Yener KARADENİZ
Üretici fiyatları ile tüketici meblağları içindeki farkın 25,36 ile tarihin en yüksek düzeyine çıkması yeni bir artırım dalgasını gündeme getirdi. Besinden beyaz eşyaya, hazır giysiden mobilyaya kadar birfazlaca bölüm, eylül ile bir arada fiyatlarda yüzde 15 ile yüzde 40 içinde artış olacağını belirtti.
Bölüm temsilcilerinin yorumları şöyleki:
Hazır giyside yeni dönem en az yüzde 20 artırım ile açılacak
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Konfeksiyon ve Hazırgiyim Sanayi Meclis Lideri Onur Fayat, sonbahar-kış sezorunda yüzde 15-20 bandında bir fiyat artışı beklediklerini kaydetti. Fayat, “ÜFE ve TÜFE içindeki fark çok yüksek. O denli bir marj yok. Hammaddenin hem döviz bazında artması birebir vakitte dövizin artması bunun yansıtılmasını kaçınılmaz kılıyor. Yeni dönem mamüllerinde en az yüzde 15-20 içinde fiyat artışı yapılmazsa şirketlerin iç piyasaya verdiği eserlerden para kazanması mümkün değil” açıklamasında bulundu. 50 bin satış noktası ve 320 milyar TL’lik ciroyu temsil eden Zincir Mağazalar Derneği’nin (ZMD) Lideri Serhan Tınastepe de fiyat artışının taleple yanlışsız orantılı olduğunu belirterek, “Fiyat artışı kuvvetli bir talep ile gerçekleşecek bir durum. Şu an herkes karlılıklarından fedakarlıkta bulunuyor. Yaz mamüllerine fiyatlar yansıtıldı. Eylül üzere başlayacak yeni dönemde da yüzde 2035 içinde bir fiyat artışı öngörüyoruz” dedi.
Beyaz eşya ve teknolojide yüzde 15-20 bekleniyor
Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Lideri Yaman Tunaoğlu, dalda hammaddenin değerli bir bileşen olduğunu ve bunun da kıymetli bir kısmının yurtharicinden geldiği için dövizdeki artıştan da değerli oranda etkilendiğini anlattı. Tunaoğlu, “Beyaz eşyada bir talep artışı var. ÜFE ile TÜFE içindeki artış da fazlaca açıldı. Fark bu kadar açılınca hem elektronik tıpkı vakitte beyaz eşyada fiyatlara yansımaması düşünülemez. Ortada büyük bir fark var. hiç bir tüketici ziyanına iş yapmak istemez. Bu yıl ortasında son çeyrekte yüzde 15-20 bandından bir fiyat artışı olacağını iddia ediyoruz” dedi.
Mobilyacılar kardan feragat yolunda
Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği Lideri Nuri Gürcan, 2020’nin son çeyreğinden bu yana hammaddeye ulaşmakta zorluk yaşadıklarını söylemiş oldu. Sunta ve MDF üzere biroldukca hammaddenin karaborsaya düştüğünü aktaran Gürcan, “Bizler şu anda kârsız çalışarak işlerimizi sürdürülebilir kılmanın peşindeyiz ancak dalın dayanacak gücü kalmadı. Artan maliyet artışlarının önüne geçmek gerekiyor” dedi. MODOKO Lideri Koray Çalışkan da, “Hammadde meblağları yüzde 40 artmış ancak biz yıllık bazda yüzde 20 fiyatları artırmışız. Hem bizim birebir vakitte tüketicinin önemli kaybı var. Sunta, MDF üreticileri her ay yüzde 10-15 artırım yapıyor. Biz bunun yarısını bile yansıtamıyoruz. Firmalar teker teker kapanmaya başlıyor, stoğu olan firmalar kampanyalarla dönmeye çalışıyor” diyerek fiyat artışı yerine kardan feragat edecekleri iletisini verdi.
Mutfak mamüllerinde yüzde 50’yi bulacak
Züccaciyeciler Derneği Lideri Mesut Öksüz, çelik ve plastik fiyatlarındaki artışın maliyetleri değerli oranda arttığını belirterek, “Mutfak gereçlerinde pandemi periyodunda hammadde meblağlarına bağlı olarak yüzde 50’nin üzerinde artış oldu. Artık bir artırım dalgası daha yaşanacak. Tüm mutfak mamüllerinde yüzde 30-50 perakendecileri artırım bekliyoruz” dedi.
ÜFE baskısı yönetilir durumda değil
Besin perakendecileri Derneği Lideri Galip Aykaç, ÜFE’deki artışın sebeplerini dünyadaki besin hammadde fiyatlarının yüksek seyretmesi, iklim değişikliğinin tarımı olumsuz istikamette etkilemesi, ambalaj hammaddelerindeki yükseliş, lojistik fiyatları ve yüksek faiz ve döviz kuru olarak sıraladı. Aykaç, “Organize perakendecilerin yüksek rekabet koşulları da dikkate alındığında enflasyonun yükselmesine değil bilakis düşürücü rolünün olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Buradan açıklanan ÜFE ile TÜFE içindeki fark söylemiş olduklerimi teyit ediyor. Ortadaki farkın kapanma vakti açısından bir varsayımda bulunmak epey zor” dedi. Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri İlknur Menlik de “Üretici meblağlarında epeyce daha büyük bir artış kelam konusu. Ortadaki bu farkın büyük olması, üreticileri ve kesimi hem zorda bırakıyor hem endişelendiriyor. Temel gereksinime yönelik bir üretim yapması sebebiyle besin kesimi girdi maliyeti artışlarını tüketiciye yansıtma konusunda her vakit direniyor, maliyetleri yönetmek için çalışıyor. Fakat mevcut durumdaki üzere büyük bir maliyet artışının tüketici fiyatlarına yansımadan yönetilebilmesi mümkün görünmüyor” diye konuştu.
Yetersiz talep çabucak yansımasını pürüzler
Trakya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, üretici meblağları endeksindeki artışın, gereğince talep oluşmaması ve piyasalardaki aksaklıklar ötürüsıyla 3 aydan daha uzun bir vakitten daha sonra tüketici meblağlarına yansıyabileceğini, bu mühletin, tesiri azalarak 9 aya kadar uzayabileceğini söylemiş oldu. Uzunoğlu, “Yetersiz talep, ÜFE’nin TÜFE’ye çabucak yansımasını pürüzler, bilhassa tarımda üretici hayli, büyük alıcı ise sonlu sayıda. Bu durum da, üreticinin maliyetini fiyatına yansıtmasını engelleyen ögedir. Lakin 3-6 aylık döneme da yayılsa, 9-12 aylık bir müddetye de yayılsa sonuçta üretici fiyatının tüketiciye yansıması kaçınılmazdır” dedi.
Okumaya devam et...
Üretici fiyatları ile tüketici meblağları içindeki farkın 25,36 ile tarihin en yüksek düzeyine çıkması yeni bir artırım dalgasını gündeme getirdi. Besinden beyaz eşyaya, hazır giysiden mobilyaya kadar birfazlaca bölüm, eylül ile bir arada fiyatlarda yüzde 15 ile yüzde 40 içinde artış olacağını belirtti.
Bölüm temsilcilerinin yorumları şöyleki:
Hazır giyside yeni dönem en az yüzde 20 artırım ile açılacak
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Konfeksiyon ve Hazırgiyim Sanayi Meclis Lideri Onur Fayat, sonbahar-kış sezorunda yüzde 15-20 bandında bir fiyat artışı beklediklerini kaydetti. Fayat, “ÜFE ve TÜFE içindeki fark çok yüksek. O denli bir marj yok. Hammaddenin hem döviz bazında artması birebir vakitte dövizin artması bunun yansıtılmasını kaçınılmaz kılıyor. Yeni dönem mamüllerinde en az yüzde 15-20 içinde fiyat artışı yapılmazsa şirketlerin iç piyasaya verdiği eserlerden para kazanması mümkün değil” açıklamasında bulundu. 50 bin satış noktası ve 320 milyar TL’lik ciroyu temsil eden Zincir Mağazalar Derneği’nin (ZMD) Lideri Serhan Tınastepe de fiyat artışının taleple yanlışsız orantılı olduğunu belirterek, “Fiyat artışı kuvvetli bir talep ile gerçekleşecek bir durum. Şu an herkes karlılıklarından fedakarlıkta bulunuyor. Yaz mamüllerine fiyatlar yansıtıldı. Eylül üzere başlayacak yeni dönemde da yüzde 2035 içinde bir fiyat artışı öngörüyoruz” dedi.
Beyaz eşya ve teknolojide yüzde 15-20 bekleniyor
Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Lideri Yaman Tunaoğlu, dalda hammaddenin değerli bir bileşen olduğunu ve bunun da kıymetli bir kısmının yurtharicinden geldiği için dövizdeki artıştan da değerli oranda etkilendiğini anlattı. Tunaoğlu, “Beyaz eşyada bir talep artışı var. ÜFE ile TÜFE içindeki artış da fazlaca açıldı. Fark bu kadar açılınca hem elektronik tıpkı vakitte beyaz eşyada fiyatlara yansımaması düşünülemez. Ortada büyük bir fark var. hiç bir tüketici ziyanına iş yapmak istemez. Bu yıl ortasında son çeyrekte yüzde 15-20 bandından bir fiyat artışı olacağını iddia ediyoruz” dedi.
Mobilyacılar kardan feragat yolunda
Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği Lideri Nuri Gürcan, 2020’nin son çeyreğinden bu yana hammaddeye ulaşmakta zorluk yaşadıklarını söylemiş oldu. Sunta ve MDF üzere biroldukca hammaddenin karaborsaya düştüğünü aktaran Gürcan, “Bizler şu anda kârsız çalışarak işlerimizi sürdürülebilir kılmanın peşindeyiz ancak dalın dayanacak gücü kalmadı. Artan maliyet artışlarının önüne geçmek gerekiyor” dedi. MODOKO Lideri Koray Çalışkan da, “Hammadde meblağları yüzde 40 artmış ancak biz yıllık bazda yüzde 20 fiyatları artırmışız. Hem bizim birebir vakitte tüketicinin önemli kaybı var. Sunta, MDF üreticileri her ay yüzde 10-15 artırım yapıyor. Biz bunun yarısını bile yansıtamıyoruz. Firmalar teker teker kapanmaya başlıyor, stoğu olan firmalar kampanyalarla dönmeye çalışıyor” diyerek fiyat artışı yerine kardan feragat edecekleri iletisini verdi.
Mutfak mamüllerinde yüzde 50’yi bulacak
Züccaciyeciler Derneği Lideri Mesut Öksüz, çelik ve plastik fiyatlarındaki artışın maliyetleri değerli oranda arttığını belirterek, “Mutfak gereçlerinde pandemi periyodunda hammadde meblağlarına bağlı olarak yüzde 50’nin üzerinde artış oldu. Artık bir artırım dalgası daha yaşanacak. Tüm mutfak mamüllerinde yüzde 30-50 perakendecileri artırım bekliyoruz” dedi.
ÜFE baskısı yönetilir durumda değil
Besin perakendecileri Derneği Lideri Galip Aykaç, ÜFE’deki artışın sebeplerini dünyadaki besin hammadde fiyatlarının yüksek seyretmesi, iklim değişikliğinin tarımı olumsuz istikamette etkilemesi, ambalaj hammaddelerindeki yükseliş, lojistik fiyatları ve yüksek faiz ve döviz kuru olarak sıraladı. Aykaç, “Organize perakendecilerin yüksek rekabet koşulları da dikkate alındığında enflasyonun yükselmesine değil bilakis düşürücü rolünün olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Buradan açıklanan ÜFE ile TÜFE içindeki fark söylemiş olduklerimi teyit ediyor. Ortadaki farkın kapanma vakti açısından bir varsayımda bulunmak epey zor” dedi. Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri İlknur Menlik de “Üretici meblağlarında epeyce daha büyük bir artış kelam konusu. Ortadaki bu farkın büyük olması, üreticileri ve kesimi hem zorda bırakıyor hem endişelendiriyor. Temel gereksinime yönelik bir üretim yapması sebebiyle besin kesimi girdi maliyeti artışlarını tüketiciye yansıtma konusunda her vakit direniyor, maliyetleri yönetmek için çalışıyor. Fakat mevcut durumdaki üzere büyük bir maliyet artışının tüketici fiyatlarına yansımadan yönetilebilmesi mümkün görünmüyor” diye konuştu.
Yetersiz talep çabucak yansımasını pürüzler
Trakya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, üretici meblağları endeksindeki artışın, gereğince talep oluşmaması ve piyasalardaki aksaklıklar ötürüsıyla 3 aydan daha uzun bir vakitten daha sonra tüketici meblağlarına yansıyabileceğini, bu mühletin, tesiri azalarak 9 aya kadar uzayabileceğini söylemiş oldu. Uzunoğlu, “Yetersiz talep, ÜFE’nin TÜFE’ye çabucak yansımasını pürüzler, bilhassa tarımda üretici hayli, büyük alıcı ise sonlu sayıda. Bu durum da, üreticinin maliyetini fiyatına yansıtmasını engelleyen ögedir. Lakin 3-6 aylık döneme da yayılsa, 9-12 aylık bir müddetye de yayılsa sonuçta üretici fiyatının tüketiciye yansıması kaçınılmazdır” dedi.
Okumaya devam et...