semaver
Active member
Kargo fiyatsız “Diriliş Ertuğrul Kılıcı” Eminönü’nde biroldukça dükkânda satır ve gibisi kesici aletler rahatlıkla alınabiliyor.
BirGün’den Filiz Gazi’nin haberine nazaran, ilgili sitelerde üstünde kurt resmi olan “sallama satırdan”, “Diriliş Ertuğrul Kılıcı”na kadar her çeşitte öldürücü aletler satılıyor. Dükkan sahipleri, “Diriliş Ertuğrul kılıcı” için bir ölçü kapora istiyor. El imali olduğunu, sipariş üzerine üretildiğini söyleyerek “En geç 10 gün ortasında elinize ulaşır” diyor.
‘SİLAH KÜLTÜRÜ’ BÜYÜK TEHLİKE
bir daha yakın vakitte Çorum’un Bayat ilçesinde düğün merasiminde havaya ateş açıldığı sırada kurşunların isabet ettiği iki kişi hayatını kaybetti. Ülkedeki “silah kültürü”, ruhsatsız silah sayısının yüksek olmasının bir sebebi. Silah üreticileri ve devletlerin yakın bağları, silahlanmama aykırısı siyasetler karşısındaki en büyük mahzur. Ülkede babadan, dededen kalma silah geleneğinin yerleşikliği de düşünüldüğünde ruhsatsız silah sayısını kestirmek sıkıntı.
Jandarma Genel Komutanlığı 2020 Yılı Faaliyet Raporu’na göre, Jandarmaya 2019 yılında silah bulundurma ruhsatı için 13 bin 206 müracaat yapılırken, 2020 yılında bu oran yüzde 34 artarak ve 17 bin 751’e çıkmış.
HER BAŞVURAN SİLAH ALMAMALI
Psikiyatrist Dr. Ayhan Akcan, “Silah ruhsat alımında gerekli prosedürlerin uygulandığını düşünüyor musunuz?” sorusuna “Uygulanmıyor. En azından sıhhat muayenesi daha detaylı olabilir” diyerek karşılık veriyor ve şu biçimde açıklıyor:
“Özellikle ruhsal değerlendirmesinde; kişilik özelliklerinde nevrotiklik, psikotiklik ve palavra söyleme seviyesi, bağımlılık seviyesi; bilhassa kumar ve internet bağımlılık seviyesi, ruhsal hastalık seviyesi; takıntılı, çok kıskançlık, şizofren ve daima dert hali, şiddet boyutu ve ayrıyeten gerçeği kıymetlendirme özelliklerine bakılabilir.
Bu testler bilgisayar üzerinden dokunmatik ekran ile yapılmalı. Test öncesi onam alınarak, test anında görüntü kayıt yapılmalı. Raporda test anında çekilen fotoğraflar kesinlikle yer almalı. Sonuçta her başvuran silah almamalı. Silah ruhsatı için başvuranların üçte birinde psikiyatrik sorun olma ihtimali vardır. ‘Psikolojik değerlendirme’ eziyet ve külfete dönüşmemesi için; baştan imza attırarak taahhüt altına alındığında uygulanmalıdır. Çok dikkatli olunmalıdır. Akside tepebilir. Kayıt dışına talebi artırır.”
TAKSİTLE ALINMIŞ BİR SİLAHLA ÖLDÜRÜLDÜ
2019 yılında, 17 yaşındaki lise öğrencisi Helin Palandöken toplumsal medya hesabında “Gizli bir platonik sapığım var. Sokağa çıkmaya korkuyorum” diye yazdıktan birkaç gün daha sonra pompalı tüfekle vurularak öldürülmüştü. Babası Nihat Palandöken’le konuşuyoruz. “Kızım 9 taksitle alınmış bir silahla öldürüldü” diyor. “Bu kadar sıradan…”
“Bugün bir bankaya kredi çekmek için gitsen, 9 taksit yaptıramazsın. Bir sürü evrak isterler, kefil isterler. İnternetten ekmek peynir üzere silah satılıyor. Ben kendim aradım, denedim. Evraka gerek var mı dedim, yok dedi. Kapıdan teslim… Devlet bile isteye bunu engellemiyor. O günden bu yana gayret ediyorum, alanlardayım. hiç bir şey değişmedi. İstanbul Kontratı tam faal kullanılmadığı sürece bu cinayetler durdurulamaz. Bundan en çok bayanlar ziyan görüyor.”
O GÜN ÜÇ KİŞİ ÖLDÜ
Sinem Cebeci, 12 Ağustos 2019’da bayram tatili için gittiği Balıkesir’in Erdek ilçesinde 10 yaşındaki kızı Selen’i maganda kurşunları sebebiyle kaybetti. Cebeci o günü şu sözlerle anlatıyor:
“Bir insanı hayattan kopararak biroldukça insanın da hayatını değiştirmiş oluyorsunuz. Çekirdek ailemin, yakınlarımızın ömrü değişti. Eski fotoğraflarımıza bakıyoruz, ne kadar epey gülüyormuşuz diyoruz. Zira şu an o denli bir gülüşümüz yok.”
YILDA BİNLERCE KİŞİ ÖLÜYOR
Ferdi silahlanma ve kişisel şiddete karşı uğraş eden Umut Vakfı’nın “Türkiye’nin silahlı şiddet haritası” isimli 2020 yılına ilişkin silahlı şiddetle ilgili hazırladığı rapora nazaran; yıl ortasında yaşanan 3 bin 682 silahlı şiddetin yüzde 85’i ateşli silahlarla işlendi. Bu olayların 3 bin 128’inde ateşli silahlar (bin 303’ü tüfek, bin 825’i tabanca), 554’ünde ise kesici ve delici aletler kullanıldı.
Umut Vakfı’nın 1 Ocak 2021- 24 Eylül 2021 tarihleri içinde basına yansıyan silahlı şiddetle ilgili haberleri tarayarak hazırladığı rapora göre ise 2 bin 592 silahlı şiddet olayı tespit edildi. Bu olaylarda 1470 kişi öldü, 2 bin 693 kişi yaralandı. 2 bin 592 silahlı şiddet olayının 208’i direkt; düğün, nişan, asker cümbüşü üzere kutlamalarda ve trafikteki tartışmalarda ya da havaya ateş açılması kararı gerçekleşti. 2 bin 185’inde ateşli silahlar, 407’sinde ise kesici aletler kullanıldı. Raporun bir dikkat alımlı verisi ise ateşli silahlarla işlenen cinayetlerin 98’inin polis-asker ve emekli güvenlik mensupları tarafınca işlenmesi.
SİLAH, ERKEKLİK VE GÜÇ
Bayana şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi hedefiyle hazırlanmış İstanbul Sözleşmesi’ni 11 Mayıs 2011’de birinci imzalayan ülkelerden bir tanesiydik ve kontrat 1 Ağustos 2014’te yürürlüğe girmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Sözleşmesi’ni 20 Mart 2021 tarihinde bir gecede feshetti. Kontrattan çıkılan tarih olan 20 Mart- 24 Eylül 2021 içinde 304 bayan cinayeti işlendi.
Umut Vakfı’ndan Ebru Prensip, silahlı şiddet olaylarının her geçen yıl arttığını söylüyor:
“15 Temmuz’dan daha sonra epey daha fazla ferdi silahlanma oldu. O denli telefonlar alıyoruz ki! ‘Biz 15 Temmuz’u gördük, silahı nasıl yasaklamak istersiniz’ deniyor. Geçtiğimiz yıl pandemiden dolayı yılın yarıdan fazlasını konutlarımızda geçirdik. Bu süreçte aile ortasında öldürülmelerin arttığını gördük. Silahlı şiddet olaylarının daha epey eğitimsiz kısımlarda olduğu düşünülür halbuki son senelerda iş bulamadığı, ekonomik badire çektiği için ruhsal rahatsızlıkları olan beşerler artık annelerini, babalarını, en yakınlarını öldürüyorlar.”
İLGİLİ MERCİLERDEN CEVAP ALAMIYORUZ
Unsur, silahlı şiddete ait olaylarda, “at, avrat, silah” geleneğinden kaynaklı tesirden de bahsediyor:
“Bize özgün şöyleki bir tarafı var. ‘At, avrat, silah’ geleneğinden kaynaklı bir durum var. Silah, erkeklik ve güçle ilişkilendiriliyor. Boşandıktan 10 yıl daha sonra eşi oburuyla evlenmek istediği vakit gidip eşini öldürüyor. Olabilecek şey değil, insanın mantığı almıyor. Trafikte de o denli, niçin bana baktın diye beşerler birbirini vuruyor. Bizi yönetenlerde de şiddet lisanı hâkim. Televizyonlarda haftada kaç gün şiddet dizileri veriliyor. Tüm bunların hepsi tesirli.
deklare ettiğımız sayılardan epeyce daha fazla olduğunu düşünüyoruz. CİMER’den ve ilgili bakanlıklardan tekraren bilgi edinmeye çalıştık, cevap alamadık. Yerelde birçok olayların basına yansıdığını düşünmüyoruz. Şöyle bir örnek vermek isterim. Samsun’da bir köyde İstanbul’dan bir aile düğüne gidiyor. Düğünde maganda kurşunuyla 9 yaşında kızları öldürülüyor. Birebir köyde bir yıl daha sonra bir daha İstanbul’dan giden iki çocuk annesi bir bayan ömrünü maganda kurşunuyla kaybetti.”
HUKUK İŞLETİLMİYOR
Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve Umut Vakfı İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, evvela “Yasal düzenleme var lakin uygulanmıyor. Cezası olsa bile cezasızlık var” diyor ve şu biçimde devam ediyor:
“Av silahları bakımından kâfi müdafaa sağlanmıyor. 6136 sayılı kanundaki üzere mahpus cezası verilsin diyoruz fakat ekseriyetle para cezası öngörülüyor. Pompalı tüfeklerin internette satışı yapılıyor. elbette bu tip olaylardan o ilin Emniyet Müdürü ve İçişleri Bakanı sorumludur lakin bu biçimde bir sorumluluk hiç konuşulmuyor. Bakın, İstanbul’da Esenyurt her gün Teksas gibi…”
Demirbaş, 25 Mart. 2020 tarihinde, 7226 sayılı Kanun ile 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının İmali, Alımı Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun’un 11’inci hususunda yapılan değişiklikle pompalı ya da av tüfeği olarak bilinen silahların müsaadesiz ya da müsaade dokümanına karşıt üretim, satış ve reklam yasağına ait olumlu düzenlemeler yapıldığını belirtiyor.
“Buna göre, müsaadesiz üretim yapanlara 5 yıla, yasadışı satışını yapanlara 3 yıla kadar mahpus cezası getirildi. Rastgele bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve gibisi yollarla ticari reklamı yahut tanıtımının yapılamayacağı, bu silahların kullanılmasını özendiren yahut teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyeceği de yasaya eklendi. Örneğin, internette ya da toplumsal medyada bu silahların reklamını yapmanın cezası bu yıl 114 bin 326 TL oldu. Lakin ruhsatsız tüfek sahibi olmakla ilgili yaptırımların hâlâ rastgele bir caydırıcılığı bulunmuyor.”
KAYIP SİLAHLAR TEHDİT OLUŞTURUYOR
İçişleri Bakanlığı’nın faaliyet raporunda yer alan istatistiklere göre kayıp ve çalıntı silah sayısı senelera göre şu biçimde:
› 2014’te 14 bin 682 silah
› 2015’te 91 bin 120 silah
› 2016’da 107 bin 628 silah
› 2017’de 106 bin 740 silah.
Buna bakılırsa 15 Temmuz darbe teşebbüsü daha sonrasında kayıp silah sayısının 7,5 kat arttığı görülüyor.
BirGün’den Filiz Gazi’nin haberine nazaran, ilgili sitelerde üstünde kurt resmi olan “sallama satırdan”, “Diriliş Ertuğrul Kılıcı”na kadar her çeşitte öldürücü aletler satılıyor. Dükkan sahipleri, “Diriliş Ertuğrul kılıcı” için bir ölçü kapora istiyor. El imali olduğunu, sipariş üzerine üretildiğini söyleyerek “En geç 10 gün ortasında elinize ulaşır” diyor.
‘SİLAH KÜLTÜRÜ’ BÜYÜK TEHLİKE
bir daha yakın vakitte Çorum’un Bayat ilçesinde düğün merasiminde havaya ateş açıldığı sırada kurşunların isabet ettiği iki kişi hayatını kaybetti. Ülkedeki “silah kültürü”, ruhsatsız silah sayısının yüksek olmasının bir sebebi. Silah üreticileri ve devletlerin yakın bağları, silahlanmama aykırısı siyasetler karşısındaki en büyük mahzur. Ülkede babadan, dededen kalma silah geleneğinin yerleşikliği de düşünüldüğünde ruhsatsız silah sayısını kestirmek sıkıntı.
Jandarma Genel Komutanlığı 2020 Yılı Faaliyet Raporu’na göre, Jandarmaya 2019 yılında silah bulundurma ruhsatı için 13 bin 206 müracaat yapılırken, 2020 yılında bu oran yüzde 34 artarak ve 17 bin 751’e çıkmış.
HER BAŞVURAN SİLAH ALMAMALI
Psikiyatrist Dr. Ayhan Akcan, “Silah ruhsat alımında gerekli prosedürlerin uygulandığını düşünüyor musunuz?” sorusuna “Uygulanmıyor. En azından sıhhat muayenesi daha detaylı olabilir” diyerek karşılık veriyor ve şu biçimde açıklıyor:
“Özellikle ruhsal değerlendirmesinde; kişilik özelliklerinde nevrotiklik, psikotiklik ve palavra söyleme seviyesi, bağımlılık seviyesi; bilhassa kumar ve internet bağımlılık seviyesi, ruhsal hastalık seviyesi; takıntılı, çok kıskançlık, şizofren ve daima dert hali, şiddet boyutu ve ayrıyeten gerçeği kıymetlendirme özelliklerine bakılabilir.
Bu testler bilgisayar üzerinden dokunmatik ekran ile yapılmalı. Test öncesi onam alınarak, test anında görüntü kayıt yapılmalı. Raporda test anında çekilen fotoğraflar kesinlikle yer almalı. Sonuçta her başvuran silah almamalı. Silah ruhsatı için başvuranların üçte birinde psikiyatrik sorun olma ihtimali vardır. ‘Psikolojik değerlendirme’ eziyet ve külfete dönüşmemesi için; baştan imza attırarak taahhüt altına alındığında uygulanmalıdır. Çok dikkatli olunmalıdır. Akside tepebilir. Kayıt dışına talebi artırır.”
TAKSİTLE ALINMIŞ BİR SİLAHLA ÖLDÜRÜLDÜ
2019 yılında, 17 yaşındaki lise öğrencisi Helin Palandöken toplumsal medya hesabında “Gizli bir platonik sapığım var. Sokağa çıkmaya korkuyorum” diye yazdıktan birkaç gün daha sonra pompalı tüfekle vurularak öldürülmüştü. Babası Nihat Palandöken’le konuşuyoruz. “Kızım 9 taksitle alınmış bir silahla öldürüldü” diyor. “Bu kadar sıradan…”
“Bugün bir bankaya kredi çekmek için gitsen, 9 taksit yaptıramazsın. Bir sürü evrak isterler, kefil isterler. İnternetten ekmek peynir üzere silah satılıyor. Ben kendim aradım, denedim. Evraka gerek var mı dedim, yok dedi. Kapıdan teslim… Devlet bile isteye bunu engellemiyor. O günden bu yana gayret ediyorum, alanlardayım. hiç bir şey değişmedi. İstanbul Kontratı tam faal kullanılmadığı sürece bu cinayetler durdurulamaz. Bundan en çok bayanlar ziyan görüyor.”
O GÜN ÜÇ KİŞİ ÖLDÜ
Sinem Cebeci, 12 Ağustos 2019’da bayram tatili için gittiği Balıkesir’in Erdek ilçesinde 10 yaşındaki kızı Selen’i maganda kurşunları sebebiyle kaybetti. Cebeci o günü şu sözlerle anlatıyor:
“Bir insanı hayattan kopararak biroldukça insanın da hayatını değiştirmiş oluyorsunuz. Çekirdek ailemin, yakınlarımızın ömrü değişti. Eski fotoğraflarımıza bakıyoruz, ne kadar epey gülüyormuşuz diyoruz. Zira şu an o denli bir gülüşümüz yok.”
YILDA BİNLERCE KİŞİ ÖLÜYOR
Ferdi silahlanma ve kişisel şiddete karşı uğraş eden Umut Vakfı’nın “Türkiye’nin silahlı şiddet haritası” isimli 2020 yılına ilişkin silahlı şiddetle ilgili hazırladığı rapora nazaran; yıl ortasında yaşanan 3 bin 682 silahlı şiddetin yüzde 85’i ateşli silahlarla işlendi. Bu olayların 3 bin 128’inde ateşli silahlar (bin 303’ü tüfek, bin 825’i tabanca), 554’ünde ise kesici ve delici aletler kullanıldı.
Umut Vakfı’nın 1 Ocak 2021- 24 Eylül 2021 tarihleri içinde basına yansıyan silahlı şiddetle ilgili haberleri tarayarak hazırladığı rapora göre ise 2 bin 592 silahlı şiddet olayı tespit edildi. Bu olaylarda 1470 kişi öldü, 2 bin 693 kişi yaralandı. 2 bin 592 silahlı şiddet olayının 208’i direkt; düğün, nişan, asker cümbüşü üzere kutlamalarda ve trafikteki tartışmalarda ya da havaya ateş açılması kararı gerçekleşti. 2 bin 185’inde ateşli silahlar, 407’sinde ise kesici aletler kullanıldı. Raporun bir dikkat alımlı verisi ise ateşli silahlarla işlenen cinayetlerin 98’inin polis-asker ve emekli güvenlik mensupları tarafınca işlenmesi.
SİLAH, ERKEKLİK VE GÜÇ
Bayana şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi hedefiyle hazırlanmış İstanbul Sözleşmesi’ni 11 Mayıs 2011’de birinci imzalayan ülkelerden bir tanesiydik ve kontrat 1 Ağustos 2014’te yürürlüğe girmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Sözleşmesi’ni 20 Mart 2021 tarihinde bir gecede feshetti. Kontrattan çıkılan tarih olan 20 Mart- 24 Eylül 2021 içinde 304 bayan cinayeti işlendi.
Umut Vakfı’ndan Ebru Prensip, silahlı şiddet olaylarının her geçen yıl arttığını söylüyor:
“15 Temmuz’dan daha sonra epey daha fazla ferdi silahlanma oldu. O denli telefonlar alıyoruz ki! ‘Biz 15 Temmuz’u gördük, silahı nasıl yasaklamak istersiniz’ deniyor. Geçtiğimiz yıl pandemiden dolayı yılın yarıdan fazlasını konutlarımızda geçirdik. Bu süreçte aile ortasında öldürülmelerin arttığını gördük. Silahlı şiddet olaylarının daha epey eğitimsiz kısımlarda olduğu düşünülür halbuki son senelerda iş bulamadığı, ekonomik badire çektiği için ruhsal rahatsızlıkları olan beşerler artık annelerini, babalarını, en yakınlarını öldürüyorlar.”
İLGİLİ MERCİLERDEN CEVAP ALAMIYORUZ
Unsur, silahlı şiddete ait olaylarda, “at, avrat, silah” geleneğinden kaynaklı tesirden de bahsediyor:
“Bize özgün şöyleki bir tarafı var. ‘At, avrat, silah’ geleneğinden kaynaklı bir durum var. Silah, erkeklik ve güçle ilişkilendiriliyor. Boşandıktan 10 yıl daha sonra eşi oburuyla evlenmek istediği vakit gidip eşini öldürüyor. Olabilecek şey değil, insanın mantığı almıyor. Trafikte de o denli, niçin bana baktın diye beşerler birbirini vuruyor. Bizi yönetenlerde de şiddet lisanı hâkim. Televizyonlarda haftada kaç gün şiddet dizileri veriliyor. Tüm bunların hepsi tesirli.
deklare ettiğımız sayılardan epeyce daha fazla olduğunu düşünüyoruz. CİMER’den ve ilgili bakanlıklardan tekraren bilgi edinmeye çalıştık, cevap alamadık. Yerelde birçok olayların basına yansıdığını düşünmüyoruz. Şöyle bir örnek vermek isterim. Samsun’da bir köyde İstanbul’dan bir aile düğüne gidiyor. Düğünde maganda kurşunuyla 9 yaşında kızları öldürülüyor. Birebir köyde bir yıl daha sonra bir daha İstanbul’dan giden iki çocuk annesi bir bayan ömrünü maganda kurşunuyla kaybetti.”
HUKUK İŞLETİLMİYOR
Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve Umut Vakfı İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, evvela “Yasal düzenleme var lakin uygulanmıyor. Cezası olsa bile cezasızlık var” diyor ve şu biçimde devam ediyor:
“Av silahları bakımından kâfi müdafaa sağlanmıyor. 6136 sayılı kanundaki üzere mahpus cezası verilsin diyoruz fakat ekseriyetle para cezası öngörülüyor. Pompalı tüfeklerin internette satışı yapılıyor. elbette bu tip olaylardan o ilin Emniyet Müdürü ve İçişleri Bakanı sorumludur lakin bu biçimde bir sorumluluk hiç konuşulmuyor. Bakın, İstanbul’da Esenyurt her gün Teksas gibi…”
Demirbaş, 25 Mart. 2020 tarihinde, 7226 sayılı Kanun ile 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının İmali, Alımı Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun’un 11’inci hususunda yapılan değişiklikle pompalı ya da av tüfeği olarak bilinen silahların müsaadesiz ya da müsaade dokümanına karşıt üretim, satış ve reklam yasağına ait olumlu düzenlemeler yapıldığını belirtiyor.
“Buna göre, müsaadesiz üretim yapanlara 5 yıla, yasadışı satışını yapanlara 3 yıla kadar mahpus cezası getirildi. Rastgele bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve gibisi yollarla ticari reklamı yahut tanıtımının yapılamayacağı, bu silahların kullanılmasını özendiren yahut teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyeceği de yasaya eklendi. Örneğin, internette ya da toplumsal medyada bu silahların reklamını yapmanın cezası bu yıl 114 bin 326 TL oldu. Lakin ruhsatsız tüfek sahibi olmakla ilgili yaptırımların hâlâ rastgele bir caydırıcılığı bulunmuyor.”
KAYIP SİLAHLAR TEHDİT OLUŞTURUYOR
İçişleri Bakanlığı’nın faaliyet raporunda yer alan istatistiklere göre kayıp ve çalıntı silah sayısı senelera göre şu biçimde:
› 2014’te 14 bin 682 silah
› 2015’te 91 bin 120 silah
› 2016’da 107 bin 628 silah
› 2017’de 106 bin 740 silah.
Buna bakılırsa 15 Temmuz darbe teşebbüsü daha sonrasında kayıp silah sayısının 7,5 kat arttığı görülüyor.