Talip ÖZTÜRK/GAZİANTEP
İş ve hukuk dünyasından aktörlerin katıldığı aktiflikte ekonomin mevcut durumu, riskler ve fırsatlar, istikrarlı kalkınma ve büyüme için kaliteli hizmet verebilen bir yargı sistemine dair teklifler ele alındı.
İstikrarlı ve sürdürülebilir kalkınma yolunun hukuktan geçtiği tarafında görüş belirtilen aktiflikte Daha Yeterli Yargı Derneği İdare Şurası Lideri Av. Mehmet Gün, toplumun neredeyse yarısına yakınının uyuşmazlık ortasında olduğunu, davaların ortalama 4-5 yıl sürdüğünü belirterek, bu problemleri ortadan kaldıracak tahlil tekliflerini anlattı.
Daha Âlâ Yargı Derneği ve Dünya Gazetesi işbirliğinde düzenlenen ‘Ekonomi ve Hukuk Buluşmaları’nın 10’cusu İstikrarlı Büyüme ve Kalkınma için A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı temasıyla Gaziantep’te gerçekleşti. Teymur Otel’de gerçekleşen toplantıya DÜNYA Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ, Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, TOBB Etü Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay, Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Lideri Adnan Ünverdi, Güneydoğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (GÜNSİFED) Lideri Enver Öztürkmen, Gaziantep Barosu Lideri Av. İskender Kahraman ile iş ve hukuk dünyasından biroldukca isim katıldı.
ADNAN ÜNVERDİ/GAZİANTEP SANAYİ ODASI (GSO) LİDERİ: “YARGILAMA MÜDDETLERİ ÇOK UZUN, TARAFLAR İÇİN SORUN TEŞKİL EDİYOR”
Daha Düzgün Yargı Derneği Genel Sekreteri Tuğçe Özbilen’in dernek faaliyetlerini anlatarak başlayan aktiflikte bir konuşma yapan GSO Lideri Adnan Ünverdi, toplumsal hayatın düzenlenmesinden iktisada kadar hukukun bir gereksinim olduğunu söylemiş oldu. Hukukun olduğu yerde inanç, itimadın olduğu yerde yatırım, yatırımın olduğu yerde üretim, üretimin olduğu yerde kalkınma ve büyümenin olduğunu kaydeden Ünverdi, “Kent olarak, endüstrimizin sürdürülebilirliği için günün şartlarına uygun olarak hukuksal düzenlemelere de tüm Türkiye’de olduğu üzere muhtaçlık duyuyoruz. Emekçi, patron uyuşmazlıklarında yaşanan aktüel meselelerle bir arada yargılama müddetlerinin uzunluğu her iki taraf için de sorun teşkil ediyor. Ticari hayatta büyük role sahip olan kambiyo senetleri hakkında uygulamalarda birlik olmaması bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Yargılama müddetlerinin kısaltılması, mahkemelerin iş yüklerinin azaltılması için getirilen arabuluculuk kurumunun daha efektif işlemesi için adımlar atılması temennimizdir. Tahkim kuruluşu milletlerarası uyuşmazlıklarda daha efektif olarak kullanılmalıdır” dedi.
ENVER ÖZTÜRKMEN/GÜNEYDOĞU SANAYİ VE İŞ DÜNYASI FEDERASYONU (GÜNSİFED) LİDERİ: “GELİŞMİŞ BİR İKTİSAT İÇİN GELİŞMİŞ DEMOKRASİYE MUHTAÇLIK VAR”
Güneydoğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (GÜNSİFED) Lideri Enver Öztürkmen de Türkiye’nin geleceğini, refah düzeyini yükseltmek için tüm ögeleri bir ortada düşünmeli her birini dikkatle sağlayacak ve devam ettirecek gelişmiş demokrasi kültürü oluşturulması gerektiğini söz ederek, şunları kaydetti: “Bu da fakat hukukun üstünlüğüyle sağlanacaktır. Türkiye’nin kalkınma hedefl erini tabana yaymak istiyorsak orta demokrasi ülkesi değil hukukun üstünlüğü ile yüksek demokrasi standartlarını benimsemeliyiz. Ekonomik göstergelerimiz ne kadar âlâ olursa olsun hukukun üstünlüğü yoksa kalkınma hedefl erine ulaşmamız mümkün değil. Bu niçinle Türkiye’nin orta gelir tuzağı üzere orta demokrasi tuzağından da çıkması şart” diye konuştu.
İSKENDER KAHRAMAN/ GAZİANTEP BAROSU LİDERİ “SANAYİCİ BİR UYUŞMAZLIKTA 10 YIL DAVAYLA UĞRAŞIYOR”
Gaziantep Barosu Lideri İskender Kahraman ise bu çeşit aktifliklerin ülke için kıymetli olduğunu tabir ederek, şunları kaydetti: “Geldiğimiz noktada hukuk kurallarını kendimize göre yontmaktan vazgeçersek bu ülke bu biçimde daha yaşanılabilir bir ülke olur. Endüstrici bir uyuşmazlık yaşadığı vakit asliye hukuk mahkemesine düşen davayla 10 yıl uğraşıyor. Endüstrici kendisini nasıl geliştirsin. Parasını kime güvenecek. Nasıl bir yol izleyecek. Asliye ticaret mahkemelerine o denli yargıçlar nazaranv yapıyor ki çekin çek olduğunu ispat etmeye çalışıyoruz. Mevzuyu bilmeden yargı dağıtan bireylerle muhatap oluyoruz. 6 yıldır epeyce zahmet çekiyoruz. Artık dur diyecek noktaya geldik. Biz adliyede lehimize de aleyhimize de olsa adil kararların çıkmasını istiyoruz. Lakin maalesef birebir hususla ilgili 8 farklı mahkemeden 8 farklı karar çıkıyor.”
Adalet Yüksek Mahkemesi ile yargı kararları denetlenmeli
● Daha Güzel Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün de konuşmasına Hakan Atilla ve Rahip Brunson davaları üzerinden karşılaştırma yaparak başlayıp şu değerlendirmeleri aktardı: “Hakan Atilla Eylül ayında yakalandı Aralık ayında iddianamesi hazırlandı. Muhteşem bir yargılama oldu. Ocak ayında da mahkumiyeti belirtildi. Brunson davasında ise bir sene öncesinde karısıyla birlikte söze çağırdılar. Karısını bırakıp kendisini içerde tuttular. Bir sene kadar tuttuktan daha sonra ABD’deki sivil toplum kuruluşları Brunson hakkında bu kadar müddette iddianame düzenlenmemesini hukuka alışılmamış bir şey olduğunu söyleyip, Türkiye aleyhine önlemler alınmasını istedikten daha sonra bir iddianame düzenlendi. Yargılama ABD’deki üzere olmadı. Onların gözünde Türkiye berbat bir yargılama yaptı ve ivedilikle yargılayıp kendi maddelerimize nazaran Brunson’ı mahkum ettik. daha sonra da Hakan Atilla ile Brunson’u takas ettik. Bu süreçte uzmanlara hesap etirdim, Trump’ın tweetleri ile ağustos ayında kurlar fırlayıp ekim ayında olağana döndüğünde, o iki buçuk ayda sizin bizim hepimizin cebinden, fazladan 57 milyar (o tarihteki kur ile 11 milyar dolar) çıktı.
“Bir dava ortalama 4 yıl sürüyor”
Gaziantep’teki mahkemeler her yıl önlerine gelecek iş ölçüsünü çözebilecek kapasitede. Ama mahkemelere geçmişten birikerek gelen epeyce sayıda iş var. ötürüsıyla mahkemelerin iş çözme kapasitesi yüzde 30 kadar düşüyor. Birtakım konularda davaların sonuçlanma mühleti 1500 günü buluyor. İstinafl arda da emsal mühlet geçiyor. Üzerine bir de Yargıtay sürecini eklediğimiz vakit ortalama bir dava 4 yıl sürüyor. Bunun ticari hiç bir mantığı yok. Bizim bunu değiştirmemiz gerektiğini eldeki datalar söylüyor. Bizi önümüze gelen uyuşmazlıkları 2-3 ayda çözmemiz gerekiyor.
“Modern Uyuşmazlık İdaresi Anlayışı”
Bizim bu mevzuda bir teklifimiz var, çağdaş uyuşmazlık idaresi anlayışı geliştirmek. Uyuşmazlıkların tahlilinde sorumlu davranarak mahkemeye gitmeden iş yükünü azaltmak toplumda bozulmuş olan adaletsizlik, uzlaşmasızlık problemlerini ortadan kaldırıp onun yerine uzlaşma, mutabakat, dayanışmayı güçlendirme anlayışına dönmemiz gerekiyor. Mahkemelerimiz ahlakın bozulduğu yerler haline geldi. İktisat aslında hukukun diğer bir görünümü. Hukuk ne kadar berbat ise iktisat de o kadar berbat, hukuk ne kadar âlâ ise iktisat de o kadar düzgün. Bozulmuş olan ekonomik alakaları düzeltmek için 5 sene harcıyorsak bunun kimseye bir yararı yok.
Uzmanlıkta Ağırlaşma Halkın Ayağına Hizmet
Türkiye’de 180 bin tane hukukçu var. Türkiye’de 8 milyon 200 bin dava açılıyor. 4 milyon da evvelki senelerdan kalan olmakla birlikte çözülmesi gereken 12 milyon dava var. 2 ile çarparsak 24 milyon insan yapıyor. Diğerlerini da eklerseniz toplumun neredeyse yarıya yakını uyuşmazlıkların tahlili için uğraşıyor. Bu 180 bin hukukçunun yapması gereken işlerin 10’da 9’unu hakim ve savcılara veriyoruz. 10’da 1’ini ise avukatların yapmasını istiyoruz. 180 bin kişilik iş gücünün 10’da 9’u avukatlar, 10’da 1’i ise hakim ve savcılar. 10’da 1’ini teşkil eden işgücüne işlerin 10’da 9’unu, 10’da 9’unu teşkil eden işgücüne ise 10’da 1’ini veriyoruz. Ve bu da onların içinde bir çatışmaya niye oluyor. Bu yüzden de müddet uzuyor. İşte bu konularda bizim sistemimiz sıkıntıyı avukatlardan alıyor.
“Adli Hazırlık Mahkemesi kurulmalı”
Hukukun kendi ortasında bir verimli çalışma sıkıntısı var. Bunu için bir İsimli Hazırlık Mahkemesi kurulmasını öneriyoruz. Bu mahkeme toplanacak kanıtların sağlıklı olarak toplanılması konusunda vatandaşlara ve avukatlara yardımcı olsun. Mahkemelerin önüne giden işler hazır olsun. Dünyadaki davaların durumunu biliyorum. Türkiye’deki davaların 30-40 günden çok sarfiyatı yok. Lakin en sıradan davayı 2-3 senede çözmeye çalışıyoruz. Ve sistemi suiistimal ediyoruz. Mahkemeleri bu biçimde aktif ve verimli çalışacak biçimde yapılandırmak gerekiyor lakin onları kalkınma gayelerine uygun olarak yapılandırmak gerekiyor.
“Çocuk yargıçlar kavramından kurtulmamız gerekiyor”
Bizim kaliteli hizmet istediğimiz insanları güzel bir meslek gelişmenine alışılmış tutmamız gerekiyor. Daha hayati kendini bilmeyen insanlara çeki anlatmak kadar ayıp bir şey olmaz. Onun için bir insanın 30 yaşına kadar yargıda değerli bakılırsavler yapmaması lazım. Çocuk yargıçlar diye bir terim bizim lisanımıza yerleşti, bizim bir an evvel bu tabirden kurtulmamız lazım. Hukukçuların eğitim üyelerini kendi içlerinden yetiştirmeleri lazım. Bir taraftan mesleklerini geliştirirken bir taraftan da öğretim üyeleri ve toplumun en saygın insanlarını yetiştirmemiz lazım. şahsi değil kurumsal bir gayretin kararında ve insanlarımızı daima ilerleteceğimiz meslek planı kararında bizim Yargıtay, Danıştay ve öğretim üyelerini buralardan yetiştirmemiz gerekiyor.
“Adalet Yüksek Kurumu kurulmalı”
Hizmetimizin 1. kalite ögesi yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı. Onun için yargının bağımsızlığını avukatlar üzere savunacak hakim ve savcıların da meslek odalarının olması gerekiyor. Biz bunlara yargısal Meslek Kuruluşları diyoruz. HSK’yı bu hususta hiç kimsenin kişi, küme ya da koalisyonun nüfuz edemeyeceği toplumdaki bütün yargı paydaşlarının temsil edildiği bir heyete dönüştürmemiz gerekiyor. Adalet Bakanlığı’nda yargı hizmetlerini yapan, düzenleyen 139’dan fazla lider, daire lideri ve genel müdür var. Onları da bu şuranın içine birleştirerek bir düzenleyici kurum olarak Adalet Yüksek Kurumu oluşturulmasına onunda kendi içerisinde 3-4 tane değişik kurum oluşturulmasını öneriyoruz. Merkezine bağımsızlığı alan bu biçimde bir heyet olursa yargı, avukatlarla bir arada kaliteli hizmet üretebilir. Tütün piyasasını denetleyen bir kurum var. Yargıyı denetleyen bir kurum olmaması büyük bir eksiklik. Bu heyeti da bir daimi hukuk Şurası ile güçlendirebiliriz. Her vakit toplumdaki gereksinimleri belirleyebilir, aktarabiliriz. bu biçimdelikle toplumun gereksinimine uygun hizmet üretmiş oluruz. Yargının kararları kontrol haricinde. Adalet Yüksek Mahkemesi diye bir mahkeme kurulmalı. Soruşturma müsaadeleri büsbütün ortadan kaldırılmalı. misyonunu ihmal eden hukuka muhalif süreç yapanları bu mahkeme serbestçe soruşturabilmeli.
HAKAN GÜLDAĞ/ Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi
“HUKUKUN OLDUĞU YERDE KALKINMA VARDIR”
Açılış konuşmalarının akabinde Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ moderatörlüğünde gerçekleşen panelde TOBB ETÜ Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Müellifi Prof. Dr. Fatih Özatay ile Daha Uygun Yargı Derneği İdare Konseyi Lideri Av. Mehmet Gün, istikrarlı büyüme ve kalkınma için yapısal ıslahatlar ve A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı mevzularında değerlendirmelerde bulundu. Daha âlâ Yargı Derneği ile bu seyahate “hukukun olduğu yerde kalkınma vardır” prensibinden hareket ile çıkıp bu aktiflikleri düzenlemeye başladıklarını bildiren Hakan Güldağ, “Biz tarafsız bir gazeteyiz. İktisadın ve siyasetin bütün aktörlerine birebir aralıkta durmaya çalışıyoruz. Ancak iş Türkiye’nin büyümesine ve kalkınmasına gelince tarafsız olmamız mümkün değil. Dünya Gazetesi olarak Türkiye’nin büyümesinden yanayız. Hukukun işin ortasında olmadığı bir refahtan, kalkınmadan, ekonomik gelişmeden sürdürülebilirlikten bahsetmek mümkün değil” dedi.
PROF. DR. FATİH ÖZATAY/ TOBB ETÜ ÖĞRETİM ÜYESİ VE DÜNYA GAZETESİ MUHARRİRİ “HUKUKLA RİSKİ DÜŞÜRMEK MÜMKÜN”
Panelin birinci konuşmacısı, Prof. Dr. Fatih Özatay, dünya genelinde yaşanan gelişmeler ışığında Türkiye ekonomisindeki son durumu şu biçimde anlattı: 2022’de dünya enflasyon ortalaması yüzde 8 düzeylerinde. Bizim ortasında bulunduğumuz G20’de bir Arjantin var bizim üzere yüksek. Ocak ayındaki minimum fiyata 1 mal yahut hizmet alırken, haziran ayında bunu yüzde 70’ini alabilir hale gelmiş. Yüksek enflasyon ve yüksek risk birbirinden bağımsız şeyler değil. Bunlar olurken son 1 yılda bir kadro kararlar alındı. Bu kararların yansıması olarak şöyleki bir gariplik var. Türkiye Cumhuriyeti hazinesinin bu yüksek risk ve yüksek enfl asyonda Türk Lirası cinsinden borçlanırken ödediği faizle, dolar cinsinden ödediği faiz birebir yere geldi. Bu bir gariplik. Birinden biri yanlış demek. Bu sürdürülemez demek. bu biçimde devirler riskin hayli fazla arttığı periyotlar. Paradoksal olarak riskin epey fazla arttığı devirlerde hem ekonomik tıpkı vakitte iktisat dışı alanlarla bilhassa hukukta yapacaklarınızla riski düşürmek mümkün. Kelamı, 2018 yılında Rahip Brunson’dan dolayı Amerika ile yaşanan gerginliğe getiren Prof. Özatay şöyleki devam etti: Dolar 4 liradan 6,5 liraya çıktı. Ekonomimizde o denli kırılganlıklar var ki 4 tane tweet kırıyor. Çin için bu tweetleri atınca Çin iktisadı kırılmıyor. Bunun kararında faiz, risk ve kur artıyor. ötürüsıyla bu sorunları nasıl çözeriz düşünürken riski düşürecek bir şeyleri yapabiliyorsak aslına bakarsan enflasyonu düşürüp büyümeyi artırabiliriz. 2021 Eylül ayında siyaset faizi yüzde 19’du. Biz durup dururken faiz düşürmeye başladık. yüzde 19’dan yüzde 14’e getirdik. Faiz indirimleri bir arada risk de sıçradı. Riskle birlikte kur da sıçrıyor. Durup dururken siyaset faizini düşürüyorsunuz, bunun öne sürülen nedenini bilmiyoruz. Bunun kararında kurun 8 liradan 18 liraya çıktığını görüyoruz. Gerisinde panik halinde bütçeye büyük bir yük olan kur muhafazalı mevduat devreye sokuluyor. Peşi sıra bankaların açtıkları kredileri zapturapt altına alan her şeyin merkezden komut alan bir periyoda giriyoruz. Demek ki bu riski patlatacak işlerden kaçınmak gerekiyor. Riski düşürmek, enflasyonla uğraş etmek gerekiyor. Türkiye üzere ülkelerde enflasyonla uğraşta işsizliğe niye olmaz. İşi hakikat yaparsanız enflasyonla çaba ederken büyümeden feragat etmezsiniz. Kaldı ki işsizliği kalıcı olarak düşürmek için para siyaseti kâfi değil. Tasarrufunuz yeteri kadar yüksek değilse aşikâr bir seviyede yatırım yapabilmek kalkınabilmek için dışarıdan borçlanmak zorundasınız. bu biçimde Trump’ın tweetlerine karşı kırılgan oluyorsunuz.
Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ moderatörlüğünde gerçekleşen panelde TOBB Etü Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay ve Daha Düzgün Yargı Derneği İdare Şurası Lideri Mehmet Gün, istikrarlı büyüme için yapısal ıslahatlar ve A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu’nu anlattı.
Okumaya devam et...
İş ve hukuk dünyasından aktörlerin katıldığı aktiflikte ekonomin mevcut durumu, riskler ve fırsatlar, istikrarlı kalkınma ve büyüme için kaliteli hizmet verebilen bir yargı sistemine dair teklifler ele alındı.
İstikrarlı ve sürdürülebilir kalkınma yolunun hukuktan geçtiği tarafında görüş belirtilen aktiflikte Daha Yeterli Yargı Derneği İdare Şurası Lideri Av. Mehmet Gün, toplumun neredeyse yarısına yakınının uyuşmazlık ortasında olduğunu, davaların ortalama 4-5 yıl sürdüğünü belirterek, bu problemleri ortadan kaldıracak tahlil tekliflerini anlattı.
Daha Âlâ Yargı Derneği ve Dünya Gazetesi işbirliğinde düzenlenen ‘Ekonomi ve Hukuk Buluşmaları’nın 10’cusu İstikrarlı Büyüme ve Kalkınma için A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı temasıyla Gaziantep’te gerçekleşti. Teymur Otel’de gerçekleşen toplantıya DÜNYA Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ, Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, TOBB Etü Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay, Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Lideri Adnan Ünverdi, Güneydoğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (GÜNSİFED) Lideri Enver Öztürkmen, Gaziantep Barosu Lideri Av. İskender Kahraman ile iş ve hukuk dünyasından biroldukca isim katıldı.
ADNAN ÜNVERDİ/GAZİANTEP SANAYİ ODASI (GSO) LİDERİ: “YARGILAMA MÜDDETLERİ ÇOK UZUN, TARAFLAR İÇİN SORUN TEŞKİL EDİYOR”
Daha Düzgün Yargı Derneği Genel Sekreteri Tuğçe Özbilen’in dernek faaliyetlerini anlatarak başlayan aktiflikte bir konuşma yapan GSO Lideri Adnan Ünverdi, toplumsal hayatın düzenlenmesinden iktisada kadar hukukun bir gereksinim olduğunu söylemiş oldu. Hukukun olduğu yerde inanç, itimadın olduğu yerde yatırım, yatırımın olduğu yerde üretim, üretimin olduğu yerde kalkınma ve büyümenin olduğunu kaydeden Ünverdi, “Kent olarak, endüstrimizin sürdürülebilirliği için günün şartlarına uygun olarak hukuksal düzenlemelere de tüm Türkiye’de olduğu üzere muhtaçlık duyuyoruz. Emekçi, patron uyuşmazlıklarında yaşanan aktüel meselelerle bir arada yargılama müddetlerinin uzunluğu her iki taraf için de sorun teşkil ediyor. Ticari hayatta büyük role sahip olan kambiyo senetleri hakkında uygulamalarda birlik olmaması bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Yargılama müddetlerinin kısaltılması, mahkemelerin iş yüklerinin azaltılması için getirilen arabuluculuk kurumunun daha efektif işlemesi için adımlar atılması temennimizdir. Tahkim kuruluşu milletlerarası uyuşmazlıklarda daha efektif olarak kullanılmalıdır” dedi.
ENVER ÖZTÜRKMEN/GÜNEYDOĞU SANAYİ VE İŞ DÜNYASI FEDERASYONU (GÜNSİFED) LİDERİ: “GELİŞMİŞ BİR İKTİSAT İÇİN GELİŞMİŞ DEMOKRASİYE MUHTAÇLIK VAR”
Güneydoğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (GÜNSİFED) Lideri Enver Öztürkmen de Türkiye’nin geleceğini, refah düzeyini yükseltmek için tüm ögeleri bir ortada düşünmeli her birini dikkatle sağlayacak ve devam ettirecek gelişmiş demokrasi kültürü oluşturulması gerektiğini söz ederek, şunları kaydetti: “Bu da fakat hukukun üstünlüğüyle sağlanacaktır. Türkiye’nin kalkınma hedefl erini tabana yaymak istiyorsak orta demokrasi ülkesi değil hukukun üstünlüğü ile yüksek demokrasi standartlarını benimsemeliyiz. Ekonomik göstergelerimiz ne kadar âlâ olursa olsun hukukun üstünlüğü yoksa kalkınma hedefl erine ulaşmamız mümkün değil. Bu niçinle Türkiye’nin orta gelir tuzağı üzere orta demokrasi tuzağından da çıkması şart” diye konuştu.
İSKENDER KAHRAMAN/ GAZİANTEP BAROSU LİDERİ “SANAYİCİ BİR UYUŞMAZLIKTA 10 YIL DAVAYLA UĞRAŞIYOR”
Gaziantep Barosu Lideri İskender Kahraman ise bu çeşit aktifliklerin ülke için kıymetli olduğunu tabir ederek, şunları kaydetti: “Geldiğimiz noktada hukuk kurallarını kendimize göre yontmaktan vazgeçersek bu ülke bu biçimde daha yaşanılabilir bir ülke olur. Endüstrici bir uyuşmazlık yaşadığı vakit asliye hukuk mahkemesine düşen davayla 10 yıl uğraşıyor. Endüstrici kendisini nasıl geliştirsin. Parasını kime güvenecek. Nasıl bir yol izleyecek. Asliye ticaret mahkemelerine o denli yargıçlar nazaranv yapıyor ki çekin çek olduğunu ispat etmeye çalışıyoruz. Mevzuyu bilmeden yargı dağıtan bireylerle muhatap oluyoruz. 6 yıldır epeyce zahmet çekiyoruz. Artık dur diyecek noktaya geldik. Biz adliyede lehimize de aleyhimize de olsa adil kararların çıkmasını istiyoruz. Lakin maalesef birebir hususla ilgili 8 farklı mahkemeden 8 farklı karar çıkıyor.”
Adalet Yüksek Mahkemesi ile yargı kararları denetlenmeli
● Daha Güzel Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün de konuşmasına Hakan Atilla ve Rahip Brunson davaları üzerinden karşılaştırma yaparak başlayıp şu değerlendirmeleri aktardı: “Hakan Atilla Eylül ayında yakalandı Aralık ayında iddianamesi hazırlandı. Muhteşem bir yargılama oldu. Ocak ayında da mahkumiyeti belirtildi. Brunson davasında ise bir sene öncesinde karısıyla birlikte söze çağırdılar. Karısını bırakıp kendisini içerde tuttular. Bir sene kadar tuttuktan daha sonra ABD’deki sivil toplum kuruluşları Brunson hakkında bu kadar müddette iddianame düzenlenmemesini hukuka alışılmamış bir şey olduğunu söyleyip, Türkiye aleyhine önlemler alınmasını istedikten daha sonra bir iddianame düzenlendi. Yargılama ABD’deki üzere olmadı. Onların gözünde Türkiye berbat bir yargılama yaptı ve ivedilikle yargılayıp kendi maddelerimize nazaran Brunson’ı mahkum ettik. daha sonra da Hakan Atilla ile Brunson’u takas ettik. Bu süreçte uzmanlara hesap etirdim, Trump’ın tweetleri ile ağustos ayında kurlar fırlayıp ekim ayında olağana döndüğünde, o iki buçuk ayda sizin bizim hepimizin cebinden, fazladan 57 milyar (o tarihteki kur ile 11 milyar dolar) çıktı.
“Bir dava ortalama 4 yıl sürüyor”
Gaziantep’teki mahkemeler her yıl önlerine gelecek iş ölçüsünü çözebilecek kapasitede. Ama mahkemelere geçmişten birikerek gelen epeyce sayıda iş var. ötürüsıyla mahkemelerin iş çözme kapasitesi yüzde 30 kadar düşüyor. Birtakım konularda davaların sonuçlanma mühleti 1500 günü buluyor. İstinafl arda da emsal mühlet geçiyor. Üzerine bir de Yargıtay sürecini eklediğimiz vakit ortalama bir dava 4 yıl sürüyor. Bunun ticari hiç bir mantığı yok. Bizim bunu değiştirmemiz gerektiğini eldeki datalar söylüyor. Bizi önümüze gelen uyuşmazlıkları 2-3 ayda çözmemiz gerekiyor.
“Modern Uyuşmazlık İdaresi Anlayışı”
Bizim bu mevzuda bir teklifimiz var, çağdaş uyuşmazlık idaresi anlayışı geliştirmek. Uyuşmazlıkların tahlilinde sorumlu davranarak mahkemeye gitmeden iş yükünü azaltmak toplumda bozulmuş olan adaletsizlik, uzlaşmasızlık problemlerini ortadan kaldırıp onun yerine uzlaşma, mutabakat, dayanışmayı güçlendirme anlayışına dönmemiz gerekiyor. Mahkemelerimiz ahlakın bozulduğu yerler haline geldi. İktisat aslında hukukun diğer bir görünümü. Hukuk ne kadar berbat ise iktisat de o kadar berbat, hukuk ne kadar âlâ ise iktisat de o kadar düzgün. Bozulmuş olan ekonomik alakaları düzeltmek için 5 sene harcıyorsak bunun kimseye bir yararı yok.
Uzmanlıkta Ağırlaşma Halkın Ayağına Hizmet
Türkiye’de 180 bin tane hukukçu var. Türkiye’de 8 milyon 200 bin dava açılıyor. 4 milyon da evvelki senelerdan kalan olmakla birlikte çözülmesi gereken 12 milyon dava var. 2 ile çarparsak 24 milyon insan yapıyor. Diğerlerini da eklerseniz toplumun neredeyse yarıya yakını uyuşmazlıkların tahlili için uğraşıyor. Bu 180 bin hukukçunun yapması gereken işlerin 10’da 9’unu hakim ve savcılara veriyoruz. 10’da 1’ini ise avukatların yapmasını istiyoruz. 180 bin kişilik iş gücünün 10’da 9’u avukatlar, 10’da 1’i ise hakim ve savcılar. 10’da 1’ini teşkil eden işgücüne işlerin 10’da 9’unu, 10’da 9’unu teşkil eden işgücüne ise 10’da 1’ini veriyoruz. Ve bu da onların içinde bir çatışmaya niye oluyor. Bu yüzden de müddet uzuyor. İşte bu konularda bizim sistemimiz sıkıntıyı avukatlardan alıyor.
“Adli Hazırlık Mahkemesi kurulmalı”
Hukukun kendi ortasında bir verimli çalışma sıkıntısı var. Bunu için bir İsimli Hazırlık Mahkemesi kurulmasını öneriyoruz. Bu mahkeme toplanacak kanıtların sağlıklı olarak toplanılması konusunda vatandaşlara ve avukatlara yardımcı olsun. Mahkemelerin önüne giden işler hazır olsun. Dünyadaki davaların durumunu biliyorum. Türkiye’deki davaların 30-40 günden çok sarfiyatı yok. Lakin en sıradan davayı 2-3 senede çözmeye çalışıyoruz. Ve sistemi suiistimal ediyoruz. Mahkemeleri bu biçimde aktif ve verimli çalışacak biçimde yapılandırmak gerekiyor lakin onları kalkınma gayelerine uygun olarak yapılandırmak gerekiyor.
“Çocuk yargıçlar kavramından kurtulmamız gerekiyor”
Bizim kaliteli hizmet istediğimiz insanları güzel bir meslek gelişmenine alışılmış tutmamız gerekiyor. Daha hayati kendini bilmeyen insanlara çeki anlatmak kadar ayıp bir şey olmaz. Onun için bir insanın 30 yaşına kadar yargıda değerli bakılırsavler yapmaması lazım. Çocuk yargıçlar diye bir terim bizim lisanımıza yerleşti, bizim bir an evvel bu tabirden kurtulmamız lazım. Hukukçuların eğitim üyelerini kendi içlerinden yetiştirmeleri lazım. Bir taraftan mesleklerini geliştirirken bir taraftan da öğretim üyeleri ve toplumun en saygın insanlarını yetiştirmemiz lazım. şahsi değil kurumsal bir gayretin kararında ve insanlarımızı daima ilerleteceğimiz meslek planı kararında bizim Yargıtay, Danıştay ve öğretim üyelerini buralardan yetiştirmemiz gerekiyor.
“Adalet Yüksek Kurumu kurulmalı”
Hizmetimizin 1. kalite ögesi yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı. Onun için yargının bağımsızlığını avukatlar üzere savunacak hakim ve savcıların da meslek odalarının olması gerekiyor. Biz bunlara yargısal Meslek Kuruluşları diyoruz. HSK’yı bu hususta hiç kimsenin kişi, küme ya da koalisyonun nüfuz edemeyeceği toplumdaki bütün yargı paydaşlarının temsil edildiği bir heyete dönüştürmemiz gerekiyor. Adalet Bakanlığı’nda yargı hizmetlerini yapan, düzenleyen 139’dan fazla lider, daire lideri ve genel müdür var. Onları da bu şuranın içine birleştirerek bir düzenleyici kurum olarak Adalet Yüksek Kurumu oluşturulmasına onunda kendi içerisinde 3-4 tane değişik kurum oluşturulmasını öneriyoruz. Merkezine bağımsızlığı alan bu biçimde bir heyet olursa yargı, avukatlarla bir arada kaliteli hizmet üretebilir. Tütün piyasasını denetleyen bir kurum var. Yargıyı denetleyen bir kurum olmaması büyük bir eksiklik. Bu heyeti da bir daimi hukuk Şurası ile güçlendirebiliriz. Her vakit toplumdaki gereksinimleri belirleyebilir, aktarabiliriz. bu biçimdelikle toplumun gereksinimine uygun hizmet üretmiş oluruz. Yargının kararları kontrol haricinde. Adalet Yüksek Mahkemesi diye bir mahkeme kurulmalı. Soruşturma müsaadeleri büsbütün ortadan kaldırılmalı. misyonunu ihmal eden hukuka muhalif süreç yapanları bu mahkeme serbestçe soruşturabilmeli.
HAKAN GÜLDAĞ/ Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi
“HUKUKUN OLDUĞU YERDE KALKINMA VARDIR”
Açılış konuşmalarının akabinde Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ moderatörlüğünde gerçekleşen panelde TOBB ETÜ Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Müellifi Prof. Dr. Fatih Özatay ile Daha Uygun Yargı Derneği İdare Konseyi Lideri Av. Mehmet Gün, istikrarlı büyüme ve kalkınma için yapısal ıslahatlar ve A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı mevzularında değerlendirmelerde bulundu. Daha âlâ Yargı Derneği ile bu seyahate “hukukun olduğu yerde kalkınma vardır” prensibinden hareket ile çıkıp bu aktiflikleri düzenlemeye başladıklarını bildiren Hakan Güldağ, “Biz tarafsız bir gazeteyiz. İktisadın ve siyasetin bütün aktörlerine birebir aralıkta durmaya çalışıyoruz. Ancak iş Türkiye’nin büyümesine ve kalkınmasına gelince tarafsız olmamız mümkün değil. Dünya Gazetesi olarak Türkiye’nin büyümesinden yanayız. Hukukun işin ortasında olmadığı bir refahtan, kalkınmadan, ekonomik gelişmeden sürdürülebilirlikten bahsetmek mümkün değil” dedi.
PROF. DR. FATİH ÖZATAY/ TOBB ETÜ ÖĞRETİM ÜYESİ VE DÜNYA GAZETESİ MUHARRİRİ “HUKUKLA RİSKİ DÜŞÜRMEK MÜMKÜN”
Panelin birinci konuşmacısı, Prof. Dr. Fatih Özatay, dünya genelinde yaşanan gelişmeler ışığında Türkiye ekonomisindeki son durumu şu biçimde anlattı: 2022’de dünya enflasyon ortalaması yüzde 8 düzeylerinde. Bizim ortasında bulunduğumuz G20’de bir Arjantin var bizim üzere yüksek. Ocak ayındaki minimum fiyata 1 mal yahut hizmet alırken, haziran ayında bunu yüzde 70’ini alabilir hale gelmiş. Yüksek enflasyon ve yüksek risk birbirinden bağımsız şeyler değil. Bunlar olurken son 1 yılda bir kadro kararlar alındı. Bu kararların yansıması olarak şöyleki bir gariplik var. Türkiye Cumhuriyeti hazinesinin bu yüksek risk ve yüksek enfl asyonda Türk Lirası cinsinden borçlanırken ödediği faizle, dolar cinsinden ödediği faiz birebir yere geldi. Bu bir gariplik. Birinden biri yanlış demek. Bu sürdürülemez demek. bu biçimde devirler riskin hayli fazla arttığı periyotlar. Paradoksal olarak riskin epey fazla arttığı devirlerde hem ekonomik tıpkı vakitte iktisat dışı alanlarla bilhassa hukukta yapacaklarınızla riski düşürmek mümkün. Kelamı, 2018 yılında Rahip Brunson’dan dolayı Amerika ile yaşanan gerginliğe getiren Prof. Özatay şöyleki devam etti: Dolar 4 liradan 6,5 liraya çıktı. Ekonomimizde o denli kırılganlıklar var ki 4 tane tweet kırıyor. Çin için bu tweetleri atınca Çin iktisadı kırılmıyor. Bunun kararında faiz, risk ve kur artıyor. ötürüsıyla bu sorunları nasıl çözeriz düşünürken riski düşürecek bir şeyleri yapabiliyorsak aslına bakarsan enflasyonu düşürüp büyümeyi artırabiliriz. 2021 Eylül ayında siyaset faizi yüzde 19’du. Biz durup dururken faiz düşürmeye başladık. yüzde 19’dan yüzde 14’e getirdik. Faiz indirimleri bir arada risk de sıçradı. Riskle birlikte kur da sıçrıyor. Durup dururken siyaset faizini düşürüyorsunuz, bunun öne sürülen nedenini bilmiyoruz. Bunun kararında kurun 8 liradan 18 liraya çıktığını görüyoruz. Gerisinde panik halinde bütçeye büyük bir yük olan kur muhafazalı mevduat devreye sokuluyor. Peşi sıra bankaların açtıkları kredileri zapturapt altına alan her şeyin merkezden komut alan bir periyoda giriyoruz. Demek ki bu riski patlatacak işlerden kaçınmak gerekiyor. Riski düşürmek, enflasyonla uğraş etmek gerekiyor. Türkiye üzere ülkelerde enflasyonla uğraşta işsizliğe niye olmaz. İşi hakikat yaparsanız enflasyonla çaba ederken büyümeden feragat etmezsiniz. Kaldı ki işsizliği kalıcı olarak düşürmek için para siyaseti kâfi değil. Tasarrufunuz yeteri kadar yüksek değilse aşikâr bir seviyede yatırım yapabilmek kalkınabilmek için dışarıdan borçlanmak zorundasınız. bu biçimde Trump’ın tweetlerine karşı kırılgan oluyorsunuz.
Dünya Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ moderatörlüğünde gerçekleşen panelde TOBB Etü Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay ve Daha Düzgün Yargı Derneği İdare Şurası Lideri Mehmet Gün, istikrarlı büyüme için yapısal ıslahatlar ve A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu’nu anlattı.
Okumaya devam et...