Hüseyin GÖKÇE / ANKARA
Uzmanlar, 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden kısmi müddetli de olsa vazgeçmenin, iş dünyasını olumsuz tarafta etkilediğini belirtiyor.
Enflasyonun son üç hesap periyodunda yüzde 100’den ve ortasında bulunulan devirde yüzde 10’dan fazla olması halinde mali tabloların enfl asyon düzeltmesine tabi tutulmasını öngoren enflasyon muhasebesi uygulamasının bir an evvel başlaması gerektiği bildiriliyor. DÜNYA’ya bilgi veren uzmanlar, mali durumların gerçeği yansıtmadığı ve mali tablolara bakarak işletmeler hakkında yanlışsız karar vermenin mümkün olmadığını kaydettiler. Uzmanlar 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden kısmi periyodik de olsa vazgeçilmiş olmasının iş dünyasını olumsuz tarafta etkilediğini vurguladılar.
“Mali tabloların karşılaştırılma özelliği bozuldu”
Güncel Group İdare Heyeti Lideri yeminli mali müşavir Yılmaz Sezer, enflasyon muhasebesinin teknik kuralları oluşmasına karşın, uygulamanın ertelenmesinin yanlış bir uygulama olduğunu bildirdi. Bunun işletme sahiplerini zora soktuğunu kaydeden Sezer, “O devir fazlaca itiraz etmemize ve uyarmamıza karşın erteleme yapıldı. Vakit ortasında enflasyondaki yüksek oranlı artış bireyler kadar işletmelerin de istikrar ve sistemini bozdu” dedi. Büyüklüğüne bakılmaksızın işletmelerin önlerini nazaranmediklerini, yerine koyma maliyetini bilemediklerini söyleyen Sezer, “Bilançolara yansıyan sayıların, kâr yahut zararın ne kadarı enflasyondan kaynaklı fiktif ne kadarı gerçek, işletme sahipleri de teknisyenler de tam olarak bilememekte” dedi.
Yüksek enfl asyonun mali tabloların anlaşılabilmesini ve karşılaştırılabilir olma özelliğini bozduğunun altını çizen Yılmaz Sezer, “Yani aslında yüksek enflasyon bilanço okur müellifliğini bozdu ve mali tabloları anlamsız hale getirdi. Bu durum özel manada işletmeler için genel manada ise iktisat için büyük bir tehlike arz etmektedir” sözlerini kullandı.
İşletmelerin genel ekonomik durumunun tahlil edilebilmesi için bir an evvel enflasyon muhasebesi uygulamasına geçmenin yerinde olacağını aktaran Sezer, kimi işletmelerin yasal mecburilik olmamasına karşın enfl asyon muhasebesine geçtiğini, bunların daha net ve akılcı kararlar verebildiklerini vurguladı.
Enflasyonun finansal tablolar üstündeki etkisinin giderilmesine yönelik en değerli düzenleme 213 sayılı Vergi Tarz Kanunu’nun tekrarlanmış 298’inci unsurunda yer alıyor. Enflasyon düzeltmesinin yordam ve temellerinin belirtildiğı kelam konusu unsur uyarınca; mükellefler malî tablolarda yer alan nakdî olmayan değerlerini hususta belirtilen kararlara bakılırsa enflasyon düzeltmesine tâbi tutmak durumunda. Husus uyarınca hasılatlarını bilanço temeline nazaran tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, ortasında bulunulan devir dahil son üç hesap periyodunda yüzde 100’den ve ortasında bulunulan hesap periyodunda yüzde 10’dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutması gerekiyor.
Sistem nasıl işleyecek?
TÜİK tarafınca açıklanan bilgilere bakılırsa 2021 sonu prestijiyle Yİ-ÜFE’nin yüzde 79.89, son üç yıl için de yüzde 141.70 olduğunu belirten TÜRMOB Lideri Emre Kartaloğlu, yapılan yasal düzenlemeyle enflasyon düzeltmesine ait kaidelerin oluşup oluşmadığına bakılmaksızın, düzeltmenin ertelendiğini hatırlattı.
Düzenlemeye bakılırsa kapsama giren mükelleflerin, 31 Aralık 2023 tarihindeki mali tablolarını, düzeltme kuralları oluşup oluşmadığına bakılmaksızın düzeltmeye tabi tutacağını söz eden Emre Kartaloğlu, “Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilecek, bu türlü tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl ziyanı zarar olarak kabul edilmeyecektir” dedi.
2022 yılı 1. süreksiz vergilendirme devri sonu olan Mart 2022 ayı sonu itibariyle Yİ-ÜFE’nin son 36 ay için yüzde 206.01 olduğunu lisana getiren Kartaloğlu, Haziran sonunda ise 12 aylık artışın yüzde 138., 36 aylık artışın yüzde 261 olduğu bilgisini verdi.
Enflasyon düzeltmesi için öngörülen kuralların ziyadesiyle aşıldığını söz eden Emre Kartaloğlu, “Başka bir deyişle enfl asyon daima artıyor fakat enflasyonun mali tablolar üstündeki tesiri giderilmiyor. Enflasyon düzeltmesini erteleyen süreksiz unsur düzenlemesi yasalaşırken enfl asyonun bu kadar süratli bir biçimde artacağı düşünülmediği üzere hatta düşeceği öngörülüyordu; çünkü düzenlemede yer alan “31/12/2023 tarihindeki mali tablolar, enflasyon düzeltmesi kaidelerinin oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.” kararı de bunun açık bir göstergesi” sözlerini kullandı.
“Bilançolarda mali olmayan kalemler de var”
bir daha değerleme düzenlemeleri ile enflasyonun mali tablolar üstündeki tesiri hafifçel etilmeye çalışılsa da yetersiz kaldığının altını çizen Emre Kartaloğlu şunları söylemiş oldu: “Çünkü bunlar yalnızca amortismana tabi iktisadi değerlerin düzeltilmelerine yönelik. halbukiki işletmelerin bilançolarında enflasyonun tesirinden arındırılması gereken daha bir epey nakdî olmayan kalem mevcut. Enflasyonun bu derece süratli yükseldiği ve bir süre daha bu yükselişin devam edeceği; düşüşün de o denli çabucak geçekleşmeyeceği iddia edilen bu biçimde bir ortamda, dileyen mükelleflere enflasyon düzeltmesi yapabilmeleri imkanı tanınması en yanlışsız seçenek üzere duruyor.”
“Şirketlerin öz sermayeleri vergilenir duruma geliyor”
Yeni İktisat Danışmanlık kurucu ortağı Nazmi Karyağdı, geçen yıl kasım ayında enflasyon muhasebesi uygulamasının yıl sonunda devreye gireceğini söylemiş olduklerini hatırlattı. Yİ-ÜFE artışının enflasyon muhasebesini zarurî kıldığı periyotta, ekonomik niçine bağlı olmaksızın ertelenmesi taleplerinin, 2023 sonuna kadar erteleme yapılarak beklentilerin ötesine geçtiğini söz eden Karyağdı, “O periyotta yaptığımız açıklamada; 2021 yılında gerekirse hiç bir vergisel sonuç çıkartmaksızın bilançoların enflasyona nazaran düzeltilmesinin ve 2022 birinci çeyrekten itibaren de vergisel sonuçların devreye alınmasının yerinde olacağını belirtmiştik. Şu an gelinen noktada, Kasım ayından itibaren hatırlattığımız durum gerçek hale gelmiştir. Mali tablolar enflasyon niçiniyle gerçek durumu yansıtmaktan uzaklaşıyor ve şirketlerin öz sermayeleri vergilenir duruma geliyor” dedi.
Karyağdı, onlarca yıl süren tartışma ve gayret kararında 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden, bir süre de olsa vazgeçilmiş olmasının iş dünyasını olumsuz istikamette etkilediğini söylemiş oldu. Karyağdı, yasal değişiklik yapılarak ertelemenin geri alınmaması halinde, teknik olarak enflasyon muhasebesini zarurî kılan kaideler ortadan kalkana kadar olumsuzluğun süreceğine değindi.
Okumaya devam et...
Uzmanlar, 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden kısmi müddetli de olsa vazgeçmenin, iş dünyasını olumsuz tarafta etkilediğini belirtiyor.
Enflasyonun son üç hesap periyodunda yüzde 100’den ve ortasında bulunulan devirde yüzde 10’dan fazla olması halinde mali tabloların enfl asyon düzeltmesine tabi tutulmasını öngoren enflasyon muhasebesi uygulamasının bir an evvel başlaması gerektiği bildiriliyor. DÜNYA’ya bilgi veren uzmanlar, mali durumların gerçeği yansıtmadığı ve mali tablolara bakarak işletmeler hakkında yanlışsız karar vermenin mümkün olmadığını kaydettiler. Uzmanlar 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden kısmi periyodik de olsa vazgeçilmiş olmasının iş dünyasını olumsuz tarafta etkilediğini vurguladılar.
“Mali tabloların karşılaştırılma özelliği bozuldu”
Güncel Group İdare Heyeti Lideri yeminli mali müşavir Yılmaz Sezer, enflasyon muhasebesinin teknik kuralları oluşmasına karşın, uygulamanın ertelenmesinin yanlış bir uygulama olduğunu bildirdi. Bunun işletme sahiplerini zora soktuğunu kaydeden Sezer, “O devir fazlaca itiraz etmemize ve uyarmamıza karşın erteleme yapıldı. Vakit ortasında enflasyondaki yüksek oranlı artış bireyler kadar işletmelerin de istikrar ve sistemini bozdu” dedi. Büyüklüğüne bakılmaksızın işletmelerin önlerini nazaranmediklerini, yerine koyma maliyetini bilemediklerini söyleyen Sezer, “Bilançolara yansıyan sayıların, kâr yahut zararın ne kadarı enflasyondan kaynaklı fiktif ne kadarı gerçek, işletme sahipleri de teknisyenler de tam olarak bilememekte” dedi.
Yüksek enfl asyonun mali tabloların anlaşılabilmesini ve karşılaştırılabilir olma özelliğini bozduğunun altını çizen Yılmaz Sezer, “Yani aslında yüksek enflasyon bilanço okur müellifliğini bozdu ve mali tabloları anlamsız hale getirdi. Bu durum özel manada işletmeler için genel manada ise iktisat için büyük bir tehlike arz etmektedir” sözlerini kullandı.
İşletmelerin genel ekonomik durumunun tahlil edilebilmesi için bir an evvel enflasyon muhasebesi uygulamasına geçmenin yerinde olacağını aktaran Sezer, kimi işletmelerin yasal mecburilik olmamasına karşın enfl asyon muhasebesine geçtiğini, bunların daha net ve akılcı kararlar verebildiklerini vurguladı.
Enflasyonun finansal tablolar üstündeki etkisinin giderilmesine yönelik en değerli düzenleme 213 sayılı Vergi Tarz Kanunu’nun tekrarlanmış 298’inci unsurunda yer alıyor. Enflasyon düzeltmesinin yordam ve temellerinin belirtildiğı kelam konusu unsur uyarınca; mükellefler malî tablolarda yer alan nakdî olmayan değerlerini hususta belirtilen kararlara bakılırsa enflasyon düzeltmesine tâbi tutmak durumunda. Husus uyarınca hasılatlarını bilanço temeline nazaran tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, ortasında bulunulan devir dahil son üç hesap periyodunda yüzde 100’den ve ortasında bulunulan hesap periyodunda yüzde 10’dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutması gerekiyor.
Sistem nasıl işleyecek?
TÜİK tarafınca açıklanan bilgilere bakılırsa 2021 sonu prestijiyle Yİ-ÜFE’nin yüzde 79.89, son üç yıl için de yüzde 141.70 olduğunu belirten TÜRMOB Lideri Emre Kartaloğlu, yapılan yasal düzenlemeyle enflasyon düzeltmesine ait kaidelerin oluşup oluşmadığına bakılmaksızın, düzeltmenin ertelendiğini hatırlattı.
Düzenlemeye bakılırsa kapsama giren mükelleflerin, 31 Aralık 2023 tarihindeki mali tablolarını, düzeltme kuralları oluşup oluşmadığına bakılmaksızın düzeltmeye tabi tutacağını söz eden Emre Kartaloğlu, “Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilecek, bu türlü tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl ziyanı zarar olarak kabul edilmeyecektir” dedi.
2022 yılı 1. süreksiz vergilendirme devri sonu olan Mart 2022 ayı sonu itibariyle Yİ-ÜFE’nin son 36 ay için yüzde 206.01 olduğunu lisana getiren Kartaloğlu, Haziran sonunda ise 12 aylık artışın yüzde 138., 36 aylık artışın yüzde 261 olduğu bilgisini verdi.
Enflasyon düzeltmesi için öngörülen kuralların ziyadesiyle aşıldığını söz eden Emre Kartaloğlu, “Başka bir deyişle enfl asyon daima artıyor fakat enflasyonun mali tablolar üstündeki tesiri giderilmiyor. Enflasyon düzeltmesini erteleyen süreksiz unsur düzenlemesi yasalaşırken enfl asyonun bu kadar süratli bir biçimde artacağı düşünülmediği üzere hatta düşeceği öngörülüyordu; çünkü düzenlemede yer alan “31/12/2023 tarihindeki mali tablolar, enflasyon düzeltmesi kaidelerinin oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.” kararı de bunun açık bir göstergesi” sözlerini kullandı.
“Bilançolarda mali olmayan kalemler de var”
bir daha değerleme düzenlemeleri ile enflasyonun mali tablolar üstündeki tesiri hafifçel etilmeye çalışılsa da yetersiz kaldığının altını çizen Emre Kartaloğlu şunları söylemiş oldu: “Çünkü bunlar yalnızca amortismana tabi iktisadi değerlerin düzeltilmelerine yönelik. halbukiki işletmelerin bilançolarında enflasyonun tesirinden arındırılması gereken daha bir epey nakdî olmayan kalem mevcut. Enflasyonun bu derece süratli yükseldiği ve bir süre daha bu yükselişin devam edeceği; düşüşün de o denli çabucak geçekleşmeyeceği iddia edilen bu biçimde bir ortamda, dileyen mükelleflere enflasyon düzeltmesi yapabilmeleri imkanı tanınması en yanlışsız seçenek üzere duruyor.”
“Şirketlerin öz sermayeleri vergilenir duruma geliyor”
Yeni İktisat Danışmanlık kurucu ortağı Nazmi Karyağdı, geçen yıl kasım ayında enflasyon muhasebesi uygulamasının yıl sonunda devreye gireceğini söylemiş olduklerini hatırlattı. Yİ-ÜFE artışının enflasyon muhasebesini zarurî kıldığı periyotta, ekonomik niçine bağlı olmaksızın ertelenmesi taleplerinin, 2023 sonuna kadar erteleme yapılarak beklentilerin ötesine geçtiğini söz eden Karyağdı, “O periyotta yaptığımız açıklamada; 2021 yılında gerekirse hiç bir vergisel sonuç çıkartmaksızın bilançoların enflasyona nazaran düzeltilmesinin ve 2022 birinci çeyrekten itibaren de vergisel sonuçların devreye alınmasının yerinde olacağını belirtmiştik. Şu an gelinen noktada, Kasım ayından itibaren hatırlattığımız durum gerçek hale gelmiştir. Mali tablolar enflasyon niçiniyle gerçek durumu yansıtmaktan uzaklaşıyor ve şirketlerin öz sermayeleri vergilenir duruma geliyor” dedi.
Karyağdı, onlarca yıl süren tartışma ve gayret kararında 2004 yılında büyük bir toplumsal uzlaşı ile devreye giren enflasyon düzeltmesinden, bir süre de olsa vazgeçilmiş olmasının iş dünyasını olumsuz istikamette etkilediğini söylemiş oldu. Karyağdı, yasal değişiklik yapılarak ertelemenin geri alınmaması halinde, teknik olarak enflasyon muhasebesini zarurî kılan kaideler ortadan kalkana kadar olumsuzluğun süreceğine değindi.
Okumaya devam et...