Elif KARACA
Fitch Ratings Yöneticisi ve Türkiye analisti Erich Arispe Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin, artan emtia meblağlarının ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022’de Türkiye’nin cari istikrarını etkileyebileceğini söylemiş oldu. Rusya pazarının değeri göz önüne alındığında yaşanan gelişmelerin turizm bölümündeki toparlanmayı baskılayabileceğini belirten Arispe, yüksek emtia fiyatlarının iktisada sağlanan dayanakların maliyetini artırabileceğine dikkat çekti. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Arispe, KDV indirimlerinin hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifçeletebileceğini lakin bilhassa döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, güç fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu denetim altına alma uğraşlarına kıymetli bir katkı sağlamayacağını vurguladı. Arispe Merkez Bankası son iki toplantısında siyaset faizini %14’te tutsa da Fitch’e göre bir daha sonraki genel seçimler öncesinde ek mali gevşeme ve ekonomik canlandırma tedbirleri alınması riskinin yüksek olduğunu da ekledi.
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin Türkiye’nin turizm gelirleri ve ötürüsıyla cari istikrar üzerinde ne üzere tesirleri olur?
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmeler artan emtia meblağlarının (tarımsal emtia ve güç dahil olmak üzere) ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022’de Türkiye’nin cari istikrarını etkileyebilir. Bir öbür değerli risk ise çatışmaların ağırlaşmasının seyahatleri olumsuz etkilemesi olarak görünüyor. Rusya pazarının ehemmiyeti göz önüne alındığında yaşanan gelişmeler, turizm dalındaki toparlanmayı baskılayabilir. Turizm gelirleri 2021’de 2019 düzeylerinin %70’ine ulaşmış ve Nisan-Temmuz aylarında pandemi kaynaklı hava seyahati kısıtlamasına karşın Rus ziyaretçiler geçen yıl toplam ziyaretçilerin %19’unu oluşturmuştu.
Emtia fiyatlarındaki artış Türkiye’nin enflasyonla uğraşına nasıl yansıyacak?
Yüksek emtia meblağları üretici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken (Ocak ÜFE yaklaşık %94) enflasyon beklentilerinde devam eden bozulma, 2022 sonu enflasyon iddiamız için üst taraflı bir risk oluşturuyor. Yüksek emtia meblağları ayrıyeten, iktisada sağlanan takviyelerin maliyetini de artırabilir.
Rusya için açıklanan yaptırımların Türkiye’ye ne üzere tesirleri olacağını düşünüyorsunuz?
Rusya’ya yönelik açıklanan yaptırımların bölgeye ülkelerinin ekonomilerine direkt kıymetli bir etkisinin olmayacağını düşünüyoruz. Yaptırımların artması potansiyelini dikkate alacak olursak, mesela Rus bankalarını yahut emtia üreticilerini gaye alacaksa, memleketler arası finans ve emtia piyasaları için ve Türkiye’nin değerli ihracat pazarları açısından Rusya’nın yansısı belirleyici olacaktır.
Hükümetin temel besin mamüllerindeki son KDV indirimlerinin değerli bir katkısı olacağını düşünüyor musunuz?
Bu amaca yönelik tedbir tüketiciler tarafınca hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifçeletebilir, lakin bilhassa döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, güç fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu denetim altına alma eforlarına kıymetli bir katkı sağlamayacak.
2023 genel seçimleri öncesinde ek nakdî gevşeme riski olduğunu düşünüyor musunuz?
Merkez Bankası son iki toplantısında siyaset faizini %14’te tutsa da Fitch, bir daha sonraki genel seçimler öncesinde ek nakdî gevşeme ve ekonomik canlandırma tedbirleri alınması riskinin yüksek olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanı ve öbür hükümet yetkilileri tarafınca yapılan son açıklamalar, en azından kısa vadede faiz oranlarını artırmanın bir siyaset seçeneği olmadığı görüşümüzü doğrulamakla kalmıyor, bununla birlikte faiz oranlarının daha da düşürülmesinin masada kalmaya devam ettiğini de teyit ediyor.
KKM iktisada itimadı sağlamak için kâfi değil
Kur muhafazalı mevduat uygulaması, makroekonomik ve finansal istikrar risklerini sürdürülebilir biçimde azaltabilir mi, ne ölçüde katkısı olur?
Kur muhafazalı mevduat, Türk lirası üstündeki baskıların ve döviz talebinin azalmasına katkıda bulundu, lakin yükselen enflasyon ve beklentiler göz önüne alındığında, bu aracın iktisada inancı sürdürülebilir bir biçimde uygunlaştırma kapasitesi sonlu. Ayrıyeten, bu aracın yurt içi döviz talebini azaltmaması halinde faiz oranları kullanılmadan döviz kurunun korunması, ek tedbirler gerektirecektir.
Okumaya devam et...
Fitch Ratings Yöneticisi ve Türkiye analisti Erich Arispe Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin, artan emtia meblağlarının ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022’de Türkiye’nin cari istikrarını etkileyebileceğini söylemiş oldu. Rusya pazarının değeri göz önüne alındığında yaşanan gelişmelerin turizm bölümündeki toparlanmayı baskılayabileceğini belirten Arispe, yüksek emtia fiyatlarının iktisada sağlanan dayanakların maliyetini artırabileceğine dikkat çekti. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Arispe, KDV indirimlerinin hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifçeletebileceğini lakin bilhassa döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, güç fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu denetim altına alma uğraşlarına kıymetli bir katkı sağlamayacağını vurguladı. Arispe Merkez Bankası son iki toplantısında siyaset faizini %14’te tutsa da Fitch’e göre bir daha sonraki genel seçimler öncesinde ek mali gevşeme ve ekonomik canlandırma tedbirleri alınması riskinin yüksek olduğunu da ekledi.
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin Türkiye’nin turizm gelirleri ve ötürüsıyla cari istikrar üzerinde ne üzere tesirleri olur?
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmeler artan emtia meblağlarının (tarımsal emtia ve güç dahil olmak üzere) ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022’de Türkiye’nin cari istikrarını etkileyebilir. Bir öbür değerli risk ise çatışmaların ağırlaşmasının seyahatleri olumsuz etkilemesi olarak görünüyor. Rusya pazarının ehemmiyeti göz önüne alındığında yaşanan gelişmeler, turizm dalındaki toparlanmayı baskılayabilir. Turizm gelirleri 2021’de 2019 düzeylerinin %70’ine ulaşmış ve Nisan-Temmuz aylarında pandemi kaynaklı hava seyahati kısıtlamasına karşın Rus ziyaretçiler geçen yıl toplam ziyaretçilerin %19’unu oluşturmuştu.
Emtia fiyatlarındaki artış Türkiye’nin enflasyonla uğraşına nasıl yansıyacak?
Yüksek emtia meblağları üretici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken (Ocak ÜFE yaklaşık %94) enflasyon beklentilerinde devam eden bozulma, 2022 sonu enflasyon iddiamız için üst taraflı bir risk oluşturuyor. Yüksek emtia meblağları ayrıyeten, iktisada sağlanan takviyelerin maliyetini de artırabilir.
Rusya için açıklanan yaptırımların Türkiye’ye ne üzere tesirleri olacağını düşünüyorsunuz?
Rusya’ya yönelik açıklanan yaptırımların bölgeye ülkelerinin ekonomilerine direkt kıymetli bir etkisinin olmayacağını düşünüyoruz. Yaptırımların artması potansiyelini dikkate alacak olursak, mesela Rus bankalarını yahut emtia üreticilerini gaye alacaksa, memleketler arası finans ve emtia piyasaları için ve Türkiye’nin değerli ihracat pazarları açısından Rusya’nın yansısı belirleyici olacaktır.
Hükümetin temel besin mamüllerindeki son KDV indirimlerinin değerli bir katkısı olacağını düşünüyor musunuz?
Bu amaca yönelik tedbir tüketiciler tarafınca hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifçeletebilir, lakin bilhassa döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, güç fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu denetim altına alma eforlarına kıymetli bir katkı sağlamayacak.
2023 genel seçimleri öncesinde ek nakdî gevşeme riski olduğunu düşünüyor musunuz?
Merkez Bankası son iki toplantısında siyaset faizini %14’te tutsa da Fitch, bir daha sonraki genel seçimler öncesinde ek nakdî gevşeme ve ekonomik canlandırma tedbirleri alınması riskinin yüksek olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanı ve öbür hükümet yetkilileri tarafınca yapılan son açıklamalar, en azından kısa vadede faiz oranlarını artırmanın bir siyaset seçeneği olmadığı görüşümüzü doğrulamakla kalmıyor, bununla birlikte faiz oranlarının daha da düşürülmesinin masada kalmaya devam ettiğini de teyit ediyor.
KKM iktisada itimadı sağlamak için kâfi değil
Kur muhafazalı mevduat uygulaması, makroekonomik ve finansal istikrar risklerini sürdürülebilir biçimde azaltabilir mi, ne ölçüde katkısı olur?
Kur muhafazalı mevduat, Türk lirası üstündeki baskıların ve döviz talebinin azalmasına katkıda bulundu, lakin yükselen enflasyon ve beklentiler göz önüne alındığında, bu aracın iktisada inancı sürdürülebilir bir biçimde uygunlaştırma kapasitesi sonlu. Ayrıyeten, bu aracın yurt içi döviz talebini azaltmaması halinde faiz oranları kullanılmadan döviz kurunun korunması, ek tedbirler gerektirecektir.
Okumaya devam et...