Enflasyon mali tabloları bozdu

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Ortaya çıkan fotoğrafın mana söz edebilmesi için tahlil etmek gerekiyor, burada devreye mali tablolar tahlili girmektedir. Mali tablolar tahlili, bir işletmenin mali durumunu, faaliyet sonuçlarını ve mali taraftan gelişmesini saptayabilmek, mali olarak gelişme istikametlerini değerlendirebilmek ve o işletme ile ilgili ileriye yönelik iddialarda bulunabilmek maksadıyla mali tablolarda yer alan kalemler içindeki bağlantıları ve bunların vakit içerisinde göstermiş oldukları eğilimleri çeşitli analitik teknikler kullanılarak tahlil edilmesi ve gereksinim duyulduğunda belirlenen bölüm ortalamaları ve standartlarla karşılaştırılarak yorumlanması olarak tanımlanmaktadır.

Enfl asyon ise fiyatlar genel düzeyinin daima olarak artması olarak tanımlanabilir. Bu artış ne kadar süratli olursa fiyatlar genel düzeyi de o kadar süratli artmaktadır. Enflasyonist bir ortamda sahip olduğunuz paranın satın alma gücü azalmaktadır. Örneğin yıllık enflasyonun yüzde 100 olduğu bir ortamda sahip olduğunuz 100 TL ile sene başında x malından 10 tane olabiliyorken, sene sonunda 100 TL’niz ile yalnızca 5 tane alabiliyorsunuz demektir.

ötürüsıyla enflasyonist bir ortamda finansal tabloların tahlilinin sağlıklı yapabilmesi ve hakikat kararlar alınabilmesi için dataların enflasyonun mali tablolar üstündeki etkisinin giderilmesi gerekmektedir. Ülkemizde yaşanan yüksek enflasyon maalesef işletmelerin mali tablolarını bozmuş durumda ve mali tabloların karşılaştırılabilirlikleri yok. Bu durum işletmelerin öz sermayelerinin vergilendirilmesine de yok açmakta.

2022 yılı 1. süreksiz vergilendirme periyodu sonu olan Mart 2022 ayı sonu itibariyle tabloya baktığımızda; Yİ-ÜFE son 12 ay yüzde 114,97, son 36 ay için yüzde 206,01 artmış durumda. 2022 yılı 2’inci süreksiz vergilendirme devri sonu olan Haziran 2022 ayı sonu itibariyle tabloya baktığımızda ise; Yİ-ÜFE son 12 ay yüzde 138,31, son 36 ay için yüzde 261,53 artmış durumda.

Ülkedeki üç yıllık kümülatif enflasyonun yüzde 100’ü aşması ve son bir yıllık enflasyonun yüzde 10’un üzerinde olması halinde mali tablolardaki bozulmayı gidermek ve mali tablodaki tarihi yahut defter pahalarını piyasa bedellerine çekmek gayesiyle endeksleme yoluyla yapılan düzeltme süreçlerine enflasyon muhasebesi denilmektedir. Enflasyonun finansal tablolar üstündeki etkisinin giderilmesine yönelik en değerli düzenleme 213 sayılı Vergi Metot Kanunu’nun tekrarlanmış 298’inci unsurunda yer alıyor. Ayrıyeten Türkiye Muhasebe Standardı 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlamayı düzenlemektedir.

Türkiye İstatistik Kurumunca açıklanan endeks sayılarına bakılırsa 2021 yılı sonu itibariyle Yİ-ÜFE son 12 ay yüzde 79,89, son üç yıl için yüzde 141,70 artmış durumda olduğundan, enflasyon muhasebesi kararları dikkate alınarak 31.12.2021 tarihindeki bilançoların düzeltilmesi gerekmekteydi.

Ancak; 29.01.2021 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7352 sayılı Vergi Yol Kanunu İle Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 213 sayılı Vergi Yol Kanunu’na süreksiz 23’üncü unsur eklenmiş ve süreksiz vergi devirleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap periyotları (kendilerine özel hesap devri tayin edilenlerde 2022 ve 2023 yılında biten hesap periyotları itibariyle) ile 2023 hesap devri süreksiz vergi devirlerinde yinelenmiş 298’inci husus kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ait koşulların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tabloların enfl asyon düzeltmesine tabi tutulmayacağı açıklanmıştı.

Ülkemizde enflasyon düzeltmesi için öngörülen koşullar ziyadesiyle aşılmış durumda ve her bir vergilendirme periyodunda sonu itibariyle de artmaya devam ediyor. Öbür bir deyişle enflasyon daima artıyor ancak enflasyonun mali tablolar üstündeki tesiri giderilmiyor. Enflasyon düzeltmesini erteleyen süreksiz husus düzenlemesi yasalaşırken enflasyonun bu kadar süratli bir biçimde artacağı düşünülmediği üzere hatta düşeceği öngörülüyordu; çünkü düzenlemede yer alan “31/12/2023 tarihindeki mali tablolar, enflasyon düzeltmesi koşullarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.” kararı de bunun açık bir göstergesi.

Enflasyonun bu derece süratli yükseldiği ve bir süre daha bu yükselişin devam edeceği; düşüşün de o denli çabucak geçekleşmeyeceği varsayım edilen bu biçimde bir ortamda, dileyen mükelleflere enflasyon düzeltmesi yapabilmeleri imkanı tanınması en hakikat seçenek olarak ortaya çıkmaktadır.

Okumaya devam et...