İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, kurdaki yükselişin ihracatçıyı desteklediğine, ithalatı pahalılaştırdığı için de yurt ortasındaki üretimi teşvik ettiğine işaret ederek, “Yüksek kurun bu kapsamda şuurlu bir tercih olduğunu düşünüyorum. Kur düşsün istenmiyor. O niçinle kur artışının, enflasyon tesirini hariç tutuyorum olağan, üretimi teşvik etmek için kullanıldığını sanıyorum” tabirlerini kullandı.
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, BloombergHT’de soruları yanıtladı. Ortan, Merkez Bankası’nın önden yüklemeli bir faiz indirimi yaptığı görüşünde olduğunu lisana getirerek “Tüm merkez bankaları baskı altında. Bizde de bir baskı oldu ve baskının arttığını gözlemliyoruz. Ben o çerçevede tüm dalın kasım ve aralık ayında beklediği indirimi üstündeki baskıyı azaltmak için önden yaptığını düşünüyorum. Enflasyon beklentilerini değil fakat faiz indirimi beklentilerini bitmiş oldurmek için yaptı” diye konuştu.
Bu indirimin daha sonrası iki ayın pas geçilerek aralık ayında 100 baz puan daha indirim beklediğini kaydeden Ortan şunları söylemiş oldu: “Eylülde indirim yaparak kasımdaki hareketi öne çekme, Fed’in biraz daha bize rahat imkan sunduğu ayda yapmayı planladığını düşünüyorum. Daha geç indirimi global gelişmelerin ne kadar müsaade vereceği tartışılır. Piyasanın reaksiyonu epey haklı bir reaksiyon. Sürpriz bir indirim ve yönlendirmenin kuvvetli olmadığı bir indirim. Sinyali alındı fakat öngörülebilirlik biraz bozulmuş üzere görünüyor. Öngörülebilirlik tesis etmek kolay bunu sağlayabilir ve piyasa da bunu dayanaklar. Hepimiz tıpkı gemideyiz, ülkenin kaybettiği bir yerde kazanan kimse olmaz. O niçinle herkes bu hareketi yanlışsız ve olumlu yorumlamaya çalışıyor. Karar rahatlıkla rasyonalite edilebilir. çabucak sonrasındaki konjonktür bize faiz indirimi sağlamayabilir. ABD 10 yıllık faizlerindeki gidişat bizi faiz indirimi yapmaktan alıkoyabilir.”
Öngörülebilirlikle birleşmeden faiz indirimi tesirli olmaz
Merkez Bankası’nın faiz indiriminin mevduat faizlerinde çabucak tesirini gösterdiğini kaydeden Ortan, şöyleki devam etti: “Bunun ticari kredilere yansıması çabucak gerçekleşir. Aslında biz esasen faiz indirimi beklediğimiz için ticari kredi faizlerini indirimli olarak uyguluyorduk. Bankacılıktaki rekabet önden yol alıyor. İndirimi yansıtmış durumdaydık. Bunun ferdi kredilere yansıması geç olacaktır. Bunun sebebi de makroihtiyati tedbirlerle orada maliyetlerin artmasıdır. esasen tam da istek edilenin bu olduğunu düşünüyorum. Kaynakların ticari kredilerde kullanılmasının istendiği ve istek edilen büyümenin gerisinde kalındığı için sonucun alındığı söylenmişti. Öngörülebilirlikle birleşmeden faiz tek başına tesirli bir öge değildir. Faiz yüzde 18’e inmiş yatırımımı yapayım demez iş adamı. Bizim de faizleri indirmemiz kredi kullanacağı manasına gelmez. Krediyi alacak şahısların ikna olması gerekir. Bu da 2-3 ay sürebilir.”
Ortan, TL kredi faizlerinde indirimin işletme sermayesine katkı sağlayacağını ve bankaların yabancı para likidite manasında en bol kaynaklara sahip olunan devrin yaşandığını belirterek “Yabancı para krediyi makul oranlardan veriyoruz. esasen işletme sermayesini çözemeyen yatırım yapmayı düşünmez” diye konuştu.
Stokların eridiği için üretim için yatırımın yapıldığı periyotta olunduğunu kaydeden Ortan, üretim artışının arz yoluyla enflasyona katkı verebileceğini belirtti. Kur oynaklığının üretimi iki biçimde desteklediğini söyleyen Ortan şu biçimde konuştu: “İhracat yapanlarda emsalsiz kur artışından olumlu etkileniyor yatırımlarını artırıyorlar. Üretim yapanlar ithalat pahalılaştığı için ve emtia fiyatlarındaki yüksek enflasyon navlundaki artışlara kur tesiri geldiğinde ithal malda düşünce yaşanıyor ve ikamesini üreterek yapayım mı diye düşünenler için fırsat penceresi açıyor. Yerli üretimi teşvik eden yapıda kur kullanılıyor diye düşünüyorum.”
Ortan, TL varlıkların önemli bir iskonto gördüğünü ve yüksek kur ile bu meblağların yabancılar için fırsat yaratacağını lisana getirdi.
Sıkı para siyasetiyle enflasyonla çabayı beceremedik
Ortan, enflasyonla çabanın sıkı para siyasetiyle yapmayı beceremediğimizi lisana getirerek “Bunu üretimde dönüşümle yapıp üretimi artırabilirsek bu biçimde pandemine artan talebin de olağan düzeye inmesiyle arz fazlasının oluşmasıyla enflasyonun biraz gecikmeyle de olsa tek haneye inmesi mümkün olabilir. Yapısal bir dönüşüm için bu açmazın bir fırsat yarattığını düşünüyorum. Bankalar Birliği’nde yaptığımız görüşmede da Hazine Bakanımız üretimi ve ihracatı fonlama konusundaki beklentilerini lisana getirmişti” dedi.
Ferdî kredilerde yüzde 20 daralma bekliyorum
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, “Bireysel kredilerde vade sınırlaması açısından 50 bin sonunun isabetli olduğunu görüyorum. Bu fiyatta yüzde 45’lik bir düzeye karşılık geliyor. Ferdî krediler tarafında yüzde 20’lik daralma olabileceğini düşünüyorum. Yerinde bir karar bu. 50 bin liraya kadar olan kısım geçim problemiyle borç çevirme ile ilgiliyken, üstündeki kısım lüks tüketimle ilgili.
Faizlerini indirmek için enflasyon düşmeli
Enflasyonun yüzde 17’lere inebileceğini siyaset faizinin de bu düzeylerde olacağını öngördükleri için ticari kredi faizlerini indirdiklerini kaydeden Ortan, “Bundan daha sonra inmesi için enflasyonun inmesi lazım. Yoksa zorlamayla düşer, düştüğünü zannederiz. Ticari kredi faizlerinde 2 puanın üzerinde indirim için enflasyonun da düştüğünü görmemiz lazım” dedi.
Banka dışı döviz sisteme geri dönüyor
Dolarizasyon konusunda hayli uç bir noktada olunduğunu söyleyen Ortan, “Dolarize olmuş durumdayız. Müşteri davranışı olarak bu yıl her kur arttığında tasarruf sahibinin TL’ye geçtiğini görüyoruz. Buna rağmen yabancı para mevduat azalmıyor, zira önemli bir efektif girişi görüyoruz. İş Bankası’nda 4 milyar dolarlık döviz mevduatı çıkışı vardı lakin 5 milyar dolarlık efektif girişi yaşandı. Bankacılık dışına çıkan kaynağın sisteme giriyor olması hayli değerli. Kurda bu düzeyler vatandaşın dolarize olduğu değil, bozduğu düzeyler. Bu durum sermaye piyasalarına daha olumlu katkı sunacaktır, TL mevduattaki büyüme önümüzdeki devir artacaktır. Büyük oranda bu büyüme dolardan çözülme, kredi büyümesi ve yüksek enflasyondan olacaktır” dedi.
Kredi büyümesi zoraki değil doğal olacak
Önümüzdeki devir seçim öncesi yıl olacağı için, kredi büyümesinin kaçınılmaz olacağını tabir eden Ortan, bankaların ise bunu bir siyaset aracı olarak değil kendi kârlılıkları için yapacağını belirtti. Bu bahiste büyümeyi bankaların finanse edebileceklerini düşündüğünü kaydeden Ortan, “Ama bu geçmiş senelerda olduğu üzere bir yaptırımla, zoraki değil kendi doğalında gerçekleşecektir” dedi.
Takibe geciken alacak oranı yüzde 4,20’lere çıkabilir
BDDK’nın “sorunlu kredilerdeki 90 gün sonucunın” akabinde takibe düşen alacak oranlarının 55-60 puan artarak yüzde 4.15 – 4.20 oranlarına çıkmasını beklediklerini tabir eden Ortan, “BDDK’nın 30 Eylül’de takipteki alacaklar açısından daha evvel belirlenen düzenlemeleri sonlandırmasıyla bilançolara 22-24 milyar TL yük gelecektir. Bu da ek sermaye konusunda belirleyici olacaktır, büyüme için sermaye gereksinimi olabilir, bilhassa kamu bankaları yüklü olabilir” dedi. Sermaye gibisi kredi ihraçlarının artacağına da dikkat çeken Ortan, “CDS ve faiz oranları buna imkan vermezse sermaye yeterlilik oranları aşağı çekilerek bu büyümeyi sağlayabiliriz. Tier 1 gibisi ihraçlar bölümü rahatlatacaktır” diye konuştu. Ortan ayrıyeten gelecek yıl enflasyonun yüzde 15-17 bandında olmasını, kredi mevduat büyümesinin de bu düzeyde gerçekleşmesini beklediklerini söz etti.
Okumaya devam et...
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, BloombergHT’de soruları yanıtladı. Ortan, Merkez Bankası’nın önden yüklemeli bir faiz indirimi yaptığı görüşünde olduğunu lisana getirerek “Tüm merkez bankaları baskı altında. Bizde de bir baskı oldu ve baskının arttığını gözlemliyoruz. Ben o çerçevede tüm dalın kasım ve aralık ayında beklediği indirimi üstündeki baskıyı azaltmak için önden yaptığını düşünüyorum. Enflasyon beklentilerini değil fakat faiz indirimi beklentilerini bitmiş oldurmek için yaptı” diye konuştu.
Bu indirimin daha sonrası iki ayın pas geçilerek aralık ayında 100 baz puan daha indirim beklediğini kaydeden Ortan şunları söylemiş oldu: “Eylülde indirim yaparak kasımdaki hareketi öne çekme, Fed’in biraz daha bize rahat imkan sunduğu ayda yapmayı planladığını düşünüyorum. Daha geç indirimi global gelişmelerin ne kadar müsaade vereceği tartışılır. Piyasanın reaksiyonu epey haklı bir reaksiyon. Sürpriz bir indirim ve yönlendirmenin kuvvetli olmadığı bir indirim. Sinyali alındı fakat öngörülebilirlik biraz bozulmuş üzere görünüyor. Öngörülebilirlik tesis etmek kolay bunu sağlayabilir ve piyasa da bunu dayanaklar. Hepimiz tıpkı gemideyiz, ülkenin kaybettiği bir yerde kazanan kimse olmaz. O niçinle herkes bu hareketi yanlışsız ve olumlu yorumlamaya çalışıyor. Karar rahatlıkla rasyonalite edilebilir. çabucak sonrasındaki konjonktür bize faiz indirimi sağlamayabilir. ABD 10 yıllık faizlerindeki gidişat bizi faiz indirimi yapmaktan alıkoyabilir.”
Öngörülebilirlikle birleşmeden faiz indirimi tesirli olmaz
Merkez Bankası’nın faiz indiriminin mevduat faizlerinde çabucak tesirini gösterdiğini kaydeden Ortan, şöyleki devam etti: “Bunun ticari kredilere yansıması çabucak gerçekleşir. Aslında biz esasen faiz indirimi beklediğimiz için ticari kredi faizlerini indirimli olarak uyguluyorduk. Bankacılıktaki rekabet önden yol alıyor. İndirimi yansıtmış durumdaydık. Bunun ferdi kredilere yansıması geç olacaktır. Bunun sebebi de makroihtiyati tedbirlerle orada maliyetlerin artmasıdır. esasen tam da istek edilenin bu olduğunu düşünüyorum. Kaynakların ticari kredilerde kullanılmasının istendiği ve istek edilen büyümenin gerisinde kalındığı için sonucun alındığı söylenmişti. Öngörülebilirlikle birleşmeden faiz tek başına tesirli bir öge değildir. Faiz yüzde 18’e inmiş yatırımımı yapayım demez iş adamı. Bizim de faizleri indirmemiz kredi kullanacağı manasına gelmez. Krediyi alacak şahısların ikna olması gerekir. Bu da 2-3 ay sürebilir.”
Ortan, TL kredi faizlerinde indirimin işletme sermayesine katkı sağlayacağını ve bankaların yabancı para likidite manasında en bol kaynaklara sahip olunan devrin yaşandığını belirterek “Yabancı para krediyi makul oranlardan veriyoruz. esasen işletme sermayesini çözemeyen yatırım yapmayı düşünmez” diye konuştu.
Stokların eridiği için üretim için yatırımın yapıldığı periyotta olunduğunu kaydeden Ortan, üretim artışının arz yoluyla enflasyona katkı verebileceğini belirtti. Kur oynaklığının üretimi iki biçimde desteklediğini söyleyen Ortan şu biçimde konuştu: “İhracat yapanlarda emsalsiz kur artışından olumlu etkileniyor yatırımlarını artırıyorlar. Üretim yapanlar ithalat pahalılaştığı için ve emtia fiyatlarındaki yüksek enflasyon navlundaki artışlara kur tesiri geldiğinde ithal malda düşünce yaşanıyor ve ikamesini üreterek yapayım mı diye düşünenler için fırsat penceresi açıyor. Yerli üretimi teşvik eden yapıda kur kullanılıyor diye düşünüyorum.”
Ortan, TL varlıkların önemli bir iskonto gördüğünü ve yüksek kur ile bu meblağların yabancılar için fırsat yaratacağını lisana getirdi.
Sıkı para siyasetiyle enflasyonla çabayı beceremedik
Ortan, enflasyonla çabanın sıkı para siyasetiyle yapmayı beceremediğimizi lisana getirerek “Bunu üretimde dönüşümle yapıp üretimi artırabilirsek bu biçimde pandemine artan talebin de olağan düzeye inmesiyle arz fazlasının oluşmasıyla enflasyonun biraz gecikmeyle de olsa tek haneye inmesi mümkün olabilir. Yapısal bir dönüşüm için bu açmazın bir fırsat yarattığını düşünüyorum. Bankalar Birliği’nde yaptığımız görüşmede da Hazine Bakanımız üretimi ve ihracatı fonlama konusundaki beklentilerini lisana getirmişti” dedi.
Ferdî kredilerde yüzde 20 daralma bekliyorum
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, “Bireysel kredilerde vade sınırlaması açısından 50 bin sonunun isabetli olduğunu görüyorum. Bu fiyatta yüzde 45’lik bir düzeye karşılık geliyor. Ferdî krediler tarafında yüzde 20’lik daralma olabileceğini düşünüyorum. Yerinde bir karar bu. 50 bin liraya kadar olan kısım geçim problemiyle borç çevirme ile ilgiliyken, üstündeki kısım lüks tüketimle ilgili.
Faizlerini indirmek için enflasyon düşmeli
Enflasyonun yüzde 17’lere inebileceğini siyaset faizinin de bu düzeylerde olacağını öngördükleri için ticari kredi faizlerini indirdiklerini kaydeden Ortan, “Bundan daha sonra inmesi için enflasyonun inmesi lazım. Yoksa zorlamayla düşer, düştüğünü zannederiz. Ticari kredi faizlerinde 2 puanın üzerinde indirim için enflasyonun da düştüğünü görmemiz lazım” dedi.
Banka dışı döviz sisteme geri dönüyor
Dolarizasyon konusunda hayli uç bir noktada olunduğunu söyleyen Ortan, “Dolarize olmuş durumdayız. Müşteri davranışı olarak bu yıl her kur arttığında tasarruf sahibinin TL’ye geçtiğini görüyoruz. Buna rağmen yabancı para mevduat azalmıyor, zira önemli bir efektif girişi görüyoruz. İş Bankası’nda 4 milyar dolarlık döviz mevduatı çıkışı vardı lakin 5 milyar dolarlık efektif girişi yaşandı. Bankacılık dışına çıkan kaynağın sisteme giriyor olması hayli değerli. Kurda bu düzeyler vatandaşın dolarize olduğu değil, bozduğu düzeyler. Bu durum sermaye piyasalarına daha olumlu katkı sunacaktır, TL mevduattaki büyüme önümüzdeki devir artacaktır. Büyük oranda bu büyüme dolardan çözülme, kredi büyümesi ve yüksek enflasyondan olacaktır” dedi.
Kredi büyümesi zoraki değil doğal olacak
Önümüzdeki devir seçim öncesi yıl olacağı için, kredi büyümesinin kaçınılmaz olacağını tabir eden Ortan, bankaların ise bunu bir siyaset aracı olarak değil kendi kârlılıkları için yapacağını belirtti. Bu bahiste büyümeyi bankaların finanse edebileceklerini düşündüğünü kaydeden Ortan, “Ama bu geçmiş senelerda olduğu üzere bir yaptırımla, zoraki değil kendi doğalında gerçekleşecektir” dedi.
Takibe geciken alacak oranı yüzde 4,20’lere çıkabilir
BDDK’nın “sorunlu kredilerdeki 90 gün sonucunın” akabinde takibe düşen alacak oranlarının 55-60 puan artarak yüzde 4.15 – 4.20 oranlarına çıkmasını beklediklerini tabir eden Ortan, “BDDK’nın 30 Eylül’de takipteki alacaklar açısından daha evvel belirlenen düzenlemeleri sonlandırmasıyla bilançolara 22-24 milyar TL yük gelecektir. Bu da ek sermaye konusunda belirleyici olacaktır, büyüme için sermaye gereksinimi olabilir, bilhassa kamu bankaları yüklü olabilir” dedi. Sermaye gibisi kredi ihraçlarının artacağına da dikkat çeken Ortan, “CDS ve faiz oranları buna imkan vermezse sermaye yeterlilik oranları aşağı çekilerek bu büyümeyi sağlayabiliriz. Tier 1 gibisi ihraçlar bölümü rahatlatacaktır” diye konuştu. Ortan ayrıyeten gelecek yıl enflasyonun yüzde 15-17 bandında olmasını, kredi mevduat büyümesinin de bu düzeyde gerçekleşmesini beklediklerini söz etti.
Okumaya devam et...