semaver
Active member
Fibromiyalji ya da başka ismiyle yumuşak doku romatizması bu hastalığı çekenlerin her tarafını öğrenmeye çalıştıkları, hastalığı çekmeyenlerin ise bir biçimde duyduğu bir hastalık. Uykuyu etkilemesi, yorgunluk, halsizliğe niye olması, birçok kere gezici ağrılar ile karakterize bu hastalık uzun sürmesi ve ağrıların artıp azalması ile sürmesi niçiniyle hastaları bezdiren, hayat kalitesini bozan bir hastalık. İşin aslı bir tabip için fibromiyalji tanısı koymak o kadar çok kolay. Genel ağrı yapan faktörleri, enfeksiyon yahut iltihaplı romatizma yapan hastalıkları dışladığımızda, hastayı dinleyerek ve muayene ile tanıyı çabucak koyuveririz. Bilhassa hastanın hikayesi aslına bakarsan çabucak tabibi yönlendirir. Teşhis kolaydır da tedavi, hem hasta birebir vakitte tabip için zorlayıcıdır.
Fibromiyalji tedavisi için literatürde tedavi rehberlerine bakıldığında hastanın hangi klinik özelliği ön planda ise ona nazaran tedavi planlanması önerilmektedir. Bu klinik özellikler şu biçimde sıralanmaktadır; uyku bozukluğu ön planda olan hastalar, ağrı ön planda olan hastalar, depresyon/anksiyete üzere ruhsal sorunları ön planda olan hastalar ve bu sorunlarının işe bile gitmesine pürüz olan hastalar. Her bir alt başlık için çeşitli ilaçlar önerilmekte, işe bile gidemeyecek hastalar içinse multimodal tedavi denen ilaç ile bir arada bilişsel davranışsal tedavi (bir çeşit davranış değiştirmeye dayalı ruhsal tedavi) önerilmektedir.
Fibromiyalji hastalarının tabip müracaatları çoklukla ağrılarının yeterlice şiddetlendiği, artık baş edemedikleri durumda gerçekleşir. İlaçlar yahut ilaç kombinasyonları hastanın fazlaca ağrılı olduğu alevlenme durumlarda süratle hastanın uyku, ağrı ve halsizlik problemine tahlil üretebilmektedir. Belirtileri azalmış olan hasta bir süre bu ilaçları kullanır ve yeterlilik halini gorerek alışılmış ki ilaçları bırakır ki sistemli tabip denetimine gelenlere de tabip tarafınca bırakması önerilebilir. İlaçlar kesildikten bir süre daha sonra ise kimi vakit ağrılar kimi vakit uyku bozuklukları ile birlikte belirtiler bir daha başlar ve en başa dönülür. bu biçimde buradaki sıkıntılı noktaların bulunması ve tedavinin ona göre takibi doktorun temel bakılırsavidir.
Fibromiyalji sıkıntı bir hastalık, kimi vakit fizikî kimi vakit duygusal kimi vakit ruhsal ufak tefek bile olsa travmalar, kimi zamanse yenilen yemekten bile ağrılar tekrar edebilir. Kıymetli olan hastanın tekrar hekim doktor dolaşıp ümitsizliğe sürüklenmesini önlemektir. Bunun için olağan olarak birinci kademe hastanın hastalığı hakkında bilgilendirilmesidir. Bu bilgilendirme fibromiyaljinin hastalık oluşturucu düzeneklerinin ayrıntılı bir biçimde anlatılmasını içermelidir. Hastanın fibromiyalji hastalığını “kabul edip onunla yaşamayı öğrenmesi” yerine “hastalığın tedavi edilebilir olduğu, tedavi için yapılması gerekenlerin mantığı” anlatılmalıdır. Zira ilaç yazmak aslında en kolayıdır ve elbette birinci basamakta bilhassa şiddetli hastalığı denetim altına alabilmek için kısa vadeli kullanılabilir. Pekala daha sonra?
bu biçimde artık tedavi için yapılması gerekenlere bakalım. Fibromiyalji hastalığı bir epeyce niçinsel faktöre bağlı olduğu için bu niçinsel faktörlerin ortaya konması ve hastanın ferdi özellikleri ile birleştirilerek bir plan oluşturulması temeldir. Zira haliyle tedavide yapılması gerekenler niçinsel faktörlere yönelik olmalıdır.
Fibromiyalji ve öteki şimdi bütün kronik ağrıların altında otonom hudut sistemi dengesizliği vardır. Otonom hudut sistemi 2 başka tertipten oluşur; bunlardan biri gerilime karşı bedeni alarme eden sistem (sempatik hudut sistemi), oburu ise sakinleştirici sistem (parasempatik hudut sistemi). İkisi de hayli gerekli ve hayatın temelidir. Bedenimizin kendi kendine harika bir ahenk ortasında çalışmasını sağlayan sistemlerdir. Sempatik sistemin hayatı tehdit eden durumlarda etkinleşir. Aktifleşince kalp atım suratı, teneffüs sayısı artar, tansiyon yükselir, kan şekeri yükselir. Yani bedeni savaşmaya hazır hale getirir. Bu vakit zarfında sempatik sistem faal iken parasempatik sistem otomatik olarak geri çekilir. Zira parasempatik sistem yavaşlatıcı, sakinleştirici tesire sahiptir. Hayati tehlike var ise yavaşlamamak gerekir zira. Fakat bir kişi daima gerilim altındaysa sempatik sistem devamlı etkin kalır, sakinleşmeye vakit kalmaz ve insan bedeni bu yüksek tempoya bir süre daha sonra dayanamaz hale gelir. Uyku bozulur, yorgunluk artar, baş ağrıları, kas ağrıları, çene sıkma üzere çok geniş aralıkta belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Kişinin zayıf halkası neresiyse o bölge ile ilgili belirtiler daha baskın hale gelir. Bu durumda tedavide yapılması gereken sempatik sistemin aktivitesini azaltmak, parasempatik sistemin aktivitesini arttırmaktır. İlaçlar bunu yapabilir mi? Dolaylı olarak ve kullanıldıkları müddet ortasında kısmen sempatik aktiviteyi azaltabilirler, ancak parasempatik aktiviteyi arttırmaları daha zordur.
Pekala otonom hudut sitemindeki dengeyi kurmanın diğer yolları var mı? Uygun haber şu ki var: tıpkı vakitte birden çok. Bu maksatla nöral terapi ve akupunktur en çok kullanılan ve en âlâ sonuçların alınabileceği iki prosedür. Bu iki yolla kısa müddette ağrı ve başka işlevsel bozuklukların denetim altına alınması mümkündür. Bu formların ikisiyle de sempatik sistem aktivitesini azaltıp parasempatik aktiviteyi arttırmak mümkündür.
Otonom hudut sitemi dengesizliği haricinde fibromiyaljili hastalarda bir öteki niçinsel faktör bu hastalarda toksik yükün fazla olmasıdır. Biriken toksik yük bağışıklık sistemini ve antioksidan sistemi bozar. Bu iki sistemin bozulması demek bedende enflamasyon denen yangısal tablonun oluşması ve hücre içi temizleme düzeneklerinin çalışmaması demektir. Özetle bedenin ağrı ve öteki işlevsel bozukluklarla baş etme yeteneği bozulur, artan toksik yük ve enflamasyon fibromiyalji üzere görünen ve görünmeyen bir epeyce hastalığın sebebi olmaya başlar. Burada bir daha nöral terapi ve ozon tedavisi bu sorunların giderilmesi için faal bir tedavi imkanı sağlar. Bu iki tedavi tekniği, bağışıklık sistemini takviyeler, toksinlerin hem hücre içi birebir vakitte hücreler ortası alandan atılmasına yardımcı olur. Nöral terapi ve ozonun ayrıyeten kan ve lenf sirkülasyonu üstündeki olumlu tesirleri sempatik sistem baskınlığından kaynaklanan kan dolanımı bozukluklarının da düzgünleşmesini sağlayacaktır.
Size bu tedavileri yapacak bir meslektaşımızı bulduğunuzda tedavi tamamlanıyor mu? Ne yazık ki hayır. Fibromiyaljili hastalarda tabibin yaptığı bu tedaviler bir manada akut periyot tedavisi üzere düşünülebilir. Yani ağrının şiddetli olduğu bir periyotta niçinsel faktörlerin süratle düzeltilmesi ve dengelenmesi için hayli hoş bir fırsat penceresi açarlar. Hasta kendisini beden sisteminin rezervi oranında bir süre yeterli hissedecektir. vakit içinde devam edegelen kronik gerilim, toksik yük, kan ve lenf dolanımının bozulması fizikî yahut duygusal bir gerilimin yarattığı son bir darbe ile hastalığın ortaya çıkmasına niye olacaktır. Bu niçinle hastanın kendisinin de yapması gereken tedavi yaklaşımlarının ağrının geçtiği yahut azaldığı devirde bir hayat biçimi halinde hastanın hayatına sokulmalıdır.
En başta beslenme düzenlenmelidir. Enflamasyonu, toksik yükü azaltan, antioksidan özelliği yüksek besinlerle beslenmeye geçilmelidir. özetlemek gerekirse anlatmak gerekirse; şeker ve şeker türevleri, tahıllar kesilmeli; bol zerzevat, meyve, lif içeren besinler alınmalı (farklı renkte zerzevat ve meyveler, bilhassa koyu renkli olanlar); kâfi su içilmeli; organik ve doğal kökenli besinler ön planda tutulmalı; zerzevat ve meyvelerin pestisit artıklarından kaçınmak için karbonatlı suyla yıkanmaları sağlanmalı; mutfakta pişirme ve saklama gereçlerinde de toksik eserlerden kaçınılmalıdır.
Uyku bedenin bir manada “resetlendiği” fazlaca kıymetli bir vakit dilimidir. Sağlıklı uyku için hastanın gerekli tedbirleri alması, uyku hijyenine dikkat etmesi kıymetlidir. Geç saatte yatmamak, karanlık ve serin bir odada uyumak, uykudan 3 saat evvel bilgisayar, tablet, telefon kullanmasını bırakmak, uyku rutini oluşturmak için uyku öncesi ılık duş, sakinleştirici bitki çaylarından (papatya, melisa) yaralanmak birinci akla gelenlerdir.
Fibromiyalji üzere yüklü olarak kas iskelet sistemini ilgilendiren bir hastalıktan bahsederken antrenmanın değerine değinmemek olmaz. Antrenman kan sirkülasyonunu düzenleyerek, bedenin oksijen alımını arttırarak, kas gücü, esneklik ve dayanıklılığı arttırarak tesir gösterir. Ayrıyeten antrenman memnunluk ve ağrı kesici hormonlar olan endorfin ve seratoninin artmasına aracılık eder. Nizamlı yapılan idman 8 hafta ortasında olumlu tesirlerini göstermeye başlar. Fibromiyaljili hastalar için esneklik ve aerobik antrenmanlar ön planda önerilmektedir. halbuki tartıyla yapılan antrenmanların endorfin ve seratonin arttırma tesirleri daha fazladır. Fibromiyaljili hastaların dikkat etmesi gereken en kıymetli konu idmana süratli ve ağır tempoda başlamamaktır. Bedene alışmadığı yüklenmeler fizikî gerilim olarak algılanarak ağrının artmasına niye olabilir. Temel anlayış hastanın sevdiği bir sportif aktiviteyi yavaş ve düşük yoğunlukla başlayarak uzun soluklu devam etmesidir. Yapılan çalışmalar yüzme, yoga, thai chi ve pilates idmanlarının olumlu tesirlerini bildirmektedir.
Sonuç olarak fibromiyalji hastalığı bir açıdan tedavi edilen bir açıdan da yönetilebilen bir hastalıktır. Hastanın hem tedavi birebir vakitte yönetebilme konusunda bilgili olması ve tabiple işbirliği en âlâ sonuca ulaşan kapının anahtarıdır.
Fibromiyalji tedavisi için literatürde tedavi rehberlerine bakıldığında hastanın hangi klinik özelliği ön planda ise ona nazaran tedavi planlanması önerilmektedir. Bu klinik özellikler şu biçimde sıralanmaktadır; uyku bozukluğu ön planda olan hastalar, ağrı ön planda olan hastalar, depresyon/anksiyete üzere ruhsal sorunları ön planda olan hastalar ve bu sorunlarının işe bile gitmesine pürüz olan hastalar. Her bir alt başlık için çeşitli ilaçlar önerilmekte, işe bile gidemeyecek hastalar içinse multimodal tedavi denen ilaç ile bir arada bilişsel davranışsal tedavi (bir çeşit davranış değiştirmeye dayalı ruhsal tedavi) önerilmektedir.
Fibromiyalji hastalarının tabip müracaatları çoklukla ağrılarının yeterlice şiddetlendiği, artık baş edemedikleri durumda gerçekleşir. İlaçlar yahut ilaç kombinasyonları hastanın fazlaca ağrılı olduğu alevlenme durumlarda süratle hastanın uyku, ağrı ve halsizlik problemine tahlil üretebilmektedir. Belirtileri azalmış olan hasta bir süre bu ilaçları kullanır ve yeterlilik halini gorerek alışılmış ki ilaçları bırakır ki sistemli tabip denetimine gelenlere de tabip tarafınca bırakması önerilebilir. İlaçlar kesildikten bir süre daha sonra ise kimi vakit ağrılar kimi vakit uyku bozuklukları ile birlikte belirtiler bir daha başlar ve en başa dönülür. bu biçimde buradaki sıkıntılı noktaların bulunması ve tedavinin ona göre takibi doktorun temel bakılırsavidir.
Fibromiyalji sıkıntı bir hastalık, kimi vakit fizikî kimi vakit duygusal kimi vakit ruhsal ufak tefek bile olsa travmalar, kimi zamanse yenilen yemekten bile ağrılar tekrar edebilir. Kıymetli olan hastanın tekrar hekim doktor dolaşıp ümitsizliğe sürüklenmesini önlemektir. Bunun için olağan olarak birinci kademe hastanın hastalığı hakkında bilgilendirilmesidir. Bu bilgilendirme fibromiyaljinin hastalık oluşturucu düzeneklerinin ayrıntılı bir biçimde anlatılmasını içermelidir. Hastanın fibromiyalji hastalığını “kabul edip onunla yaşamayı öğrenmesi” yerine “hastalığın tedavi edilebilir olduğu, tedavi için yapılması gerekenlerin mantığı” anlatılmalıdır. Zira ilaç yazmak aslında en kolayıdır ve elbette birinci basamakta bilhassa şiddetli hastalığı denetim altına alabilmek için kısa vadeli kullanılabilir. Pekala daha sonra?
bu biçimde artık tedavi için yapılması gerekenlere bakalım. Fibromiyalji hastalığı bir epeyce niçinsel faktöre bağlı olduğu için bu niçinsel faktörlerin ortaya konması ve hastanın ferdi özellikleri ile birleştirilerek bir plan oluşturulması temeldir. Zira haliyle tedavide yapılması gerekenler niçinsel faktörlere yönelik olmalıdır.
Fibromiyalji ve öteki şimdi bütün kronik ağrıların altında otonom hudut sistemi dengesizliği vardır. Otonom hudut sistemi 2 başka tertipten oluşur; bunlardan biri gerilime karşı bedeni alarme eden sistem (sempatik hudut sistemi), oburu ise sakinleştirici sistem (parasempatik hudut sistemi). İkisi de hayli gerekli ve hayatın temelidir. Bedenimizin kendi kendine harika bir ahenk ortasında çalışmasını sağlayan sistemlerdir. Sempatik sistemin hayatı tehdit eden durumlarda etkinleşir. Aktifleşince kalp atım suratı, teneffüs sayısı artar, tansiyon yükselir, kan şekeri yükselir. Yani bedeni savaşmaya hazır hale getirir. Bu vakit zarfında sempatik sistem faal iken parasempatik sistem otomatik olarak geri çekilir. Zira parasempatik sistem yavaşlatıcı, sakinleştirici tesire sahiptir. Hayati tehlike var ise yavaşlamamak gerekir zira. Fakat bir kişi daima gerilim altındaysa sempatik sistem devamlı etkin kalır, sakinleşmeye vakit kalmaz ve insan bedeni bu yüksek tempoya bir süre daha sonra dayanamaz hale gelir. Uyku bozulur, yorgunluk artar, baş ağrıları, kas ağrıları, çene sıkma üzere çok geniş aralıkta belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Kişinin zayıf halkası neresiyse o bölge ile ilgili belirtiler daha baskın hale gelir. Bu durumda tedavide yapılması gereken sempatik sistemin aktivitesini azaltmak, parasempatik sistemin aktivitesini arttırmaktır. İlaçlar bunu yapabilir mi? Dolaylı olarak ve kullanıldıkları müddet ortasında kısmen sempatik aktiviteyi azaltabilirler, ancak parasempatik aktiviteyi arttırmaları daha zordur.
Pekala otonom hudut sitemindeki dengeyi kurmanın diğer yolları var mı? Uygun haber şu ki var: tıpkı vakitte birden çok. Bu maksatla nöral terapi ve akupunktur en çok kullanılan ve en âlâ sonuçların alınabileceği iki prosedür. Bu iki yolla kısa müddette ağrı ve başka işlevsel bozuklukların denetim altına alınması mümkündür. Bu formların ikisiyle de sempatik sistem aktivitesini azaltıp parasempatik aktiviteyi arttırmak mümkündür.
Otonom hudut sitemi dengesizliği haricinde fibromiyaljili hastalarda bir öteki niçinsel faktör bu hastalarda toksik yükün fazla olmasıdır. Biriken toksik yük bağışıklık sistemini ve antioksidan sistemi bozar. Bu iki sistemin bozulması demek bedende enflamasyon denen yangısal tablonun oluşması ve hücre içi temizleme düzeneklerinin çalışmaması demektir. Özetle bedenin ağrı ve öteki işlevsel bozukluklarla baş etme yeteneği bozulur, artan toksik yük ve enflamasyon fibromiyalji üzere görünen ve görünmeyen bir epeyce hastalığın sebebi olmaya başlar. Burada bir daha nöral terapi ve ozon tedavisi bu sorunların giderilmesi için faal bir tedavi imkanı sağlar. Bu iki tedavi tekniği, bağışıklık sistemini takviyeler, toksinlerin hem hücre içi birebir vakitte hücreler ortası alandan atılmasına yardımcı olur. Nöral terapi ve ozonun ayrıyeten kan ve lenf sirkülasyonu üstündeki olumlu tesirleri sempatik sistem baskınlığından kaynaklanan kan dolanımı bozukluklarının da düzgünleşmesini sağlayacaktır.
Size bu tedavileri yapacak bir meslektaşımızı bulduğunuzda tedavi tamamlanıyor mu? Ne yazık ki hayır. Fibromiyaljili hastalarda tabibin yaptığı bu tedaviler bir manada akut periyot tedavisi üzere düşünülebilir. Yani ağrının şiddetli olduğu bir periyotta niçinsel faktörlerin süratle düzeltilmesi ve dengelenmesi için hayli hoş bir fırsat penceresi açarlar. Hasta kendisini beden sisteminin rezervi oranında bir süre yeterli hissedecektir. vakit içinde devam edegelen kronik gerilim, toksik yük, kan ve lenf dolanımının bozulması fizikî yahut duygusal bir gerilimin yarattığı son bir darbe ile hastalığın ortaya çıkmasına niye olacaktır. Bu niçinle hastanın kendisinin de yapması gereken tedavi yaklaşımlarının ağrının geçtiği yahut azaldığı devirde bir hayat biçimi halinde hastanın hayatına sokulmalıdır.
En başta beslenme düzenlenmelidir. Enflamasyonu, toksik yükü azaltan, antioksidan özelliği yüksek besinlerle beslenmeye geçilmelidir. özetlemek gerekirse anlatmak gerekirse; şeker ve şeker türevleri, tahıllar kesilmeli; bol zerzevat, meyve, lif içeren besinler alınmalı (farklı renkte zerzevat ve meyveler, bilhassa koyu renkli olanlar); kâfi su içilmeli; organik ve doğal kökenli besinler ön planda tutulmalı; zerzevat ve meyvelerin pestisit artıklarından kaçınmak için karbonatlı suyla yıkanmaları sağlanmalı; mutfakta pişirme ve saklama gereçlerinde de toksik eserlerden kaçınılmalıdır.
Uyku bedenin bir manada “resetlendiği” fazlaca kıymetli bir vakit dilimidir. Sağlıklı uyku için hastanın gerekli tedbirleri alması, uyku hijyenine dikkat etmesi kıymetlidir. Geç saatte yatmamak, karanlık ve serin bir odada uyumak, uykudan 3 saat evvel bilgisayar, tablet, telefon kullanmasını bırakmak, uyku rutini oluşturmak için uyku öncesi ılık duş, sakinleştirici bitki çaylarından (papatya, melisa) yaralanmak birinci akla gelenlerdir.
Fibromiyalji üzere yüklü olarak kas iskelet sistemini ilgilendiren bir hastalıktan bahsederken antrenmanın değerine değinmemek olmaz. Antrenman kan sirkülasyonunu düzenleyerek, bedenin oksijen alımını arttırarak, kas gücü, esneklik ve dayanıklılığı arttırarak tesir gösterir. Ayrıyeten antrenman memnunluk ve ağrı kesici hormonlar olan endorfin ve seratoninin artmasına aracılık eder. Nizamlı yapılan idman 8 hafta ortasında olumlu tesirlerini göstermeye başlar. Fibromiyaljili hastalar için esneklik ve aerobik antrenmanlar ön planda önerilmektedir. halbuki tartıyla yapılan antrenmanların endorfin ve seratonin arttırma tesirleri daha fazladır. Fibromiyaljili hastaların dikkat etmesi gereken en kıymetli konu idmana süratli ve ağır tempoda başlamamaktır. Bedene alışmadığı yüklenmeler fizikî gerilim olarak algılanarak ağrının artmasına niye olabilir. Temel anlayış hastanın sevdiği bir sportif aktiviteyi yavaş ve düşük yoğunlukla başlayarak uzun soluklu devam etmesidir. Yapılan çalışmalar yüzme, yoga, thai chi ve pilates idmanlarının olumlu tesirlerini bildirmektedir.
Sonuç olarak fibromiyalji hastalığı bir açıdan tedavi edilen bir açıdan da yönetilebilen bir hastalıktır. Hastanın hem tedavi birebir vakitte yönetebilme konusunda bilgili olması ve tabiple işbirliği en âlâ sonuca ulaşan kapının anahtarıdır.