Leyla İLHAN
Artan inşaat maliyetleri yeni konut inşa etmeyi zorlaştırırken, orta sınıfın alımlarını da düşürdü. İMKON datalarına nazaran son 1 yılda materyal meblağlarında ortalama yüzde 229 artış yaşandı. Mart 2021’de 5 bin 500 TL olan inşaat dtalimatının tonu, Mart 2022’de yüzde 190 oranında artarak 16 bin TL’ye yükseldi. 2021 yılı mart ayı ve 2022 yılı mart ayı içinde; çimentonun tonu 250 liradan yüzde 300 artarak 1000 liraya, betonun metreküpü 220 liradan yüzde 300 artışla 800 liraya, alüminyumun kilosu 35 liradan yüzde 171 artışla 95 liraya ve düz camın metrekaresi 90 liradan yüzde 222 artışla 290 liraya çıktı. İnşaat dalı temsilcileri, orta sınıfın konut almasının giderek zorlaştığını belirtirken, firmaların azalan arzdan dolayı gelen artırımları konut meblağlarına yansıtacağını söylemiş oldu. Öte yandan sıfır konut alamayan, ikinci ele yöneldi, bu da ikinci el konut fiyatlarını yükseltti. Eski ve yeni konut içindeki fiyat farkı yüzde 10’a kadar geriledi. TÜİK sayıları da ikinci elde artan talebe dikkat çekti; bilgilere bakılırsa 2020 yılında toplam konutlar ortasında ikinci el satışların satış hissesi yüzde 65,2 iken, 2021 yılında bu oran yüzde 69,1’e kadar çıktı.
“Konuta erişim oranı geriliyor”
“FİYATLAR DAHA DA ARTACAK”
● 1 yılda çimento ton fiyatının 250 liradan 1000 liraya yükseldiğini aktaran İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Evvelce arz yüksekken üretici bu fiyat artışlarını bir biçimde dengeleyebiliyordu. Artık o denli bir durum yok. Zira arz yok, yeni proje yok. ötürüsıyla, olduğu üzere artırımları aktarması lazım. Artık bizde betonun, çimentonun, demirin maliyeti arttıkça bu bedelleri satışlara eklemek zorundayız. Fakat epeyce proje yapılırsa, arz fazlalaşacak ki artırımlar daha az yansıtılsın” dedi.
“METREKARE MALİYETİ 12 BİN LİRA”
● İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Lideri Tahir Tellioğlu ise, “Çimento bununla birlikte birfazlaca gerecin fiyat artışını da tetikliyor” dedi. İnşaat metrekare maliyet bedellerinin arsa hariç 6 bin TL’lere geldiğini tabir eden Tellioğlu, “Arsa dahil Türkiye genelinde ortalama 12 bin TL’ye yükseldi metrekare ünite fiyatları. 2 ay evvel 10 bin TL seviyesindeydi” formunda konuştu. 2005 yılında Türk vatandaşlarının konuta erişim oranın yüzde 35 ila 40 iken 2014-2016 yılında bu oranın en yüksek düzeyine çıkarak yüzde 70’e geldiğini anlatan Tellioğlu, “Yani 100 şahıstan 70’i konut alabilir düzey oluşmuştu. Artık geldiğimiz noktada yine yüzde 30-40 bandına geriledik” açıklamasını yaptı.
“FAİZ İNDİRİMLERİ TALEBİ TETİKLEDİ”
● İkinci eldeki talebi kıymetlendiren Zingat.com Satış ve Ticari Bağlar Yöneticisi Eser Karaismailoğlu, “Geçtiğimiz yıl satılan 3 konutun 1’i son çeyrekte satıldı. Ağır taleple birlikte gerçekleşen satışların akabinde eski konut ile yeni konut içindeki fiyat farkının kapandığını takip ettik. Fiyat farkının kiralamadan fazla daha hayli satışta kendini gösterdiğini gözlemliyoruz” dedi. 2021 başında eski konut ile yeni konut içindeki fiyat farkının birebir yılın aralık ayında 10 puana kadar gerilediğini takip ettiklerini belirten Karaismailoğlu, “Fiyat artış trendlerini incelediğimizde son 1 yılda ülke geneline baktığımızda konut fiyatları yaklaşık yüzde 60 arttı. Zingat.com geçmiş ilan bilgilerine nazaran, tıpkı özelliklere sahip yeni yapılar ile eski yapılar içinde olağan koşullarda yüzde 30-40 aralığında fiyat farkı olurdu” dedi. Karaismailoğlu, İstanbul, İzmir üzere büyük vilayetler ile bu vilayetlerin merkezi ilçelerinde bilhassa fiyat farkının kapandığını takip ettiklerini söylemiş oldu. Son 10 yıla baktıklarında birinci el ve ikinci el konut satışlarının 2013-2018 devrinde birbirine yakın seyrettiğini söz eden Karaismailoğlu, “2018 yılından itibaren ise birinci el konutların hissesi gerileyerek 2019’da yüzde 38’e, 2020 ve 2021’de ise yüzde 31’e düştü. Natürel burada makasın daralmasını yalnızca piyasa dinamikleriyle açıklayamayız. Faiz oranlarının yüksek seyrettiği devirlerde bilhassa yatırım maksatlı konut alımlarının durağanlaştığı ve konut talebinin ötelendiği, ertelenen talebin faizlerin düştüğü periyotlarda satışları hızlandırdığını biliyoruz. Faizlerin gerçek manada enfl asyonun altında olduğunu düşünen ve yatırım yapmak isteyen vatandaşlarımız için konut hala cazip bir yatırım aracı” değerlendirmesini yaptı.
“İKİNCİ ELDE AZALAN STOK FİYATI YÜKSELTTİ”
● Sarsıntı daha sonrası yapılmış ikinci el konutun her vakit cazip olduğunu belirten İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Lideri Ulvi Özcan, “Kentsel dönüşümün hızlanması, kentteki arsa arzının azlığı, eski dairelerin satın alınıp müteahhite verilebilme seçeneğini arttırdı” dedi. Fiyat artışının ise ikinci eldeki stokların birinci eldeki sayıya nazaran daha az olmasından kaynaklandığını lisana getiren Ulvi Özcan, “Birinci el/ikinci el fiyatlardaki fark azalmaya başladı. Bu hareketlilik piyasadaki faiz indirimleri ve dövizdeki çok yükselmeyle birlikte gözle görülür oldu” açıklamasını yaptı. Özcan, farkın lakin birinci el konut üretiminin çoğalması ve fiyatlara ulaşılabilirlik halinde düzeleceğini kaydetti.
“Enflasyona karşı korunma aracı”
Fiyat farkının kapanma sürecinde, üç bahsin belirleyici olduğunu söyleyen TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “İlki enfl asyona karşı korunma aracı olarak yeniden konutun görülmeye başlanması, ikincisi inşaat maliyetlerinde epey süratli ve öngörülmeyen artış. İnşaat maliyetlerindeki artışı eklediğimizde artışın ne kadar ve ne süratte devam edeceğinin öngörülemiyor olması da hem eski tıpkı vakitte yeni konutun fiyatını yükseltiyor. Buradaki niyet de yerine koyma maliyetinin her geçen gün artıyor olması. Üçüncüsü de salgın ile değişen konut tercihleri. Bu durum da eldeki konutun pahasını artırıyor” dedi. Beşiktaş, Kadıköy, Şişli üzere merkezi noktalarda fiyat farkının daha az olduğunu kaydeden Maya şu değerlendirmede bulundu: “Bu durumun ortaya çıkmasında yeni konut stokunun bu bölgelerde çok sonlu olması, kentsel dönüşüm potaniyeli içeriyor olması, zelzeleye güçlü yer özelikleri üzere bahislerin tesirli olduğunu düşünüyorum. Eski ve yeni konut fiyatları içindeki farkın özelikle zelzelenin hatırlandığı periyotlarda fazlaca artış gösterdiğini de belirtmekte yarar olur. Şu anda zelzele 2019 Eylül ayına kıyasla gündem unsurlarının daha alt sıralarına inmiş görünüyor. Motivasyonun daha epeyce eski ya da yeni hiç farketmeksizin bir konut alıp tapu sahibi olmak biçiminde olduğunu düşünüyorum.”
“Çimento fiyatları mart ayında yüzde 60 arttı”
Son 1 yılda çimento meblağlarında yüzde 300’e yakın artış yaşandığını söz eden hazır beton dalı temsilcileri, “Mart ayında yüzde 30 artırım yapıldı. Artık bir daha yüzde 30 daha artırım yapılacak. bu biçimdece artış oranı bir ayda yüzde 60’a çıkacak” dedi. Bu artırımlarla hazır beton firmalarını taahhütlerini yerine getiremeyeceğini belirten kesim temsilcileri şu açıklamayı yaptı: “Bu durum mukavelesi bitecek olan müteahhitlik firmalarını da zorluyor. Evvelce mukavelelerde çimentoyu almaları için müteahhitlere 6 ay müddet koyarken, son 1,5 ayda bu mühletleri 1 ay ile 2 ay ortasına çektik. Artık 10 günde fiyatlar değişiyor. ötürüsıyla mal almadan artırım isteyince müteahhit feryat ediyor ve kendince kabahatli arıyor. Kimi beton firmaları da artan fiyatlardan dolayı ifa kuvvetliğüne düşüyor” dedi.
Okumaya devam et...
Artan inşaat maliyetleri yeni konut inşa etmeyi zorlaştırırken, orta sınıfın alımlarını da düşürdü. İMKON datalarına nazaran son 1 yılda materyal meblağlarında ortalama yüzde 229 artış yaşandı. Mart 2021’de 5 bin 500 TL olan inşaat dtalimatının tonu, Mart 2022’de yüzde 190 oranında artarak 16 bin TL’ye yükseldi. 2021 yılı mart ayı ve 2022 yılı mart ayı içinde; çimentonun tonu 250 liradan yüzde 300 artarak 1000 liraya, betonun metreküpü 220 liradan yüzde 300 artışla 800 liraya, alüminyumun kilosu 35 liradan yüzde 171 artışla 95 liraya ve düz camın metrekaresi 90 liradan yüzde 222 artışla 290 liraya çıktı. İnşaat dalı temsilcileri, orta sınıfın konut almasının giderek zorlaştığını belirtirken, firmaların azalan arzdan dolayı gelen artırımları konut meblağlarına yansıtacağını söylemiş oldu. Öte yandan sıfır konut alamayan, ikinci ele yöneldi, bu da ikinci el konut fiyatlarını yükseltti. Eski ve yeni konut içindeki fiyat farkı yüzde 10’a kadar geriledi. TÜİK sayıları da ikinci elde artan talebe dikkat çekti; bilgilere bakılırsa 2020 yılında toplam konutlar ortasında ikinci el satışların satış hissesi yüzde 65,2 iken, 2021 yılında bu oran yüzde 69,1’e kadar çıktı.
“Konuta erişim oranı geriliyor”
“FİYATLAR DAHA DA ARTACAK”
● 1 yılda çimento ton fiyatının 250 liradan 1000 liraya yükseldiğini aktaran İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Evvelce arz yüksekken üretici bu fiyat artışlarını bir biçimde dengeleyebiliyordu. Artık o denli bir durum yok. Zira arz yok, yeni proje yok. ötürüsıyla, olduğu üzere artırımları aktarması lazım. Artık bizde betonun, çimentonun, demirin maliyeti arttıkça bu bedelleri satışlara eklemek zorundayız. Fakat epeyce proje yapılırsa, arz fazlalaşacak ki artırımlar daha az yansıtılsın” dedi.
“METREKARE MALİYETİ 12 BİN LİRA”
● İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Lideri Tahir Tellioğlu ise, “Çimento bununla birlikte birfazlaca gerecin fiyat artışını da tetikliyor” dedi. İnşaat metrekare maliyet bedellerinin arsa hariç 6 bin TL’lere geldiğini tabir eden Tellioğlu, “Arsa dahil Türkiye genelinde ortalama 12 bin TL’ye yükseldi metrekare ünite fiyatları. 2 ay evvel 10 bin TL seviyesindeydi” formunda konuştu. 2005 yılında Türk vatandaşlarının konuta erişim oranın yüzde 35 ila 40 iken 2014-2016 yılında bu oranın en yüksek düzeyine çıkarak yüzde 70’e geldiğini anlatan Tellioğlu, “Yani 100 şahıstan 70’i konut alabilir düzey oluşmuştu. Artık geldiğimiz noktada yine yüzde 30-40 bandına geriledik” açıklamasını yaptı.
“FAİZ İNDİRİMLERİ TALEBİ TETİKLEDİ”
● İkinci eldeki talebi kıymetlendiren Zingat.com Satış ve Ticari Bağlar Yöneticisi Eser Karaismailoğlu, “Geçtiğimiz yıl satılan 3 konutun 1’i son çeyrekte satıldı. Ağır taleple birlikte gerçekleşen satışların akabinde eski konut ile yeni konut içindeki fiyat farkının kapandığını takip ettik. Fiyat farkının kiralamadan fazla daha hayli satışta kendini gösterdiğini gözlemliyoruz” dedi. 2021 başında eski konut ile yeni konut içindeki fiyat farkının birebir yılın aralık ayında 10 puana kadar gerilediğini takip ettiklerini belirten Karaismailoğlu, “Fiyat artış trendlerini incelediğimizde son 1 yılda ülke geneline baktığımızda konut fiyatları yaklaşık yüzde 60 arttı. Zingat.com geçmiş ilan bilgilerine nazaran, tıpkı özelliklere sahip yeni yapılar ile eski yapılar içinde olağan koşullarda yüzde 30-40 aralığında fiyat farkı olurdu” dedi. Karaismailoğlu, İstanbul, İzmir üzere büyük vilayetler ile bu vilayetlerin merkezi ilçelerinde bilhassa fiyat farkının kapandığını takip ettiklerini söylemiş oldu. Son 10 yıla baktıklarında birinci el ve ikinci el konut satışlarının 2013-2018 devrinde birbirine yakın seyrettiğini söz eden Karaismailoğlu, “2018 yılından itibaren ise birinci el konutların hissesi gerileyerek 2019’da yüzde 38’e, 2020 ve 2021’de ise yüzde 31’e düştü. Natürel burada makasın daralmasını yalnızca piyasa dinamikleriyle açıklayamayız. Faiz oranlarının yüksek seyrettiği devirlerde bilhassa yatırım maksatlı konut alımlarının durağanlaştığı ve konut talebinin ötelendiği, ertelenen talebin faizlerin düştüğü periyotlarda satışları hızlandırdığını biliyoruz. Faizlerin gerçek manada enfl asyonun altında olduğunu düşünen ve yatırım yapmak isteyen vatandaşlarımız için konut hala cazip bir yatırım aracı” değerlendirmesini yaptı.
“İKİNCİ ELDE AZALAN STOK FİYATI YÜKSELTTİ”
● Sarsıntı daha sonrası yapılmış ikinci el konutun her vakit cazip olduğunu belirten İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Lideri Ulvi Özcan, “Kentsel dönüşümün hızlanması, kentteki arsa arzının azlığı, eski dairelerin satın alınıp müteahhite verilebilme seçeneğini arttırdı” dedi. Fiyat artışının ise ikinci eldeki stokların birinci eldeki sayıya nazaran daha az olmasından kaynaklandığını lisana getiren Ulvi Özcan, “Birinci el/ikinci el fiyatlardaki fark azalmaya başladı. Bu hareketlilik piyasadaki faiz indirimleri ve dövizdeki çok yükselmeyle birlikte gözle görülür oldu” açıklamasını yaptı. Özcan, farkın lakin birinci el konut üretiminin çoğalması ve fiyatlara ulaşılabilirlik halinde düzeleceğini kaydetti.
“Enflasyona karşı korunma aracı”
Fiyat farkının kapanma sürecinde, üç bahsin belirleyici olduğunu söyleyen TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “İlki enfl asyona karşı korunma aracı olarak yeniden konutun görülmeye başlanması, ikincisi inşaat maliyetlerinde epey süratli ve öngörülmeyen artış. İnşaat maliyetlerindeki artışı eklediğimizde artışın ne kadar ve ne süratte devam edeceğinin öngörülemiyor olması da hem eski tıpkı vakitte yeni konutun fiyatını yükseltiyor. Buradaki niyet de yerine koyma maliyetinin her geçen gün artıyor olması. Üçüncüsü de salgın ile değişen konut tercihleri. Bu durum da eldeki konutun pahasını artırıyor” dedi. Beşiktaş, Kadıköy, Şişli üzere merkezi noktalarda fiyat farkının daha az olduğunu kaydeden Maya şu değerlendirmede bulundu: “Bu durumun ortaya çıkmasında yeni konut stokunun bu bölgelerde çok sonlu olması, kentsel dönüşüm potaniyeli içeriyor olması, zelzeleye güçlü yer özelikleri üzere bahislerin tesirli olduğunu düşünüyorum. Eski ve yeni konut fiyatları içindeki farkın özelikle zelzelenin hatırlandığı periyotlarda fazlaca artış gösterdiğini de belirtmekte yarar olur. Şu anda zelzele 2019 Eylül ayına kıyasla gündem unsurlarının daha alt sıralarına inmiş görünüyor. Motivasyonun daha epeyce eski ya da yeni hiç farketmeksizin bir konut alıp tapu sahibi olmak biçiminde olduğunu düşünüyorum.”
“Çimento fiyatları mart ayında yüzde 60 arttı”
Son 1 yılda çimento meblağlarında yüzde 300’e yakın artış yaşandığını söz eden hazır beton dalı temsilcileri, “Mart ayında yüzde 30 artırım yapıldı. Artık bir daha yüzde 30 daha artırım yapılacak. bu biçimdece artış oranı bir ayda yüzde 60’a çıkacak” dedi. Bu artırımlarla hazır beton firmalarını taahhütlerini yerine getiremeyeceğini belirten kesim temsilcileri şu açıklamayı yaptı: “Bu durum mukavelesi bitecek olan müteahhitlik firmalarını da zorluyor. Evvelce mukavelelerde çimentoyu almaları için müteahhitlere 6 ay müddet koyarken, son 1,5 ayda bu mühletleri 1 ay ile 2 ay ortasına çektik. Artık 10 günde fiyatlar değişiyor. ötürüsıyla mal almadan artırım isteyince müteahhit feryat ediyor ve kendince kabahatli arıyor. Kimi beton firmaları da artan fiyatlardan dolayı ifa kuvvetliğüne düşüyor” dedi.
Okumaya devam et...