Şebnem TURHAN
Tüketici enflasyonunun temmuzda yüzde 18,95’e çıkması ve önümüzdeki aylarda bilhassa besin ve güç fiyatlarındaki gelişmelerin olumsuz etkisinin enflasyon üzerinde yükseltici tesiri Merkez Bankası’nı sıkıntı durumda bırakacak üzere görünüyor.
Analistler ağustosta yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 19’u aşmasını bekliyor. Merkez Bankası para siyasetine ait temel desteğini hem kelamlı bağlantı birebir vakitte yazılı bağlantıda ‘enflasyonun üzerinde bir siyaset faizi’ telaffuzuyla yürütüyor. Ağustosta enflasyonun yüzde 19 olan siyaset faizini aşma ihtimali siyaset faizinde bir artış beklentisi yaratacak üzere.
Lakin Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Yüksek faiz yok zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir. Düşük faiz de düşük enflasyonu getirecektir. Ağustos ayı kırılma noktasıdır” sözleriyle yüksek faize ait görüşlerini bir dahaledi. Bahsin uzmanları sonbaharın çok güç geçeceğine dikkat çekerek Merkez Bankası’nın duruşunda bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu bakılırsave gelmesinin akabinde birinci Para Siyaseti Heyeti toplantı metnine “Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 gayesine ulaşıncaya kadar siyaset faizi, kuvvetli dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir” tabirini ekledi. Artık temmuzda enflasyonun siyaset faizi hududuna dayanması ve ağustosta bunun aşılması ihtimali yeni bir tartışmayı gündeme getirdi. Enflasyon aşılırsa siyaset faizi artırılır mı?
5 EKONOMİST KIYMETLENDİRDİ
Hakan Kara: Faiz artırımı bir ‘panik’ durumunda gündeme gelir
Eski Merkez Bankası Baş Ekonomisti ve Dünya Gazetesi Muharriri Hakan Kara’nın bu soruya karşılığı net: “Yapılması mümkün görünmüyor.” Kara, ağustosta yıllık yüzde 19’un üzerine çıkarsa Merkez Bankası’nın olumlu gerçek faiz kelamını yerine getirmesi için faiz artırması gerektiğine dikkat çekerek “Fakat mevcut kısıtlar altında bunun yapılması mümkün görünmüyor. Faiz artırımı fakat finansal piyasalarda bir panik oluşması durumunda gündeme gelecektir. Bu da daha hayli global risk iştahı tarafınca tetiklenebilir” diye konuştu.
Erhan Aslanoğlu: Artırım ihtimali fazlaca düşük
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Merkez Bankası’nın son açıklamalarında enflasyonun yüksek ve oynak seyredeceğini ancak süreksiz olacağını vurguladığını hatırlatarak şunları söylemiş oldu: “bir daha misal bir değerlendirmede bulunacağını sanıyorum. Artırım ihtimali artık hayli düşük görünüyor. Ekim – kasım üzere enflasyonun düşüşe geçeceği vurgusuyla eylül ayından itibaren faiz ile ilgili indirim tarafında adım atabilir. Güç bir müddetç olacak.”
Atılım Murat: ‘Biraz sabırlı olun’ bildirisi verecek
TOBB-ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Dünya Müellifi ve Doç. Dr. Atılım Murat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının Merkez Bankası’nın duruşunu değiştireceğini zannetmediğini Cumhurbaşkanı’nın iki ay evvel de bu bahse yönelik açıklamalarda bulunduğunu hatırlattı. Kaidelerin güç aylarında muazzam bir artırım dalgası geleceğine işaret ettiğini söyleyen Murat, “Gıda fiyatları ortada, kur yüksek Merkez Bankası’nın faiz indirimi sinyali verebileceğini düşünmüyorum. Son çeyrekte enflasyondaki görünüme bakılırsa olabilir fakat çabucak eylülde faiz indirimi olabileceğini düşünmüyorum” dedi.
Enflasyon siyaset faizi üzerinde oluşursa Merkez Bankası üzerinde bir baskı olabileceğini lisana getiren Murat, şunları söylemiş oldu: “Başkan Kavcıoğlu bağlantısını şayet enflasyon faizin üzerinde oluşursa artış mümkünlüğünü düşünürüz diye kullanıyor. Enflasyonda yüzde 19’un üzerini de bakılırsaceğiz ve baskı oluşacak, tenkit gelecek, bu biçimde demiştiniz faiz artırmıyorsunuz denilecek. Ve piyasada bir tansiyon oluşabilir. Lakin Kavcıoğlu şu iletisi verecek diye düşünüyorum: Biraz dişimizi sıkalım son çeyrekte baz tesirinden dolayı enflasyon düşecek. Biraz sabırlı olun aslına bakarsanız enflasyon düşecek, şu an 1 aylık dataya bakaram faiz artırmanın manası yok hayli erken olur gereksiz faiz artırımı olur.”
Murat, enflasyonla çaba konusunda tek senaryomuzun baz tesiri olduğunu kaydederek, baz tesirini bertaraf edecek pek epey etmen olduğunu ve sonbaharın bir çok dertli geçeceğini söylemiş oldu.
Tuğrul Aşikâr: kuvvetli bir kelamlı yönlendirme yapar
Dünya Gazetesi Müellifi Tuğrul Aşikâr: Şayet enflasyon yüzde 19’un üzerine çıkarsa piyasanın siyaset faizinin artırılması konusunda beklentileri oluşacaktır. Bu beklentileri Merkez Bankası hangi ölçüde karışlayabilir? Tahminen faiz artırımı daha gerçek bir hareket olur lakin o bahiste esnekliği olduğunu düşünmüyorum. Merkez Bankası’nın faiz artırımı yerine kuvvetli bir kelamlı yönlendirme yapacaktır. Enflasyon faizin üzerine çıksa da genel olarak gidişat, iç talebin seyri, döviz kuru istikrarı bakımından beklentimiz kısa vadede bunun yüzde 19’un altına geleceği istikametindedir üzere kuvvetli bir biçimde kendini tabir ederek istikrarları müdafaaya çalışacaktır.
Benim yılsonu enflasyon beklentim yüzde 17,5. Yüzde 17’nin altına yanlışsız bir hareket olursa natürel ki yurtharicindeki gelişmelere de bağlı olarak son aylarda kısıtlı ölçüde bir faiz indirimine gidebilir. İndirim ölçüsü da 50-100 baz puan olabilir. Lakin bence aslında bir indirim yapmaması daha hakikat olur zira yüzde 17,5 enflasyon yüzde 19 faiz düşünüldüğünde makul gerçek faiz oranlarında oluruz.
Fatih Özatay: ‘Enflasyonun üzerinde faiz’ söylemi yanlıştı
Eski Merkez Bankası Lider Yardımcısı, TOBB ETÜ Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası lider değişimi olmasaydı kur bu kadar artmayacak enflasyon epey daha düşük olacak ve faiz indirimi süreci fazlaca önce başlayabilecekti. Olağan şartlarda merkez bankaları gerçekleşen enflasyona bakılırsa reaksiyon vermez enflasyonun ileride alacağı bedellere ait iddia yapar ve ona nazaran reaksiyon verir. Merkez Bankası’nın yılsonu enflasyon varsayımı yüzde 14,1 ve bu çerçevede iddiasını sağlıklı bir biçimde yapmış ve buna piyasayı da inandırmışsa kendine güveniyorsa faiz artırıma gerek yok. Hatta faiz indirebilir de.
Enflasyon yüzde 19’a çıktı diye rastgele bir merkez bankası faiz artırmaz. Zira gerçekleşen enflasyon geçmiş şartları yansıtır ve geçmişi değiştiremezsiniz. Lakin Merkez Bankası enflasyonun üzerinde bir siyaset faizi söylemi geliştirdi. Bu telaffuz aslında yanlış. Enflasyonun ileride alacağı, yılsonunda geleceği datalar üzerinden telaffuz geliştirmeli ve buna nazaran irtibat yapmalıydı. Varsayımın üzerinde tutulacağına ait uygun bir söylemi daha öncesinden geliştirmiş olsa bu tartışmalar yaşanmazdı.
Okumaya devam et...
Tüketici enflasyonunun temmuzda yüzde 18,95’e çıkması ve önümüzdeki aylarda bilhassa besin ve güç fiyatlarındaki gelişmelerin olumsuz etkisinin enflasyon üzerinde yükseltici tesiri Merkez Bankası’nı sıkıntı durumda bırakacak üzere görünüyor.
Analistler ağustosta yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 19’u aşmasını bekliyor. Merkez Bankası para siyasetine ait temel desteğini hem kelamlı bağlantı birebir vakitte yazılı bağlantıda ‘enflasyonun üzerinde bir siyaset faizi’ telaffuzuyla yürütüyor. Ağustosta enflasyonun yüzde 19 olan siyaset faizini aşma ihtimali siyaset faizinde bir artış beklentisi yaratacak üzere.
Lakin Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Yüksek faiz yok zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir. Düşük faiz de düşük enflasyonu getirecektir. Ağustos ayı kırılma noktasıdır” sözleriyle yüksek faize ait görüşlerini bir dahaledi. Bahsin uzmanları sonbaharın çok güç geçeceğine dikkat çekerek Merkez Bankası’nın duruşunda bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu bakılırsave gelmesinin akabinde birinci Para Siyaseti Heyeti toplantı metnine “Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 gayesine ulaşıncaya kadar siyaset faizi, kuvvetli dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir” tabirini ekledi. Artık temmuzda enflasyonun siyaset faizi hududuna dayanması ve ağustosta bunun aşılması ihtimali yeni bir tartışmayı gündeme getirdi. Enflasyon aşılırsa siyaset faizi artırılır mı?
5 EKONOMİST KIYMETLENDİRDİ
Hakan Kara: Faiz artırımı bir ‘panik’ durumunda gündeme gelir
Eski Merkez Bankası Baş Ekonomisti ve Dünya Gazetesi Muharriri Hakan Kara’nın bu soruya karşılığı net: “Yapılması mümkün görünmüyor.” Kara, ağustosta yıllık yüzde 19’un üzerine çıkarsa Merkez Bankası’nın olumlu gerçek faiz kelamını yerine getirmesi için faiz artırması gerektiğine dikkat çekerek “Fakat mevcut kısıtlar altında bunun yapılması mümkün görünmüyor. Faiz artırımı fakat finansal piyasalarda bir panik oluşması durumunda gündeme gelecektir. Bu da daha hayli global risk iştahı tarafınca tetiklenebilir” diye konuştu.
Erhan Aslanoğlu: Artırım ihtimali fazlaca düşük
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Merkez Bankası’nın son açıklamalarında enflasyonun yüksek ve oynak seyredeceğini ancak süreksiz olacağını vurguladığını hatırlatarak şunları söylemiş oldu: “bir daha misal bir değerlendirmede bulunacağını sanıyorum. Artırım ihtimali artık hayli düşük görünüyor. Ekim – kasım üzere enflasyonun düşüşe geçeceği vurgusuyla eylül ayından itibaren faiz ile ilgili indirim tarafında adım atabilir. Güç bir müddetç olacak.”
Atılım Murat: ‘Biraz sabırlı olun’ bildirisi verecek
TOBB-ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Dünya Müellifi ve Doç. Dr. Atılım Murat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının Merkez Bankası’nın duruşunu değiştireceğini zannetmediğini Cumhurbaşkanı’nın iki ay evvel de bu bahse yönelik açıklamalarda bulunduğunu hatırlattı. Kaidelerin güç aylarında muazzam bir artırım dalgası geleceğine işaret ettiğini söyleyen Murat, “Gıda fiyatları ortada, kur yüksek Merkez Bankası’nın faiz indirimi sinyali verebileceğini düşünmüyorum. Son çeyrekte enflasyondaki görünüme bakılırsa olabilir fakat çabucak eylülde faiz indirimi olabileceğini düşünmüyorum” dedi.
Enflasyon siyaset faizi üzerinde oluşursa Merkez Bankası üzerinde bir baskı olabileceğini lisana getiren Murat, şunları söylemiş oldu: “Başkan Kavcıoğlu bağlantısını şayet enflasyon faizin üzerinde oluşursa artış mümkünlüğünü düşünürüz diye kullanıyor. Enflasyonda yüzde 19’un üzerini de bakılırsaceğiz ve baskı oluşacak, tenkit gelecek, bu biçimde demiştiniz faiz artırmıyorsunuz denilecek. Ve piyasada bir tansiyon oluşabilir. Lakin Kavcıoğlu şu iletisi verecek diye düşünüyorum: Biraz dişimizi sıkalım son çeyrekte baz tesirinden dolayı enflasyon düşecek. Biraz sabırlı olun aslına bakarsanız enflasyon düşecek, şu an 1 aylık dataya bakaram faiz artırmanın manası yok hayli erken olur gereksiz faiz artırımı olur.”
Murat, enflasyonla çaba konusunda tek senaryomuzun baz tesiri olduğunu kaydederek, baz tesirini bertaraf edecek pek epey etmen olduğunu ve sonbaharın bir çok dertli geçeceğini söylemiş oldu.
Tuğrul Aşikâr: kuvvetli bir kelamlı yönlendirme yapar
Dünya Gazetesi Müellifi Tuğrul Aşikâr: Şayet enflasyon yüzde 19’un üzerine çıkarsa piyasanın siyaset faizinin artırılması konusunda beklentileri oluşacaktır. Bu beklentileri Merkez Bankası hangi ölçüde karışlayabilir? Tahminen faiz artırımı daha gerçek bir hareket olur lakin o bahiste esnekliği olduğunu düşünmüyorum. Merkez Bankası’nın faiz artırımı yerine kuvvetli bir kelamlı yönlendirme yapacaktır. Enflasyon faizin üzerine çıksa da genel olarak gidişat, iç talebin seyri, döviz kuru istikrarı bakımından beklentimiz kısa vadede bunun yüzde 19’un altına geleceği istikametindedir üzere kuvvetli bir biçimde kendini tabir ederek istikrarları müdafaaya çalışacaktır.
Benim yılsonu enflasyon beklentim yüzde 17,5. Yüzde 17’nin altına yanlışsız bir hareket olursa natürel ki yurtharicindeki gelişmelere de bağlı olarak son aylarda kısıtlı ölçüde bir faiz indirimine gidebilir. İndirim ölçüsü da 50-100 baz puan olabilir. Lakin bence aslında bir indirim yapmaması daha hakikat olur zira yüzde 17,5 enflasyon yüzde 19 faiz düşünüldüğünde makul gerçek faiz oranlarında oluruz.
Fatih Özatay: ‘Enflasyonun üzerinde faiz’ söylemi yanlıştı
Eski Merkez Bankası Lider Yardımcısı, TOBB ETÜ Öğretim Üyesi ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası lider değişimi olmasaydı kur bu kadar artmayacak enflasyon epey daha düşük olacak ve faiz indirimi süreci fazlaca önce başlayabilecekti. Olağan şartlarda merkez bankaları gerçekleşen enflasyona bakılırsa reaksiyon vermez enflasyonun ileride alacağı bedellere ait iddia yapar ve ona nazaran reaksiyon verir. Merkez Bankası’nın yılsonu enflasyon varsayımı yüzde 14,1 ve bu çerçevede iddiasını sağlıklı bir biçimde yapmış ve buna piyasayı da inandırmışsa kendine güveniyorsa faiz artırıma gerek yok. Hatta faiz indirebilir de.
Enflasyon yüzde 19’a çıktı diye rastgele bir merkez bankası faiz artırmaz. Zira gerçekleşen enflasyon geçmiş şartları yansıtır ve geçmişi değiştiremezsiniz. Lakin Merkez Bankası enflasyonun üzerinde bir siyaset faizi söylemi geliştirdi. Bu telaffuz aslında yanlış. Enflasyonun ileride alacağı, yılsonunda geleceği datalar üzerinden telaffuz geliştirmeli ve buna nazaran irtibat yapmalıydı. Varsayımın üzerinde tutulacağına ait uygun bir söylemi daha öncesinden geliştirmiş olsa bu tartışmalar yaşanmazdı.
Okumaya devam et...