Mesken sahipleri ve emlakçılar, hızlanan kentsel dönüşüm ve üniversitelerin açılmasını fırsata çevirdi. İstanbul’da okul ve iş merkezlerine yakın biroldukça bölgede kiralar yüzde 300’e kadar fırladı. Kira gelirinin, fahiş oranlar karşısında düşük kaldığını düşünen konut sahipleri de “Oğlum ya da kızım gelecek” mazeretiyle mevcut kiracılarını çıkarmaya, mukavele yenilememeye, şifahen mevcut sayının 2-3 katı artırım talep etmeye, orta artışlara, hatta adeta açık artırmayla daireyi farklı şahıslara gösterip en yüksek sayısı ödeyene kiralamalara başladı. Lakin artışın, Tüketici Fiyat Enflasyonu’nun (TÜFE) 12 aylık ortalamalarına nazaran belirlenen ve ekimde yüzde 17,09 olarak açıklanan yasal hududu aşmaması gerekiyor.
UYUŞMAZLIK MAHKEMEDE BİTİYOR
Kirada fahiş yükselişler mesken sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi. Artırımda tavan oranın aşılmasına ve çeşitli mazeretlerle meskenden çıkartılmak istenen kiracılar, konut sahiplerini dava için soluğu mahkemede aldı. Mülk sahipleri de 5 ve 10 yıl oturan kiracılarına tahliye için mahkemelerin yolunu tuttu. Kiralardaki fahiş artışlardan dolayı kiracı ve mal sahipleri içinde uyuşmazlıkların arttığına işaret eden Avukat Elvan Kılıç, “Son periyotta kira uyuşmazlıklarından kaynaklı açılan davalarda değerli bir artış oldu” dedi.
MUKAVELE BİR YILDAN KISAYSA ARTIŞ OLMAZ
Yeni Şafak’tan Hamide Hangül’ün haberine nazaran, kira kontratına ait kararların Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlendiğine işaret eden Kılıç, kira artışının nasıl yapılacağının da birebir kanunun 344’üncü unsurunda yer aldığına deklare etti. Bu unsura nazaran, kira artışı için mukavelesinin bir yıldan daha uzun vadeli olması gerektiğinin altını çizen Avukat Elvan Kılıç, “Kira artış üst sonu kanunla çizilmiştir. Unsur gereği, en yüksek artışın, bundan evvelki kira yılında TÜFE’nin on iki aylık ortalamalarına nazaran değişim oranını geçmemek şartıyla yapılması gerekiyor. Kira başlangıcına bakılırsa hesaplanacak, kira yılı için belirlenen koşulun haricinde yapılan artışlar geçerli değildir” bilgisini verdi.
‘HAKKANİYET’ KRİTERİ
Kira kontratlarının, zayıf pozisyondaki kiracıyı müdafaa niyetinde olduğuna işaret eden Avukat Elvan Kılıç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Ev sahibi kiranın artırılması, kiracı da düşürülmesi için tespit davası açabilir. Beş yıldan uzun müddetli kira kontratlarında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafınca TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara bakılırsa değişim oranı ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak, hakkaniyete uygun halde kira bedeli belirlenecektir. Her kira mukavelesi kendi içerisinde özel kaideleri barındırmakta olup, şifahi olarak yapılacak bildirimler ile kira bedelinin artırılması ya da indirilmesi kelam konusu değildir.”
MAL SAHİPLERİ DE TAHLİYE DAVASINDA
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, kiracı-mal sahibi münasebetinin son periyotta epeyce bozulduğunu vurguladı. Kira uyuşmazlıklarından kaynaklanan davaların arttığını, kira bedelinin düşük kaldığını düşünen mesken sahiplerinin tahliye davalarına başladığına işaret eden Kiraz, “Yoğun bir talep var. İki biçimde davalar arttı. Mal sahipleri, yeri tahliye için tahliye davası açıyor. Kira mukavelesi 10 yılı doldurduğunda tahliye hakkını deniyor. Kiracılar ise pandemi niçiniyle uyarlama, yani kiraların düşürülmesi için epeyce dava açıyor” açıklamasında bulundu.
UYUŞMAZLIK MAHKEMEDE BİTİYOR
Kirada fahiş yükselişler mesken sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi. Artırımda tavan oranın aşılmasına ve çeşitli mazeretlerle meskenden çıkartılmak istenen kiracılar, konut sahiplerini dava için soluğu mahkemede aldı. Mülk sahipleri de 5 ve 10 yıl oturan kiracılarına tahliye için mahkemelerin yolunu tuttu. Kiralardaki fahiş artışlardan dolayı kiracı ve mal sahipleri içinde uyuşmazlıkların arttığına işaret eden Avukat Elvan Kılıç, “Son periyotta kira uyuşmazlıklarından kaynaklı açılan davalarda değerli bir artış oldu” dedi.
MUKAVELE BİR YILDAN KISAYSA ARTIŞ OLMAZ
Yeni Şafak’tan Hamide Hangül’ün haberine nazaran, kira kontratına ait kararların Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlendiğine işaret eden Kılıç, kira artışının nasıl yapılacağının da birebir kanunun 344’üncü unsurunda yer aldığına deklare etti. Bu unsura nazaran, kira artışı için mukavelesinin bir yıldan daha uzun vadeli olması gerektiğinin altını çizen Avukat Elvan Kılıç, “Kira artış üst sonu kanunla çizilmiştir. Unsur gereği, en yüksek artışın, bundan evvelki kira yılında TÜFE’nin on iki aylık ortalamalarına nazaran değişim oranını geçmemek şartıyla yapılması gerekiyor. Kira başlangıcına bakılırsa hesaplanacak, kira yılı için belirlenen koşulun haricinde yapılan artışlar geçerli değildir” bilgisini verdi.
‘HAKKANİYET’ KRİTERİ
Kira kontratlarının, zayıf pozisyondaki kiracıyı müdafaa niyetinde olduğuna işaret eden Avukat Elvan Kılıç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Ev sahibi kiranın artırılması, kiracı da düşürülmesi için tespit davası açabilir. Beş yıldan uzun müddetli kira kontratlarında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafınca TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara bakılırsa değişim oranı ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak, hakkaniyete uygun halde kira bedeli belirlenecektir. Her kira mukavelesi kendi içerisinde özel kaideleri barındırmakta olup, şifahi olarak yapılacak bildirimler ile kira bedelinin artırılması ya da indirilmesi kelam konusu değildir.”
MAL SAHİPLERİ DE TAHLİYE DAVASINDA
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, kiracı-mal sahibi münasebetinin son periyotta epeyce bozulduğunu vurguladı. Kira uyuşmazlıklarından kaynaklanan davaların arttığını, kira bedelinin düşük kaldığını düşünen mesken sahiplerinin tahliye davalarına başladığına işaret eden Kiraz, “Yoğun bir talep var. İki biçimde davalar arttı. Mal sahipleri, yeri tahliye için tahliye davası açıyor. Kira mukavelesi 10 yılı doldurduğunda tahliye hakkını deniyor. Kiracılar ise pandemi niçiniyle uyarlama, yani kiraların düşürülmesi için epeyce dava açıyor” açıklamasında bulundu.