Yener KARADENİZ
Rahip Branson krizi daha sonrası Türkiye’nin ABD menşeili eser ithalatına ek mali yükümlülük getirmesi ve ABD çıkışlı olup ABD menşeili olmayan eserlerden ise menşe ispatı istemesi, ithalatçıları güç durumda bıraktı. 2019’da çıkan karar öncesi yapılan ithalatların da bu kapsama alınması ve evrakların geriye dönük istenmesine rağmen evrakların üretici ülkeler tarafınca düzenlenememesi kararı gerekli koşulları yerine getiremeyen onlarca şirket, milyonlarca TL’yi bulan ceza ile karşı karşıya kaldı. Son olarak 30 Haziran’a kadar uzatılan evrak ibrazını yapamayan başta otomotiv ve dokumacılık olmak üzere kağıt, ambalaj, besin eserleri ve tütün bölümü üzere bir hayli bölümde yer alan firmalar, karşı dava için harekete geçerken kimi şirket ise vergi barışının devam etmesi sebebi ile vakit kaybetmemek için dava ile vergi barışı içinde çekimser kaldı. Davaların epey büyük oranda ithalatçı lehine sonuçlandığını lisana getiren dal temsilcileri, uygulamanın devlet için vakit ve maddi kayıp şirketler için ise vakit kaybına yol açtığını belirterek Ticaret Bakanlığı’nın uygulamayı bir daha gözden geçirmesi talebinde bulundu.
“Mevzuata uygun değil”
Bünyesinde 120 üyesi bulunan Dış Ticarete Taraf Verenler Derneği’nin (DIŞYÖNDER) Lideri Hakan Çınar, bir fazlaca üye ve ithalat yapan firmanın cezalar karşısında ne yapacağını şaşırmış durumda olduğunu söylemiş oldu. ABD Menşeli Kimi Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar kapsamında tahsili gereken Ek Mali Yükümlülük ve bu yükümlülük kaynaklı KDV’nin, kanunun geriye yanlışsız işletilmesi halinde tahsil edilmeye çalışılmasının mevzuata uygun bir durum olmadığını vurgulayan Çınar, yalnızca bir tek otomotiv yan sanayi üreticisi firmaya gelen ceza ölçüsünün 3 milyon TL’nin üzerinde gerçekleştiğini söylemiş oldu. Çınar, bir fazlaca firmanın şu anda nasıl bir yol izlemesi gerektiği konusunda ıstırap yaşadığını aktardı.
“İlk kararda bu biçimde bir kaide aranmıyor”
Kelam konusu uygulama 2019 yılından beri mevcut fakat uygulama artık geriye dönük olarak da isteniyor. Uygulamanın başladığı 2019’da kimi şirketlere 20 milyon TL’yi bulan cezalar kesilmişti. Artık ise ceza sayısı hayli daha fazla artmış durumda. Çınar’ın verdiği bilgilere göre 2018/11973 sayılı ABD Menşeli Birtakım Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar’da ABD menşeli olmayan eşyalar için Ek Mali Yükümlülük muafiyeti için ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait rastgele bir karar bulunmuyor. Ayrıyeten Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait yayımlanmış uygulama bildiriminde de kelam konusu kural yok. Çınar, “aynı vakitte Gümrük Yönetmeliği’ne daha sonradan eklenen Süreksiz 16/3’üncü hususuna ‘Bu fıkrayı değiştiren yönetmeliğin yayımı tarihindilk evvel beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesi yahut tedarikçi beyanı bulunmadığı biçimde menşe asıllı ticaret siyaseti tedbiri, ek gümrük vergisi yahut ek mali yükümlülük üzere öbür mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği yahut beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin yahut tedarikçi beyanının 30/6/2021 tarihine kadar gümrük yönetimine ibrazı mümkündür’’ kararı getirilmiş. Bu durum ithalatçı firmanın yasal olarak ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibraz etmesi gerekmemesine karşın, ibraz edilmeyen beyannameler için daha sonradan Menşe Şahadetnamesi ibraz edilebilme imkanı getirilmiştir” dedi.
İhracatçı ülkeler geriye dönük evrak düzenlemiyor
bir daha de ithalatçı firmalar yasal olarak ithalat esnasında ibraz yükümlülüğü olmamasına karşın ihtilaf yaşamamak ismine yurt dışı ihracatçılardan daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talep etmiş. Lakin yurt dışı ihracatçı ülkelerin kendi yasal mevzuatlarındaki ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha uzun müddet tarihindeki eşyalar için Menşe Şahadetnamesi daha sonradan düzenlenmeyeceğine dair kararlar olması sebebiyle ithalatçı firmalar daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talebine olumsuz dönüş yapılmış. Çınar, ihracatçı ülkelerin ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha sonra Menşe Şahadetnamesi yapılıp yapılmayacağına dair Türkiye’nin o ülkelerdeki Ticaret Ataşeliklerine yazılı olarak sorduğunu ve bunun da münasebetleri ile teyit edildiğini belirtti. İthalat yapan binlerce şirket Ticaret Bakanlığı’nın bu sıkıntı periyotta firmaların ticari hayatlarının sekteye uğratılmamak ismine mevzuyu yeniden değerlendirmelerini beklerken öte yandan bu tarafta açılan bir fazlaca davanın da kendileri lehine sonuçlanacağını ve devletin gereksiz yere vakit ve maddi kayba uğrayacağını lisana getiriyor. Bu kapsamda karşı davalar da hızlandı.
Mahkemelerde yüzlerce dava belgesi olacak
Yabancı sermayeli bir otomotiv firmasının dış ticaret müdürü, şirketlerine ABD menşeli eser getirmedikleri biçimde milyonlarca TL ceza ile karşılaştıklarını anlattı. Yetkili şöyleki konuştu: “Gümrük yönetimi 2018-2019 yılında yaptığımız ithalatların ABD menşeli olmadığını ispatlamamızı istedi. Bizler firmalar olarak geriye dönük tedarikçilerimizden menşe şahadetnamelerini talep ettik. Lakin gördük ki tedarikçilerimizin bulunduğu ülkelerin ticaret odaları 6 aydan eski menşe şahadetnamelerini ülke kurallarına nazaran onaylayamayacağını bildirdi. İlgili ülkelerde bulunan ticari ataşeliklerimizle kontağa geçerek bu uygulamanın doğruluğunu teyit ettik. Bakanlığımıza durumu ilettik. Lakin bakanlık ilgili ülkelerin vermediği menşe şahadetnameleri için firmalara ek tahakkuku ve cezaları yolladı. Kanunen hiçbir desteği olmadığı biçimde. Salgından dolayı firmaların fazlaca zorlandığı bir periyotta ek vergi ve cezalarla karşı karşıya bırakılması firmaları epey sıkıntı duruma düşürdü. Firmalar olarak itirazlarımızı yapıyoruz. Umarım bakanlık durumu yeniden kıymetlendirerek bu uygulamadan vaz geçer. Aksi takdirde mahkemelerde yüzlerce dava belgesi olacak.”
Okumaya devam et...
Rahip Branson krizi daha sonrası Türkiye’nin ABD menşeili eser ithalatına ek mali yükümlülük getirmesi ve ABD çıkışlı olup ABD menşeili olmayan eserlerden ise menşe ispatı istemesi, ithalatçıları güç durumda bıraktı. 2019’da çıkan karar öncesi yapılan ithalatların da bu kapsama alınması ve evrakların geriye dönük istenmesine rağmen evrakların üretici ülkeler tarafınca düzenlenememesi kararı gerekli koşulları yerine getiremeyen onlarca şirket, milyonlarca TL’yi bulan ceza ile karşı karşıya kaldı. Son olarak 30 Haziran’a kadar uzatılan evrak ibrazını yapamayan başta otomotiv ve dokumacılık olmak üzere kağıt, ambalaj, besin eserleri ve tütün bölümü üzere bir hayli bölümde yer alan firmalar, karşı dava için harekete geçerken kimi şirket ise vergi barışının devam etmesi sebebi ile vakit kaybetmemek için dava ile vergi barışı içinde çekimser kaldı. Davaların epey büyük oranda ithalatçı lehine sonuçlandığını lisana getiren dal temsilcileri, uygulamanın devlet için vakit ve maddi kayıp şirketler için ise vakit kaybına yol açtığını belirterek Ticaret Bakanlığı’nın uygulamayı bir daha gözden geçirmesi talebinde bulundu.
“Mevzuata uygun değil”
Bünyesinde 120 üyesi bulunan Dış Ticarete Taraf Verenler Derneği’nin (DIŞYÖNDER) Lideri Hakan Çınar, bir fazlaca üye ve ithalat yapan firmanın cezalar karşısında ne yapacağını şaşırmış durumda olduğunu söylemiş oldu. ABD Menşeli Kimi Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar kapsamında tahsili gereken Ek Mali Yükümlülük ve bu yükümlülük kaynaklı KDV’nin, kanunun geriye yanlışsız işletilmesi halinde tahsil edilmeye çalışılmasının mevzuata uygun bir durum olmadığını vurgulayan Çınar, yalnızca bir tek otomotiv yan sanayi üreticisi firmaya gelen ceza ölçüsünün 3 milyon TL’nin üzerinde gerçekleştiğini söylemiş oldu. Çınar, bir fazlaca firmanın şu anda nasıl bir yol izlemesi gerektiği konusunda ıstırap yaşadığını aktardı.
“İlk kararda bu biçimde bir kaide aranmıyor”
Kelam konusu uygulama 2019 yılından beri mevcut fakat uygulama artık geriye dönük olarak da isteniyor. Uygulamanın başladığı 2019’da kimi şirketlere 20 milyon TL’yi bulan cezalar kesilmişti. Artık ise ceza sayısı hayli daha fazla artmış durumda. Çınar’ın verdiği bilgilere göre 2018/11973 sayılı ABD Menşeli Birtakım Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar’da ABD menşeli olmayan eşyalar için Ek Mali Yükümlülük muafiyeti için ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait rastgele bir karar bulunmuyor. Ayrıyeten Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait yayımlanmış uygulama bildiriminde de kelam konusu kural yok. Çınar, “aynı vakitte Gümrük Yönetmeliği’ne daha sonradan eklenen Süreksiz 16/3’üncü hususuna ‘Bu fıkrayı değiştiren yönetmeliğin yayımı tarihindilk evvel beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesi yahut tedarikçi beyanı bulunmadığı biçimde menşe asıllı ticaret siyaseti tedbiri, ek gümrük vergisi yahut ek mali yükümlülük üzere öbür mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği yahut beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin yahut tedarikçi beyanının 30/6/2021 tarihine kadar gümrük yönetimine ibrazı mümkündür’’ kararı getirilmiş. Bu durum ithalatçı firmanın yasal olarak ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibraz etmesi gerekmemesine karşın, ibraz edilmeyen beyannameler için daha sonradan Menşe Şahadetnamesi ibraz edilebilme imkanı getirilmiştir” dedi.
İhracatçı ülkeler geriye dönük evrak düzenlemiyor
bir daha de ithalatçı firmalar yasal olarak ithalat esnasında ibraz yükümlülüğü olmamasına karşın ihtilaf yaşamamak ismine yurt dışı ihracatçılardan daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talep etmiş. Lakin yurt dışı ihracatçı ülkelerin kendi yasal mevzuatlarındaki ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha uzun müddet tarihindeki eşyalar için Menşe Şahadetnamesi daha sonradan düzenlenmeyeceğine dair kararlar olması sebebiyle ithalatçı firmalar daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talebine olumsuz dönüş yapılmış. Çınar, ihracatçı ülkelerin ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha sonra Menşe Şahadetnamesi yapılıp yapılmayacağına dair Türkiye’nin o ülkelerdeki Ticaret Ataşeliklerine yazılı olarak sorduğunu ve bunun da münasebetleri ile teyit edildiğini belirtti. İthalat yapan binlerce şirket Ticaret Bakanlığı’nın bu sıkıntı periyotta firmaların ticari hayatlarının sekteye uğratılmamak ismine mevzuyu yeniden değerlendirmelerini beklerken öte yandan bu tarafta açılan bir fazlaca davanın da kendileri lehine sonuçlanacağını ve devletin gereksiz yere vakit ve maddi kayba uğrayacağını lisana getiriyor. Bu kapsamda karşı davalar da hızlandı.
Mahkemelerde yüzlerce dava belgesi olacak
Yabancı sermayeli bir otomotiv firmasının dış ticaret müdürü, şirketlerine ABD menşeli eser getirmedikleri biçimde milyonlarca TL ceza ile karşılaştıklarını anlattı. Yetkili şöyleki konuştu: “Gümrük yönetimi 2018-2019 yılında yaptığımız ithalatların ABD menşeli olmadığını ispatlamamızı istedi. Bizler firmalar olarak geriye dönük tedarikçilerimizden menşe şahadetnamelerini talep ettik. Lakin gördük ki tedarikçilerimizin bulunduğu ülkelerin ticaret odaları 6 aydan eski menşe şahadetnamelerini ülke kurallarına nazaran onaylayamayacağını bildirdi. İlgili ülkelerde bulunan ticari ataşeliklerimizle kontağa geçerek bu uygulamanın doğruluğunu teyit ettik. Bakanlığımıza durumu ilettik. Lakin bakanlık ilgili ülkelerin vermediği menşe şahadetnameleri için firmalara ek tahakkuku ve cezaları yolladı. Kanunen hiçbir desteği olmadığı biçimde. Salgından dolayı firmaların fazlaca zorlandığı bir periyotta ek vergi ve cezalarla karşı karşıya bırakılması firmaları epey sıkıntı duruma düşürdü. Firmalar olarak itirazlarımızı yapıyoruz. Umarım bakanlık durumu yeniden kıymetlendirerek bu uygulamadan vaz geçer. Aksi takdirde mahkemelerde yüzlerce dava belgesi olacak.”
Okumaya devam et...