semaver
Active member
Sıhhat meslek örgütleri hamilelerde aşı tereddütüne ait memleketler arası bilimsel çalışmalardan yararlandığı bir değerlendirmeyi kamuoyuna sundu.
Türk Tabipleri Birliği, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ve Halk Sıhhati Uzmanları Derneği’nin çalışmasında gebelikte aşı olmak ziyanlı mı, gebelik esnasında çocuk emzirilir mi üzere 10 farklı başlıkta sorulara cevap verildi.
Koronavirüsün gebelikte ölümcül sonuçlara yol açma riskinin fazla olduğunun açıklandıği değerlendirmede, “Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotirodi üzere hastalıkları olan bayanlarda ömür kaybı riski daha yüksektir” denildi.
Koronavirüsün, Alfa ve Deta varyantlarının gebelerde daha ağır sonuçlarının araştırmalar kararı ortaya konulduğunun kaydedildiği açıklamada Sıhhat Bakanlığı’nın gebeliğin 3. ayıyla birlikte aşının tercih edildiği hatırlatıldı.
Yapılan açıklamada Sıhhat Bakanlığı’na da tenkit getirilerek, “Sağlık kurumlarında gebelikte aşı uygulamasıyla ilgili sistematik ayrıntıların ve bakanlık siyasetinin aktarıldığı bir hizmet içi eğitim yapılmamış; çalışanlar, iş yoğunluğu ortasında edindikleri bilgilerle hamilelere danışmanlık yapmak zorunda kalmıştır” tabirlerine yer verildi.
“Gebeleri, hamile kalmayı düşünenleri ve emzirenleri hem kendilerini hem yakınlarını COVID-19’dan korumak için aşı olmaya çağırıyor” denilen açıklamada şu sorulara karşılık verildi:
KOVİD-19 HAMİLELERİ NASIL TESİRLER?
Hamilelerin COVID-19’a yakalanma ihtimali genel toplumdan daha fazla olmamakla bir arada araştırmalar, COVID-19’un gebelikte ölümcül sonuçları olan önemli bir risk etmeni olduğunu ortaya koymaktadır. Hamile bayanların hastalığı ağır geçirme riski hamile olmayanlara bakılırsa daha fazladır. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotirodi üzere hastalıkları olan bayanlarda risk daha da artmaktadır.
18 ülkeden 2.130 hanımın dahil edildiği bir araştırmada COVID-19 geçiren hamilelerde anne mevti, preeklampsi ve erken doğum riskinin geçirmeyenlere göre daha yüksek olduğu gösterilmiştir.
Hem Alfa birebir vakitte şu an ülkemizde baskın olan Delta varyantının hamilelerde daha ağır sonuçları olduğu bildirilmektedir.
COVID-19 hastalığı olan bayanların bebeklerini erken doğurma riski COVID-19 olmayan bayanlara nazaran 2 ila 3 kat daha fazladır. Kronik rahatsızlığı olan hamile bayanlarda COVID-19’un önemli komplikasyonlarına maruz kalma riski daha yüksektir. COVID-19’lu hamileler, sağlıklı hamile bayanlara kıyasla daha fazla erken doğum riski altındadır. Ek olarak aşısız hamileler için olumsuz sosyoekonomik faktörler COVID-19’un ağır geçirilme riskini artırır. Birleşik Krallık’ta1 Şubat 2021 ile 11 Temmuz 2021 tarihleri içinde COVID-19 şikâyeti ile hastaneye başvuran gebe bayanların %99’undan fazlasının aşısız olduğu belgelenmiştir.
ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi (CDC) tarafınca 11 Ağustos 2021 tarihinde yayımlanan raporda, son birkaç haftada COVID-19’a yakalanan hamile sayısının arttığı bildirilmiştir. Delta varyantının bulaştırıcılığının yüksek olması, hamilelerde ağır hastalık riski fazla bulunmasına karşın aşılama seviyelerinin endişe niçiniyle düşük olması bu artıştan sorumlu kabul edilmektedir.
GEBEYSEM, HAMİLE KALMAYI PLANLIYORSAM YAHUT ŞU ANDA EMZİRİYORSAM KOVİD-19 AŞISI OLABİLİR MİYİM?
İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, Norveç, Finlandiya, ABD, Kanada’yı içeren 34 ülkede 1 Eylül 2021 prestijiyle hamilelere COVID-19 aşısı uygulanmaktadır.
Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve CDC özel bir sıhhat problemleri olmadıkça, bir doktor tarafınca değerlendirildikten daha sonra hamile kalmayı planlayanlara, hamilelere ve emzirenlere COVID-19 aşılarının yapılmasını önermektedir. CDC, 11 Ağustos 2021’de, hamilelerin aşılanmasının hastalığa bağlı komplikasyonlar ve artan hayat kayıpları niçiniyle hiç olmadığı kadar aciliyet kazandığını duyurmuştur.
CDC bilgilerine nazaran 23 Ağustos 2021 tarihine kadar ABD’de 153.400’den çok hamile bayanın az bir doz mRNA (Pfizer-BioNTech ve Moderna) aşılarıyla İngiltere ve İskoçya’da da en az 66.000 hamilenin COVID-19 aşılarıyla aşılandığı ve önemli bir yan tesir kaydedilmediği bildirilmiştir.
İngiltere Aşılama ve Bağışıklama Komitesi (JCVI), hamilelere kendi yaş yahut risk kümesindeki şahıslarla tıpkı anda COVID-19 aşılarının uygulanmasını tavsiye etmiştir.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) aşılamadan evvel gebelik testi gerekmediğini, aşılama niçiniyle gebeliğin ertelenmesini yahut aşılama niçiniyle gebeliğin sonlandırılmasını önermemektedir; bir daha DSÖ, öbür yetişkinlerde olduğu üzere emziren bayanlarda COVID-19 aşısı önermekte ve aşılamadan daha sonra emzirmenin kesilmesini önermemektedir.
CDC, her hamilenin soruları var ise sıhhat çalışanlarına başvurabileceklerini lakin bunun zarurî olmadığını da 16 Ağustos 2021’de duyurmuştur.
Var olan araştırmalar, aşılanmamış hamilelerde istenmeyen meselelerin epey daha yüksek olduğunu göstermekte, iki doz aşılamanın ehemmiyetine işaret etmektedir. Gebelik, bağışıklık sistemini baskılar ve kalp-solunum sistemlerine ek yük bindirir; bu niçinle anneyi enfeksiyona karşı korumak birincil yarardır. Datalar, bir COVID-19 aşısı olmanın faydalarının gebelik sırasında aşılamanın bilinen yahut potansiyel risklerinden daha ağır bastığını göstermektedir. Aşılama, ağır bakım ve erken doğum dahil olmak üzere hem bayanlar tıpkı vakitte bebekler için gebelikte bilinen COVID-19 risklerine karşı korunmanın en âlâ yoludur. Gerçekten COVID-19 ile önemli biçimde hastalanan hamile bayanların büyük çoğunluğu aşısızdır.
KOVİD-19 AŞILARI HAMİLE BAYANLAR İÇİN İNANÇLI VE TESİRLİ MİDİR?
COVID-19 aşılarına ait deliller, DSÖ ile İngiltere, ABD, Kanada ve Avrupa’daki düzenleyici kurumlar tarafınca daima olarak gözden geçirilmektedir.
DSÖ, gebelikte aşılamanın faydalarının potansiyel risklerden daha ağır bastığı tüm riskli durumlarda COVID-19 aşılarının kullanılmasını önermektedir.
Gebe ve emziren bayanlar, COVID-19 aşılarının birinci klinik denemelerine dahil edilmemiştir. Bu bahiste izlem ve çalışmalar hala sürmektedir. birebir vakitte mevcut COVID-19 aşıları (mRNA aşıları dahil) canlı virüs aşıları değildir ve canlı olmayan virüs aşıları hamilelerde uzun yıllardır kullanılmaktadır. COVID-19 aşılarının hayvan deneyleri sonuçları ve uygulama daha sonrası takiplerden elde edilen datalar hamilelikte ziyanlı tesirleri olmadığını göstermiştir. Emsal biçimde gebelikte aşı uygulayan ülke tecrübeleri de aşıların hamile olmayan bayanlarla benzeri tesirlerinin olduğunu ortaya koymuştur.
İngiltere’de Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji, COVID-19 aşılarının gebe bayanlara yahut gelişmekte olan bir bebeğe ziyanlı olduğu bilinen bileşenler içermediğini ve gebeliğe tesirlerine bakmak için hayvanlarda yapılan aşı çalışmalarında aşının hamileliğe yahut doğurganlığa ziyan verdiğine dair hiç bir ispat olmadığını söz etmişlerdir. mRNA COVID-19 aşısı olmanın güvenliğine ait erken datalar değerlendirildiğinde aşılanmış hamileler yahut bebekleri için rastgele bir güvenlik sorunu bildirilmemiştir. AstraZeneca ve Sinovac aşıları da giderek daha fazla ülkede gebelikte kullanılmaya başlanmıştır.
GEBELİKTE NE VAKİT AŞI YAPTIRMALIYIM?
Gebeliğin birinci üç ayı düşük açısından risklidir ve bayanların %11-16’sında görülür. Bu niçinle gebelikte bağışıklama birtakım ülkelerde 12. hafta daha sonrasında yapılmaktadır.
birebir vakitte 11 Ağustos’ta açıklanan CDC raporuna nazaran; 20 hafta öncesi bir mRNA COVID-19 aşısı olan yaklaşık 2.500 gebe bayan içinde düşük yapma riskinde artış bulunmamıştır. ABD’de aşılar, gebeliğin rastgele bir periyodunda uygulanmaktadır.
COVID-19’a karşı müdafaayı en üst seviyeye çıkarmak için aşının mümkün olan en kısa müddette yapılmasıyla ilgili ABD haricinde İngiltere’de de çalışmalar mevcuttur. İngiltere’de Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji hamile kalmaya çalışan bayanların aşılamadan daha sonra gebelikten kaçınmalarına gerek olmadığını, aşının gebeliğin rastgele bir evresinde inançlı ve tesirli olduğunu; aşıyı gebeliğin birinci 12 hafta daha sonrasına kadar ertelemenin gerekli olduğuna dair bir ispat olmadığını açıklamıştır. COVID-19 aşıları hamile bayanlarda sonrasındasındaki gebeliklerinde geçirebilecekleri ağır COVID-19 hastalığına karşı en düzgün müdafaayı sağlar. COVID-19 aşısının birinci dozu güzel bir müdafaa sağlayacaktır; lakin virüsün delta varyantına karşı bağışıklık sağlamak için en az iki doz gerektiği, gebelikte yaş, kronik hastalık vb ek riskleri olan hamilelerde ikinci dozun daha kıymet kazandığına dikkat çekilmektedir.
KOVİD-19 AŞISI DOĞURGANLIĞI TESİRLER Mİ?
Hayır, COVID-19 aşısının bayanlarda yahut erkeklerde doğurganlık sıkıntılarına niye olduğuna, plasenta ve fetüse ziyan vereceğine dair hiç bir ispat yoktur. Hamile kalmaya çalışan bayanlar mevcut COVID-19 aşılarıyla aşılanabilir aşıyı tamamladıktan daha sonra da hamileliği geciktirmek için hiç bir niye yoktur.
HAMİLE İKEN AŞILANMIŞ BAYANLARIN BEBEKLERİ ÜZERİNDEKİ TESİRİ
COVID-19 aşıları yeni aşılar olduğu için gebelikte COVID-19 aşısı olan bayanların bebekleri üstündeki uzun vadeli tesirleri hakkında çabucak hemen bir çalışma yoktur, lakin COVID-19 aşıları “canlı” aşılar olmadığından, beşerde enfeksiyona niye olamazlar. Üstelik; başka canlı olmayan aşılar, gebelikte uzun yıllardır rastgele bir güvenlik tasası olmaksızın bayanlara verilmektedir[11]. mRNA aşıları (Pfizer ve Moderna) da enjekte edildikten daha sonra süratle parçalanırlar ve aşılamadan daha sonraki birkaç gün ortasında aşı mRNA’sı kalmaz. 40.000’den çok hamile hanımın yer aldığı altı farklı çalışmada aşı olmanın, hamile bayanlarda düşük, erken doğum, meyyit doğum ve bebeklerde konjenital anomali riskini artırmadığını göstermiştir.
AŞILAR, DOĞMAMIŞ ÇOCUKLARI KOVİD-19-A KARŞI KORUR MU?
Bu hususta kâfi sayıda araştırma bulunmamaktadır. Yalnızca bir hamilede aşıdan esirgeyici antikorların plasentayı geçerek bebeğin COVID-19’a karşı bağışıklığına yardımcı olduğu gösterilmiştir. Annenin aşılanmasının yeni doğanları COVID-19’dan müdafaaya yardımcı olması olası olsa da bu antikorların ne kadar müdafaa sağlayacağını yahut bu müdafaanın ne kadar süreceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya gereksinim vardır.
EMZİRİRKEN AŞI OLUNABİLİR Mİ?
COVID-19 aşıları canlı virüs içermediğinden bebek için risk oluşturması beklenmez. COVID-19 aşısı hamileler ve bebekler dahil olmak üzere hiç kimseyi COVID-19 ile hasta edemez, aşılar bedende çoğalabilen canlı organizmalar içermediğinden anne karnındaki bebeğe bulaşamaz. Erken bilgiler gebelik sırasında bir mRNA COVID-19 aşısı olmanın enfeksiyon riskini azalttığını göstermektedir. Koronavirüs aşısı olduysanız emzirmeyi ertelemenize yahut kesmenize gerek yoktur.
TÜP BEBEK TEDAVİSİ SÜRECİNDE AŞI YAPTIRABİLİR Mİ?
Evet, tüp bebek tedavisi sırasında COVID-19 aşısı yaptırabilirsiniz. Sıhhat takımınız, durumunuz için en uygun vakit hakkında size tavsiyede bulunacaktır. Bu süreçte aşı yaptırırsanız, kendinizi ve bebeğinizi gebelikte COVID-19 enfeksiyonunun tesirlerinden müdafaaya yardımcı olabilirsiniz.
AŞILARIN YAN TESİRLERİ NELERDİR, TEPKİ GELİŞİRSE NE YAPILMALI?
Hamile aşılamalarından daha sonra hamile olmayanlardan farklı yan tesirler bildirilmemiştir. Genel olarak aşıların yan tesirleri hafifçetir ve uzun sürmez. Aşıdan daha sonraki birinci iki günde en epeyce görülen yan tesirler; yorgunluk, ağrı, titreme ve enjeksiyon yapılan kolda ağrı yahut hassasiyettir. Hamile olmayan bireylerde COVID-19 aşılarının bir yahut iki gün süren ateş yahut kas ağrısı üzere yavaşça ve kısa müddetli yan tesirleri olduğu bilinmektedir. Alerjik tepki yahut pıhtılaşma meseleleri üzere önemli yan tesirler fazlaca azdır. Ayrıyeten grip gibisi semptomlar olabilir. Ateşiniz çıkarsa (ateşiniz 38°C yahut üzerindeyse) dinlenip, hamilelikte inançlı olan parasetamol kullanılabilir. Daha fazla tavsiye için aile tabibine yahut bayan hastalıkları ve doğum uzmanı bir tabibe danışılmalıdır
Aşı takvimini tamamlamak; önemli hastalıkları, hastaneye yatışları ve mevti önler, lakin aşı enfeksiyonu engellemede %100 tesirli değildir. Bağışıklık sisteminizi zayıflatan bir durumunuz var ise, aşıları tam olarak yaptırsanız da tam olarak korunamayabilirsiniz. Bu niçinle; aşıdan daha sonra da maske, uzaklık, hijyen ve havalandırmadan vazgeçmeyiniz.
Türk Tabipleri Birliği, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ve Halk Sıhhati Uzmanları Derneği’nin çalışmasında gebelikte aşı olmak ziyanlı mı, gebelik esnasında çocuk emzirilir mi üzere 10 farklı başlıkta sorulara cevap verildi.
Koronavirüsün gebelikte ölümcül sonuçlara yol açma riskinin fazla olduğunun açıklandıği değerlendirmede, “Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotirodi üzere hastalıkları olan bayanlarda ömür kaybı riski daha yüksektir” denildi.
Koronavirüsün, Alfa ve Deta varyantlarının gebelerde daha ağır sonuçlarının araştırmalar kararı ortaya konulduğunun kaydedildiği açıklamada Sıhhat Bakanlığı’nın gebeliğin 3. ayıyla birlikte aşının tercih edildiği hatırlatıldı.
Yapılan açıklamada Sıhhat Bakanlığı’na da tenkit getirilerek, “Sağlık kurumlarında gebelikte aşı uygulamasıyla ilgili sistematik ayrıntıların ve bakanlık siyasetinin aktarıldığı bir hizmet içi eğitim yapılmamış; çalışanlar, iş yoğunluğu ortasında edindikleri bilgilerle hamilelere danışmanlık yapmak zorunda kalmıştır” tabirlerine yer verildi.
“Gebeleri, hamile kalmayı düşünenleri ve emzirenleri hem kendilerini hem yakınlarını COVID-19’dan korumak için aşı olmaya çağırıyor” denilen açıklamada şu sorulara karşılık verildi:
KOVİD-19 HAMİLELERİ NASIL TESİRLER?
Hamilelerin COVID-19’a yakalanma ihtimali genel toplumdan daha fazla olmamakla bir arada araştırmalar, COVID-19’un gebelikte ölümcül sonuçları olan önemli bir risk etmeni olduğunu ortaya koymaktadır. Hamile bayanların hastalığı ağır geçirme riski hamile olmayanlara bakılırsa daha fazladır. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotirodi üzere hastalıkları olan bayanlarda risk daha da artmaktadır.
18 ülkeden 2.130 hanımın dahil edildiği bir araştırmada COVID-19 geçiren hamilelerde anne mevti, preeklampsi ve erken doğum riskinin geçirmeyenlere göre daha yüksek olduğu gösterilmiştir.
Hem Alfa birebir vakitte şu an ülkemizde baskın olan Delta varyantının hamilelerde daha ağır sonuçları olduğu bildirilmektedir.
COVID-19 hastalığı olan bayanların bebeklerini erken doğurma riski COVID-19 olmayan bayanlara nazaran 2 ila 3 kat daha fazladır. Kronik rahatsızlığı olan hamile bayanlarda COVID-19’un önemli komplikasyonlarına maruz kalma riski daha yüksektir. COVID-19’lu hamileler, sağlıklı hamile bayanlara kıyasla daha fazla erken doğum riski altındadır. Ek olarak aşısız hamileler için olumsuz sosyoekonomik faktörler COVID-19’un ağır geçirilme riskini artırır. Birleşik Krallık’ta1 Şubat 2021 ile 11 Temmuz 2021 tarihleri içinde COVID-19 şikâyeti ile hastaneye başvuran gebe bayanların %99’undan fazlasının aşısız olduğu belgelenmiştir.
ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi (CDC) tarafınca 11 Ağustos 2021 tarihinde yayımlanan raporda, son birkaç haftada COVID-19’a yakalanan hamile sayısının arttığı bildirilmiştir. Delta varyantının bulaştırıcılığının yüksek olması, hamilelerde ağır hastalık riski fazla bulunmasına karşın aşılama seviyelerinin endişe niçiniyle düşük olması bu artıştan sorumlu kabul edilmektedir.
GEBEYSEM, HAMİLE KALMAYI PLANLIYORSAM YAHUT ŞU ANDA EMZİRİYORSAM KOVİD-19 AŞISI OLABİLİR MİYİM?
İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, Norveç, Finlandiya, ABD, Kanada’yı içeren 34 ülkede 1 Eylül 2021 prestijiyle hamilelere COVID-19 aşısı uygulanmaktadır.
Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve CDC özel bir sıhhat problemleri olmadıkça, bir doktor tarafınca değerlendirildikten daha sonra hamile kalmayı planlayanlara, hamilelere ve emzirenlere COVID-19 aşılarının yapılmasını önermektedir. CDC, 11 Ağustos 2021’de, hamilelerin aşılanmasının hastalığa bağlı komplikasyonlar ve artan hayat kayıpları niçiniyle hiç olmadığı kadar aciliyet kazandığını duyurmuştur.
CDC bilgilerine nazaran 23 Ağustos 2021 tarihine kadar ABD’de 153.400’den çok hamile bayanın az bir doz mRNA (Pfizer-BioNTech ve Moderna) aşılarıyla İngiltere ve İskoçya’da da en az 66.000 hamilenin COVID-19 aşılarıyla aşılandığı ve önemli bir yan tesir kaydedilmediği bildirilmiştir.
İngiltere Aşılama ve Bağışıklama Komitesi (JCVI), hamilelere kendi yaş yahut risk kümesindeki şahıslarla tıpkı anda COVID-19 aşılarının uygulanmasını tavsiye etmiştir.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) aşılamadan evvel gebelik testi gerekmediğini, aşılama niçiniyle gebeliğin ertelenmesini yahut aşılama niçiniyle gebeliğin sonlandırılmasını önermemektedir; bir daha DSÖ, öbür yetişkinlerde olduğu üzere emziren bayanlarda COVID-19 aşısı önermekte ve aşılamadan daha sonra emzirmenin kesilmesini önermemektedir.
CDC, her hamilenin soruları var ise sıhhat çalışanlarına başvurabileceklerini lakin bunun zarurî olmadığını da 16 Ağustos 2021’de duyurmuştur.
Var olan araştırmalar, aşılanmamış hamilelerde istenmeyen meselelerin epey daha yüksek olduğunu göstermekte, iki doz aşılamanın ehemmiyetine işaret etmektedir. Gebelik, bağışıklık sistemini baskılar ve kalp-solunum sistemlerine ek yük bindirir; bu niçinle anneyi enfeksiyona karşı korumak birincil yarardır. Datalar, bir COVID-19 aşısı olmanın faydalarının gebelik sırasında aşılamanın bilinen yahut potansiyel risklerinden daha ağır bastığını göstermektedir. Aşılama, ağır bakım ve erken doğum dahil olmak üzere hem bayanlar tıpkı vakitte bebekler için gebelikte bilinen COVID-19 risklerine karşı korunmanın en âlâ yoludur. Gerçekten COVID-19 ile önemli biçimde hastalanan hamile bayanların büyük çoğunluğu aşısızdır.
KOVİD-19 AŞILARI HAMİLE BAYANLAR İÇİN İNANÇLI VE TESİRLİ MİDİR?
COVID-19 aşılarına ait deliller, DSÖ ile İngiltere, ABD, Kanada ve Avrupa’daki düzenleyici kurumlar tarafınca daima olarak gözden geçirilmektedir.
DSÖ, gebelikte aşılamanın faydalarının potansiyel risklerden daha ağır bastığı tüm riskli durumlarda COVID-19 aşılarının kullanılmasını önermektedir.
Gebe ve emziren bayanlar, COVID-19 aşılarının birinci klinik denemelerine dahil edilmemiştir. Bu bahiste izlem ve çalışmalar hala sürmektedir. birebir vakitte mevcut COVID-19 aşıları (mRNA aşıları dahil) canlı virüs aşıları değildir ve canlı olmayan virüs aşıları hamilelerde uzun yıllardır kullanılmaktadır. COVID-19 aşılarının hayvan deneyleri sonuçları ve uygulama daha sonrası takiplerden elde edilen datalar hamilelikte ziyanlı tesirleri olmadığını göstermiştir. Emsal biçimde gebelikte aşı uygulayan ülke tecrübeleri de aşıların hamile olmayan bayanlarla benzeri tesirlerinin olduğunu ortaya koymuştur.
İngiltere’de Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji, COVID-19 aşılarının gebe bayanlara yahut gelişmekte olan bir bebeğe ziyanlı olduğu bilinen bileşenler içermediğini ve gebeliğe tesirlerine bakmak için hayvanlarda yapılan aşı çalışmalarında aşının hamileliğe yahut doğurganlığa ziyan verdiğine dair hiç bir ispat olmadığını söz etmişlerdir. mRNA COVID-19 aşısı olmanın güvenliğine ait erken datalar değerlendirildiğinde aşılanmış hamileler yahut bebekleri için rastgele bir güvenlik sorunu bildirilmemiştir. AstraZeneca ve Sinovac aşıları da giderek daha fazla ülkede gebelikte kullanılmaya başlanmıştır.
GEBELİKTE NE VAKİT AŞI YAPTIRMALIYIM?
Gebeliğin birinci üç ayı düşük açısından risklidir ve bayanların %11-16’sında görülür. Bu niçinle gebelikte bağışıklama birtakım ülkelerde 12. hafta daha sonrasında yapılmaktadır.
birebir vakitte 11 Ağustos’ta açıklanan CDC raporuna nazaran; 20 hafta öncesi bir mRNA COVID-19 aşısı olan yaklaşık 2.500 gebe bayan içinde düşük yapma riskinde artış bulunmamıştır. ABD’de aşılar, gebeliğin rastgele bir periyodunda uygulanmaktadır.
COVID-19’a karşı müdafaayı en üst seviyeye çıkarmak için aşının mümkün olan en kısa müddette yapılmasıyla ilgili ABD haricinde İngiltere’de de çalışmalar mevcuttur. İngiltere’de Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji hamile kalmaya çalışan bayanların aşılamadan daha sonra gebelikten kaçınmalarına gerek olmadığını, aşının gebeliğin rastgele bir evresinde inançlı ve tesirli olduğunu; aşıyı gebeliğin birinci 12 hafta daha sonrasına kadar ertelemenin gerekli olduğuna dair bir ispat olmadığını açıklamıştır. COVID-19 aşıları hamile bayanlarda sonrasındasındaki gebeliklerinde geçirebilecekleri ağır COVID-19 hastalığına karşı en düzgün müdafaayı sağlar. COVID-19 aşısının birinci dozu güzel bir müdafaa sağlayacaktır; lakin virüsün delta varyantına karşı bağışıklık sağlamak için en az iki doz gerektiği, gebelikte yaş, kronik hastalık vb ek riskleri olan hamilelerde ikinci dozun daha kıymet kazandığına dikkat çekilmektedir.
KOVİD-19 AŞISI DOĞURGANLIĞI TESİRLER Mİ?
Hayır, COVID-19 aşısının bayanlarda yahut erkeklerde doğurganlık sıkıntılarına niye olduğuna, plasenta ve fetüse ziyan vereceğine dair hiç bir ispat yoktur. Hamile kalmaya çalışan bayanlar mevcut COVID-19 aşılarıyla aşılanabilir aşıyı tamamladıktan daha sonra da hamileliği geciktirmek için hiç bir niye yoktur.
HAMİLE İKEN AŞILANMIŞ BAYANLARIN BEBEKLERİ ÜZERİNDEKİ TESİRİ
COVID-19 aşıları yeni aşılar olduğu için gebelikte COVID-19 aşısı olan bayanların bebekleri üstündeki uzun vadeli tesirleri hakkında çabucak hemen bir çalışma yoktur, lakin COVID-19 aşıları “canlı” aşılar olmadığından, beşerde enfeksiyona niye olamazlar. Üstelik; başka canlı olmayan aşılar, gebelikte uzun yıllardır rastgele bir güvenlik tasası olmaksızın bayanlara verilmektedir[11]. mRNA aşıları (Pfizer ve Moderna) da enjekte edildikten daha sonra süratle parçalanırlar ve aşılamadan daha sonraki birkaç gün ortasında aşı mRNA’sı kalmaz. 40.000’den çok hamile hanımın yer aldığı altı farklı çalışmada aşı olmanın, hamile bayanlarda düşük, erken doğum, meyyit doğum ve bebeklerde konjenital anomali riskini artırmadığını göstermiştir.
AŞILAR, DOĞMAMIŞ ÇOCUKLARI KOVİD-19-A KARŞI KORUR MU?
Bu hususta kâfi sayıda araştırma bulunmamaktadır. Yalnızca bir hamilede aşıdan esirgeyici antikorların plasentayı geçerek bebeğin COVID-19’a karşı bağışıklığına yardımcı olduğu gösterilmiştir. Annenin aşılanmasının yeni doğanları COVID-19’dan müdafaaya yardımcı olması olası olsa da bu antikorların ne kadar müdafaa sağlayacağını yahut bu müdafaanın ne kadar süreceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya gereksinim vardır.
EMZİRİRKEN AŞI OLUNABİLİR Mİ?
COVID-19 aşıları canlı virüs içermediğinden bebek için risk oluşturması beklenmez. COVID-19 aşısı hamileler ve bebekler dahil olmak üzere hiç kimseyi COVID-19 ile hasta edemez, aşılar bedende çoğalabilen canlı organizmalar içermediğinden anne karnındaki bebeğe bulaşamaz. Erken bilgiler gebelik sırasında bir mRNA COVID-19 aşısı olmanın enfeksiyon riskini azalttığını göstermektedir. Koronavirüs aşısı olduysanız emzirmeyi ertelemenize yahut kesmenize gerek yoktur.
TÜP BEBEK TEDAVİSİ SÜRECİNDE AŞI YAPTIRABİLİR Mİ?
Evet, tüp bebek tedavisi sırasında COVID-19 aşısı yaptırabilirsiniz. Sıhhat takımınız, durumunuz için en uygun vakit hakkında size tavsiyede bulunacaktır. Bu süreçte aşı yaptırırsanız, kendinizi ve bebeğinizi gebelikte COVID-19 enfeksiyonunun tesirlerinden müdafaaya yardımcı olabilirsiniz.
AŞILARIN YAN TESİRLERİ NELERDİR, TEPKİ GELİŞİRSE NE YAPILMALI?
Hamile aşılamalarından daha sonra hamile olmayanlardan farklı yan tesirler bildirilmemiştir. Genel olarak aşıların yan tesirleri hafifçetir ve uzun sürmez. Aşıdan daha sonraki birinci iki günde en epeyce görülen yan tesirler; yorgunluk, ağrı, titreme ve enjeksiyon yapılan kolda ağrı yahut hassasiyettir. Hamile olmayan bireylerde COVID-19 aşılarının bir yahut iki gün süren ateş yahut kas ağrısı üzere yavaşça ve kısa müddetli yan tesirleri olduğu bilinmektedir. Alerjik tepki yahut pıhtılaşma meseleleri üzere önemli yan tesirler fazlaca azdır. Ayrıyeten grip gibisi semptomlar olabilir. Ateşiniz çıkarsa (ateşiniz 38°C yahut üzerindeyse) dinlenip, hamilelikte inançlı olan parasetamol kullanılabilir. Daha fazla tavsiye için aile tabibine yahut bayan hastalıkları ve doğum uzmanı bir tabibe danışılmalıdır
Aşı takvimini tamamlamak; önemli hastalıkları, hastaneye yatışları ve mevti önler, lakin aşı enfeksiyonu engellemede %100 tesirli değildir. Bağışıklık sisteminizi zayıflatan bir durumunuz var ise, aşıları tam olarak yaptırsanız da tam olarak korunamayabilirsiniz. Bu niçinle; aşıdan daha sonra da maske, uzaklık, hijyen ve havalandırmadan vazgeçmeyiniz.