Mehmet KARA
Sürdürülebilir iktisada geçiş eforları, yenilenebilir güç kaynaklarına yönelimi artırmanın yanı sıra, güçte dışa bağımlılığı da azaltıyor. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Güç Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) Lideri Alper Kalaycı, “AB Yeşil Mutabakatı”na ahenk uğraşındaki işletmelerin, karbon ayak izlerini azaltmak için yeşil güç tüketimine yöneldiğini, kimi şirketlerin de yenilenebilir kaynaklara dayalı santral satın almayı tercih ettiğini söylemiş oldu. Avrupa Birliği’nin yürürlüğe koyduğu Yeşil Mutabakat ve bu kapsamda devreye sokacağını ilan ettiği hudutta karbon vergisi uygulamaları Türkiye’de yenilenebilir güç yatırımlarına ilgiyi arttırdı. Pekala niye ve nasıl? Güç Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) Lideri Alper Kalaycı ile konuştuk.
Türkiye güç verimliliğinde ne durumda?
Mevzuat eksiği yok lakin beklenen hareketlilik de yok. Zira yatırımcılar belirsizlikler niçiniyle beklemede. Herkes güç verimliliğine yatırım yapacağım dese de kimse şu an için kasasındaki nakitle verimlilik işine girmek istemiyor.
Ancak konuşmalara nazaran bir hareketlilik var güya?
Evet o denli, zira Yeşil Mutabakat firmaları zorluyor. Demir çelikten başlayarak emisyonu yüksek bir fazlaca dal Avrupa Birliği tarafınca giderek daha fazla sıkıştırılıyor, sıkıştırılacak. Bilhassa Avrupa’ya ihracat yapan firmalar açısından müddet giderek daralıyor. AB Türkiye’nin en büyük dış ticaret partneri. Toplam dış ticaret ortasındaki hissesi yarıya yakın. ötürüsıyla Avrupa Birliği ülkelerine ihracat yapan tüm firmaların bu sürece hazırlıklı olması gerekiyor.
Ne süreci bu?
Avrupa Birliği, 2050 yılında net sıfır emisyon noktasına yaklaşmayı hedefliyor. Yalnızca üye ülkelerde değil, üyelerle iş yapan üçüncü ülkelerde de bu hususta adımlar atılmasını sağlamaya çalışıyor. Bu emelle, hudutta karbon vergisini denilen yeni bir gümrük vergisini devreye sokacağını ilan etti.
Firmalar ne yapmalı?
Öncelikle pak güç kullandığını kanıtlanması gerekiyor. Firmalar kendileri direkt yenilenebilir güç yatırımı yapmayı tercih edebilir. Sıfırdan yatırım yerine işletmedeki yenilenebilir güç santrallerini satın almayı yeğleyenler de var.
Koç Grubu’nun elektrik şirketi Entek, Süloğlu Rüzgâr Santrali’ni aldı. Turkcell de Karadağ rüzgar Santralini… Bence bu satın almalar kıymetli. Zira bugüne kadar yenilenebilir güç yatırımına girişmemiş büyük aktörler oyuna dahil oluyor.
Bu tip satın almalar artar mı?
Aslında Turkcell AB’ye bir eser ihraç etmediği biçimde rüzgar santrali aldı. sebebi, global toplumsal sorumluluk kontratını imzalamış bir taraf olarak karbon ayak izini küçültme taahhüdünü yerine getirme gayreti olabilir. Lakin Koç Grubu’nun kıymetli markaları, Avrupa Birliği ülkelerine önemli ölçüde ihracat yapıyor ötürüsıyla buna emsal satın almaları, önümüzdeki günlerde öbür önde gelen sanayi oyuncularında da gorebiliriz.
Sıfırdan yatırım yapmayı deneseler olmaz mı?
O daha sıkıntı. Elektrik üretim lisansları için ihaleler açılması lazım ki sıfırdan yatırım işine girişsinler. Aslında lisansı alınmış ancak hayata geçirilememiş birtakım projeleri satın almaları da mümkün. Fakat bir daha de bunlar Yeşil Mutabakat’a ahenk için çabucak devreye sokulabilecek tahliller değil, zira hayata geçirilmeleri uzun vakit alıyor. Bu yüzden de şirketlerin işletmedeki mevcut santrallere yönelmeleri hiç de şaşırtan olmaz.
ŞİRKETLER YEŞİL MUTABAKAT İÇİN NE YAPMALI?
ENSİA Lideri Alper kalaycı, Yeşil Mutabakat’a ahengin, şirketler açısından bir tercih olmaktan çıkıp giderek bir zorunluluğa dönüşme yolunda olduğunu söz etti. Kalaycı, bu bahiste adım atmak isteyen şirketlere ne çeşit tekliflerde bulunabileceği sorusu üzerine şöyleki dedi: “Bu hususta piyasada önemli bir bilgi kirliliği var. Lakin bilhassa ihracatçı birlikleri Yeşil Mutabakat konusunda fazlaca önemli çalışmalar yürütüyor. Önemli gruplar oluşturmuşlar. Bu gruplar firmaları hem bilgilendiriyor tıpkı vakitte onlara bu alandaki teşebbüsleri için ön ayak oluyor. Bu durumdaki firmalar yenilenebilir kaynaklara dayalı bir yatırım yapmaya karar verirlerse biz ENSİA üyeleriyle onları bir ortaya getiriyoruz. Üyelerimiz, rüzgar türbini, güneş paneli almak isteyen, santral kurdurtmak isteyen sanayicilerin bu muhtaçlıklarını karşılamak üzere derhal harekete geçiyorlar.”
İHRAÇ ESERLERİNE GÜÇ KİMLİĞİ KURAL
Hudutta Karbon Vergisi’nin Türkiye’yi direkt ilgilendirdiğini vurgulayan Alper Kalaycı “Türkiye’deki ihracatçı firmalar da Avrupa’ya gönderecekleri mamüllerin güç kimliğini künyesine yazmak durumunda. Yani ağır karbon emisyonuna yol açılarak elde edilmiş enerjiyi kullanıp da rekabetçi fiyattan Avrupa Birliği ülkelerinde eser satmanız neredeyse imkânsız hale gelecek. İşte hazırlıklı olunması gereken süreç bu, yani hudutta karbon vergisi uygulamaları süreci” dedi.
YENİ LİSANS İHALELERİ AÇILMALI
Alper Kalaycı, Yeşil Mutabakat’a ahenk için yeşil güce yatırım yapmak isteyen şirketlerin önünün açılması için yatırım ortamının güzelleştirilmesine gereksinim olduğunu söylemiş oldu. Kalaycı “Bundan bu biçimde her yıl en az 2000 MW’lık lisans verilmesi gerekiyor. Verdiğiniz her lisans yatırıma dönüşmüyor. Yani yılda en az 1500 MW’lik yenilenebilir kaynaklara dayalı santralin daha devreye alınmasını garantileyecek bir ihale ve lisanslandırma süreci yürütülmeli” dedi.
Okumaya devam et...
Sürdürülebilir iktisada geçiş eforları, yenilenebilir güç kaynaklarına yönelimi artırmanın yanı sıra, güçte dışa bağımlılığı da azaltıyor. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Güç Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) Lideri Alper Kalaycı, “AB Yeşil Mutabakatı”na ahenk uğraşındaki işletmelerin, karbon ayak izlerini azaltmak için yeşil güç tüketimine yöneldiğini, kimi şirketlerin de yenilenebilir kaynaklara dayalı santral satın almayı tercih ettiğini söylemiş oldu. Avrupa Birliği’nin yürürlüğe koyduğu Yeşil Mutabakat ve bu kapsamda devreye sokacağını ilan ettiği hudutta karbon vergisi uygulamaları Türkiye’de yenilenebilir güç yatırımlarına ilgiyi arttırdı. Pekala niye ve nasıl? Güç Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) Lideri Alper Kalaycı ile konuştuk.
Türkiye güç verimliliğinde ne durumda?
Mevzuat eksiği yok lakin beklenen hareketlilik de yok. Zira yatırımcılar belirsizlikler niçiniyle beklemede. Herkes güç verimliliğine yatırım yapacağım dese de kimse şu an için kasasındaki nakitle verimlilik işine girmek istemiyor.
Ancak konuşmalara nazaran bir hareketlilik var güya?
Evet o denli, zira Yeşil Mutabakat firmaları zorluyor. Demir çelikten başlayarak emisyonu yüksek bir fazlaca dal Avrupa Birliği tarafınca giderek daha fazla sıkıştırılıyor, sıkıştırılacak. Bilhassa Avrupa’ya ihracat yapan firmalar açısından müddet giderek daralıyor. AB Türkiye’nin en büyük dış ticaret partneri. Toplam dış ticaret ortasındaki hissesi yarıya yakın. ötürüsıyla Avrupa Birliği ülkelerine ihracat yapan tüm firmaların bu sürece hazırlıklı olması gerekiyor.
Ne süreci bu?
Avrupa Birliği, 2050 yılında net sıfır emisyon noktasına yaklaşmayı hedefliyor. Yalnızca üye ülkelerde değil, üyelerle iş yapan üçüncü ülkelerde de bu hususta adımlar atılmasını sağlamaya çalışıyor. Bu emelle, hudutta karbon vergisini denilen yeni bir gümrük vergisini devreye sokacağını ilan etti.
Firmalar ne yapmalı?
Öncelikle pak güç kullandığını kanıtlanması gerekiyor. Firmalar kendileri direkt yenilenebilir güç yatırımı yapmayı tercih edebilir. Sıfırdan yatırım yerine işletmedeki yenilenebilir güç santrallerini satın almayı yeğleyenler de var.
Koç Grubu’nun elektrik şirketi Entek, Süloğlu Rüzgâr Santrali’ni aldı. Turkcell de Karadağ rüzgar Santralini… Bence bu satın almalar kıymetli. Zira bugüne kadar yenilenebilir güç yatırımına girişmemiş büyük aktörler oyuna dahil oluyor.
Bu tip satın almalar artar mı?
Aslında Turkcell AB’ye bir eser ihraç etmediği biçimde rüzgar santrali aldı. sebebi, global toplumsal sorumluluk kontratını imzalamış bir taraf olarak karbon ayak izini küçültme taahhüdünü yerine getirme gayreti olabilir. Lakin Koç Grubu’nun kıymetli markaları, Avrupa Birliği ülkelerine önemli ölçüde ihracat yapıyor ötürüsıyla buna emsal satın almaları, önümüzdeki günlerde öbür önde gelen sanayi oyuncularında da gorebiliriz.
Sıfırdan yatırım yapmayı deneseler olmaz mı?
O daha sıkıntı. Elektrik üretim lisansları için ihaleler açılması lazım ki sıfırdan yatırım işine girişsinler. Aslında lisansı alınmış ancak hayata geçirilememiş birtakım projeleri satın almaları da mümkün. Fakat bir daha de bunlar Yeşil Mutabakat’a ahenk için çabucak devreye sokulabilecek tahliller değil, zira hayata geçirilmeleri uzun vakit alıyor. Bu yüzden de şirketlerin işletmedeki mevcut santrallere yönelmeleri hiç de şaşırtan olmaz.
ŞİRKETLER YEŞİL MUTABAKAT İÇİN NE YAPMALI?
ENSİA Lideri Alper kalaycı, Yeşil Mutabakat’a ahengin, şirketler açısından bir tercih olmaktan çıkıp giderek bir zorunluluğa dönüşme yolunda olduğunu söz etti. Kalaycı, bu bahiste adım atmak isteyen şirketlere ne çeşit tekliflerde bulunabileceği sorusu üzerine şöyleki dedi: “Bu hususta piyasada önemli bir bilgi kirliliği var. Lakin bilhassa ihracatçı birlikleri Yeşil Mutabakat konusunda fazlaca önemli çalışmalar yürütüyor. Önemli gruplar oluşturmuşlar. Bu gruplar firmaları hem bilgilendiriyor tıpkı vakitte onlara bu alandaki teşebbüsleri için ön ayak oluyor. Bu durumdaki firmalar yenilenebilir kaynaklara dayalı bir yatırım yapmaya karar verirlerse biz ENSİA üyeleriyle onları bir ortaya getiriyoruz. Üyelerimiz, rüzgar türbini, güneş paneli almak isteyen, santral kurdurtmak isteyen sanayicilerin bu muhtaçlıklarını karşılamak üzere derhal harekete geçiyorlar.”
İHRAÇ ESERLERİNE GÜÇ KİMLİĞİ KURAL
Hudutta Karbon Vergisi’nin Türkiye’yi direkt ilgilendirdiğini vurgulayan Alper Kalaycı “Türkiye’deki ihracatçı firmalar da Avrupa’ya gönderecekleri mamüllerin güç kimliğini künyesine yazmak durumunda. Yani ağır karbon emisyonuna yol açılarak elde edilmiş enerjiyi kullanıp da rekabetçi fiyattan Avrupa Birliği ülkelerinde eser satmanız neredeyse imkânsız hale gelecek. İşte hazırlıklı olunması gereken süreç bu, yani hudutta karbon vergisi uygulamaları süreci” dedi.
YENİ LİSANS İHALELERİ AÇILMALI
Alper Kalaycı, Yeşil Mutabakat’a ahenk için yeşil güce yatırım yapmak isteyen şirketlerin önünün açılması için yatırım ortamının güzelleştirilmesine gereksinim olduğunu söylemiş oldu. Kalaycı “Bundan bu biçimde her yıl en az 2000 MW’lık lisans verilmesi gerekiyor. Verdiğiniz her lisans yatırıma dönüşmüyor. Yani yılda en az 1500 MW’lik yenilenebilir kaynaklara dayalı santralin daha devreye alınmasını garantileyecek bir ihale ve lisanslandırma süreci yürütülmeli” dedi.
Okumaya devam et...