Türkiye’deki pasaport talebi ekim ayında birdenbire arttı, en çok 7 gün olan teslimat mühleti 20 günü aştı. Gecikme niçiniyle mağdur olan epeyce sayıda yurttaş şikâyette bulundu.
Argümana nazaran, “global çip krizi” biyometrik pasaport üretimi yapan Darphane’yi de etkiledi. Hollanda’daki tedarikçi firma gereğince çip göndermeyince talebi karşılayacak ölçüde üretim yapılamadı. Darphanenin üretim sayıları dört yıl önceye göre yaklaşık beşte teğe düşerken, yurttaşın pasaporta erişim mühleti ise üçe katlandı. Krizin çipli kimlik kartı üretimini de etkileyebileceği uyarısı yapılıyor.
Pasaportlardaki gecikme niçiniyle toplumsal medyadan seslerini duyurmaya çalışan yurttaşlar, “uçak biletlerinin yandığını” belirtirken, eğitim için yurtdışına gitmek isteyen öğrenciler de “kayıt müddetlerini kaçırdıklarını” lisana getiriyor.
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün (NVİ) ilçe müdürlükleri üzerinden pasaport başvurusu gerçekleştiren yurttaşlar, en geç 7 gün içerisinde teslimat beklerken ortadan haftalar geçmesine rağmen, “Başvurunuz basım öncesi denetim aşamasındadır” iletisi ile karşılaşıyor. NVİ’nin 199 numaralı davet merkezini arayıp bilgi almak isteyenler de “Aciliyetiniz var ise bu durumu sisteme işleyelim. Sorun bizden kaynaklanmıyor. Bunun haricinde bilgi veremiyoruz” cevabını alıyor.
‘TEDARİK YAVAŞ’ SAVI
Cumhuriyet’ten Fazilet Sevgi, yurttaşları mağdur eden gecikmelerin öne sürülen nedenini araştırdı. Argümanlara göre, dünya genelinde salgın ile bir arada tepe yapan “global çip krizi”, Türkiye’nin biyometrik pasaport üretimini de olumsuz etkiledi. NVİ’nin “şahsileştirme” süreçlerini yürüttüğü pasaport defterleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nce üretiliyor. Memleketler arası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) belirdiği standartlara bakılırsa imal edilen defterlerde biyometrik bilgilerin yüklendiği özel çipler kullanılıyor. Türkiye bu çipleri Hollanda’daki bir firmadan temin ediyor. Edinilen bilgiye bakılırsa, dünya genelinde otomotivden elektroniğe biroldukça bölümde üretimi durma noktasına getiren “çip krizi” Türkiye’nin pasaport çipi tedarikini de olumsuz etkiliyor. Hollanda’dan kâfi sayıda çip gelmediği için Türkiye’de talebi karşılayacak sayıda pasaport defteri üretilemiyor. Tüm bunların kararında, zincirin son halkası olan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları, pasaportlarını gecikmeli olarak teslim alabiliyor.
TALEP BİRDENBİRE ARTTI
Edinilen bilgiye bakılırsa, çip krizinin yanı sıra ekim ayında Türkiye’de pasaport talebinde de ani yükseliş yaşandı. ABD’nin “elektronik çeşitlilik vize programı” olan “green card çekilişi” için getirdiği “pasaport” kuralı yoğunluğun münasebetlerinden biri oldu. 6 Ekim’de başlayıp 9 Kasım’da sona eren green card müracaat takvimine yetişmek isteyen epey sayıda yurttaş ekim başından itibaren pasaport müracaatında bulundu. Öte yandan, son birkaç ay içerisinde birfazlaca ülke, salgın tedbirleri kapsamında başlatmış olduğu “giriş karantinası” uygulamasına son verdi. Bu durum da yaklaşık 1.5 yıllık salgın sürecinde erteledikleri memleketler arası seyahatleri yapma fırsatı bulan yurttaşların pasaport müracaatlarını artırdı. Ayrıyeten yurt haricindeki eğitim kurumlarından kabul alan öğrencilerin kayıt periyotları de müracaat yoğunluğuna sebep oldu. Savların sorulduğu Darphane ve Hollanda’daki çip tedarikçisi firma ortadan geçen 5 günlük müddette karşılık vermedi.
‘SORUMLULUK ALIN’ DAVETİ
Ortalarında Türkiye’nin tedarikçi firmasının da bulunduğu Avrupalı kimlik sistemi sağlayıcılarından oluşan Paris merkezli İnançlı Kimlik İttifakı (SIA), geçen temmuz ayında yaptığı açıklamada, çip kıtlığının pasaport ve kimlik kartı üzere çip içeren kimlik dokümanlarının üretimini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekmişti. İttifak, yurttaşlarına çipli kimlik veren hükümetlere “sorumluluk almaları” davetinde bulunarak, “Kimlik evraklarını düzenleyen makamlar, önümüzdeki birkaç yıl için gereksinimlerini varsayım etmeli ve sanayi ortaklarıyla bağ kurmalı” tabirine yer verilmişti.
BİLGİLERE DE YANSIDI
Türkiye’nin pasaport talebindeki artış Darphane’nin üretim istatistiklerine de yansıdı. Kurum tarafınca açıklanan datalara göre, 2021’in birinci beş ayında Darphane hiç pasaport defteri üretmedi. Haziran ayında salgın tedbirlerinin gevşetilmesi ile eşzamanlı olarak 41 bin adet defter üretimi yapıldı. Temmuzda bu sayı 10 binde kalırken, ağustosta 28 bin 800 oldu. Eylül ayında 69 bin 120 adet pasaport defteri imal eden Darphane, ekim ayında yaşanan yoğunluğun tesiriyle 153 bin 700 adede ulaştı.
Argümana nazaran, “global çip krizi” biyometrik pasaport üretimi yapan Darphane’yi de etkiledi. Hollanda’daki tedarikçi firma gereğince çip göndermeyince talebi karşılayacak ölçüde üretim yapılamadı. Darphanenin üretim sayıları dört yıl önceye göre yaklaşık beşte teğe düşerken, yurttaşın pasaporta erişim mühleti ise üçe katlandı. Krizin çipli kimlik kartı üretimini de etkileyebileceği uyarısı yapılıyor.
Pasaportlardaki gecikme niçiniyle toplumsal medyadan seslerini duyurmaya çalışan yurttaşlar, “uçak biletlerinin yandığını” belirtirken, eğitim için yurtdışına gitmek isteyen öğrenciler de “kayıt müddetlerini kaçırdıklarını” lisana getiriyor.
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün (NVİ) ilçe müdürlükleri üzerinden pasaport başvurusu gerçekleştiren yurttaşlar, en geç 7 gün içerisinde teslimat beklerken ortadan haftalar geçmesine rağmen, “Başvurunuz basım öncesi denetim aşamasındadır” iletisi ile karşılaşıyor. NVİ’nin 199 numaralı davet merkezini arayıp bilgi almak isteyenler de “Aciliyetiniz var ise bu durumu sisteme işleyelim. Sorun bizden kaynaklanmıyor. Bunun haricinde bilgi veremiyoruz” cevabını alıyor.
‘TEDARİK YAVAŞ’ SAVI
Cumhuriyet’ten Fazilet Sevgi, yurttaşları mağdur eden gecikmelerin öne sürülen nedenini araştırdı. Argümanlara göre, dünya genelinde salgın ile bir arada tepe yapan “global çip krizi”, Türkiye’nin biyometrik pasaport üretimini de olumsuz etkiledi. NVİ’nin “şahsileştirme” süreçlerini yürüttüğü pasaport defterleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nce üretiliyor. Memleketler arası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) belirdiği standartlara bakılırsa imal edilen defterlerde biyometrik bilgilerin yüklendiği özel çipler kullanılıyor. Türkiye bu çipleri Hollanda’daki bir firmadan temin ediyor. Edinilen bilgiye bakılırsa, dünya genelinde otomotivden elektroniğe biroldukça bölümde üretimi durma noktasına getiren “çip krizi” Türkiye’nin pasaport çipi tedarikini de olumsuz etkiliyor. Hollanda’dan kâfi sayıda çip gelmediği için Türkiye’de talebi karşılayacak sayıda pasaport defteri üretilemiyor. Tüm bunların kararında, zincirin son halkası olan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları, pasaportlarını gecikmeli olarak teslim alabiliyor.
TALEP BİRDENBİRE ARTTI
Edinilen bilgiye bakılırsa, çip krizinin yanı sıra ekim ayında Türkiye’de pasaport talebinde de ani yükseliş yaşandı. ABD’nin “elektronik çeşitlilik vize programı” olan “green card çekilişi” için getirdiği “pasaport” kuralı yoğunluğun münasebetlerinden biri oldu. 6 Ekim’de başlayıp 9 Kasım’da sona eren green card müracaat takvimine yetişmek isteyen epey sayıda yurttaş ekim başından itibaren pasaport müracaatında bulundu. Öte yandan, son birkaç ay içerisinde birfazlaca ülke, salgın tedbirleri kapsamında başlatmış olduğu “giriş karantinası” uygulamasına son verdi. Bu durum da yaklaşık 1.5 yıllık salgın sürecinde erteledikleri memleketler arası seyahatleri yapma fırsatı bulan yurttaşların pasaport müracaatlarını artırdı. Ayrıyeten yurt haricindeki eğitim kurumlarından kabul alan öğrencilerin kayıt periyotları de müracaat yoğunluğuna sebep oldu. Savların sorulduğu Darphane ve Hollanda’daki çip tedarikçisi firma ortadan geçen 5 günlük müddette karşılık vermedi.
‘SORUMLULUK ALIN’ DAVETİ
Ortalarında Türkiye’nin tedarikçi firmasının da bulunduğu Avrupalı kimlik sistemi sağlayıcılarından oluşan Paris merkezli İnançlı Kimlik İttifakı (SIA), geçen temmuz ayında yaptığı açıklamada, çip kıtlığının pasaport ve kimlik kartı üzere çip içeren kimlik dokümanlarının üretimini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekmişti. İttifak, yurttaşlarına çipli kimlik veren hükümetlere “sorumluluk almaları” davetinde bulunarak, “Kimlik evraklarını düzenleyen makamlar, önümüzdeki birkaç yıl için gereksinimlerini varsayım etmeli ve sanayi ortaklarıyla bağ kurmalı” tabirine yer verilmişti.
BİLGİLERE DE YANSIDI
Türkiye’nin pasaport talebindeki artış Darphane’nin üretim istatistiklerine de yansıdı. Kurum tarafınca açıklanan datalara göre, 2021’in birinci beş ayında Darphane hiç pasaport defteri üretmedi. Haziran ayında salgın tedbirlerinin gevşetilmesi ile eşzamanlı olarak 41 bin adet defter üretimi yapıldı. Temmuzda bu sayı 10 binde kalırken, ağustosta 28 bin 800 oldu. Eylül ayında 69 bin 120 adet pasaport defteri imal eden Darphane, ekim ayında yaşanan yoğunluğun tesiriyle 153 bin 700 adede ulaştı.