Kilde 1 yıllık rezerv kaldı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
LEYLA İLHAN

Seramik bölümünün hammaddesi olan kilde kahır büyüyor. Sorun, 2 yıl evvel yapılan düzenleme ile en büyük kil rezervlerinin olduğu Şile alanlarının daraltılarak 103 hektardan 39 hektara düşürülmesiyle başladı. Bu yıl Avrupalı üreticilerin en büyük kil pazarı Ukrayna’nın kapanmasıyla kil temininde rotalarını Türkiye’ye kaydırmasıyla kil konusu daha görünür oldu. Ayrıyeten yerli üreticilerin de 1 yıl ortasında yeni fabrika açacak olmasıyla gereksinimin daha da artacağı tabir ediliyor. Dal temsilcileri, artan talep niçiniyle kil meblağları süratlice artarken, bir yıl ortasında mevcut hammaddenin fiilen yetmeyeceği kaydediyor. Bu niçinle bölümün globalde yerini koruyabilmesi için Şile’de müsaade verilen eski yataklara dönülmesi gerektiği talep ediliyor.

Yeni fabrikalarla kapasiteler yüzde 50 artıyor

Sektörün gündeminde yer alan kil konusuna değinen Türkiye Seramik Federasyonu (TSF) Lideri Fazilet Çenesiz, “Savaş niçiniyle Ukrayna’dan ithal edilen kil hammaddesinin durması üzerine yerli kaynaklardan temin yoluna gidiliyor. Bu alanda, ülkemizin en kıymetli rezervleri Şile de bulunmakta. Maalesef Şile’de maden alanının daraltılması kelam konusu” dedi. Buna rağmen Türkiye seramik dalının epeyce süratle büyüdüğünü söyleyen Fazilet Çenesiz, “Sektörde yeni yatırımlar yapıldı. Yeni fabrika demek hem de yeni hammadde muhtaçlığı demek. ötürüsıyla bu yatırımların hammadde gereksinimi için yeni hammadde alanlarına muhtaçlık var. Şile bölgesinde de bu hammadde var. Lakin son 2 yıldır Şile bölgesi kil hammadde alanı 103 hektardan 39 hektara düşürüldü. tekrar eskisi üzere 103 hektarın tamamında arama müsaadesi verilmesi hammadde için ehemmiyet arz ediyor” diye konuştu.

Fiyatlar ÜFE’nin üstünde arttı

Yerli üreticinin yanı sıra Ukrayna pazarının kapanmasından dolayı Avrupalı seramik firmalarının da kilde Türkiye’ye yöneldiğini söyleyen Çenesiz şunları söylemiş oldu: “Talep artarken, üretim yetersizliğinden dolayı çok fiyat artışlar yaşanmaya başladı. Bu niçinle son 1-1.5 yılda kil hammaddesindeki artış Üretici Fiyat Endeksi’nin epey üstünde gerçekleşti.” Halihazırda deneme üretimleri yapan yeni fabrikaların 2023 yılında devreye girmesiyle daldaki kapasitelerin yüzde 20 artacağına dikkat çeken Fazilet Çenesiz, “Ayrıca yeni yatırıma başlayan bir yüzde 20’lik kısım daha var. Yani 1 ila 1,5 yılda kesimde kapasiteler yüzde 50 artacak. ötürüsıyla yakın vakitte hammadde fiilen de yetmeyecek. Bu niçinle Şile alanlarında alan daraltmanın iptal edilip eskisi üzere 103 hektarda kil üretilebilmenin önü açılmalı. Sonuçta bu fabrikalar teşviklerle hayata geçti, yanlışsız da oldu. Çevreci tahlillerle bu karardan geri dönülmediği takdirde, büsbütün dışa bağımlı hale gelinecek ve dal elindeki avantajları büsbütün kaybedecek” diye konuştu.

Ayrıca temel girdileri olan gücün maliyetlerdeki hissesinin da giderek yükseldiğine dikkat çeken Fazilet Çenesiz, “Enerji bizim temel girdimiz. Maliyetlerdeki hissesi yüzde 50-60 bandına gelmiş durumda. AB’de olduğu üzere; güce dayalı dallar listesine alınarak, fiyatlarda bir avantaj sağlanmalı” talebini lisana getirdi.

Orman müsaadesi sorunu devam ediyor

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Lideri Rüstem Çetinkaya da kilde olabilecek problemlere işaret ederek şöyleki konuştu: “Kil konusunda Türkiye’nin gerekli rezervleri var. Şu anda talebi karşılayacak kadar bir üretim mevcut. Fakat ileriki senelerda yeni maden faaliyet alanı müsaadesi verilmezse sorun olabilir. Bunu tıkayanda Şile bölgesindeki orman müsaadeleri sorunu. Orman Bakanlığı hala müsaade vermedi. Bundan dolayı sorun da çabucak hemen çözülmedi.”

Avrupa’da KOBİ’ler, Türkiye’de büyükler hakim

Dünyada değerli pozisyona sahip olan Türk seramik kesiminde yerli üretici oranı yüzde 95. Seramik kesiminin en önemli üretim merkezleri Eskişehir, Bilecik, Kütahya, İzmir, Çanakkale, Uşak, Manisa, Aydın, İstanbul, Ankara, Kocaeli, Konya, Yozgat, Çorum, Zonguldak, Bartın, Samsun, Ordu, Diyarbakır, Kayseri, Adıyaman, Tekirdağ ve Konya olarak öne çıkıyor. Dalda öncü büyük üreticiler bulunmakta. Türkiye Seramik Federasyonu bilgilerine nazaran Avrupa seramik üreticilerinin yüzde 80’i KOBİ ölçekli üreticiler ile üretim yaparken, Türk seramik üretiminde KOBİ’lerin oranı yüzde 20.

İhracatta ölçü düşüyor

Üretimin yaklaşık yüzde 40’ını ihraç eden seramik kesimi, yıllık 2 milyar dolar düzeylerinde ihracat gerçekleştiriyor. Ana pazarları AB, ABD ve İngiltere olan dal, 2022 yılına hem üretim, tıpkı vakitte ihracat olarak epey düzgün başladı. Lakin temmuz ayından daha sonra güç fiyatlarındaki artış ve dünyadaki resesyounn bölümü olumsuz etkilemesiyle üretim ve ihracatta(miktar) olarak düşüşler başladı. Daralmayı kıymetlendiren Türkiye Seramik Federasyonu (TSF) Lideri Fazilet Çenesiz, “Yılsonunda mali olarak yüzde 5’ler civarında ihracat büyümesi olsa da ölçü olarak yüzde 10’lar düzeyinde bir daralma olacak. Daralmayı telafi etmek üzere alternatif pazarlar aransa da, maalesef ihracatta öteki pazarlar bulmak ve çabucak satış yapmak fazlaca mümkün değil. Uzun periyotlu irtibatlar, hizmet, sevkiyat vb. hepsi birer parametre olduğu için, bu çalışmalar önümüzdeki periyotlarda tesirini gösterecek” dedi. Çenesiz, dalın içerde şu sıralarda büyüme alanının yüklü renovasyon pazarı olduğunu da belirterek, yeni inşaatlarda yavaşlama gördüklerini kaydetti.

Avrupa’da ikinci büyük üretici

Türkiye Seramik Federasyonu datalarına nazaran, Türkiye seramik karo üretiminde, 435 milyon m2 üretim ile Avrupa’nın 2’inci, dünyanın 7’inci büyük üretici durumunda. Seramik sıhhat gereçlerinde ise; 22 milyon adetlik üretim ile Avrupa’da birinci ve dünyada 4’üncü sırada yer almakta. Kesim direkt 35 bin ve dolaylı olarak 200 bin bireye istihdam sağlamakta.

Okumaya devam et...