Şebnem TURHAN
Türkiye iktisadında tarihi günler yaşanıyor. Geçen haftanın son süreç gününde dolar 10 lirayı aştı ve çift haneye çıktı. 1 doların 10 lira olması finans etraflarında ruhsal düzey olarak tanımlanıyor. Gram altın fiyatları da 600 lirayı geçti. Bir öbür gelişme ise geçen hafta yaşanan eylülde 1.6 milyar dolar cari fazla verilmesiydi. Tüm bunların ışığında 18 Kasım günü Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplanacak. Tamamlanan piyasa anketleri PPK’da 100-150 baz puanlık indirimin olacağı beklentilerinin ağır bastığını gösteriyor. Her ne kadar dolar/TL’de eğilim 10 liranın aşılacağını gösteriyor olsa da cuma gününe kadar 10 lira sonu aşılmamıştı. Piyasa anketleri ise 10 lira görülmedilk evvel tamamlandı. Pekala dolardaki bu düzey Merkez Bankası’nın PPK’daki halinde bir değişiklik yaratacak mı? Ekonomistler şu an ikiye ayrılmış durumda. Birtakım analistler pas geçeceğini belirtirken birtakım uzmanlar ise cari fazla verildiği için siyaset faizinde indirimin devam edeceği görüşünde.
Pas geçme ihtimali var
Öte yandan cuma günü Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın da değerli bir açıklaması geldi. Bakan Elvan, Plan Bütçe Komisyonu’nda milletvekillerinin sorularını yanıtlarken şunları söylemiş oldu: “Öncelikle şunu söz edeyim, Merkez Bankası’nın temel nazaranvi fiyat istikrarını sağlamaktır. Cari açıkta yapısal sorunumuz var. Yapısal cari açığın azaltılması noktasındaki bakılırsav hükümetin bakılırsavidir, yapısal cari açığın azaltılması konusundaki bakılırsav hükümete aittir. ötürüsıyla para siyasetinde uygulanacak araçlar belirlidir. Bu araçları da Merkez Bankası uygular. Buna açıklık getirmek istedim” tabirlerini kullandı. Bu açıklama da piyasa uzmanlarınca Elvan’ın Merkez Bankası PPK’sından evvel bir ileti mı vermek istediği sorularına yol açtı. İşte bu açıklama ve 1 doların 10 lirayı aşması daha sonrasında kimi analistler pas geçme ihtimalinin oluştuğuna dikkat çekiyor. Merkez Bankası pas geçerse TL’de bir paha kazanımı beklenmese de bedel kaybı da oluşmayacağı görüşü öne çıkıyor.
Her şartta indirime devam
İndirimlerin devamını savunan analistler ise Merkez Bankası’nın kuru ve TL’deki bedel kaybını önemsemediğini bunu da son Enflasyon Raporu’nda cari istikrara işaret ederek Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun söz ettiğini belirtiyor. Lider Kavcıoğlu, Enflasyon Raporu sunumunda cari fazla verilmesi gerektiğini, bunun uzun müddetli fiyat istikrarı kararınu doğuracağını ve Merez Bankası’nın da bu hususta elinden geleni yapacağını vurguladı. Merkez Bankası’nın kur maksadı olmadığını bir dahaleyen Kavcıoğlu, bundan evvelki PPK metninde yer alan sonlu alan sözünün hatırlatılması üzerine ise enflasyonda yükselişi arızi gördüklerini ve alan yarattığına inandıkları için indirimleri yaptıklarını belirtti. Bu niçinle de ekonomistler eylülde de cari fazla verildiği gerçeği ışığında PPK’da 100-150 baz puan indirim olacağını hatta aralık ayında da siyaset faizinde indirimin daha mütevazi olsa da süreceğini lisana getirdi.
Anketler indirim gösteriyor
Reuters’in anketine göre enflasyondaki yükselişe ve TL’deki sert bedel kaybına karşın gevşeme döngüsüne PPK toplantısında da devam etmesi ve siyaset faizini 100 baz puan indirerek yüzde 15 olarak belirlemesi bekleniyor. Reuters anketine katılan 14 kurumun kestirimleri haftalık repo faizinin sabit bırakılması ile 150 baz puan indirilmesi içinde yer alırken, medyan yüzde 15 olarak şekillenmiş durumda. Reuters anketinde yılsonu siyaset faizi medyan kestirimi yüzde 15’te şekillenirken iddialar yüzde 13-16 bandında yer alıyor. Reuters PPK anketinin sistemli iştirakçilerinden en az dört tanesi para siyasetinin tarafını iddia etmenin zorluğu sebebiyle bu ayki ankete katılmayacaklarını belirtti.
Emelini bilmediğimiz için bilemiyorum
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası’nın PPK’da ne yapacağı sorusu dünyanın en sıkıntı sorusu. Bunu cevaplamak için Merkez Bankası’nın emelini bilmek gerekiyor, bilmiyoruz. Bir yandan para siyasetim sıkı diyor, fiyat istikrarı kıymetli diyor öbür yandan buna karşın enflasyon yükseliyorken daima faiz indirdi. Döviz kurunun artmasına göz yumdu. Bir yandan cari süreçler istikrarına vurgu yapıyor. Öte yandan Bakan Elvan merkez bankası kuru yükseltiyor ki ihracat da artsın yorumları yanlış, diyor. Enflasyon yükseliyorken, 2-3 ay evvel kur 9’a yaklaşacağını iddia edebilir miydik, 8.80 bize fazla geliyordu. Faiz indirimi yapıldı. Akabinde 9.5 TL devasa yükseklikteti geçen ay bir daha indirim geldi. Artık 10 TL, 9’dan büyük ruhsal bir tesiri var lakin davranışsal iktisat çalışanlar da vurguluyor bir şeye alışıyorsunuz artık. Ne yapacağını söylemek epeyce güç, gayesini bilmiyoruz. Fiyat istikrarı diyor ancak niçin göz yumdu doların 10’a gelmesine.
Şu anki rehberliğine nazaran indirim yapmalı
TOBB-ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Merkez Bankası’nın Para Siyaseti Kurulu’nda pas geçmesi garip olur, Geçen hafta cari istikrar geldi ve eylülde cari fazla verdik. Merkez Bankası evvel gerçek faize vurgu yaptı, daha sonra çekirdek enflasyona artık ise cari istikrara vurgu yapıyor. bu biçimde cari fazlanın belirtildiğı bir haftanın akabinde faiz indirimi yapmazsa tuhaf olur. Merkez Bankası’nın şu anki rehberliğine, telaffuzuna nazaran faiz indirimim gelmesi lazım. Zira cari fazla iki aydır veriliyor. Onun için bu siyasetin işe yaradığını düşünerek faiz indirimlerine devam etmesi gerekir.
İki ayda 22 milyar dolarlık ödeme var
Dolardaki yükseliş hem gerçek dal ve hükümetin dış borç ödemelerine olumsuz tesir yaparken kasım ve aralık aylarında ihracatçı şirketlerin Eximbank ve Merkez Bankası’na reeskont kredi geri ödemeleri de dolar talebini güçlendirecek. Hesaplamalara bakılırsa kasımda dış borç ve reeskont kredi geri ödemeleri 12 milyar dolar, aralıkta ise 10 milyar dolar düzeyinde. Bu 22 milyar dolarlık bir yüksek bir talep olacağını gösteriyor. Ayrıyeten reeskont geri ödemelerinin vakti yaklaştıkça dolar/TL’deki seyri önbakılırsamediği için erken talep de yaşandı. Analistler bu talep niçiniyle de kur artışının ivmelendiğine dikkat çekerken talebin devamının da gelecek olmasının kuru bir daha baskı altında tutan niçinlerden olacağını lisana getirdi.
Okumaya devam et...
Türkiye iktisadında tarihi günler yaşanıyor. Geçen haftanın son süreç gününde dolar 10 lirayı aştı ve çift haneye çıktı. 1 doların 10 lira olması finans etraflarında ruhsal düzey olarak tanımlanıyor. Gram altın fiyatları da 600 lirayı geçti. Bir öbür gelişme ise geçen hafta yaşanan eylülde 1.6 milyar dolar cari fazla verilmesiydi. Tüm bunların ışığında 18 Kasım günü Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplanacak. Tamamlanan piyasa anketleri PPK’da 100-150 baz puanlık indirimin olacağı beklentilerinin ağır bastığını gösteriyor. Her ne kadar dolar/TL’de eğilim 10 liranın aşılacağını gösteriyor olsa da cuma gününe kadar 10 lira sonu aşılmamıştı. Piyasa anketleri ise 10 lira görülmedilk evvel tamamlandı. Pekala dolardaki bu düzey Merkez Bankası’nın PPK’daki halinde bir değişiklik yaratacak mı? Ekonomistler şu an ikiye ayrılmış durumda. Birtakım analistler pas geçeceğini belirtirken birtakım uzmanlar ise cari fazla verildiği için siyaset faizinde indirimin devam edeceği görüşünde.
Pas geçme ihtimali var
Öte yandan cuma günü Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın da değerli bir açıklaması geldi. Bakan Elvan, Plan Bütçe Komisyonu’nda milletvekillerinin sorularını yanıtlarken şunları söylemiş oldu: “Öncelikle şunu söz edeyim, Merkez Bankası’nın temel nazaranvi fiyat istikrarını sağlamaktır. Cari açıkta yapısal sorunumuz var. Yapısal cari açığın azaltılması noktasındaki bakılırsav hükümetin bakılırsavidir, yapısal cari açığın azaltılması konusundaki bakılırsav hükümete aittir. ötürüsıyla para siyasetinde uygulanacak araçlar belirlidir. Bu araçları da Merkez Bankası uygular. Buna açıklık getirmek istedim” tabirlerini kullandı. Bu açıklama da piyasa uzmanlarınca Elvan’ın Merkez Bankası PPK’sından evvel bir ileti mı vermek istediği sorularına yol açtı. İşte bu açıklama ve 1 doların 10 lirayı aşması daha sonrasında kimi analistler pas geçme ihtimalinin oluştuğuna dikkat çekiyor. Merkez Bankası pas geçerse TL’de bir paha kazanımı beklenmese de bedel kaybı da oluşmayacağı görüşü öne çıkıyor.
Her şartta indirime devam
İndirimlerin devamını savunan analistler ise Merkez Bankası’nın kuru ve TL’deki bedel kaybını önemsemediğini bunu da son Enflasyon Raporu’nda cari istikrara işaret ederek Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun söz ettiğini belirtiyor. Lider Kavcıoğlu, Enflasyon Raporu sunumunda cari fazla verilmesi gerektiğini, bunun uzun müddetli fiyat istikrarı kararınu doğuracağını ve Merez Bankası’nın da bu hususta elinden geleni yapacağını vurguladı. Merkez Bankası’nın kur maksadı olmadığını bir dahaleyen Kavcıoğlu, bundan evvelki PPK metninde yer alan sonlu alan sözünün hatırlatılması üzerine ise enflasyonda yükselişi arızi gördüklerini ve alan yarattığına inandıkları için indirimleri yaptıklarını belirtti. Bu niçinle de ekonomistler eylülde de cari fazla verildiği gerçeği ışığında PPK’da 100-150 baz puan indirim olacağını hatta aralık ayında da siyaset faizinde indirimin daha mütevazi olsa da süreceğini lisana getirdi.
Anketler indirim gösteriyor
Reuters’in anketine göre enflasyondaki yükselişe ve TL’deki sert bedel kaybına karşın gevşeme döngüsüne PPK toplantısında da devam etmesi ve siyaset faizini 100 baz puan indirerek yüzde 15 olarak belirlemesi bekleniyor. Reuters anketine katılan 14 kurumun kestirimleri haftalık repo faizinin sabit bırakılması ile 150 baz puan indirilmesi içinde yer alırken, medyan yüzde 15 olarak şekillenmiş durumda. Reuters anketinde yılsonu siyaset faizi medyan kestirimi yüzde 15’te şekillenirken iddialar yüzde 13-16 bandında yer alıyor. Reuters PPK anketinin sistemli iştirakçilerinden en az dört tanesi para siyasetinin tarafını iddia etmenin zorluğu sebebiyle bu ayki ankete katılmayacaklarını belirtti.
Emelini bilmediğimiz için bilemiyorum
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası’nın PPK’da ne yapacağı sorusu dünyanın en sıkıntı sorusu. Bunu cevaplamak için Merkez Bankası’nın emelini bilmek gerekiyor, bilmiyoruz. Bir yandan para siyasetim sıkı diyor, fiyat istikrarı kıymetli diyor öbür yandan buna karşın enflasyon yükseliyorken daima faiz indirdi. Döviz kurunun artmasına göz yumdu. Bir yandan cari süreçler istikrarına vurgu yapıyor. Öte yandan Bakan Elvan merkez bankası kuru yükseltiyor ki ihracat da artsın yorumları yanlış, diyor. Enflasyon yükseliyorken, 2-3 ay evvel kur 9’a yaklaşacağını iddia edebilir miydik, 8.80 bize fazla geliyordu. Faiz indirimi yapıldı. Akabinde 9.5 TL devasa yükseklikteti geçen ay bir daha indirim geldi. Artık 10 TL, 9’dan büyük ruhsal bir tesiri var lakin davranışsal iktisat çalışanlar da vurguluyor bir şeye alışıyorsunuz artık. Ne yapacağını söylemek epeyce güç, gayesini bilmiyoruz. Fiyat istikrarı diyor ancak niçin göz yumdu doların 10’a gelmesine.
Şu anki rehberliğine nazaran indirim yapmalı
TOBB-ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Merkez Bankası’nın Para Siyaseti Kurulu’nda pas geçmesi garip olur, Geçen hafta cari istikrar geldi ve eylülde cari fazla verdik. Merkez Bankası evvel gerçek faize vurgu yaptı, daha sonra çekirdek enflasyona artık ise cari istikrara vurgu yapıyor. bu biçimde cari fazlanın belirtildiğı bir haftanın akabinde faiz indirimi yapmazsa tuhaf olur. Merkez Bankası’nın şu anki rehberliğine, telaffuzuna nazaran faiz indirimim gelmesi lazım. Zira cari fazla iki aydır veriliyor. Onun için bu siyasetin işe yaradığını düşünerek faiz indirimlerine devam etmesi gerekir.
İki ayda 22 milyar dolarlık ödeme var
Dolardaki yükseliş hem gerçek dal ve hükümetin dış borç ödemelerine olumsuz tesir yaparken kasım ve aralık aylarında ihracatçı şirketlerin Eximbank ve Merkez Bankası’na reeskont kredi geri ödemeleri de dolar talebini güçlendirecek. Hesaplamalara bakılırsa kasımda dış borç ve reeskont kredi geri ödemeleri 12 milyar dolar, aralıkta ise 10 milyar dolar düzeyinde. Bu 22 milyar dolarlık bir yüksek bir talep olacağını gösteriyor. Ayrıyeten reeskont geri ödemelerinin vakti yaklaştıkça dolar/TL’deki seyri önbakılırsamediği için erken talep de yaşandı. Analistler bu talep niçiniyle de kur artışının ivmelendiğine dikkat çekerken talebin devamının da gelecek olmasının kuru bir daha baskı altında tutan niçinlerden olacağını lisana getirdi.
Okumaya devam et...