Avrupa Birliği, 2030’a kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 55 azaltma, 2050’de ise karbon nötr olma amacı doğrultusunda ortaya koyduğu yeni büyüme modeli Yeşil Mutabakat çerçevesinde, Birliğin karbon ayakizini en aza indirmek için tedbirler geliştiriyor. AB, bu amaca ulaşmak için belirlediği uygulamaları ticari ilgilerde bulunduğu ülkelere de yayarak fosil yakıt temelli ekonomik modele son vermeyi hedefliyor.
Yeşil Mutabakat; etraf dostu teknolojilere yatırım yapılması, endüstride inovasyonun desteklenmesi, güç bölümünün karbonsuzlaşması, yüzde 100 yenilenebilir güç kaynaklarına geçiş, binaların güç verimli hale getirilmesi üzere her bölümde fazlaca değerli bir dönüşümü getiriyor.
Bu sürecin Türkiye için bir tehditten hayli bir fırsat olarak değerlendirmesi gerekiyor; fakat Türkiye’nin bu dönüşümden fayda sağlaması için düşük karbon iktisadına geçiş adımlarını hızlandırması gerekiyor. “Bu noktada düşük karbon iktisadına geçiş için yeşil dönüşümün finanse edilmesi” büyük kıymet taşıyor.
Dünya Gazetesi ve Akbank iş birliğinde gerçekleşen Kesimlerde Yeşil Mutabakat webinar serisinin birincisinde, yeşil dönüşümün inşaat dalında yaratacağı fırsat ve tehditler masaya yatırıldı.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lider Vekili Süheyla Çebi Karahan, Akbank Kurumsal ve Yatırım bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebioğlu ve Çimsa CFO’su Vecih Yılmaz’ın katıldığı webinarın moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Koordinatörü Didem Eryar Ünlü yaptı. Webinar’da öne çıkan yorumlar şu biçimde:
Çimsa CFO’su Vecih Yılmaz: Çimentoda rekabeti AB’nin emisyon düzeyleri belirleyecek
“AB fazlaca önemli hedefl er koydu. İlerleyen devirde biroldukca bölümde dönüşüm bekliyoruz. Çimento ve inşaat bunlar içinde. Globaldeki karbon salımının yüzde 7’sini çimento kesimine ilişkin. Buna inşaat da eklendiğinde bu oran daha da üst çıkıyor. Hudutta karbon vergisi geliyor lakin bilgileri muhakkak değil. Önümüzdeki 2-3 yıllık süreci bu açıdan kritik görüyoruz. Belirlenen düzeylere bakılırsa, Türkiye tahminen rekabet gücünü önemli manada kaybedecek, ya da buradaki istikrar lehimize gelişirse Türkiye’nin çimento ve inşaat gereçleri alanında Avrupa’nın üretim üssüne dönüşmesi kelam konusu olabilecek. çabucak hemen karbon düzeyini bilmiyoruz, ama Avrupa’da bizim rakibimiz olan oyuncuların kendi kotalarını ön plana çıkarmak manasında önemli bir lobi faaliyetleri ortasında olduklarını takip ediyoruz.
Buradaki kıymetli bahis Türkiye’de endüstricinin olduğu kadar kamunun da gücünü kullanarak lobi faaliyetlerini etkin olarak yürütmesi ve Türkiye’nin lehine olabilecek hudutta bir karbon düzeyi için var gücüyle çalışması. Bu dönüşüm, pek maliyetli bir dönüşüm olacak. Önemli bir yatırım gerektiriyor. AB 1 trilyon Euro’ya yakın bir teşvikten bahsediyor. Lakin bir daha hem özel dal ve kamunun gücünü gerçek konumlandırabilirsek Türkiye’nin hem finansman kaynağı birebir vakitte teşvik manasında önemli bir hisse alacağını öngörüyoruz. Çimento, yapı gereçleri içinde globalde en epeyce tüketilen materyal.
Dünyada sudan daha sonra en epeyce kullanılan emtia beton. Kentleşmenin geldiği noktada çimento olmadan barınma sorunu giderilecek bir noktada değiliz. ötürüsıyla çimento üretilirken düşük karbonlu yenilikçi eserlere odaklanmak gerekiyor. Bu da daha fazla Ar-Ge demek. ötürüsıyla üniversite ve endüstriciler içinde yanlışsız işbirlikleri değerli. Bu ortada, çimento üretilirken kullanılan yakıtların fosil yerine alternatifl ere kaydırabilmek kıymetli olacak.
Bir başka mevzu da finansman. Karbon ağır bölümlerde çimento başta olmak üzere demir-çelik üzere dalla ‘öcü’ muamelesi görüyor ve cezalandırılıyor. Bu trend devam ederse bu dalların dönüşümü zorlaşacak.
Ar-Ge bütçemizin %90’ı sürdürülebilirlik maksatlı
“Çoğu finansman kaynağına ulaşımda çevresel tesir bir önkoşul olarak önünüze çıkıyor. Bu yalnızca finansman tarafında gerçekleşmiyor beraberinde yatırımcı tarafında da yaşanıyor. Ne kadar karbon saldığımızı, bunu yönetmek ismine neler yaptığımızı disiplinli bir biçimde sorguluyorlar. Çimsa olarak Türkiye’de üretim yapan bir şirketiz lakin bu yıl temmuz ayında İspanya’da Buñol Fabrikası’nı aldık. Şu anda Avrupa’da karbon rejimine tabi olarak üretim yapıyoruz. Bu yıl başında 30 Euro’larda olan karbon maliyetleri 75 Euro’lara çıkmış durumda.
Bizim çimento maliyetlerimiz o noktada değil. Üretim maliyetimizin 1.5 katını karbon vergisi olarak ödemek zorunda kalıyoruz. Bu yıkıcı tesirlere karşı hudutta karbon vergisi de misal düzeylerde oluşursa birçok dalın ihracat yapma imkanı kalmayacak. 2010’dan bu yana karbon salımını raporluyoruz. 2016’da Türkiye’nin birinci entegre sanayi raporunu yayınlayan sanayi şirketi olduk. Ar-Ge bütçemizin yüzde 90’ı sürdürülebilirlik bahislerine harcanıyor. Düşük karbonlu eserlere, fosil yakıt kullanmasını azaltan, atık ısıdan elektik üreten teknolojilere yatırım yapmaya çalışıyoruz. Şayet dünya sıfır karbon olacaksa, mevcut teknolojiler ile değil, yeni gelişen karbon yakalama teknolojisi ile olacak. Bizde şirket olarak bu mevzuya emek harcayan şirketlerle işbirliği fırsatlarını kıymetlendiriyoruz.”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lider Vekili Süheyla Çebi Karahan: Yeşil krediler sanayi tabanına yayılmalı
“Türkiye Müteahhitler Birliği olarak bu yıl Glasgow’da yapılan COP26’yı takip ettik. Birleşmiş Milletler, müteahhitlik dalını, ‘Küresel servetin yüzde 50’den çoksını temsil eden ekonomik güç, ama iklim değişikliği ile gayrette uyuyan dev” olarak tanımladı. Türk müteahhitlik dalı dünyada marka haline geldi ve 400 milyar doların üzerinde bir iş hacmine sahip. Yeni oluşan dünya koşullarında rekabetten düşmememiz için Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecini hızlandırmamız lazım. Üyelerimizin yurtharicinde takip ettiği projelerde, önümüze dijitalleşeme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular geliyor. Memleketler arası alanda iş yapan şirketler kendi firmalarında kurdukları çalışma kümeleriyle bunlara adapte olmaya çalışıyor. Lakin bu durum ülkenin tabanına bu türlü yayılamıyor. Müteahhitlik hizmet dalı olarak yurtharicinde istihdam sağlayan, Türkiye’deki yapı gereçlerinin ihracını sağlayan ve dövizle kar sağlayan hizmet bölümüyüz. ötürüsıyla paydaşlarımızın da bu sürece bir an evvel ahenk sağlaması epey kıymetli; aksi takdirde ülkemiz kaybedecek. Ama bu iş gönüllük aslıyla yapılacak bir şey değil. Kamu tarafınca yasal tabanın hazırlanması ve kademeli olarak gündeme gelmesi gerekiyor.”
Harekete geçme vakti
“Uluslararası Finans Kurumu (IFC)’nin önümüzdeki 10 yıl için 25 trilyon dolarlık yatırım projeleri olacak. Pandemi sürecinde askıya alınan bu projeler süratlice başlayacak. Buralardan hisse almak, yeni tertibin ortasında olmak ve markalaşmış müteahhitlik bölümünü korumak için biran evvel adımların atılması gerekiyor. Dünya Bankası’nın yaptığı araştırmaya göre gelecek 10 yılda dünya nüfusunun her 10 bireyden 7’si kentte yaşayacak. Bu da biroldukca altyapı, yol, köprü, konut yatırımı manasına geliyor.
Çimento, lojistik, alüminyum, güç bizim paydaş kesimlerimiz. Yeşil Mutabakat, hudutta karbon düzenlemesi ile ilgili farkındalık çalışmaları yapıyoruz; lakin artık bunlar yetmiyor. Artık, harekete dönme vakti. Kamu kurumlarının, ihale şartnamelerine bu mevzuları kademeli olarak girmeleri lazım. İşletmelerin de evvela, bir eseri üretirken yahut bir işi yaparken ne kadar karbona niye olduğunu hesaplaması lazım. Bunun ismi ISO 14064 isimli belgelendirme. Türkiye’de bu belgeyi alan az firma var. İşin bir öbür ayağı da lojistik. Boya, saç, demir, kaplama üzere birfazlaca gereç alıyoruz. Bu materyallerin üretim sürecinde ne kadar karbon ayak izine yol açıldığını ortaya koymak gerekiyor.”
Global servetin yüzde 50’si karbon emisyonlarının yüzde 39’u
“Paris Anlaşması’na taraf olduktan daha sonra gelecek kredinin epey hakikat yönetilerek büsbütün sanayi tabanına yayılması, makine ve ekipmanların yeşil olması gerekiyor; zira bu değişimi yapamazsak, bizi materyaller üzerinden vergilendirecekler. Avrupa’da kademeli geçiş başladı. Bugün 14064 dokümanı istenirken, 2-3 yıl daha sonra sıfır karbon için de doküman isteyebilecekler. Müteahhitlik hizmet dalı karbon salımının yüzde 39’unu oluşturuyor. Birleşmiş Milletler’in deklare ettiğı üzere, global iktisat ve servetin yüzde 50’sini oluşturuyor. ötürüsıyla, evvela müteahhitlik hizmet kesiminin üzerine gidilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Sürdürülebilirlik; ‘çevre bedellerinin ve doğal kaynakların bugün ve gelecek nesillerin hak ve yararlarını göz önünde bulundurarak kullanılması’ olarak tanımlıyor. Sürdürülebilirlik; toplumsal ve ekonomik gelişmenin adil sağlanmasını hedefl eyen çevreci bir dünya görüşü. Biz, Türkiye Müteahhitler Birliği olarak süreci destekliyor ve ortasında olmak istiyoruz.”
Akbank Kurumsal ve Yatırım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebioğlu: 2030’a kadar 200 milyar TL sürdürülebilir kredi finansmanı taahhüt ettik
İklim değişikliği, doğal kaynak tüketiminin suratındaki önlenemez yükseliş, su kaynaklarımızdaki kirliliğin her geçen gün artması ve plastik kirliliği üzere bahisler, mevcut ekonomik modellerin yürümediğini ve bir dönüşümün kaide olduğunu gösteriyor. Bu dönüşüm sürecinde Türkiye’de hayli hoş adımlar atıldı. Benim fazlaca hoşuma giden konulardan biri Etraf Şehircilik Bakanlığı’nın isminin Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilmesi oldu. Bu, niyet muhakkak etme açısından kıymetli. Merkez Bankası bünyesinde Yeşil İktisat ve İklim Değişikliği Müdürlüğü kurma sonucu aldı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2053 yılında karbon nötr gayesini deklare etti ve bununla ilgili çalışmaları koordine etmeye başladı. SPK, yeşil borçlanma ve yeşil kira sertifikaları rehber taslağını hazırladı. Ticaret Bakanlığı Yeşil Mutabakat aksiyon planını hazırlamak için düğmeye bastı ve alt çalışma kümelerini kurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı “Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanı” hazırlamaya başladı. Tüm bunlar şuurun hızlanarak artacağını gösteriyor. Finans kesimi de burada kıymetli bir role sahip.
Akbank olarak işin modülü olmaya hazırız. Akbank’ta sürdürülebilirlik konusunda 4 odak belirledik: Sürdürülebilir ekonomiyi desteklemek için sürdürülebilir finansman; şirketlerin finansal sıhhatini geliştirmek için ekosistem idaresi; operasyon ve portföylerde emisyonu azaltmak için iklim değişikliği amacı ve tabi ki, insan ve toplum. Türkiye’de 2030 yılına kadar 200 milyar TL sürdürülebilir kredi finansmanı yapmayı taahhüt ettik. Bu bahiste şuur yükseliyor. Biroldukca mudimiz kendi parasının daha sürdürülebilir projelerde kullanılmasını istiyor.”
Yurtdışı borçlanmamızın % 90’ı sürdürülebilirlik bahisli
“Sadece finansman değil, 15 milyar TL’ye ulaşacak bir sürdürülebilir yatırım fonu maksadı koyduk. Bilançomuzun hem faal tıpkı vakitte pasif tarafında sürdürülebilirliği gündeme aldık. Ayrıyeten bilançomuzun pasif tarafında kendi fonlama kaynaklarımızı sürdürülebilir finansmana dayalı bir biçimde yapmaya çalışıyoruz. bu biçimdece mevduat harici, yurtdışı piyasalardan borçlandığımız finansmanın 2021 yılı sonuna kadar yüzde 30’nu sürdürülebilir finansman biçiminde yapmak istediğimizi taahhüt etmiştik. Yılsonuna geldiğimiz bu günlerde bu gayesi yüzde 40 olarak gerçekleştirdik. 2025 yılı sonuna kadar operasyonlarımızda karbon nötr olma gayesi; 2030 yılına kadar da portföyümüzün iklim değişikliğine olan tesirini azaltma amacı koyduk. Yalnızca bizimle bitmiyor bütün paydaşlarımızın bur sürece takviye vermesi gerekiyor. Finans dalı dönüşümün gücü olacak. Gerçek finansman modelleri kurabilmemiz için şirketlerin kendi karbon emisyonlarını hakikat ölçümlemesi gerekiyor. Karbon emisyonu konusu AB ülkelerine ihracat yapan şirketlerimiz için epey kıymetli bir bahis olacak. Bu alanda yatırımlar başladı. Bu yatırım planlarını hakikat finansman modelleri ile desteklememiz gerekiyor. Green Loan dediğimiz kredi hacminin artmasını bekliyoruz. Milletlerarası standartların belirlediği kurallara nazaran biz de sürdürülebilir finansman çerçevemizi oluşturduk.
ötürüsıyla bu noktadan daha sonra güç verimliliği, yeşil binalar, sürdürülebilir su ve atık su idaresi, yenilenebilir güç yatırımları finansmanı, doğal kaynakların sürdürülebilir idaresi, pak ulaşım üzere konularda eserlerimiz hazır. Akbank olarak bu yıl yurtharicinden yaptığımız borçlanmanın yüzde 90’ını sürdürülebilir bahisli yaptık. Sendikasyonlarımızın 1.4 milyar doları büsbütün sürdürülebilir yaptık. Avrupa Kalkınma Bankası’ndan COVID-19’la çaba, bayan girişimciyi destekleme, mülteci akınında etkilenen vilayetlere takviye için daima bu sürdürülebilir bahisli finansmanı sağladık. Toplam 2 milyar doların üzerinde sürdürülebilirlik bahisli kaynağı ülkemize kazandırdık.”
Şirketler, süratli aksiyon almıyor
“Çimento en çok karbon salımı yapan dallar içinde. Demir-çelik, gübre, alüminyum ve elektrik bunun arakasından geliyor. Şirketler, ‘tehdit geliyor, kendimizi hazırlayalım” diyor lakin, ‘hızlı bir aksiyon alalım, karbon ayak izimizi azaltalım, bunun için strateji geliştirelim, karbon nötr olma seyahatini başlatalım’ konusunda yavaşlar. Akbank olarak kurumsal firmalar için çatı GES yatırımı kredisini çıkardık. Türkiye’de bir birincisi yaparak Yeşil Dış Ticaret Paketini uygulamaya aldık. Yeşil dönüşüm yapmak isteyen ihracatçı firmalarımıza daha avantajlı uygulama sunduk. Ayrıyeten geçen yıl 650 milyon Euro’yla Türkiye’nin en büyük sürdürülebilirlik kredi projesine imza attık. Akbank olarak projenin yüzde 33’nü finanse ettik. Çevresel ayak izini azaltmayı amaçlayan dallar olan turizm, liman, deniz ulaşım şirketler için mavi finansman eserleri çıkardık. Önümüzdeki periyotta kredi kadar, yeşil mevduatı da konuşacağız. 2020 yılında dünyada 520 milyar dolarlık sürdürülebilir bahisli tahvil ihraç edildi. 2021 Ekim ayına geldiğimizde yüzde 43 artarak 740 milyar dolara çıktı. Yılsonuna kadar 1 trilyon düzeyine çıkabilir.”
Okumaya devam et...
Yeşil Mutabakat; etraf dostu teknolojilere yatırım yapılması, endüstride inovasyonun desteklenmesi, güç bölümünün karbonsuzlaşması, yüzde 100 yenilenebilir güç kaynaklarına geçiş, binaların güç verimli hale getirilmesi üzere her bölümde fazlaca değerli bir dönüşümü getiriyor.
Bu sürecin Türkiye için bir tehditten hayli bir fırsat olarak değerlendirmesi gerekiyor; fakat Türkiye’nin bu dönüşümden fayda sağlaması için düşük karbon iktisadına geçiş adımlarını hızlandırması gerekiyor. “Bu noktada düşük karbon iktisadına geçiş için yeşil dönüşümün finanse edilmesi” büyük kıymet taşıyor.
Dünya Gazetesi ve Akbank iş birliğinde gerçekleşen Kesimlerde Yeşil Mutabakat webinar serisinin birincisinde, yeşil dönüşümün inşaat dalında yaratacağı fırsat ve tehditler masaya yatırıldı.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lider Vekili Süheyla Çebi Karahan, Akbank Kurumsal ve Yatırım bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebioğlu ve Çimsa CFO’su Vecih Yılmaz’ın katıldığı webinarın moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Koordinatörü Didem Eryar Ünlü yaptı. Webinar’da öne çıkan yorumlar şu biçimde:
Çimsa CFO’su Vecih Yılmaz: Çimentoda rekabeti AB’nin emisyon düzeyleri belirleyecek
“AB fazlaca önemli hedefl er koydu. İlerleyen devirde biroldukca bölümde dönüşüm bekliyoruz. Çimento ve inşaat bunlar içinde. Globaldeki karbon salımının yüzde 7’sini çimento kesimine ilişkin. Buna inşaat da eklendiğinde bu oran daha da üst çıkıyor. Hudutta karbon vergisi geliyor lakin bilgileri muhakkak değil. Önümüzdeki 2-3 yıllık süreci bu açıdan kritik görüyoruz. Belirlenen düzeylere bakılırsa, Türkiye tahminen rekabet gücünü önemli manada kaybedecek, ya da buradaki istikrar lehimize gelişirse Türkiye’nin çimento ve inşaat gereçleri alanında Avrupa’nın üretim üssüne dönüşmesi kelam konusu olabilecek. çabucak hemen karbon düzeyini bilmiyoruz, ama Avrupa’da bizim rakibimiz olan oyuncuların kendi kotalarını ön plana çıkarmak manasında önemli bir lobi faaliyetleri ortasında olduklarını takip ediyoruz.
Buradaki kıymetli bahis Türkiye’de endüstricinin olduğu kadar kamunun da gücünü kullanarak lobi faaliyetlerini etkin olarak yürütmesi ve Türkiye’nin lehine olabilecek hudutta bir karbon düzeyi için var gücüyle çalışması. Bu dönüşüm, pek maliyetli bir dönüşüm olacak. Önemli bir yatırım gerektiriyor. AB 1 trilyon Euro’ya yakın bir teşvikten bahsediyor. Lakin bir daha hem özel dal ve kamunun gücünü gerçek konumlandırabilirsek Türkiye’nin hem finansman kaynağı birebir vakitte teşvik manasında önemli bir hisse alacağını öngörüyoruz. Çimento, yapı gereçleri içinde globalde en epeyce tüketilen materyal.
Dünyada sudan daha sonra en epeyce kullanılan emtia beton. Kentleşmenin geldiği noktada çimento olmadan barınma sorunu giderilecek bir noktada değiliz. ötürüsıyla çimento üretilirken düşük karbonlu yenilikçi eserlere odaklanmak gerekiyor. Bu da daha fazla Ar-Ge demek. ötürüsıyla üniversite ve endüstriciler içinde yanlışsız işbirlikleri değerli. Bu ortada, çimento üretilirken kullanılan yakıtların fosil yerine alternatifl ere kaydırabilmek kıymetli olacak.
Bir başka mevzu da finansman. Karbon ağır bölümlerde çimento başta olmak üzere demir-çelik üzere dalla ‘öcü’ muamelesi görüyor ve cezalandırılıyor. Bu trend devam ederse bu dalların dönüşümü zorlaşacak.
Ar-Ge bütçemizin %90’ı sürdürülebilirlik maksatlı
“Çoğu finansman kaynağına ulaşımda çevresel tesir bir önkoşul olarak önünüze çıkıyor. Bu yalnızca finansman tarafında gerçekleşmiyor beraberinde yatırımcı tarafında da yaşanıyor. Ne kadar karbon saldığımızı, bunu yönetmek ismine neler yaptığımızı disiplinli bir biçimde sorguluyorlar. Çimsa olarak Türkiye’de üretim yapan bir şirketiz lakin bu yıl temmuz ayında İspanya’da Buñol Fabrikası’nı aldık. Şu anda Avrupa’da karbon rejimine tabi olarak üretim yapıyoruz. Bu yıl başında 30 Euro’larda olan karbon maliyetleri 75 Euro’lara çıkmış durumda.
Bizim çimento maliyetlerimiz o noktada değil. Üretim maliyetimizin 1.5 katını karbon vergisi olarak ödemek zorunda kalıyoruz. Bu yıkıcı tesirlere karşı hudutta karbon vergisi de misal düzeylerde oluşursa birçok dalın ihracat yapma imkanı kalmayacak. 2010’dan bu yana karbon salımını raporluyoruz. 2016’da Türkiye’nin birinci entegre sanayi raporunu yayınlayan sanayi şirketi olduk. Ar-Ge bütçemizin yüzde 90’ı sürdürülebilirlik bahislerine harcanıyor. Düşük karbonlu eserlere, fosil yakıt kullanmasını azaltan, atık ısıdan elektik üreten teknolojilere yatırım yapmaya çalışıyoruz. Şayet dünya sıfır karbon olacaksa, mevcut teknolojiler ile değil, yeni gelişen karbon yakalama teknolojisi ile olacak. Bizde şirket olarak bu mevzuya emek harcayan şirketlerle işbirliği fırsatlarını kıymetlendiriyoruz.”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lider Vekili Süheyla Çebi Karahan: Yeşil krediler sanayi tabanına yayılmalı
“Türkiye Müteahhitler Birliği olarak bu yıl Glasgow’da yapılan COP26’yı takip ettik. Birleşmiş Milletler, müteahhitlik dalını, ‘Küresel servetin yüzde 50’den çoksını temsil eden ekonomik güç, ama iklim değişikliği ile gayrette uyuyan dev” olarak tanımladı. Türk müteahhitlik dalı dünyada marka haline geldi ve 400 milyar doların üzerinde bir iş hacmine sahip. Yeni oluşan dünya koşullarında rekabetten düşmememiz için Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecini hızlandırmamız lazım. Üyelerimizin yurtharicinde takip ettiği projelerde, önümüze dijitalleşeme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular geliyor. Memleketler arası alanda iş yapan şirketler kendi firmalarında kurdukları çalışma kümeleriyle bunlara adapte olmaya çalışıyor. Lakin bu durum ülkenin tabanına bu türlü yayılamıyor. Müteahhitlik hizmet dalı olarak yurtharicinde istihdam sağlayan, Türkiye’deki yapı gereçlerinin ihracını sağlayan ve dövizle kar sağlayan hizmet bölümüyüz. ötürüsıyla paydaşlarımızın da bu sürece bir an evvel ahenk sağlaması epey kıymetli; aksi takdirde ülkemiz kaybedecek. Ama bu iş gönüllük aslıyla yapılacak bir şey değil. Kamu tarafınca yasal tabanın hazırlanması ve kademeli olarak gündeme gelmesi gerekiyor.”
Harekete geçme vakti
“Uluslararası Finans Kurumu (IFC)’nin önümüzdeki 10 yıl için 25 trilyon dolarlık yatırım projeleri olacak. Pandemi sürecinde askıya alınan bu projeler süratlice başlayacak. Buralardan hisse almak, yeni tertibin ortasında olmak ve markalaşmış müteahhitlik bölümünü korumak için biran evvel adımların atılması gerekiyor. Dünya Bankası’nın yaptığı araştırmaya göre gelecek 10 yılda dünya nüfusunun her 10 bireyden 7’si kentte yaşayacak. Bu da biroldukca altyapı, yol, köprü, konut yatırımı manasına geliyor.
Çimento, lojistik, alüminyum, güç bizim paydaş kesimlerimiz. Yeşil Mutabakat, hudutta karbon düzenlemesi ile ilgili farkındalık çalışmaları yapıyoruz; lakin artık bunlar yetmiyor. Artık, harekete dönme vakti. Kamu kurumlarının, ihale şartnamelerine bu mevzuları kademeli olarak girmeleri lazım. İşletmelerin de evvela, bir eseri üretirken yahut bir işi yaparken ne kadar karbona niye olduğunu hesaplaması lazım. Bunun ismi ISO 14064 isimli belgelendirme. Türkiye’de bu belgeyi alan az firma var. İşin bir öbür ayağı da lojistik. Boya, saç, demir, kaplama üzere birfazlaca gereç alıyoruz. Bu materyallerin üretim sürecinde ne kadar karbon ayak izine yol açıldığını ortaya koymak gerekiyor.”
Global servetin yüzde 50’si karbon emisyonlarının yüzde 39’u
“Paris Anlaşması’na taraf olduktan daha sonra gelecek kredinin epey hakikat yönetilerek büsbütün sanayi tabanına yayılması, makine ve ekipmanların yeşil olması gerekiyor; zira bu değişimi yapamazsak, bizi materyaller üzerinden vergilendirecekler. Avrupa’da kademeli geçiş başladı. Bugün 14064 dokümanı istenirken, 2-3 yıl daha sonra sıfır karbon için de doküman isteyebilecekler. Müteahhitlik hizmet dalı karbon salımının yüzde 39’unu oluşturuyor. Birleşmiş Milletler’in deklare ettiğı üzere, global iktisat ve servetin yüzde 50’sini oluşturuyor. ötürüsıyla, evvela müteahhitlik hizmet kesiminin üzerine gidilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Sürdürülebilirlik; ‘çevre bedellerinin ve doğal kaynakların bugün ve gelecek nesillerin hak ve yararlarını göz önünde bulundurarak kullanılması’ olarak tanımlıyor. Sürdürülebilirlik; toplumsal ve ekonomik gelişmenin adil sağlanmasını hedefl eyen çevreci bir dünya görüşü. Biz, Türkiye Müteahhitler Birliği olarak süreci destekliyor ve ortasında olmak istiyoruz.”
Akbank Kurumsal ve Yatırım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebioğlu: 2030’a kadar 200 milyar TL sürdürülebilir kredi finansmanı taahhüt ettik
İklim değişikliği, doğal kaynak tüketiminin suratındaki önlenemez yükseliş, su kaynaklarımızdaki kirliliğin her geçen gün artması ve plastik kirliliği üzere bahisler, mevcut ekonomik modellerin yürümediğini ve bir dönüşümün kaide olduğunu gösteriyor. Bu dönüşüm sürecinde Türkiye’de hayli hoş adımlar atıldı. Benim fazlaca hoşuma giden konulardan biri Etraf Şehircilik Bakanlığı’nın isminin Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilmesi oldu. Bu, niyet muhakkak etme açısından kıymetli. Merkez Bankası bünyesinde Yeşil İktisat ve İklim Değişikliği Müdürlüğü kurma sonucu aldı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2053 yılında karbon nötr gayesini deklare etti ve bununla ilgili çalışmaları koordine etmeye başladı. SPK, yeşil borçlanma ve yeşil kira sertifikaları rehber taslağını hazırladı. Ticaret Bakanlığı Yeşil Mutabakat aksiyon planını hazırlamak için düğmeye bastı ve alt çalışma kümelerini kurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı “Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanı” hazırlamaya başladı. Tüm bunlar şuurun hızlanarak artacağını gösteriyor. Finans kesimi de burada kıymetli bir role sahip.
Akbank olarak işin modülü olmaya hazırız. Akbank’ta sürdürülebilirlik konusunda 4 odak belirledik: Sürdürülebilir ekonomiyi desteklemek için sürdürülebilir finansman; şirketlerin finansal sıhhatini geliştirmek için ekosistem idaresi; operasyon ve portföylerde emisyonu azaltmak için iklim değişikliği amacı ve tabi ki, insan ve toplum. Türkiye’de 2030 yılına kadar 200 milyar TL sürdürülebilir kredi finansmanı yapmayı taahhüt ettik. Bu bahiste şuur yükseliyor. Biroldukca mudimiz kendi parasının daha sürdürülebilir projelerde kullanılmasını istiyor.”
Yurtdışı borçlanmamızın % 90’ı sürdürülebilirlik bahisli
“Sadece finansman değil, 15 milyar TL’ye ulaşacak bir sürdürülebilir yatırım fonu maksadı koyduk. Bilançomuzun hem faal tıpkı vakitte pasif tarafında sürdürülebilirliği gündeme aldık. Ayrıyeten bilançomuzun pasif tarafında kendi fonlama kaynaklarımızı sürdürülebilir finansmana dayalı bir biçimde yapmaya çalışıyoruz. bu biçimdece mevduat harici, yurtdışı piyasalardan borçlandığımız finansmanın 2021 yılı sonuna kadar yüzde 30’nu sürdürülebilir finansman biçiminde yapmak istediğimizi taahhüt etmiştik. Yılsonuna geldiğimiz bu günlerde bu gayesi yüzde 40 olarak gerçekleştirdik. 2025 yılı sonuna kadar operasyonlarımızda karbon nötr olma gayesi; 2030 yılına kadar da portföyümüzün iklim değişikliğine olan tesirini azaltma amacı koyduk. Yalnızca bizimle bitmiyor bütün paydaşlarımızın bur sürece takviye vermesi gerekiyor. Finans dalı dönüşümün gücü olacak. Gerçek finansman modelleri kurabilmemiz için şirketlerin kendi karbon emisyonlarını hakikat ölçümlemesi gerekiyor. Karbon emisyonu konusu AB ülkelerine ihracat yapan şirketlerimiz için epey kıymetli bir bahis olacak. Bu alanda yatırımlar başladı. Bu yatırım planlarını hakikat finansman modelleri ile desteklememiz gerekiyor. Green Loan dediğimiz kredi hacminin artmasını bekliyoruz. Milletlerarası standartların belirlediği kurallara nazaran biz de sürdürülebilir finansman çerçevemizi oluşturduk.
ötürüsıyla bu noktadan daha sonra güç verimliliği, yeşil binalar, sürdürülebilir su ve atık su idaresi, yenilenebilir güç yatırımları finansmanı, doğal kaynakların sürdürülebilir idaresi, pak ulaşım üzere konularda eserlerimiz hazır. Akbank olarak bu yıl yurtharicinden yaptığımız borçlanmanın yüzde 90’ını sürdürülebilir bahisli yaptık. Sendikasyonlarımızın 1.4 milyar doları büsbütün sürdürülebilir yaptık. Avrupa Kalkınma Bankası’ndan COVID-19’la çaba, bayan girişimciyi destekleme, mülteci akınında etkilenen vilayetlere takviye için daima bu sürdürülebilir bahisli finansmanı sağladık. Toplam 2 milyar doların üzerinde sürdürülebilirlik bahisli kaynağı ülkemize kazandırdık.”
Şirketler, süratli aksiyon almıyor
“Çimento en çok karbon salımı yapan dallar içinde. Demir-çelik, gübre, alüminyum ve elektrik bunun arakasından geliyor. Şirketler, ‘tehdit geliyor, kendimizi hazırlayalım” diyor lakin, ‘hızlı bir aksiyon alalım, karbon ayak izimizi azaltalım, bunun için strateji geliştirelim, karbon nötr olma seyahatini başlatalım’ konusunda yavaşlar. Akbank olarak kurumsal firmalar için çatı GES yatırımı kredisini çıkardık. Türkiye’de bir birincisi yaparak Yeşil Dış Ticaret Paketini uygulamaya aldık. Yeşil dönüşüm yapmak isteyen ihracatçı firmalarımıza daha avantajlı uygulama sunduk. Ayrıyeten geçen yıl 650 milyon Euro’yla Türkiye’nin en büyük sürdürülebilirlik kredi projesine imza attık. Akbank olarak projenin yüzde 33’nü finanse ettik. Çevresel ayak izini azaltmayı amaçlayan dallar olan turizm, liman, deniz ulaşım şirketler için mavi finansman eserleri çıkardık. Önümüzdeki periyotta kredi kadar, yeşil mevduatı da konuşacağız. 2020 yılında dünyada 520 milyar dolarlık sürdürülebilir bahisli tahvil ihraç edildi. 2021 Ekim ayına geldiğimizde yüzde 43 artarak 740 milyar dolara çıktı. Yılsonuna kadar 1 trilyon düzeyine çıkabilir.”
Okumaya devam et...