İzmir-Manisa suları tehlikede

Serkankutlu

Global Mod
Global Mod
Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Vestel’in sahibi Şiddetli Holding’in Manisa’da kurmak istediği yıllık bir milyon ton kapasiteli sülfürik asit fabrikasına ÇED onayı verdi. Sülfürik asit fabrikasının kurulacağı yer, İzmir ve Manisa’nın içme suyu havzalarının bulunduğu bir bölgede bulunuyor.

DARBE VURACAK

Zorlu’nun Kepez Dağlarında 2014 yılından beri faaliyet gösteren Nikel Madeni’nin sülfürik asit muhtaçlığını karşılamak için kurulacak olan fabrika, Dağdere ve Yeğenoba köyleri içinde bin dönümlük bir arazi üzerine kurulacak. Akhisar-Devren sarsıntı fay çizgisi ve yeraltı su havzalarının üzerinde kurulması planlanan asit fabrikası bölgedeki ziraî üretime büyük darbe vuracak.

2014 yılından beri faaliyet gösteren Zorlu’nun nikel madeni aslına bakarsan bölge için başlı başına tehdit oluşturuyor. Binlerce ton sülfürik asit Kepez-Simav Dağları’nda, Akhisar ve Gördes’in doruğunda kaynarken, bir de sülfürik asit fabrikasının kurulması, İzmir ve Manisa için kırmızı alarm manasına geliyor.

ASİT FABRİKASI

Uzmanların iklim krizinden en çok etkilenecek bölge olarak gösterdiği ve yakın gelecekte kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olan Ege’de Simav ve Kepez dağlarının doruğuna kurulan nikel madeni bölgede büyük oranda su kaynağını zehirliyor. İzmir ve Manisa’nın içme ve tarım sulamasının en kıymetli kaynağını oluşturan Simav ve Kepez dağlarında bir yandan nikel madeninin kapasitesi artılırken, bir yandan da birebir bölgede en az maden kadar su tüketecek sülfürik asit fabrikası kuruluyor.

İÇME SULARI TEHLİKEDE

Paris İklim Anlaşması’nı onaylayarak karbon salınımını sınırlamak için kelamlar veren Türkiye’nin, bu mevzudaki icra bakanlığı olan Çevre-Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 7 Ekim tarihinde Erzincan’daki Çöpler Altın Madeni’nin sülfürik asit kullanmasını 9 bin tondan 122 bin tona çıkaran ÇED’i onaylamıştı. Bakanlık artık de İzmir ve Manisa’nın mevcut ve gelecekte su kaynağı olarak kullanacağı bir bölgede 1 milyon ton kapasiteli sülfürik asit tesisi kurulmasını onayladı. Yıllık 1 milyon ton üretim kapasitesi demek, Türkiye’deki mevcut sülfürik asit üretim kapasitesinin toplam kapasitesinden epey daha fazla bir üretimin tek bir tesiste gerçekleşmesi manasına geliyor.

Üstelik bu sülfürik asit tesisi, İzmir’in, Manisa’nın ve etraftaki onlarca ilçenin su almaya çalıştığı Gördes, Gürdük ve Başlamış barajlarının bulunduğu havzada kuruluyor. Yani İzmir’in ve Manisa’nın içme suyu tehlikede! Gördes’de baraj ve göletler niçiniyle su havzaları müdafaa bölgelerinde zirai ilaçlamaya, kümes kurmaya bile müsaade verilmezken, sülfürik asitli nikel madeni kurulmasına müsaade veriliyor. Yetmiyor bir de sülfürik asit fabrikası kuruluyor.

Zorlu’nun nikel madeninde 1 ton cevherin işlenmesi için yaklaşık 400 kg sülfürik aside muhtaçlık bulunuyor. Yani yılda 1 milyon ton cevherin işlenmesi için 400 bin ton sülfürik asit kullanılacak. Ortaya çıkan nikel hammaddesiyse işlenmek üzere yurt dışına gönderiliyor.

ÖNEMLİ KİRLENME

Bölgede nikel üreteceğiz diye, on milyonlarca ton toprak ve kaya kazılarak yer değiştiriyor, ekosistem yok oluyor. Çin’den getirilen 738 tonluk dev kazanın ortasında Yüksek Basınçta Asit Liçi prosedürü ile epey fazla güç ve kömür kullanılarak nikel üretilen maden, çok gaz salınımıyla global ısınmaya niye oluyor. Zorlu’nun Meta Nikel Şirketi, Turgutlu-Çaldağı’ndaki nikel cevherini de Gördes’e taşımaya başladı. Ortama salınan gazlar, ağır asit kullanması, atık ve ağır metallerin olumsuz tesirleri ile doğal etrafta önemli kirlenmeler meydana geliyor.

Etrafı Akhisar Ovası, Gediz Ovası, Bakırçay Ovası, Menemen Ovası, Alaşehir Ovası’yla sarılmış bir dağ silsilesi burası. Gediz Irmağı’nı, Demirköprü Barajı’nı ve Marmara Gölü’nü besleyen sekiz çayın ve derenin doğum yeri Simav Dağları ve Kepez Dağı. Kelam konusu olan bağrından çıkan su kaynaklarıyla dünyaca ünlü üzüm ve zeytin diyarını besleyen Simav ve Kepez dağları. 10 yılda nikel madeninden elde edilecek gelirden epeyce daha fazlası her yıl Ege’nin bu bereketli ovalarında elde ediyor.

HAYVAN VEFATLARI

Sülfürik asitli nikel madeninin ruhsat alanı 216 kilometrekare. Faaliyet alanı ise 39 kilometrekare. Madenin etrafındaki Dağdere, Yeğenoba ve Çiçekli beldeleri, Hanpaşa, Kalemoğlu, Fundacık, Kabakoz ve Dutluca köyleri direkt maden projesinin ortasında kalıyor. Kıran, Karayağcı, Çıtak, Beğel, Börez, Malaz, Kuşluk, Hamitköy, Pekmezci, Kömürcü, Kocakağan, Başlamış, Sağrakçı, Kınık, Hacıosmanlar, Isaca, Yüreğil, Söğütlü köyleri de madenin direkt tesir alanında. Bölgedeki köylerde yaşayanlar bir müddetdir, kızıl toz bulutları, asit kokusu, bağ ve bahçelerde ağaçların, tarlada domateslerin kurumasından ve hayvan ölümlerinin artmasından şikâyet ediyor.

İbrahim Gündüz