Türkiye İstatistik Kurumu Lideri Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer, enflasyon sayıları konusunda gelen reaksiyon ve tenkitlerle ilgili olarak TÜİK’in “yaşam maliyeti hesaplayan bir kurum olmadığını” söylemiş oldu.
Dünya Gazetesi’nden Maruf Buzcugil’e konuşan TÜİK Lideri Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer, kamuoyunda en çok sorulan “Açıklanan enflasyon ile hissedilen enflasyon içindeki niye kaynaklanıyor” sorusunu, “Biz ömür maliyetini değil enflasyonu ölçüyoruz” şeklindedeklare etti.
TÜİK’in hayat maliyeti hesaplayan bir kurum değil, Eurostat çerçevesi dahilinde, onlara açık olacak biçimde enflasyon hesapladığını belirten Dinçer, “Yaşam Maliyeti Endeksi” ismiyle özel kapsamlı yeni bir endeks üzerinde çalıştıklarını söylemiş oldu.
“TAMAMEN ŞEFFAF”
Sait Erdal Dinçer, şunları söylemiş oldu:
“Bizim birinci önceliğimiz kurumun prestijini en üst seviyeye çıkarmak. 4 bin çalışanın bulunduğu bir kurumda, 81 vilayet ve 225 ilçede faaliyet gösteren, birçok vakit haksız ithamda bulunulan kurumun prestijini en üst seviyeye çıkarmakla yükümlüyüz. Büsbütün bilimsel metotlar, Eurostat’ın standartları doğrultusunda ülkemize hizmet etmek ve bu hizmetimizi verirken de en yanlışsız, emniyetli bilgiyi üretmek maksadımız. Dünya Bankası, Eurostat üzere bu memleketler arası kuruluşlara, tabiri caizse göbekten bağlıyız. Kurumlardan farklı hareket etme bahtımız yok. Büsbütün şeffaf olarak bütün datalarımız, formlarımız standartlara bağlanmış, bunlarla ilgili çalışmaları bağ ortasında yürütüyoruz.
“KİŞİDEN ŞAHSA NAZARAN DEĞİŞİR”
Halk enflasyonu, bütün dünyada tartışılıyor. Hissedilen enflasyon, bütün dünyada farklı bir kavramdır. Beşerler daima kendi hissettikleri enflasyonu en son aldığı ve daha sık tükettiği eserlere bakıyor. Enflasyonda iki tane ölçü var. Ya enflasyona odaklanırsınız ya da eşya maliyetine odaklanırsınız. Biz enflasyonu ölçüyoruz. Halkın enflasyonu şahıstan bireye değişir. Biz büsbütün Eurostat kurallarına bağlıyız.
Aslında iki hedefi var bunun. Birincisi Merkez Bankası para siyasetine yardımcı olacak, karar vericilerin, fiyat gelişmelerini yorumlayabileceği sayısı üretmek, ikincisi memleketler arası hesaplara yardımcı olmak.
Bunun için de sabit bir sepet yapıyoruz. Tariflerimiz, işyerlerimiz, kalitemiz sabit. Yıl boyunca bu sabit tanımlar üzerinden gidiyoruz. İkincisi sepetimizin tartı sistemi var. Bu tartı sistemi, her şeyi algıyı değiştirebiliyor. Algıdan kastımız, mesela bir çocuğunuz var ise bebek mamasından daha fazla etkileneceksiniz, bezden daha fazla etkileneceksiniz. Bende bu yoksa farklı şeylerden etkilenirim.
Başka bir endeks özel kapsamlı üzere düşünülebilir. Şu andaki yapımız, rastgele bir gelir kümesine, rastgele bir çalışan kümesine bakılırsa endeks üretmiyor. Biz 84 milyonu kapsayacak data üretiyoruz. Lakin TÜRK-İŞ endeksi ile bizim alt endeksler, besin enflasyonu teğe bir koreledir.
“ŞAİBELERİ ORTADAN KALDIRACAĞIZ”
Bunu bugün eser seçmek lüksüne, teğe bir sahip değiliz. Hanenhalkı Tüketim Eğilimleri Anketi’nden faydalanıyoruz.
Sistemi kurduktan daha sonra, birebir işyerine gidip, birebir tarifteki, tıpkı marka eserleri bir yıl boyunca derlemeye çalışıyoruz.
Fiyat alınacak işyerini seçerken de bölgede en epey ciro yapan yerleri ele alıyoruz. Buralarda da en epey satılan eserleri dahil ediyoruz.
2021 yılında dataların yüzde 21’i online olarak barkod sisteminden geldi. Bu oran besinde yüzde 50 oldu. 2022 yılında sepetteki barkod amacımız yüzde 50. Besin tarafında ise barkodun hissesinin yüzde 75 olmasını hedefliyoruz. Yani geçmiş senelerda, “gece market açılıyor, bilgi alınıyor” üzere aslı astarı olmayan yorumlar yapılıyordu. Bunlar bertaraf edilecek.”
Dünya Gazetesi’nden Maruf Buzcugil’e konuşan TÜİK Lideri Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer, kamuoyunda en çok sorulan “Açıklanan enflasyon ile hissedilen enflasyon içindeki niye kaynaklanıyor” sorusunu, “Biz ömür maliyetini değil enflasyonu ölçüyoruz” şeklindedeklare etti.
TÜİK’in hayat maliyeti hesaplayan bir kurum değil, Eurostat çerçevesi dahilinde, onlara açık olacak biçimde enflasyon hesapladığını belirten Dinçer, “Yaşam Maliyeti Endeksi” ismiyle özel kapsamlı yeni bir endeks üzerinde çalıştıklarını söylemiş oldu.
“TAMAMEN ŞEFFAF”
Sait Erdal Dinçer, şunları söylemiş oldu:
“Bizim birinci önceliğimiz kurumun prestijini en üst seviyeye çıkarmak. 4 bin çalışanın bulunduğu bir kurumda, 81 vilayet ve 225 ilçede faaliyet gösteren, birçok vakit haksız ithamda bulunulan kurumun prestijini en üst seviyeye çıkarmakla yükümlüyüz. Büsbütün bilimsel metotlar, Eurostat’ın standartları doğrultusunda ülkemize hizmet etmek ve bu hizmetimizi verirken de en yanlışsız, emniyetli bilgiyi üretmek maksadımız. Dünya Bankası, Eurostat üzere bu memleketler arası kuruluşlara, tabiri caizse göbekten bağlıyız. Kurumlardan farklı hareket etme bahtımız yok. Büsbütün şeffaf olarak bütün datalarımız, formlarımız standartlara bağlanmış, bunlarla ilgili çalışmaları bağ ortasında yürütüyoruz.
“KİŞİDEN ŞAHSA NAZARAN DEĞİŞİR”
Halk enflasyonu, bütün dünyada tartışılıyor. Hissedilen enflasyon, bütün dünyada farklı bir kavramdır. Beşerler daima kendi hissettikleri enflasyonu en son aldığı ve daha sık tükettiği eserlere bakıyor. Enflasyonda iki tane ölçü var. Ya enflasyona odaklanırsınız ya da eşya maliyetine odaklanırsınız. Biz enflasyonu ölçüyoruz. Halkın enflasyonu şahıstan bireye değişir. Biz büsbütün Eurostat kurallarına bağlıyız.
Aslında iki hedefi var bunun. Birincisi Merkez Bankası para siyasetine yardımcı olacak, karar vericilerin, fiyat gelişmelerini yorumlayabileceği sayısı üretmek, ikincisi memleketler arası hesaplara yardımcı olmak.
Bunun için de sabit bir sepet yapıyoruz. Tariflerimiz, işyerlerimiz, kalitemiz sabit. Yıl boyunca bu sabit tanımlar üzerinden gidiyoruz. İkincisi sepetimizin tartı sistemi var. Bu tartı sistemi, her şeyi algıyı değiştirebiliyor. Algıdan kastımız, mesela bir çocuğunuz var ise bebek mamasından daha fazla etkileneceksiniz, bezden daha fazla etkileneceksiniz. Bende bu yoksa farklı şeylerden etkilenirim.
Başka bir endeks özel kapsamlı üzere düşünülebilir. Şu andaki yapımız, rastgele bir gelir kümesine, rastgele bir çalışan kümesine bakılırsa endeks üretmiyor. Biz 84 milyonu kapsayacak data üretiyoruz. Lakin TÜRK-İŞ endeksi ile bizim alt endeksler, besin enflasyonu teğe bir koreledir.
“ŞAİBELERİ ORTADAN KALDIRACAĞIZ”
Bunu bugün eser seçmek lüksüne, teğe bir sahip değiliz. Hanenhalkı Tüketim Eğilimleri Anketi’nden faydalanıyoruz.
Sistemi kurduktan daha sonra, birebir işyerine gidip, birebir tarifteki, tıpkı marka eserleri bir yıl boyunca derlemeye çalışıyoruz.
Fiyat alınacak işyerini seçerken de bölgede en epey ciro yapan yerleri ele alıyoruz. Buralarda da en epey satılan eserleri dahil ediyoruz.
2021 yılında dataların yüzde 21’i online olarak barkod sisteminden geldi. Bu oran besinde yüzde 50 oldu. 2022 yılında sepetteki barkod amacımız yüzde 50. Besin tarafında ise barkodun hissesinin yüzde 75 olmasını hedefliyoruz. Yani geçmiş senelerda, “gece market açılıyor, bilgi alınıyor” üzere aslı astarı olmayan yorumlar yapılıyordu. Bunlar bertaraf edilecek.”