semaver
Active member
Toplumda en sık görülen kanserlerden korunmak ya da bunları erken yakalamak için ne yapmalıyız? Burada en sık görülen kanserler için uygulanan çekap programlarından kelam edilmiştir.
1- Akciğer kanseri: Anne ya da babasında akciğer kanseri olan, sigara içen ve öksürüğü olan bireylerde spiral tomografi çekilmelidir.
2- Prostat kanseri: Çoklukla erken periyotta belirti vermez. Bu niçinle 50 yaşından itibaren erkeklerde yılda bir kere kanda PSA dediğimiz prostat spesifik antijene bakmak gerekir. Bu bir tümör belirteci olup prostat kanserli hastalarda yükselir.
3- Göğüs kanseri: Küçük kitlelerin fizik incelemeyle tanısı pek mümkün değildir. Bu niçinle 40 yaşından itibaren bayanlara yılda bir kere mamografi yapılmalıdır. Gerektiğinde buna göğüs ultrasonografisi ve göğüs MR’ı eklenebilir.
4- Deri kanserleri: Yüzeyde oldukları için çoklukla fark edilirler. Fakat kimi vakit kendi gözümüzle ulaşamadığımız deri kısımları olduğundan yılda bir kere cilt muayenesi yapılmalıdır. Burada saçlı deri üzere lezyonların saklanabildiği yerler de denetim edilir. Ayrıyeten bizim fark edemediğimiz ben ve öbür cilt lezyonlarındaki değişiklikler dermatolog tarafınca saptanabilir.
5- Mide kanseri: Gastrit diye geçiştirilen kimi mide rahatsızlıkları kanser belirtisi olabilir. Bu bireylere gastroskopi denilen üst endoskopik tetkik yapılmalıdır. bu biçimdelikle yakınmaların sebebi anlaşılır. Biyopsi yapılarak kanser olup olmadığına karar verilir.
6- Mesane kanseri: Kanlı idrar üzere hastalıktan kuşkulanılan durumlarda sistoskopi denilen tetkikle idrar kanalından mesaneye girilerek bakılır ve gerekirse biyopsi alınır.
7- Kalın barsak kanseri: Kalın barsaklardaki polipler vakit içinde kansere dönüşebilir ve bunlar hiç belirti vermezler. Bu niçinle 50 yaş üstündeki herkese periyodik olarak kolonoskopi yapılmalıdır. Polip bulunursa bunlar endoskopi sırasında çıkarılır ve tedavi tamamlanmış olur. Günümüzde bu tetkikin yapılması epey kolaylaşmıştır. Tetkik sırasında hasta uyutulduğu için rastgele bir acı ya da ağrı duymamaktadır. Kansere dönüşebilen polip bulunmuşsa kolonoskopinin bir yıl daha sonra yenidenı gerekir. Olağan bulunan şahıslarda 3 ile 10 yıl içinde tetkiki yinelamak gerekir. Ayrıyeten yılda bir sefer dışkıda kapalı kan bakılmalıdır. Dışkıda kan bulunan şahıslarda kalın barsak kanseri olabileceğinden kolonoskopiyle barsaklar incelenmelidir.
8- Tiroid kanseri: Kuşkulanılan durumda elle boyun muayenesi ve tiroid ultrasonografisi yapılmalıdır. Kuşkulu nodüllerden biyopsi alınmalıdır.
9- Rahim kanseri: Rahim kanserlerinin % 20 kadarı belirti vermez. Bunlarda ‘pap smear’ denilen test yapılabilir. Bu testte rahim ağzından sürüntü alınmaktadır. Aslında ‘pap smear’ testi rahim ağzı kanserlerini oluşmadan yakalamada fazlaca kıymetli bir testtir. Cinsel ömür başladıktan daha sonra yılda bir sefer yapılmalıdır. Lakin rahmin gövdesindeki kanserleri yakalamada aktifliği azdır. Rahim kanserinden kuşkulanılan durumlarda ‘pap smear’a ek olarak karın bölgesinin tomografi ya da MR’ı çekilebilir.
10- Bayan yumurtalık kanseri: Kuşkulanılan durumlarda kanda CA-125 denilen antjene bakılarak hastalık hakkında bilgi edinilebilir. Kadın-doğum muayenesi, ultrasonografi ve MR ile yumurtalıklarda kitle olup olmadığı anlaşılır.
1- Akciğer kanseri: Anne ya da babasında akciğer kanseri olan, sigara içen ve öksürüğü olan bireylerde spiral tomografi çekilmelidir.
2- Prostat kanseri: Çoklukla erken periyotta belirti vermez. Bu niçinle 50 yaşından itibaren erkeklerde yılda bir kere kanda PSA dediğimiz prostat spesifik antijene bakmak gerekir. Bu bir tümör belirteci olup prostat kanserli hastalarda yükselir.
3- Göğüs kanseri: Küçük kitlelerin fizik incelemeyle tanısı pek mümkün değildir. Bu niçinle 40 yaşından itibaren bayanlara yılda bir kere mamografi yapılmalıdır. Gerektiğinde buna göğüs ultrasonografisi ve göğüs MR’ı eklenebilir.
4- Deri kanserleri: Yüzeyde oldukları için çoklukla fark edilirler. Fakat kimi vakit kendi gözümüzle ulaşamadığımız deri kısımları olduğundan yılda bir kere cilt muayenesi yapılmalıdır. Burada saçlı deri üzere lezyonların saklanabildiği yerler de denetim edilir. Ayrıyeten bizim fark edemediğimiz ben ve öbür cilt lezyonlarındaki değişiklikler dermatolog tarafınca saptanabilir.
5- Mide kanseri: Gastrit diye geçiştirilen kimi mide rahatsızlıkları kanser belirtisi olabilir. Bu bireylere gastroskopi denilen üst endoskopik tetkik yapılmalıdır. bu biçimdelikle yakınmaların sebebi anlaşılır. Biyopsi yapılarak kanser olup olmadığına karar verilir.
6- Mesane kanseri: Kanlı idrar üzere hastalıktan kuşkulanılan durumlarda sistoskopi denilen tetkikle idrar kanalından mesaneye girilerek bakılır ve gerekirse biyopsi alınır.
7- Kalın barsak kanseri: Kalın barsaklardaki polipler vakit içinde kansere dönüşebilir ve bunlar hiç belirti vermezler. Bu niçinle 50 yaş üstündeki herkese periyodik olarak kolonoskopi yapılmalıdır. Polip bulunursa bunlar endoskopi sırasında çıkarılır ve tedavi tamamlanmış olur. Günümüzde bu tetkikin yapılması epey kolaylaşmıştır. Tetkik sırasında hasta uyutulduğu için rastgele bir acı ya da ağrı duymamaktadır. Kansere dönüşebilen polip bulunmuşsa kolonoskopinin bir yıl daha sonra yenidenı gerekir. Olağan bulunan şahıslarda 3 ile 10 yıl içinde tetkiki yinelamak gerekir. Ayrıyeten yılda bir sefer dışkıda kapalı kan bakılmalıdır. Dışkıda kan bulunan şahıslarda kalın barsak kanseri olabileceğinden kolonoskopiyle barsaklar incelenmelidir.
8- Tiroid kanseri: Kuşkulanılan durumda elle boyun muayenesi ve tiroid ultrasonografisi yapılmalıdır. Kuşkulu nodüllerden biyopsi alınmalıdır.
9- Rahim kanseri: Rahim kanserlerinin % 20 kadarı belirti vermez. Bunlarda ‘pap smear’ denilen test yapılabilir. Bu testte rahim ağzından sürüntü alınmaktadır. Aslında ‘pap smear’ testi rahim ağzı kanserlerini oluşmadan yakalamada fazlaca kıymetli bir testtir. Cinsel ömür başladıktan daha sonra yılda bir sefer yapılmalıdır. Lakin rahmin gövdesindeki kanserleri yakalamada aktifliği azdır. Rahim kanserinden kuşkulanılan durumlarda ‘pap smear’a ek olarak karın bölgesinin tomografi ya da MR’ı çekilebilir.
10- Bayan yumurtalık kanseri: Kuşkulanılan durumlarda kanda CA-125 denilen antjene bakılarak hastalık hakkında bilgi edinilebilir. Kadın-doğum muayenesi, ultrasonografi ve MR ile yumurtalıklarda kitle olup olmadığı anlaşılır.