Kartlı harcamalar patladı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Şebnem TURHAN

Türk Lirası’ndaki sert bedel kaybı ile gerileyen alım gücü, son yılların tepesine yükselen enfl asyon ve meblağların daha ada artacağına olan inanç vatandaşın kredi kartı harcamalarına da rekor kırdırdı. Merkez Bankası bilgilerine bakılırsa kurun 13.59 geçerek doruğa çıktığı 26 Kasım ile biten haftada kredi kartı harcamaları 44 milyar lirayı aşarak doruğa çıktı. Kurlardaki yükseliş vatandaşın harcamalarını etkilerken bilhassa kur değişimiyle daha çabuk fiyat artışı olan eserlerde ise harcama ölçüsünde yükseliş daha dikkat çekerken market alışverişlerindeki yükseliş de vatandaşın yeni artırımlardan korunma tekniği olarak yorumlandı.

Türk Lirası, 8 Eylül’de birinci sinyalleri verilen ve kasımla bir arada net olarak ismi konulan yeni iktisat program ile birlikte kıymet kaybı yaşıyor. Kasım ayında dolar Türk Lirası’na karşı yüzde 42,5 paha kazandı. Dolar/TL 9.5 lira ile başladığı kasım ayını 13.7 liranın üzerinde tamamladı. TL’deki sert kıymet kaybı vatandaşlarım alım gücünü süratle eritirken kur geçişkenliği de enflasyonda artışı körükledi. Geçen hafta açıklanan kasım ayı enfl asyonu da yüzde 21,31 ile son 3 yılın tepesine çıktı. Bir yanda global tedarik zinciri ezaları ve emtia fiyatlarındaki süratli artış varken bir de Türk Lirası’nın paha kaybı yaşaması Türkiye’de eser fiyatların da artırım olarak yansıdı.

Market harcanmasında yüzde 11 büyüme

İşte bu dönüşüm 26 Kasım ile biten haftadaki kredi kartı harcamalarına da damga vurdu. Kredi kartı harcamaları 1 haftada yüzde 11 artarken ekim sonuna bakılırsa büyümesi de yüzde 14 olarak hesaplandı. En dikkat çeken artış ise market alışverişlerinde yaşandı. Vatandaşın kredi kartı ile market alışverişleri birinci defa 8 milyar lirayı aşarken bir haftalık artış yüzde 10,22 oldu. Ekim sonuna bakılırsa ise market alışverişlerindeki harcama ölçüsündeki yükseliş yüzde 18’i gördü. Pekala niye market alışverişleri süratli arttı? Bunun birinci sebebi fiyatların neredeyse her gün değişmesi bunun sebebi de kurlardaki artışın fazlaca süratli olması. Bir ayda dolar yüzde 42,5 paha kazandı TL’ye karşı. Bu da fiyatlarda tesirini gösteriyor. İkinci olarak da bu etkiyi fiyatlarda daima hisseden vatandaşların artırımlardan kendini koruyabilmek için daha fazla alım yapıp önümüzdeki aylarda oluşacak gereksinimini da düşünüyor.

Vatandaş besin kümesinde da daha fazla harcadı. 26 Kasım haftasında evvelki haftaya bakılırsa yüzde 3,5 ekim sonuna nazaran ise yüzde 7,3 artış gösteren besin harcamaları da 2.8 milyar lira ile en yüksek düzeye çıktı.

Kurdaki değişimin çabucak yansıdığı eserler

Kasımın son haftasında online alışveriş siteleri indirim kampanyaları düzenliyor. Bunun tesiri bir haftada yüzde 30 artan internet yoluyla alışveriş harcamalarında görülüyor. Bu kampanyaların elektrik, elektronik eşya, bilgisayar harcamalarının büyümesinde tesiri var. Fakat 1 haftada yüzde 60 artarak bu kümede harcamaların 5.2 milyar liraya ulaşmış olmasının bir sebebi de kurdaki yükseliş. Hakikaten ekim sonuna bakılırsa de elektrik, elektronik eşya ve bilgisayar harcamalarında yüzde 94 yükseliş yaşandı. Olağanda ortalama 2 milyar lira düzeyinde olan bu kümedeki harcamalar 5 milyar liranın üzerine geldi. Zira sıklıkla ithal olan eserler kurdaki değişime epey hassas ve fiyatlar çabucak değişiyor.

Kasım ayında eşel taşınabilir sisteminin sona ermesiyle üst üste zamlanan akaryakıt ve motorin kredi kartıyla harcamalarda da artışa yol açtı. Ekim ayı sonuna nazaran bu küme için yapılan harcamalar yüzde 21,2 yükseldi. Bir haftalık yükseliş ise yüzde 1,2 düzeyinde.

Yemek harcamaları sert geriledi

Vatandaşlar alım gücünün azalması ve enfl asyonun artması niçiniyle dışarıda yemek yeme ve içki içmeye de orta vermiş görünüyor. Merkez Bankası datalarına nazaran alkollü yerlerde yapılan kredi kartı harcamaları yüzde 0,05 azalırken yemek için harcamalar ise yüzde 6,6 geriledi. Giysi ve aksesuar harcamalarında bir haftada yüzde 12,9 artış yaşanırken bunun da bir kısmını kasımın son haftasındaki alışveriş kampanyalarına ve kış döneminin artırımlı başlamasına bağlayabiliriz. Mobilya harcamalarında ise bir haftalık artış yüzde 11 ve 1.5 milyar lira hududuna dayandı.

Okumaya devam et...