semaver
Active member
Kılıçdaroğlu’nun danışmanı İbrahim Uslu: İktidar çaresiz, artık gidiyor Uslu, toplum eğilimlerine ait Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
– Siyasal bağlantıcı ve kamuoyu araştırmacısı gözüyle bakarsanız, Tayyip Beyefendi bir erken seçim sonucu alabilecek durumda mı, olağan mühlet ortasında ekonomiyi düzeltme bahtı var mı?
Uslu: Ben ikisine de “hayır” karşılığı veririm elimizdeki datalara bakarak değerlendirdiğimde, ki mütemadiyen bunu da yapıyoruz. Artık birincisi, iktisadın yapısal problemleri var. Sayın Cumhurbaşkanı, Berat Albayrak nazaranvden ayrıldıktan daha sonraki birinci küme toplantısında bir taraf haritasından bahsetti. “Ekonomide muhakkak problemler var, bunun farkındayız, tahlil yollarını da biliyoruz” demişti ve rasyonel iktisat yaklaşımlarının parametreleriyle bir yol haritası ortaya koydu: Yatırım inanç ortamını güzelleştireceğiz, ekonomiyi şeffaflaştıracağız, kurumları güçlendireceğiz. Yalnızca yapısal ıslahatlarla bu sorunu çözemeyiz, bunun için hukuk devletini güçlendirmemiz gerektiğinin de şuurundayız, yabancı yatırımcılara her türlü tüzel garantiyi vereceğiz. Ancak çabucak sonrasında bu reformlardan vazgeçti. Zira orada bir paradoksla karşı karşıya kalıyor Erdoğan. O yapısal ıslahatları yaptığında, bu sefer bu idare anlayışı içerisinde iktidarını sürdüremiyor. Ya güçsüz kurumların lakin kuvvetli başkanın olduğu bir modelle yöneteceksiniz ülkeyi, ya da temel performansın kurumlar üzerinden gerçekleştiği modelle yöneteceksiniz. Bu çelişkiyi aşamadık. bir süre daha sonra bu paradoksla karşı karşıya kaldı ve bildiğimiz modeli tercih etti. Tek başına önderin kuvvetli olduğu ve bütün gücü denetim ettiği idare modeli içerisinde bu ekonomik sıkıntıların çözülmesine imkân yok. O denli olunca, objektif tahlil yapan ekonomist Türkiye’nin bu problemleri kısa müddette aşabileceğini düşünmüyor. 2014’ten bu yana Türkiye daima küçülüyor, fakirleşiyor. Sorun sırf Türkiye’nin enflasyonu değil, bir de Amerika’nın enflasyonu var.
– Büyük sarsılma da o yüzden galiba…
Uslu: Motamot öyle… Bu idare anlayışının toplumsal maliyetini, bedelini ödüyoruz. Erdoğan’ın bu anlayıştan vazgeçeceğini zannetmiyorum. Zira kaybetmeyi göze aldım demektir.
– Memurlara ocak artırımı çabucak hemen verilmeden temmuz artırımı lisana getirildi. Tayyip Beyefendi yeni bir hikaye yaratamıyor mu?
Uslu: Bence aslına bakarsanız uzun vakittir yeni bir hikaye yaratamıyor. O yüzden popülist lisanı oransız kullanarak durumu yönetim etmeye çalışıyor. AKP, bütün avantajlarına ve MHP’yi yanına çekmiş bulunmasına karşın 215’e kadar alabildiği oyu artık alamıyor. AKP artık rasyonel manada bir muvaffakiyet öyküsü üretemiyor. Bunu vatandaş memnuniyet düzeyinden görüyoruz. Vatandaşa, hükümete karne notu verin diyoruz, 1’den 10’a kadar… AKP’nin yüzde 50’lerde oy aldığı periyotlarda, kendi seçmeninden aldığı puan 7-8 içindeydı. Bugün kendi seçmeninin notu 5-6’ya düştü. Tüm seçmenin hükümete notu 5-6 içinde olurdu, artık 3’e düşmüş durumda. Toplumun genelinden geçmez not alıyor, çocuk sınıfta kalıyor. Vatandaş memnuniyeti üretmeyi başaramıyor. Terörle gayret üzere, salgın devri üzere 5’in üzerine çıkabiliyor. Fakat seçmen davranışlarını etkileyecek temel icraat alanlarının birçoklarında geçmez not alıyor. Burayı değiştirmesi için idare anlayışını değiştirmesi gerekiyor fakat Erdoğan tercih yaptı ve kurumları zayıflatıp önderi güçlendirecek idare anlayışına geçti. Ben Türkiye’de anlık fırsatı kıymetlendirecek bir seçim olacağını öngörmüyorum. Görünen o ki koşullar her gün biraz daha berbata gidecek.
– Yani iktidarın faydasına olacak bir sureci öngörmüyorsunuz…
Uslu: O denli bir atmosfer oluşmayacak. ötürüsıyla erken seçimin tek şartı var: O da artık şartların yönetilemez hale gelmesi ve iktidarın ülkeyi yönetemediğini, yönetemeyeceğini görüp, erken seçimi mecburî hissetmesi. Görünen o ki MHP de şu anki durumdan şikâyetçi değil, fazlaca açık dayanak veriyor. O denli olunca da ne siyasal faydacılık ne de “Biz ülkeyi makûs yönetiyoruz bu durumda daha fazla yol almamak lazım bu özelde erken seçime gitmek lazım” biçiminde bir kanaat da oluşmadı, ortaklar içinde. O denli olunca erken seçim senaryosu benim için yok denecek kadar azaldı. İktisadın düzelme mümkünlüğü da epeyce mümkün görünmüyor, zira pansuman önlemlerle gidermeye çalışıyoruz. Bütün partilere vaktinde seçim olacakmış üzere hazırlık yapmalarını öneririm.
“AKP OY KAYBETMEZ KANISI YANLIŞ”
– Erdoğan’ı da tanıyan bir araştırmacı olarak, kalan müddette kendi seçmenini ikna edip, üzerine yeni seçmen ekleyebilir mi?
Uslu: Yok, aslında o denli bir kıssa esasen pek yazmadı. Benim gördüğüm yanlış, yaygın kanaatler var. AKP hiç oy kaybetmezmiş üzere düşünülüyor. halbuki ki daha evvel tekraren oy kaybettiğini biz gözlemledik. Bir, 2009 yılında lokal seçimlerde. Biraz geri gidin, kapatma davası açıldı 2008 yılında, seçmenin duygusal bağının en yüksek olduğu atmosferdi. Dava kıl hissesi döndü, gerisinden “one minute” olayı geldi. ötürüsıyla seçmenin duygusal sadakatinin en dorukta olduğu periyottu. Ancak bir 2008 global krizi vardı. O seçimde tam 9 puan oy kaybetti. İktisat haricinde hiç bir münasebet yoktu. 7 Haziran 2015 seçimlerine giderken iktisat uygun fakat öbür sıkıntılar yaşandı. Başkan değişimi, parti içerisinde tartışmalar yaşandı. Bir de 4 bakanın Ulu Divan’a gitmesi, başkanlık talebi vardı Erdoğan’ın. Başbakan’la cumhurbaşkanı içinde fikir ayrılıkları vardı. AKP 7 Haziran seçimlerinde tam 10 puan kaybetti. daha sonra Türkiye bir terör fırtınasına yakalandı ve siyaset biliminde “bayrak etrafında toplanma” tesiri denen bir olay yaşandı. Yani ulusal kriz anında toplumun kuvvetli hükümete kenetlenmesi durumu yaşandı. AKP bir daha, 4-5 ay daha sonra giden oylarını geri almayı başardı.
AKP, 2018 genel seçimlerinde siyasal faydacılıkla seçimi erkene aldı. 15 Temmuz yaşandı, bir daha bayrak etrafında toplanma gerçeleşti. Erdoğan’a muhalefet seçmeni bile itimat duyuyordu. Üstüne MHP ile ittifak yaptı. Ondan 3 yıl evvel AKP tek başına yüzde 50 oy alabilmişken, yüzde 53.7 oy aldı. Parlamento seçimlerinde yüzde 42,5 oy aldı, 7,5 oy kaybetti. Onun içine BBP’nin yüzde 1,5 oyunu da ekleyin. AKP 2015- 2018 Haziranı içinde 8.5-9 puan oy kaybetti. Bu niçinle AKP oy kaybeden bir parti. AKP bu gerçeği lokal seçimlerde hissetti. O ortada Rahip Brunson krizi niçiniyle 2018 Ağustos’tan itibaren iktisat dalgalanmaya başladı. 11 büyükşehri kaybetti MHP ile ittifaka karşın.
– Bundan daha sonra kayıpları giderebilir mi?
Uslu: Mahallî seçimlerden daha sonra artık oy kayıplarının başa bela olduğu anlaşıldı. Oy kayıplarını durdurmak için her yolu denediler aslında. Hatırlayın Erdoğan, “Türkiye ittifakı”ndan bahsetti. O gün tercih yapmak zorunda kaldı. Ya MHP ile yola devam ya da MHP’yi kaybedip Türkiye ittifakını deneyecekti. Türkiye ittifakını tercih etmedi. O günden itibaren AKP daima oy kaybediyor. Salgınla birlikte bir daha bayrak etrafında toplanma tesiri gerçekleşti. Süreç uzadıkça, beşerler alıştıkça siyasi davranışlar olağana döndü. Bugün objektif araştırmalarda AKP yüzde 30-32 bandında bir oya sahip. Cumhur İttifakı’nın yüzde 40 civarı oyu var. ötürüsıyla AKP’nin 2018’deki gayesi şu an gerçekleşmiyor. Bu oranla Cumhurbaşkanlığı’nı birinci cinste kazanamıyor, parlamentoda çoğunluğu elde edemiyorsunuz. Seçime 1,5 yıl var fakat ekonomik göstergeler vatandaşın mutluluğunun artacağı konusunda iktidara umut vermiyor.
– AKP iktidarının 20 yıldan daha sonra birinci defa büsbütün kaybedeceğini mi öngörüyorsunuz?
– Sertleşme sonuç getirir mi?
Uslu: Seçmeni yanınızda tutmanın 2 yolu var. Bir onu memnun edeceksiniz. Yapamıyorsanız, “Karşı taraf epeyce makûs, bak onlar hain, din düşmanı, terör destekçisi” diyerek, seçmeni yanınızda tutmayı deneyeceksiniz. Çok fazla seçeneğiniz yok. Vatandaşı memnuniyet üzerinden yanınızda tutamıyorsanız geriye tek araç kalıyor. Onu ölçüsüzce kullanmaya başladı ve seçmenini buna ikna etmeye çalışıyor. İktidarlar, muhalefetin ne olduğunu tanım ederek oy artırmayı denemezler. Muvaffakiyetlerini artırır, ötürüsıyla da onunla oy alır. Lakin son birkaç yıldır artık kendini anlatmıyor. Bir iktidar bunu yapmaz, bu çaresizlik. Geçmişte başarılı olduğun için beşerler gelecekte sana oy vermiyorlar. Gelecekte de başarılı olacağına inandıkları vakit size oy veriyorlar. Bu ümidi veremiyor. “Ben önümüzdeki süreçte tıpkı geçmişteki üzere başarılı olacağım” diyemiyor. Yanlış bir strateji lakin öbür yolu yok, bunu AKP biliyor şüphesiz zira geçmişte yüksek oy oranlarına ulaştığında muhalefeti fazlaca başarılı bir halde kötülediği ya da seçmene muhalefetin iç yüzünü fazlaca yeterli anlattığı için o oy oranlarına ulaşmadı.
– Muhalefet ne yapıyor?
Uslu: Bir yandan iktidarın cilasını kaldırırken başka yandan kendi vizyonunu, projelerini açıklıyorlar. İktidarın uyguladığı strateji, muhalefetin kullanımı gereken strateji. O paradokstan kaynaklı bir mecburiyet bu lakin sonuç alamıyor. Yalnızca geriye kalan yüzde 30-32’lik seçmek kitlesinin çözülmesini engellemeye çalışıyor. Lakin herkes tencerenin götüremeyeceği iktidarın olmadığını biliyor. Önümüzdeki süreçte Türkiye’nin gereksiz tansiyonlar yaşayacak olmasının temel niye de bir daha Erdoğan’ın açmazı.
– Başkanlık sistemine yurttaş ilgisi nasıl?
Uslu: Uzun vakittir başkanlık sistemine dayanak yüzde 40’ın altına düştü. Birtakım araştırmalarda yüzde 30’lara yaklaşıyor. Beşerler bu sistemin muvaffakiyet getirmediğinin farkında. Zira başkanlık sistemine temmuzda geçildi, ağustosta ekonomik kriz başladı. Son 3 yılı aşkın bir müddetdir biz ekonomik kriz altında yaşıyoruz ve orada vaatler devasa yükseklikteti. “Siz bu kardeşinize yetkiyi verin, görün dolarla faizle nasıl uğraşılıyormuş” halinde. O beklenti karşılanamadı. Aslında AKP de bu sistemin beklediği sonuçlar doğurmadığını daha 2019 yılında gördü. Birinci yılın sonunda Erdoğan bunu anons etti, “Sistemin aksayan tarafları için bir komite kurduk” diye. Çalışmalar yapıldı, raporlar kamuoyuna açıklanmadı ve hiç bir revizyon yapılmadı. Revizyonla giderilebilirdi ancak onu tercih etmedi AKP.
– Siyasal bağlantıcı ve kamuoyu araştırmacısı gözüyle bakarsanız, Tayyip Beyefendi bir erken seçim sonucu alabilecek durumda mı, olağan mühlet ortasında ekonomiyi düzeltme bahtı var mı?
Uslu: Ben ikisine de “hayır” karşılığı veririm elimizdeki datalara bakarak değerlendirdiğimde, ki mütemadiyen bunu da yapıyoruz. Artık birincisi, iktisadın yapısal problemleri var. Sayın Cumhurbaşkanı, Berat Albayrak nazaranvden ayrıldıktan daha sonraki birinci küme toplantısında bir taraf haritasından bahsetti. “Ekonomide muhakkak problemler var, bunun farkındayız, tahlil yollarını da biliyoruz” demişti ve rasyonel iktisat yaklaşımlarının parametreleriyle bir yol haritası ortaya koydu: Yatırım inanç ortamını güzelleştireceğiz, ekonomiyi şeffaflaştıracağız, kurumları güçlendireceğiz. Yalnızca yapısal ıslahatlarla bu sorunu çözemeyiz, bunun için hukuk devletini güçlendirmemiz gerektiğinin de şuurundayız, yabancı yatırımcılara her türlü tüzel garantiyi vereceğiz. Ancak çabucak sonrasında bu reformlardan vazgeçti. Zira orada bir paradoksla karşı karşıya kalıyor Erdoğan. O yapısal ıslahatları yaptığında, bu sefer bu idare anlayışı içerisinde iktidarını sürdüremiyor. Ya güçsüz kurumların lakin kuvvetli başkanın olduğu bir modelle yöneteceksiniz ülkeyi, ya da temel performansın kurumlar üzerinden gerçekleştiği modelle yöneteceksiniz. Bu çelişkiyi aşamadık. bir süre daha sonra bu paradoksla karşı karşıya kaldı ve bildiğimiz modeli tercih etti. Tek başına önderin kuvvetli olduğu ve bütün gücü denetim ettiği idare modeli içerisinde bu ekonomik sıkıntıların çözülmesine imkân yok. O denli olunca, objektif tahlil yapan ekonomist Türkiye’nin bu problemleri kısa müddette aşabileceğini düşünmüyor. 2014’ten bu yana Türkiye daima küçülüyor, fakirleşiyor. Sorun sırf Türkiye’nin enflasyonu değil, bir de Amerika’nın enflasyonu var.
– Büyük sarsılma da o yüzden galiba…
Uslu: Motamot öyle… Bu idare anlayışının toplumsal maliyetini, bedelini ödüyoruz. Erdoğan’ın bu anlayıştan vazgeçeceğini zannetmiyorum. Zira kaybetmeyi göze aldım demektir.
– Memurlara ocak artırımı çabucak hemen verilmeden temmuz artırımı lisana getirildi. Tayyip Beyefendi yeni bir hikaye yaratamıyor mu?
Uslu: Bence aslına bakarsanız uzun vakittir yeni bir hikaye yaratamıyor. O yüzden popülist lisanı oransız kullanarak durumu yönetim etmeye çalışıyor. AKP, bütün avantajlarına ve MHP’yi yanına çekmiş bulunmasına karşın 215’e kadar alabildiği oyu artık alamıyor. AKP artık rasyonel manada bir muvaffakiyet öyküsü üretemiyor. Bunu vatandaş memnuniyet düzeyinden görüyoruz. Vatandaşa, hükümete karne notu verin diyoruz, 1’den 10’a kadar… AKP’nin yüzde 50’lerde oy aldığı periyotlarda, kendi seçmeninden aldığı puan 7-8 içindeydı. Bugün kendi seçmeninin notu 5-6’ya düştü. Tüm seçmenin hükümete notu 5-6 içinde olurdu, artık 3’e düşmüş durumda. Toplumun genelinden geçmez not alıyor, çocuk sınıfta kalıyor. Vatandaş memnuniyeti üretmeyi başaramıyor. Terörle gayret üzere, salgın devri üzere 5’in üzerine çıkabiliyor. Fakat seçmen davranışlarını etkileyecek temel icraat alanlarının birçoklarında geçmez not alıyor. Burayı değiştirmesi için idare anlayışını değiştirmesi gerekiyor fakat Erdoğan tercih yaptı ve kurumları zayıflatıp önderi güçlendirecek idare anlayışına geçti. Ben Türkiye’de anlık fırsatı kıymetlendirecek bir seçim olacağını öngörmüyorum. Görünen o ki koşullar her gün biraz daha berbata gidecek.
– Yani iktidarın faydasına olacak bir sureci öngörmüyorsunuz…
Uslu: O denli bir atmosfer oluşmayacak. ötürüsıyla erken seçimin tek şartı var: O da artık şartların yönetilemez hale gelmesi ve iktidarın ülkeyi yönetemediğini, yönetemeyeceğini görüp, erken seçimi mecburî hissetmesi. Görünen o ki MHP de şu anki durumdan şikâyetçi değil, fazlaca açık dayanak veriyor. O denli olunca da ne siyasal faydacılık ne de “Biz ülkeyi makûs yönetiyoruz bu durumda daha fazla yol almamak lazım bu özelde erken seçime gitmek lazım” biçiminde bir kanaat da oluşmadı, ortaklar içinde. O denli olunca erken seçim senaryosu benim için yok denecek kadar azaldı. İktisadın düzelme mümkünlüğü da epeyce mümkün görünmüyor, zira pansuman önlemlerle gidermeye çalışıyoruz. Bütün partilere vaktinde seçim olacakmış üzere hazırlık yapmalarını öneririm.
“AKP OY KAYBETMEZ KANISI YANLIŞ”
– Erdoğan’ı da tanıyan bir araştırmacı olarak, kalan müddette kendi seçmenini ikna edip, üzerine yeni seçmen ekleyebilir mi?
Uslu: Yok, aslında o denli bir kıssa esasen pek yazmadı. Benim gördüğüm yanlış, yaygın kanaatler var. AKP hiç oy kaybetmezmiş üzere düşünülüyor. halbuki ki daha evvel tekraren oy kaybettiğini biz gözlemledik. Bir, 2009 yılında lokal seçimlerde. Biraz geri gidin, kapatma davası açıldı 2008 yılında, seçmenin duygusal bağının en yüksek olduğu atmosferdi. Dava kıl hissesi döndü, gerisinden “one minute” olayı geldi. ötürüsıyla seçmenin duygusal sadakatinin en dorukta olduğu periyottu. Ancak bir 2008 global krizi vardı. O seçimde tam 9 puan oy kaybetti. İktisat haricinde hiç bir münasebet yoktu. 7 Haziran 2015 seçimlerine giderken iktisat uygun fakat öbür sıkıntılar yaşandı. Başkan değişimi, parti içerisinde tartışmalar yaşandı. Bir de 4 bakanın Ulu Divan’a gitmesi, başkanlık talebi vardı Erdoğan’ın. Başbakan’la cumhurbaşkanı içinde fikir ayrılıkları vardı. AKP 7 Haziran seçimlerinde tam 10 puan kaybetti. daha sonra Türkiye bir terör fırtınasına yakalandı ve siyaset biliminde “bayrak etrafında toplanma” tesiri denen bir olay yaşandı. Yani ulusal kriz anında toplumun kuvvetli hükümete kenetlenmesi durumu yaşandı. AKP bir daha, 4-5 ay daha sonra giden oylarını geri almayı başardı.
AKP, 2018 genel seçimlerinde siyasal faydacılıkla seçimi erkene aldı. 15 Temmuz yaşandı, bir daha bayrak etrafında toplanma gerçeleşti. Erdoğan’a muhalefet seçmeni bile itimat duyuyordu. Üstüne MHP ile ittifak yaptı. Ondan 3 yıl evvel AKP tek başına yüzde 50 oy alabilmişken, yüzde 53.7 oy aldı. Parlamento seçimlerinde yüzde 42,5 oy aldı, 7,5 oy kaybetti. Onun içine BBP’nin yüzde 1,5 oyunu da ekleyin. AKP 2015- 2018 Haziranı içinde 8.5-9 puan oy kaybetti. Bu niçinle AKP oy kaybeden bir parti. AKP bu gerçeği lokal seçimlerde hissetti. O ortada Rahip Brunson krizi niçiniyle 2018 Ağustos’tan itibaren iktisat dalgalanmaya başladı. 11 büyükşehri kaybetti MHP ile ittifaka karşın.
– Bundan daha sonra kayıpları giderebilir mi?
Uslu: Mahallî seçimlerden daha sonra artık oy kayıplarının başa bela olduğu anlaşıldı. Oy kayıplarını durdurmak için her yolu denediler aslında. Hatırlayın Erdoğan, “Türkiye ittifakı”ndan bahsetti. O gün tercih yapmak zorunda kaldı. Ya MHP ile yola devam ya da MHP’yi kaybedip Türkiye ittifakını deneyecekti. Türkiye ittifakını tercih etmedi. O günden itibaren AKP daima oy kaybediyor. Salgınla birlikte bir daha bayrak etrafında toplanma tesiri gerçekleşti. Süreç uzadıkça, beşerler alıştıkça siyasi davranışlar olağana döndü. Bugün objektif araştırmalarda AKP yüzde 30-32 bandında bir oya sahip. Cumhur İttifakı’nın yüzde 40 civarı oyu var. ötürüsıyla AKP’nin 2018’deki gayesi şu an gerçekleşmiyor. Bu oranla Cumhurbaşkanlığı’nı birinci cinste kazanamıyor, parlamentoda çoğunluğu elde edemiyorsunuz. Seçime 1,5 yıl var fakat ekonomik göstergeler vatandaşın mutluluğunun artacağı konusunda iktidara umut vermiyor.
– AKP iktidarının 20 yıldan daha sonra birinci defa büsbütün kaybedeceğini mi öngörüyorsunuz?
– Sertleşme sonuç getirir mi?
Uslu: Seçmeni yanınızda tutmanın 2 yolu var. Bir onu memnun edeceksiniz. Yapamıyorsanız, “Karşı taraf epeyce makûs, bak onlar hain, din düşmanı, terör destekçisi” diyerek, seçmeni yanınızda tutmayı deneyeceksiniz. Çok fazla seçeneğiniz yok. Vatandaşı memnuniyet üzerinden yanınızda tutamıyorsanız geriye tek araç kalıyor. Onu ölçüsüzce kullanmaya başladı ve seçmenini buna ikna etmeye çalışıyor. İktidarlar, muhalefetin ne olduğunu tanım ederek oy artırmayı denemezler. Muvaffakiyetlerini artırır, ötürüsıyla da onunla oy alır. Lakin son birkaç yıldır artık kendini anlatmıyor. Bir iktidar bunu yapmaz, bu çaresizlik. Geçmişte başarılı olduğun için beşerler gelecekte sana oy vermiyorlar. Gelecekte de başarılı olacağına inandıkları vakit size oy veriyorlar. Bu ümidi veremiyor. “Ben önümüzdeki süreçte tıpkı geçmişteki üzere başarılı olacağım” diyemiyor. Yanlış bir strateji lakin öbür yolu yok, bunu AKP biliyor şüphesiz zira geçmişte yüksek oy oranlarına ulaştığında muhalefeti fazlaca başarılı bir halde kötülediği ya da seçmene muhalefetin iç yüzünü fazlaca yeterli anlattığı için o oy oranlarına ulaşmadı.
– Muhalefet ne yapıyor?
Uslu: Bir yandan iktidarın cilasını kaldırırken başka yandan kendi vizyonunu, projelerini açıklıyorlar. İktidarın uyguladığı strateji, muhalefetin kullanımı gereken strateji. O paradokstan kaynaklı bir mecburiyet bu lakin sonuç alamıyor. Yalnızca geriye kalan yüzde 30-32’lik seçmek kitlesinin çözülmesini engellemeye çalışıyor. Lakin herkes tencerenin götüremeyeceği iktidarın olmadığını biliyor. Önümüzdeki süreçte Türkiye’nin gereksiz tansiyonlar yaşayacak olmasının temel niye de bir daha Erdoğan’ın açmazı.
– Başkanlık sistemine yurttaş ilgisi nasıl?
Uslu: Uzun vakittir başkanlık sistemine dayanak yüzde 40’ın altına düştü. Birtakım araştırmalarda yüzde 30’lara yaklaşıyor. Beşerler bu sistemin muvaffakiyet getirmediğinin farkında. Zira başkanlık sistemine temmuzda geçildi, ağustosta ekonomik kriz başladı. Son 3 yılı aşkın bir müddetdir biz ekonomik kriz altında yaşıyoruz ve orada vaatler devasa yükseklikteti. “Siz bu kardeşinize yetkiyi verin, görün dolarla faizle nasıl uğraşılıyormuş” halinde. O beklenti karşılanamadı. Aslında AKP de bu sistemin beklediği sonuçlar doğurmadığını daha 2019 yılında gördü. Birinci yılın sonunda Erdoğan bunu anons etti, “Sistemin aksayan tarafları için bir komite kurduk” diye. Çalışmalar yapıldı, raporlar kamuoyuna açıklanmadı ve hiç bir revizyon yapılmadı. Revizyonla giderilebilirdi ancak onu tercih etmedi AKP.