Merve YİĞİTCAN
Gerçek kesim, gümrükte bekleme mühletlerine ve liman maliyetlerine bir an evvel tahlil getirilmesini bekliyor. Gümrükte bekleme müddetlerinin 15 günü bulabildiğini söyleyen gerçek kesim temsilcileri, buna eklenen liman masrafl arının sanayiciye maliyet, tüketiciye de enfl asyon olarak geri döndüğüne dikkat çekiyor. “Gümrükte servet yatıyor” diyen iş dünyası, buralarda bekleyen mamüllerin daha süratli piyasa girmesiyle, iktisadın çarklarının hızlanacağına inanıyor.
Hususla ilgili değerlendirmelerde bulunan Otomotiv Satış daha sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Lideri Ziya Özalp, gümrüklerdeki bekleme müddetlerinin dalın önemli sıkıntılarından biri olduğunu söylerken, denetleme düzeneğinin süratli ilerlememesinin işleri büyük sekteye uğrattığını kaydetti. Tüm kasvetlere ve maliyet artışlarına katlanarak eseri getirmiş olmalarına karşın gümrüklerde beklediklerine değinen Özalp, “Siz eseri gerçek vakitte temin edemediğinizde bu sefer temelinde olmayan bir enfl asyon da ortaya çıkabilir. Katiyetle denetleme düzeneklerinin olması gerekiyor fakat süratli ilerlemesi bizim için hayli önemli” dedi.
“Gümrüklerde önemli bir servet yatıyor” diyen Özalp, şu biçimde devam etti: “Bence buralarda Türkiye iktisadının çarkını bir ya da iki tık hızlandırabilecek bir servet yatıyor. Zira oradaki dönüşüm hızlandığı andan itibaren navlundan tutun da üretim süreçlerine kadar tüm süreçlerin fazlaca daha verimli olacağına inanıyoruz.”
Temelde menfaat çatışması var
TOBB Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri ve PAGEV Lideri Yavuz Eroğlu, Türkiye iktisadının temelinin ithalata dayandığını hatırlatarak, üretilecek malın hammaddesini ithal ederken yaşanan kahırların hayli büyük olduğunu savundu. Liman maliyetleri ve bekleme müddetlerinin hem ihracatçıyı birebir vakitte ithalatçıyı olumsuz etkilediğini lisana getiren Eroğlu, “Limanlarda eklenen her masraf sanayiciye maliyet, tüketiciye enfl asyon olarak dönüyor” dedi. Gümrüklerde bürokrasinin ağır işlediğini kaydeden Eroğlu, liman maliyetlerinin temelinde ise menfaat çatışması olduğunu savundu. Limanların özelleştirilmesiyle birlikte, gemi şirketi sahiplerinin beraberinde liman işletmecisi de olduğunu tez eden Eroğlu, şöyleki devam etti: “Diyelim ki gemi sizin malınızı çarşamba ya da perşembe günü limana yanaştırsa çabucak çekebilirsiniz. Lakin bütün endüstriciler bunu bilir, şuurlu olarak gemiler hafta sonuna hakikat yaklaştırılıyor. Beklemeden kaynaklanan yarar tıpkı şahıslara gidiyor. Zira liman da gemi de birebir şahısların. Biz o firmalardan bir şey isteyemeyiz, ancak devletin bunun regülasyonunu fazlaca yeterli yapıyor olması lazım. Zira kahırların temelinde bir menfaat çatışması var.”
Liman masraflarına kontrol kaide
İstanbul Tüccarlar Kulübü İdare Şurası Lideri İlker Öncel, kendisi üzere bir fazlaca ithalatçının liman masrafl arıyla ilgili önemli ıstırapları olduğunu söylemiş oldu. Konteyner, demuraj, ardiye, konşimento, ordino üzere liman masraflarıyla gerçek bölümün baş etmek zorunda kaldığını söyleyen Öncel, limanların özelleştirilmesinin akabinde maliyetlerin inanılmaz derecede arttığını ileri sürdü. Öncel, “Konteynerin tartıya konması bir para, tartıdan indirilmesi bir para, muayeneye gitmesi bir para. Güya kilometre başına taksimetre üzere yazıyor” dedi. Bu mevzuda kâfi düzenlemenin olmadığını belirten Öncel, “Her limanın kendi belirlediği bir maliyeti var. Tahminen bunlarla ilgili bir düzenleme yapılabilir. Zira bunlar da bir eserin maliyetini önemli oranda artırıyor ve enfl asyon yaratıyor” diye konuştu.
Öte yandan Otomotiv Sanayii Derneği Lideri Haydar Yenigün, ithalat ve ihracatta gümrüklerde yaşanan sorunların, bilhassa bu tatil periyodunda Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarının karayolunu tercih etmesiyle ortasından çıkılmaz bir noktaya geldiğini söylemiş oldu. Süreçlerin hızlandırılması için dijital altyapı uygulamalarını devreye almak gerektiğini belirten Yenigün, sıkıntıların tahliliyle ilgili Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un tahlil odaklı yaklaşımı olduğunu kelamlarına ekledi.
Türkiye’nin sırası geriliyor
Türkiye’nin hudut geçişlerinde kolaylık manasında durumu epeyce da uygun değil. Dünya Bankası’nın Doing Business 2020 raporuna nazaran, hudut geçişlerindeki süreçlerde kolaylık manasında Türkiye, 190 ülke içinde 44’üncü sırada yer alıyor. bundan evvelki yıl 42’nci sırada olan Türkiye, listede 2 sıra geriledi. Romanya’nın birinci sırada yer aldığı listede, Bulgaristan 21’inci, Yunanistan da 34’üncü sırada yer alıyor. Rapora göre, ihracatta ortalama hudutta bekleme müddeti 10 saat, evrakların tamamlanma mühleti 4 saat. Maliyet ise sonda bekleme müddeti için ortalama 338 dolar.. İthalatta ise ortalama sonda bekleme müddeti 7 saat, evrakların tamamlanma mühleti ortalama 2 saat. Sonda bekleme müddetinin maliyeti ise 46 dolar. Rapora bakılırsa, hudutta süreç maliyetleri yüzde 30 oranında artmış durumda. En büyük maliyet kalemlerinden biri olan kontrollere bakıldığında ise, gümrüklerde fiziki denetim oranları batılı ülkelerde ithalatta yüzde 2-3 iken, Türkiye de bu oran yüzde 13’lerde.
Üretimdeki kadar süratli olunmalı
TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giysi Sanayi Meclis Lideri Erdem Fayat, gümrükte bekleme sıkıntılarının bilhassa iplik ve hammadde de daha fazla yaşandığını, hazır giyside ise daha epey aksesuar kısmında sorun yaşatabildiğini lisana getirdi. Gümrükte bekleme sırasında kurun volatilitesine denk gelindiği takdirde o kur üzerinden ödenen vergilerin bir maliyet yarattığını söz eden Fayat, “Gümrükteki beklemeler depolama planlamalarını da ıstıraba sokuyor. Bu da bir maliyet oluşturuyor. Bu maliyeti de ithalatçı üstlenmek zorunda kalıyor. Bilhassa ihracatta kullanacağımız bir eserse bekleyen eser, ekstra nakliye fiyatı ödüyoruz. Şayet içerde sunacağımız bir eserse daha da makus, bu sefer de kurun bir maliyeti oluşuyor” dedi. Hem ithalatçı tıpkı vakitte ihracatçı için Türkiye’nin her süreçte süratli olması gerektiğini savunan Fayat, “İthalatçılar Türkiye’yi süratli üretim yaptığı için tercih ediyor. Yani, biz 8 haftada üretim yaptığımız için bizi tercih etmiyor, 4 haftada üretim yaptığımız için tercih ediliyoruz. Bu niçinle Türkiye’nin her süreçte süratli olması ticaret kapasitesini de artıracaktır.”
Maliyetler yüzde 30 arttı
Lescon İcra Heyeti Üyesi Ayhan Erbay, ithal edilen mamüllerin kontrollerine yönelik uygulamaların gümrükte bekleme müddetlerini fazlaca artırdığını söylerken, Avrupa Birliği’nde misal kontrollerin olduğunu, fakat bu kadar vakit kaybı yaratmadığını lisana getirdi. TAREKS üzere uygulamalara geçmedilk evvel 3-4 gün süren gümrük süreçlerinin şimdilerde 15 güne kadar çıkabildiğini kaydeden Erbay, uzayan süreçlerin hem vakit birebir vakitte maliyet kaybı manasına geldiğini savundu. Testlerde bir tavan fiyat olduğu bilgisini veren Erbay, lakin birtakım laboratuvarların çeşitli taktiklerle inceleme sürecini uzatıp, maliyetleri şişirdiğini kaydetti. İthal edilen bir ayakkabıdaki gümrük ve liman maliyetlerinin hissesinin bir yılda yüzde 30 civarı arttığını söyleyen Erbay, ayakkabı kesimindeki maliyet baskısının eylül ayından itibaren tüketici fiyatlarına yansıyacağını söz etti.
Okumaya devam et...
Gerçek kesim, gümrükte bekleme mühletlerine ve liman maliyetlerine bir an evvel tahlil getirilmesini bekliyor. Gümrükte bekleme müddetlerinin 15 günü bulabildiğini söyleyen gerçek kesim temsilcileri, buna eklenen liman masrafl arının sanayiciye maliyet, tüketiciye de enfl asyon olarak geri döndüğüne dikkat çekiyor. “Gümrükte servet yatıyor” diyen iş dünyası, buralarda bekleyen mamüllerin daha süratli piyasa girmesiyle, iktisadın çarklarının hızlanacağına inanıyor.
Hususla ilgili değerlendirmelerde bulunan Otomotiv Satış daha sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Lideri Ziya Özalp, gümrüklerdeki bekleme müddetlerinin dalın önemli sıkıntılarından biri olduğunu söylerken, denetleme düzeneğinin süratli ilerlememesinin işleri büyük sekteye uğrattığını kaydetti. Tüm kasvetlere ve maliyet artışlarına katlanarak eseri getirmiş olmalarına karşın gümrüklerde beklediklerine değinen Özalp, “Siz eseri gerçek vakitte temin edemediğinizde bu sefer temelinde olmayan bir enfl asyon da ortaya çıkabilir. Katiyetle denetleme düzeneklerinin olması gerekiyor fakat süratli ilerlemesi bizim için hayli önemli” dedi.
“Gümrüklerde önemli bir servet yatıyor” diyen Özalp, şu biçimde devam etti: “Bence buralarda Türkiye iktisadının çarkını bir ya da iki tık hızlandırabilecek bir servet yatıyor. Zira oradaki dönüşüm hızlandığı andan itibaren navlundan tutun da üretim süreçlerine kadar tüm süreçlerin fazlaca daha verimli olacağına inanıyoruz.”
Temelde menfaat çatışması var
TOBB Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri ve PAGEV Lideri Yavuz Eroğlu, Türkiye iktisadının temelinin ithalata dayandığını hatırlatarak, üretilecek malın hammaddesini ithal ederken yaşanan kahırların hayli büyük olduğunu savundu. Liman maliyetleri ve bekleme müddetlerinin hem ihracatçıyı birebir vakitte ithalatçıyı olumsuz etkilediğini lisana getiren Eroğlu, “Limanlarda eklenen her masraf sanayiciye maliyet, tüketiciye enfl asyon olarak dönüyor” dedi. Gümrüklerde bürokrasinin ağır işlediğini kaydeden Eroğlu, liman maliyetlerinin temelinde ise menfaat çatışması olduğunu savundu. Limanların özelleştirilmesiyle birlikte, gemi şirketi sahiplerinin beraberinde liman işletmecisi de olduğunu tez eden Eroğlu, şöyleki devam etti: “Diyelim ki gemi sizin malınızı çarşamba ya da perşembe günü limana yanaştırsa çabucak çekebilirsiniz. Lakin bütün endüstriciler bunu bilir, şuurlu olarak gemiler hafta sonuna hakikat yaklaştırılıyor. Beklemeden kaynaklanan yarar tıpkı şahıslara gidiyor. Zira liman da gemi de birebir şahısların. Biz o firmalardan bir şey isteyemeyiz, ancak devletin bunun regülasyonunu fazlaca yeterli yapıyor olması lazım. Zira kahırların temelinde bir menfaat çatışması var.”
Liman masraflarına kontrol kaide
İstanbul Tüccarlar Kulübü İdare Şurası Lideri İlker Öncel, kendisi üzere bir fazlaca ithalatçının liman masrafl arıyla ilgili önemli ıstırapları olduğunu söylemiş oldu. Konteyner, demuraj, ardiye, konşimento, ordino üzere liman masraflarıyla gerçek bölümün baş etmek zorunda kaldığını söyleyen Öncel, limanların özelleştirilmesinin akabinde maliyetlerin inanılmaz derecede arttığını ileri sürdü. Öncel, “Konteynerin tartıya konması bir para, tartıdan indirilmesi bir para, muayeneye gitmesi bir para. Güya kilometre başına taksimetre üzere yazıyor” dedi. Bu mevzuda kâfi düzenlemenin olmadığını belirten Öncel, “Her limanın kendi belirlediği bir maliyeti var. Tahminen bunlarla ilgili bir düzenleme yapılabilir. Zira bunlar da bir eserin maliyetini önemli oranda artırıyor ve enfl asyon yaratıyor” diye konuştu.
Öte yandan Otomotiv Sanayii Derneği Lideri Haydar Yenigün, ithalat ve ihracatta gümrüklerde yaşanan sorunların, bilhassa bu tatil periyodunda Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarının karayolunu tercih etmesiyle ortasından çıkılmaz bir noktaya geldiğini söylemiş oldu. Süreçlerin hızlandırılması için dijital altyapı uygulamalarını devreye almak gerektiğini belirten Yenigün, sıkıntıların tahliliyle ilgili Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un tahlil odaklı yaklaşımı olduğunu kelamlarına ekledi.
Türkiye’nin sırası geriliyor
Türkiye’nin hudut geçişlerinde kolaylık manasında durumu epeyce da uygun değil. Dünya Bankası’nın Doing Business 2020 raporuna nazaran, hudut geçişlerindeki süreçlerde kolaylık manasında Türkiye, 190 ülke içinde 44’üncü sırada yer alıyor. bundan evvelki yıl 42’nci sırada olan Türkiye, listede 2 sıra geriledi. Romanya’nın birinci sırada yer aldığı listede, Bulgaristan 21’inci, Yunanistan da 34’üncü sırada yer alıyor. Rapora göre, ihracatta ortalama hudutta bekleme müddeti 10 saat, evrakların tamamlanma mühleti 4 saat. Maliyet ise sonda bekleme müddeti için ortalama 338 dolar.. İthalatta ise ortalama sonda bekleme müddeti 7 saat, evrakların tamamlanma mühleti ortalama 2 saat. Sonda bekleme müddetinin maliyeti ise 46 dolar. Rapora bakılırsa, hudutta süreç maliyetleri yüzde 30 oranında artmış durumda. En büyük maliyet kalemlerinden biri olan kontrollere bakıldığında ise, gümrüklerde fiziki denetim oranları batılı ülkelerde ithalatta yüzde 2-3 iken, Türkiye de bu oran yüzde 13’lerde.
Üretimdeki kadar süratli olunmalı
TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giysi Sanayi Meclis Lideri Erdem Fayat, gümrükte bekleme sıkıntılarının bilhassa iplik ve hammadde de daha fazla yaşandığını, hazır giyside ise daha epey aksesuar kısmında sorun yaşatabildiğini lisana getirdi. Gümrükte bekleme sırasında kurun volatilitesine denk gelindiği takdirde o kur üzerinden ödenen vergilerin bir maliyet yarattığını söz eden Fayat, “Gümrükteki beklemeler depolama planlamalarını da ıstıraba sokuyor. Bu da bir maliyet oluşturuyor. Bu maliyeti de ithalatçı üstlenmek zorunda kalıyor. Bilhassa ihracatta kullanacağımız bir eserse bekleyen eser, ekstra nakliye fiyatı ödüyoruz. Şayet içerde sunacağımız bir eserse daha da makus, bu sefer de kurun bir maliyeti oluşuyor” dedi. Hem ithalatçı tıpkı vakitte ihracatçı için Türkiye’nin her süreçte süratli olması gerektiğini savunan Fayat, “İthalatçılar Türkiye’yi süratli üretim yaptığı için tercih ediyor. Yani, biz 8 haftada üretim yaptığımız için bizi tercih etmiyor, 4 haftada üretim yaptığımız için tercih ediliyoruz. Bu niçinle Türkiye’nin her süreçte süratli olması ticaret kapasitesini de artıracaktır.”
Maliyetler yüzde 30 arttı
Lescon İcra Heyeti Üyesi Ayhan Erbay, ithal edilen mamüllerin kontrollerine yönelik uygulamaların gümrükte bekleme müddetlerini fazlaca artırdığını söylerken, Avrupa Birliği’nde misal kontrollerin olduğunu, fakat bu kadar vakit kaybı yaratmadığını lisana getirdi. TAREKS üzere uygulamalara geçmedilk evvel 3-4 gün süren gümrük süreçlerinin şimdilerde 15 güne kadar çıkabildiğini kaydeden Erbay, uzayan süreçlerin hem vakit birebir vakitte maliyet kaybı manasına geldiğini savundu. Testlerde bir tavan fiyat olduğu bilgisini veren Erbay, lakin birtakım laboratuvarların çeşitli taktiklerle inceleme sürecini uzatıp, maliyetleri şişirdiğini kaydetti. İthal edilen bir ayakkabıdaki gümrük ve liman maliyetlerinin hissesinin bir yılda yüzde 30 civarı arttığını söyleyen Erbay, ayakkabı kesimindeki maliyet baskısının eylül ayından itibaren tüketici fiyatlarına yansıyacağını söz etti.
Okumaya devam et...