Şebnem TURHAN
Yüksek enfl asyon ve enflasyon beklentilerindeki bozulma piyasanın Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın TÜFE endeksli TL değişken faizli tahvil ihraçlarına ilgisini pek artırdı. Yılın birinci ayında Türkiye tarihinde birinci sefer TÜFE endeksli tahvil ihracında negatif faizle borçlanan Hazine’nin şubat ayındaki TÜFE endeksli ihraçlarında da negatif faiz seyri devam etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın datalarına göre ocak sonu itibariyle TÜFE endeksli iç borç stoku 310 milyar 79 milyon liraya ulaşırken TL değişken faizli iç borç stoku da 204 milyar 837 milyar lira oldu. Merkezi idarenin toplam borç stoku 2 trilyon 844 milyar liraya yükselirken TL değişken faizli ve TÜFE endeksli borç stokunun toplam borçtaki hissesi da yüzde 18,1’e yükseldi. Hazine’nin borç stokunda sabit faizli borç oranı ise yalnızca yüzde 15,3 düzeyinde.
Hazine ve Maliye Bakanlığı şubat ayı borçlanma programını evvelki gün yaptığı iki ihaleyle tamamladı. Teknik bir aksaklık niçiniyle geç açıklanan sonuca bakılırsa iki ihalede 9.7 milyar lira borçlanıldı. bu biçimdece şubat ayında 53 milyar liralık borçlanma gerçekleştirildi. Hazine 49 milyar liralık borçlanma hedefliyordu.
18.3 milyar lira talebe karşılık 2.5 milyar liralık satış
Hazine’nin evvelki günkü 4 yıl vadeli TLREF’e endeksli tahvilin bir daha ihracında ortalama bileşik getiri yüzde 24,42 olurken piyasanın daha epey ilgi gösterdiği 10 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli tahvilin ortalama bileşik faizi ise eksi yüzde 0,68 düzeyinde oluştu. İhaleye piyasadan 18.3 milyar liralık talep geldi ve bu talebe karşılık 2.5 milyar lira satış yapıldı. Şubattaki ve ocak ayındaki TÜFE endeksli tahvil ihalelerine de piyasadan rekor talep gelmişti. Şubat ayındaki ihalelerdilk evvel merkezi idarenin toplam borcu ortasında TÜFE’ye endeksli borç stokunun oranı yüzde 11’e ulaştı. Şubattaki ihalelerin akabinde TÜFE endeksli ihalelerin toplam borç stokundaki hissesinin da artması bekleniyor.
Datalara bakılırsa iç borç stokunun 706.5 milyar lirası sabit faizli, 338.2 milyar lirası değişken faizli, 310 milyar lirası ise TÜFE’ye endeksli durumda. TL cinsi borç stoku incelendiğinde ise sabit faizli borç stoku 435.2 milyar lira olurken TL cinsi değişken faizli borç stoku ise 204.8 milyar lira düzeyinde bulunuyor. bu biçimdece enflasyona yahut kur değişimlerinden etkilenmeyip yalnızca sabit faizle yapılan borç stokunun toplam stoktaki hissesi yüzde 15,3 düzeyine gerilemiş oldu.
Döviz, TL değişken ve TÜFE endeksli borç oranı yüzde 84,7
Öte yandan merkezi hükümetin döviz endeksli borçlarında da artış sürüyor. Hazine’nin bilgilerine bakılırsa toplam döviz borcu ocak sonu itibariyle 1 trilyon 894 milyar 343 milyon liraya ulaştı. Toplam borç stokunun 2.8 trilyon lira olduğu göz önüne alındığında merkezi idarenin döviz cinsi borçlarının toplam borç stoku ortasındaki hissesi yüzde 66,6’ya yükseldi.
Dış borç stokunun 210.4 milyar lirası değişken faizli iken 1 trilyon 279 milyar 202 milyon lirası ise sabit faizli. Toplam döviz borcu stokunun ise 1 trilyon 550 milyar 537 milyon lirası sabit faizli olurken 343 milyar 805 milyon lirası ise değişken faizli olarak görülüyor. Hazine bilgilerinden yapılan hesaplamalara göre döviz borcu, TL değişken faizli ve TÜFE endeksli borç stokunun toplam borç stoku ortasındaki hissesi ise yüzde 84,7 düzeyine yükseldi. Bu oran 2003 yılında yüzde 75,8, 2017 yılında ise yüzde 60,3 düzeyinde bulunuyordu. 2021 yılı sonunda ise oran yüzde 84,1 düzeyindeydi.
TÜFE endeksli borç stoku 2021 sonunda 291.6 milyar lira
Hazine ve Maliye Bakanlığı datalarına nazaran 2021 yılı sonunda TÜFE’ye endeksli borç stoku 291 milyar 648 milyon lira düzeyinde bulunuyordu. 2020 yılı sonunda ise TÜFE endeksli tahvillerin borç stoku 250 milyar 897 milyon lira iken 2019 sonunda ise 172 milyar 325 milyon lira düzeyindeydi. 2018 sonunda ise bu sayı 135 milyar 377 milyon lira idi. Analistler TÜFE’ye endeksli tahvil ihraçlarına büyük ilginin gelecek enfl asyon beklentisinin devasa yükseklikte olması niçiniyle piyasanın negatif faize razı olduğuna dikkat çekerken önümüzdeki devirde de büyük ilginin sürmesini beklediklerini lisana getirdi.
2018 daha sonrası tahvil ihraçları hızlandı
TÜFE’ye endeksli tahvil ihraçlarına 90’ların sonunda başlandı. 2003-2007 yılları ortası yeni ihraç yapılmazken 2007 yılında bir daha devreye girdi. Asıl artış ise 2018 yılından daha sonra yaşandı. Para siyasetindeki değişim düşük faiz siyasetleri piyasanın ilgisini TÜFE’ye endeksli tahvillere çekti. Analistler TÜFE endeksli tahvillerin bankaların elindeki tüm TL cinsi tahvillerin yarısına yakınını oluşturduğunu belirtti.
Okumaya devam et...
Yüksek enfl asyon ve enflasyon beklentilerindeki bozulma piyasanın Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın TÜFE endeksli TL değişken faizli tahvil ihraçlarına ilgisini pek artırdı. Yılın birinci ayında Türkiye tarihinde birinci sefer TÜFE endeksli tahvil ihracında negatif faizle borçlanan Hazine’nin şubat ayındaki TÜFE endeksli ihraçlarında da negatif faiz seyri devam etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın datalarına göre ocak sonu itibariyle TÜFE endeksli iç borç stoku 310 milyar 79 milyon liraya ulaşırken TL değişken faizli iç borç stoku da 204 milyar 837 milyar lira oldu. Merkezi idarenin toplam borç stoku 2 trilyon 844 milyar liraya yükselirken TL değişken faizli ve TÜFE endeksli borç stokunun toplam borçtaki hissesi da yüzde 18,1’e yükseldi. Hazine’nin borç stokunda sabit faizli borç oranı ise yalnızca yüzde 15,3 düzeyinde.
Hazine ve Maliye Bakanlığı şubat ayı borçlanma programını evvelki gün yaptığı iki ihaleyle tamamladı. Teknik bir aksaklık niçiniyle geç açıklanan sonuca bakılırsa iki ihalede 9.7 milyar lira borçlanıldı. bu biçimdece şubat ayında 53 milyar liralık borçlanma gerçekleştirildi. Hazine 49 milyar liralık borçlanma hedefliyordu.
18.3 milyar lira talebe karşılık 2.5 milyar liralık satış
Hazine’nin evvelki günkü 4 yıl vadeli TLREF’e endeksli tahvilin bir daha ihracında ortalama bileşik getiri yüzde 24,42 olurken piyasanın daha epey ilgi gösterdiği 10 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli tahvilin ortalama bileşik faizi ise eksi yüzde 0,68 düzeyinde oluştu. İhaleye piyasadan 18.3 milyar liralık talep geldi ve bu talebe karşılık 2.5 milyar lira satış yapıldı. Şubattaki ve ocak ayındaki TÜFE endeksli tahvil ihalelerine de piyasadan rekor talep gelmişti. Şubat ayındaki ihalelerdilk evvel merkezi idarenin toplam borcu ortasında TÜFE’ye endeksli borç stokunun oranı yüzde 11’e ulaştı. Şubattaki ihalelerin akabinde TÜFE endeksli ihalelerin toplam borç stokundaki hissesinin da artması bekleniyor.
Datalara bakılırsa iç borç stokunun 706.5 milyar lirası sabit faizli, 338.2 milyar lirası değişken faizli, 310 milyar lirası ise TÜFE’ye endeksli durumda. TL cinsi borç stoku incelendiğinde ise sabit faizli borç stoku 435.2 milyar lira olurken TL cinsi değişken faizli borç stoku ise 204.8 milyar lira düzeyinde bulunuyor. bu biçimdece enflasyona yahut kur değişimlerinden etkilenmeyip yalnızca sabit faizle yapılan borç stokunun toplam stoktaki hissesi yüzde 15,3 düzeyine gerilemiş oldu.
Döviz, TL değişken ve TÜFE endeksli borç oranı yüzde 84,7
Öte yandan merkezi hükümetin döviz endeksli borçlarında da artış sürüyor. Hazine’nin bilgilerine bakılırsa toplam döviz borcu ocak sonu itibariyle 1 trilyon 894 milyar 343 milyon liraya ulaştı. Toplam borç stokunun 2.8 trilyon lira olduğu göz önüne alındığında merkezi idarenin döviz cinsi borçlarının toplam borç stoku ortasındaki hissesi yüzde 66,6’ya yükseldi.
Dış borç stokunun 210.4 milyar lirası değişken faizli iken 1 trilyon 279 milyar 202 milyon lirası ise sabit faizli. Toplam döviz borcu stokunun ise 1 trilyon 550 milyar 537 milyon lirası sabit faizli olurken 343 milyar 805 milyon lirası ise değişken faizli olarak görülüyor. Hazine bilgilerinden yapılan hesaplamalara göre döviz borcu, TL değişken faizli ve TÜFE endeksli borç stokunun toplam borç stoku ortasındaki hissesi ise yüzde 84,7 düzeyine yükseldi. Bu oran 2003 yılında yüzde 75,8, 2017 yılında ise yüzde 60,3 düzeyinde bulunuyordu. 2021 yılı sonunda ise oran yüzde 84,1 düzeyindeydi.
TÜFE endeksli borç stoku 2021 sonunda 291.6 milyar lira
Hazine ve Maliye Bakanlığı datalarına nazaran 2021 yılı sonunda TÜFE’ye endeksli borç stoku 291 milyar 648 milyon lira düzeyinde bulunuyordu. 2020 yılı sonunda ise TÜFE endeksli tahvillerin borç stoku 250 milyar 897 milyon lira iken 2019 sonunda ise 172 milyar 325 milyon lira düzeyindeydi. 2018 sonunda ise bu sayı 135 milyar 377 milyon lira idi. Analistler TÜFE’ye endeksli tahvil ihraçlarına büyük ilginin gelecek enfl asyon beklentisinin devasa yükseklikte olması niçiniyle piyasanın negatif faize razı olduğuna dikkat çekerken önümüzdeki devirde de büyük ilginin sürmesini beklediklerini lisana getirdi.
2018 daha sonrası tahvil ihraçları hızlandı
TÜFE’ye endeksli tahvil ihraçlarına 90’ların sonunda başlandı. 2003-2007 yılları ortası yeni ihraç yapılmazken 2007 yılında bir daha devreye girdi. Asıl artış ise 2018 yılından daha sonra yaşandı. Para siyasetindeki değişim düşük faiz siyasetleri piyasanın ilgisini TÜFE’ye endeksli tahvillere çekti. Analistler TÜFE endeksli tahvillerin bankaların elindeki tüm TL cinsi tahvillerin yarısına yakınını oluşturduğunu belirtti.
Okumaya devam et...