduğu unsur hiç bir başkanın başını yormuyor.
2) Cumhurbaşkanlığı adaylığı
Kulislerden aldığımız bilgiler göre 6 parti artık bu mevzuyu birlikte konuşmaya başlayacağı istikametinde. bir arada diyoruz zira daha evvel CHP-İYİ Parti, CHP-SP üzere başkanlar seviyesinde ön görüşmeler yapılmıştı. Bu ön görüşmeler daha sonrasında CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda vites artırıp alanlara daha net biçimde inmişti. Altı parti ile birlikte Kılıçdaroğlu’nun üç aydır aralıksız devam eden cumhurbaşkanlığı kampanyasının masada olması beklenmiyor. Lakin başka alternatiflerin lisana getirilmesi sürpriz olmayacak. DP Genel Lideri Uysal’ın cumhurbaşkanı aday kriterlerini sıralarken kullandığı “20 yıllık AKP periyodunda sorumluluğa ortak olmamış olmak” unsuru daha sonrası Gelecek ve Deva Partisi başkanlarıyla birinci ortak temas olması toplantıyı daha da değişik kılmaya aday. Hem Gelecek tıpkı vakitte Deva Partisi’nin kurmaylarının Uysal gösterdiği reaksiyon sıkıntının toplumsal medya iletisinden daha ileri boyutta olduğunu gösteriyor. Bilhassa Deva Partisi’nin Kılıçdaroğlu ya da CHP’li bir diğer isim haricinde arayışlarının olduğu anlaşılıyor. Buna bir de Abdullah Gülsever gazetecilerin açıklamasını eklerseniz işin değeri daha da anlaşılacaktır.
Bu görüşmede kuşkusuz ki cumhurbaşkanlığı adayının ismi açıklanmayacak. Lakin tahminen de birinci kez bu kadar açık formda isimler üzerinden bir tartışma yaşanacak.
3) Parlamento daha da karışık
Yasa değişikliği ile birlikte Millet İttifakı’nda hesaplar değişti. Millet İttifakı’nın 6 partiye çıkarılıp seçime bu isimle girme hedeflenirken artık tüm partilerin kendi isimleriyle girmesi gündemde. Ancak yüzde 7’lik baraj niçiniyle başkanların üçe bölünmüş bir yapı üzerinde durduğu konuşuluyor. CHP’nin tek başına UYGUN Parti-Demokrat Parti ittifakı ya da DP’li isimlerin DÜZGÜN Parti listesinden aday gösterilmesi ve son olarak Deva-Saadet-Gelecek ittifakı.
Değişiklik daha sonrası ittifakların durumu 24 Nisan günü masada olması kesin olan başlıklardan biri. Meclis aritmetiğinde kuvvetli olmak isteyen muhalefet cephesinin bu mevzuda özel bir gayret harcanması gerekecek ve birinci tadımda bu görüşmede atılacak.
4) AYM’ye yapılan itiraz
Bilindiği üzere CHP düzenlemenin 5, 6, 11 ve 12’nci unsurları için AYM’ye itirazda bulundu. CHP, vilayet ve ilçe seçim konseylerinde nazaranv alacak yargıçların isim çekme yöntemiyle belirlenmesi, mevcut heyetlerin üç ay ortasında bir daha oluşturulması ve Cumhurbaşkanı’nı propaganda yasaklarından muaf tutan unsurların anayasaya alışılmamış olduğu düşünüyor. Bilhassa seçim konseyleri ile ilgili hususun kabulü birfazlaca şeyi değiştirebilir. Hele bir de iktidar AYM sonucundan evvel bununla ilgili adım atarsa kaos yaşanması kaçınılmaz hale gelecektir. 6 partinin bu biçimde bir gelişme durumunda hangi adımlar atılması gerektiği konusunu da istişare etmesi bekleniyor.
ALTI PARTİ BİRİNCİ KRİZİNİ YAŞIYOR
Yaklaşık altı aydır ortak çalışma yürüten 6 parti birinci kere önemli bir kriz yaşıyor. Üstelik önlerinde hem cumhurbaşkanlığı adaylığı birebir vakitte parlamento seçimleri ile ilgili pürüzler var. 24 Nisan buluşması bununla birlikte potansiyel ittifakın krizlere karşı direncini ölçmesi açısından da değerli olacak.
Bilhassa cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda sorunu aşmayı başarır ve hem tek aday tıpkı vakitte adayın niteliği konusunda uzlaşma sağlanırsa başka meseleleri aşmak epey daha kolay olacaktır.
YALNIZCA MİLLET İTTİFAKI DEĞİL
Değişen seçim yasasının yalnızca Millet İttifakı’nı etkileyeceğini söylemek gerçek olmaz. Hem AKP-MHP ittifakında birebir vakitte HDP etrafında oluşan yapıda değişiklik yaratması muhtemel. Uzun mühlet daha sonra birinci sefer MHP’li kurmaylardan parlamento seçimlerine tek başına girme konuşulmaya başlandı. Bu bahis ile ilgili parti ortasında önemli bir çalışma olduğu biliniyor. HDP’de kapatılma davası ile ilgili süreç bitmeden net bir halin kamuoyuna açıklanması beklenmiyor.
tıpkı vakitte HDP cenahında ise ibre çatı partisi formülüne döndü. HDK ve öteki bileşenler HDP listelerine isim verecek ve parti olarak seçime girmeyecekler.”