Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü alanlara mükafatlarını evvelki gün takdim etti.
Ödül merasimi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlendi.
Bu yılki vefa mükafatı muharrir Kemal Tahir’e verildi. “Kültür ve Sanat Siyasetleri Vefa Ödülü”ne layık görülen merhum Kemal Tahir’in mükafatını ise Kemal Tahir Vakfı Lideri Cengiz Yazoğlu aldı.
Yakın tarihin edebiyat ve fikir dünyasını en epey etkileyen isimlerden biri olarak gördükleri Kemal Tahir’e verdiklerini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kendisi hakikati arama konusundaki merakı, cüreti, çabası ve azmiyle bir fazlaca aydınımıza ilham kaynağı olmuştur. Yaşadığı devirde Osmanlı’yla, Cumhuriyet Türkiye’siyle, Anadolu’yla, toplumla ve siyasetle ilgili ezber bozan yaklaşımlarını bedel ödemekten çekinmeyerek ortaya koymuştur. ‘Türkiye’nin ruhunu arayan adam’ denilecek derecede derinlikli çalışmalarıyla bugün de yararlandığımız bir hayli analize imza atmıştır” dedi.
1938’DE DONANMA KOMUTANLIĞI DAVASINDA YARGILANMIŞTI
Cumhurbaşkanlığı mükafatı Kemal Tahir’e verilmesi dikkat çekti.
Kemal Tahir, 1938 Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi Davasında, askerleri darbeye teşvik etmekten, şair Nazım Hikmet ve komünist isimlerle ile birlikte yargılanmış, 10 yıl mahpus cezası almıştı.
Yargılananlar içinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi Tabip Hikmet Kıvılcımlı ile karısı Fatma Nudiye Yalçı da vardı.
Maddelerin tanıdığı imkanlardan yararlanarak yayımcılık yoluyla komünizm propagandası yaptıkları saptanan bireylerden, evvel, 25 Nisan 1938’de, Hikmet Kıvılcımlı ile Fatma Nudiye Yalçı, beş gün daha sonra da, Kerim Korcan gözaltına alınmışlardı.
Duruşmaların sonuna hakikat yaklaşılırken, Kemal Tahir’in avukatlığını İstanbul Barosu’nun sonucuyla üstüne alan Ethem Nuri Balkan yaptığı savunmayı şu biçimde bitirdi:
“Görülüyor ki Donanmada nazaranvli bir kısım gedikli başçavuşlar, üstçavuşlar, Nâzım Hikmet’in, Sabahattin Ali’nin, Sabiha Zekeriya’nın, Hikmet Kıvılcımlı’nın yapıtlarını okumuşlar. Bunlar kitapçılarda satılan ve satılmakta bulunan yapıtlardır. Yaşadığımız yıl komünistlik ve faşistlik kelamlarının en çok konuşulmakta olduğu bir dünya savaşı öncesinin bahisleri içindedır. Bu beşerler da gazete okumakta, Radyo Gazetesi’ni, hiç şayet olmazsa onu dinlemektedirler. Bu konuları kendi ortalarında, boş vakitlerinde konuşmaları, onların Donanmaya rastgele bir ziyan verme niyet ve gayesini taşımaz, taşımamıştır da. Bunları salıvermek en kestirme yoldur, Sayın Yargıçlar.”
Avukatların sanıklarca okunan kitapların ziyanlı yayın olup olmadığının Adalet Bakanlığı’ndan sorulmasını ısrarla istemeleri üzerine, kitapların listesi bakanlığa gönderildi. Üç gün daha sonra gelen tezkerede şu biçimde deniyordu :
“Listede yazılı olanlar her Türk vatandaşının okuması için neşredilmiş kitaplardır.”
Avukatlar bu tezkerenin ortada bir hata öğesi bulunmadığının kesin delili olduğunu, bir cürüm öğesi bulunmayınca da, davanın tabiatıyla düşmesi gerektiğini söylemiş olduler.
10 YIL MAHPUS CEZASI
10 Ağustos 1938 günü başlayan Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ndeki dava 29 Ağustos 1938 Pazartesi günü sonucun okunmasıyla son buldu.
Nâzım Hikmet’le ilgili kısımda, “siyasi fikirleri, mazisi, neşriyatı ve öncedenki mahkûmiyetleri ile pek aşikâr bir suretle bir komünist propagandacısı olduğu anlaşılan” bu kişinin, “donanmanın inhilal (dağılma) ve ihtilale maruz kalmasına” yol açmak istediği belirtilerek, 20 yıl ağır mahpusla cezalandırılmasına karar verildiği bildiriliyor, kanunlara göre üçte biri indirilince geriye kalan 13 yıl 4 ay, evvelki davada aldığı 15 yıla eklenerek, cezası 28 yıl 4 ay ağır mahpus olarak açıklanıyordu. Ayrıyeten ölünceye kadar kamu hizmetinde çalışamayacak, cezaevinde kaldığı sürece kısıtlılık altında bulundurulacaktı.
Davada, Hamdi Alev, Emine Alev, Hamdi Alevdaş, Nuri Tahir Tipi 18’er yıl; Hikmet Kıvılcımlı, Kemal Tahir, Mehmet Ali Kantan, Haydar Korcan 15’er yıl; Nudiye Yalçı, Kerim Korcan, Seyfi Tekdilek 10’ar yıl; Hüseyin Avni Durugün 5 yıl; Ali Kut 4 yıl; Fethi Ülgezer, Burhan Cengen 3’er yıl ceza almışlardı.
O periyoda kadar Atatürk’ün beğenerek takip ettiği belirtilen Nâzım Hikmet’in, 1938’de mahkûm edilince Atatürk’e gönderdiği mektup da hastalığı niçiniyle bir türlü kendisine okunamıyor. Sanıklar da aldıkları cezayı çektikten daha sonra tahliye oluyor.
Ödül merasimi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlendi.
Bu yılki vefa mükafatı muharrir Kemal Tahir’e verildi. “Kültür ve Sanat Siyasetleri Vefa Ödülü”ne layık görülen merhum Kemal Tahir’in mükafatını ise Kemal Tahir Vakfı Lideri Cengiz Yazoğlu aldı.
Yakın tarihin edebiyat ve fikir dünyasını en epey etkileyen isimlerden biri olarak gördükleri Kemal Tahir’e verdiklerini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kendisi hakikati arama konusundaki merakı, cüreti, çabası ve azmiyle bir fazlaca aydınımıza ilham kaynağı olmuştur. Yaşadığı devirde Osmanlı’yla, Cumhuriyet Türkiye’siyle, Anadolu’yla, toplumla ve siyasetle ilgili ezber bozan yaklaşımlarını bedel ödemekten çekinmeyerek ortaya koymuştur. ‘Türkiye’nin ruhunu arayan adam’ denilecek derecede derinlikli çalışmalarıyla bugün de yararlandığımız bir hayli analize imza atmıştır” dedi.
1938’DE DONANMA KOMUTANLIĞI DAVASINDA YARGILANMIŞTI
Cumhurbaşkanlığı mükafatı Kemal Tahir’e verilmesi dikkat çekti.
Kemal Tahir, 1938 Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi Davasında, askerleri darbeye teşvik etmekten, şair Nazım Hikmet ve komünist isimlerle ile birlikte yargılanmış, 10 yıl mahpus cezası almıştı.
Yargılananlar içinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi Tabip Hikmet Kıvılcımlı ile karısı Fatma Nudiye Yalçı da vardı.
Maddelerin tanıdığı imkanlardan yararlanarak yayımcılık yoluyla komünizm propagandası yaptıkları saptanan bireylerden, evvel, 25 Nisan 1938’de, Hikmet Kıvılcımlı ile Fatma Nudiye Yalçı, beş gün daha sonra da, Kerim Korcan gözaltına alınmışlardı.
Duruşmaların sonuna hakikat yaklaşılırken, Kemal Tahir’in avukatlığını İstanbul Barosu’nun sonucuyla üstüne alan Ethem Nuri Balkan yaptığı savunmayı şu biçimde bitirdi:
“Görülüyor ki Donanmada nazaranvli bir kısım gedikli başçavuşlar, üstçavuşlar, Nâzım Hikmet’in, Sabahattin Ali’nin, Sabiha Zekeriya’nın, Hikmet Kıvılcımlı’nın yapıtlarını okumuşlar. Bunlar kitapçılarda satılan ve satılmakta bulunan yapıtlardır. Yaşadığımız yıl komünistlik ve faşistlik kelamlarının en çok konuşulmakta olduğu bir dünya savaşı öncesinin bahisleri içindedır. Bu beşerler da gazete okumakta, Radyo Gazetesi’ni, hiç şayet olmazsa onu dinlemektedirler. Bu konuları kendi ortalarında, boş vakitlerinde konuşmaları, onların Donanmaya rastgele bir ziyan verme niyet ve gayesini taşımaz, taşımamıştır da. Bunları salıvermek en kestirme yoldur, Sayın Yargıçlar.”
Avukatların sanıklarca okunan kitapların ziyanlı yayın olup olmadığının Adalet Bakanlığı’ndan sorulmasını ısrarla istemeleri üzerine, kitapların listesi bakanlığa gönderildi. Üç gün daha sonra gelen tezkerede şu biçimde deniyordu :
“Listede yazılı olanlar her Türk vatandaşının okuması için neşredilmiş kitaplardır.”
Avukatlar bu tezkerenin ortada bir hata öğesi bulunmadığının kesin delili olduğunu, bir cürüm öğesi bulunmayınca da, davanın tabiatıyla düşmesi gerektiğini söylemiş olduler.
10 YIL MAHPUS CEZASI
10 Ağustos 1938 günü başlayan Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ndeki dava 29 Ağustos 1938 Pazartesi günü sonucun okunmasıyla son buldu.
Nâzım Hikmet’le ilgili kısımda, “siyasi fikirleri, mazisi, neşriyatı ve öncedenki mahkûmiyetleri ile pek aşikâr bir suretle bir komünist propagandacısı olduğu anlaşılan” bu kişinin, “donanmanın inhilal (dağılma) ve ihtilale maruz kalmasına” yol açmak istediği belirtilerek, 20 yıl ağır mahpusla cezalandırılmasına karar verildiği bildiriliyor, kanunlara göre üçte biri indirilince geriye kalan 13 yıl 4 ay, evvelki davada aldığı 15 yıla eklenerek, cezası 28 yıl 4 ay ağır mahpus olarak açıklanıyordu. Ayrıyeten ölünceye kadar kamu hizmetinde çalışamayacak, cezaevinde kaldığı sürece kısıtlılık altında bulundurulacaktı.
Davada, Hamdi Alev, Emine Alev, Hamdi Alevdaş, Nuri Tahir Tipi 18’er yıl; Hikmet Kıvılcımlı, Kemal Tahir, Mehmet Ali Kantan, Haydar Korcan 15’er yıl; Nudiye Yalçı, Kerim Korcan, Seyfi Tekdilek 10’ar yıl; Hüseyin Avni Durugün 5 yıl; Ali Kut 4 yıl; Fethi Ülgezer, Burhan Cengen 3’er yıl ceza almışlardı.
O periyoda kadar Atatürk’ün beğenerek takip ettiği belirtilen Nâzım Hikmet’in, 1938’de mahkûm edilince Atatürk’e gönderdiği mektup da hastalığı niçiniyle bir türlü kendisine okunamıyor. Sanıklar da aldıkları cezayı çektikten daha sonra tahliye oluyor.