Öner Yağcı’nın Cumhuriyet’te yayınlanan köşe yazısı:
EDEBİYATIMIZIN KÖY ENSTİTÜSÜ ZENGİNLİĞİ
Bilgisizliğin yenilmesi, fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür kimlikli bir gençliğin yaratılması, çağdaş bilimsel eğitim formlarının uygulanmasıyla olabilecekti.
Tonguç, “Okuldaki eğitimin maksadı çocukları sanatçı olarak yetiştirmek değil insan olarak eğitmektir. Okulun sanat ismine çocuğa vereceği en değerli şey, duyu organlarını kullanımını ve izlenimler toplamasını, olaylar ve olgular içinde irtibat kurmasını ve bunları hayatından, tabiattan ve sanattan aldığı kodlara bakılırsa değerlendirebilmesini sağlamaktır” diyordu (Köyde Eğitim).
Çağdaşlık arayışının devrimci ve özgün kurumu Köy Enstitülerinde akıl el beraberliği ve üretim ortasında eğitim anlayışıyla birebir vakitte savaş yıllarının yoksunluğunda bilim, sanat kültürüyle donanmış, yurtsever, geleceğine sahip çıkan eğitimciler yetiştirildi.
KÖY ENSTİTÜLERİ VE EDEBİYAT
Onlarca köy çocuğu, kendi hayatına ayna tutarak edebiyatımızı büyüttü, güzelleştirdi, zenginleştirdi.
Ana göğsü üzere sarıldığı Türkçenin hoşluklarını fışkırtan bir edebiyat yarattı.
İkinci Dünya Savaşı sürecinde, ülkemizde ihtilalle karşıdevrimin amansız savaşımı şartlarında edebiyatımız yeni bir zenginlikle, coşkuyla, sevdayla buluştu.
Köy dünyasının yüzsenelerdır uğradığı haksızlık eleştirilerek gerçekçiliğin ete kemiğe büründüğü yeni tekniklerle kucaklaştı edebiyatımız.
Bu edebiyatla, Türkiye’nin gerçeği olan ve önderince milletin efendisi kabul edilen köylü, geleneği, kültürü, çeşitliliğiyle gözden gönülden ırak olmaktan çıktı.
Yoksul Baykurt enstitüler için, “Yazın dünyasına bu derece gür ve özgün katkılar yapabilen diğer eğitim kurumu yok dense yeridir” dedi.
YİĞİT SAVAŞIMCILAR
Emin Özdemir’in “yazınımızın yüzüne taze bir kan” gelmesi olarak tanımladığı bu insancı, aydınlanmacı, halkçı, devrimci gerçeklik, küçümsense, yok sayılsa da kendini var etmeyi başardı.
Makal, Apaydın, Başaran, Akçam, Kaftancıoğlu, Aziz, Bolulu üzere Köy Enstitülü edebiyatçılar, egemenlerin baskısına, zorbalığına, ırkçı ve dinci bağnazlıklara göğüs gerdi.
İnsanı savundu, yurdun problemleriyle yüklü yapıtlarıyla okuma şuurunu yükseltti.
Örgütlülük şuuruyla özgürlüğün savaşımcısı oldu.
Bu saygın bireyler, kendisini borçlu bildiği Cumhuriyetin kıymetlerini savunarak yeni jenerasyonları bu şuurla yetiştirdi, devrimci 68 Kuşağı’nın doğmasını sağladı. (Bkz. Köy Enstitülerinden Doğan Edebiyat, Haz. Güler Yalçın-B. Sadık Albayrak-Atilla Küçükkayıkçı, KAVEG.)
HER YER ENSTİTÜ
Adnan Binyazar, Osman Şahin, Y. Ziya Bahadınlı, Hasan Kıyafet, Mevlüt Kaplan, Abdullah Özkucur üzere enstitülü müellifler hâlâ ufkumuzu aydınlatırken geçen hafta ülkemizin dört bir yanında çeşitli kurumlarca birfazlaca toplantı yapıldı.
Sayısı 600’ü geçen Köy Enstitüleri kitaplığı büyüyor:
Yarım Kalan Aydınlanma Atılımı Köy Enstitüleri (İsa Eşme-İst. Kültür Üniv.), Köy Enstitüleri (Kemal Kocabaş-İst. Büyükşehir Bld.), Her İstikametiyle Köy Enstitüleri (Tahsin Yücel-YKKED)…
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın (KEÇEV) 2022 Eğitim Emek Mükafatı, Dr. Mehmet Bilir ile Köy Enstitülerinin Meclis Süreci’ni, 21 Köy Enstitüsü’nü bize armağan eden Mustafa Gazalcı’ya verildi.
Mustafa Necati Ödülü’nü verdiği Köy Enstitüsü Sistemine Toplu Bakış, Türkiye’de Vücut Eğitiminin Öncü Kızları ve Tonguç Baba’yı (Cumhuriyet Kitapları) okura sunan Niyazi Altunya için Aydınlanmanın Öğretmeni isimli bir kitap çıkaran Yeni Jenerasyon Köy Enstitülüler Derneği’nin (YKKED) 2022 Aydınlanma Onur Mükafatı Dr. Erdal Atabek’e verildi.
Köy Enstitüleri ve ona gönül verenler, “Aydınlanma ışığı sönmeyecek” diyor.
23 Nisan’la gelen ulusal egemenlik üzere…
EDEBİYATIMIZIN KÖY ENSTİTÜSÜ ZENGİNLİĞİ
Bilgisizliğin yenilmesi, fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür kimlikli bir gençliğin yaratılması, çağdaş bilimsel eğitim formlarının uygulanmasıyla olabilecekti.
Tonguç, “Okuldaki eğitimin maksadı çocukları sanatçı olarak yetiştirmek değil insan olarak eğitmektir. Okulun sanat ismine çocuğa vereceği en değerli şey, duyu organlarını kullanımını ve izlenimler toplamasını, olaylar ve olgular içinde irtibat kurmasını ve bunları hayatından, tabiattan ve sanattan aldığı kodlara bakılırsa değerlendirebilmesini sağlamaktır” diyordu (Köyde Eğitim).
Çağdaşlık arayışının devrimci ve özgün kurumu Köy Enstitülerinde akıl el beraberliği ve üretim ortasında eğitim anlayışıyla birebir vakitte savaş yıllarının yoksunluğunda bilim, sanat kültürüyle donanmış, yurtsever, geleceğine sahip çıkan eğitimciler yetiştirildi.
KÖY ENSTİTÜLERİ VE EDEBİYAT
Onlarca köy çocuğu, kendi hayatına ayna tutarak edebiyatımızı büyüttü, güzelleştirdi, zenginleştirdi.
Ana göğsü üzere sarıldığı Türkçenin hoşluklarını fışkırtan bir edebiyat yarattı.
İkinci Dünya Savaşı sürecinde, ülkemizde ihtilalle karşıdevrimin amansız savaşımı şartlarında edebiyatımız yeni bir zenginlikle, coşkuyla, sevdayla buluştu.
Köy dünyasının yüzsenelerdır uğradığı haksızlık eleştirilerek gerçekçiliğin ete kemiğe büründüğü yeni tekniklerle kucaklaştı edebiyatımız.
Bu edebiyatla, Türkiye’nin gerçeği olan ve önderince milletin efendisi kabul edilen köylü, geleneği, kültürü, çeşitliliğiyle gözden gönülden ırak olmaktan çıktı.
Yoksul Baykurt enstitüler için, “Yazın dünyasına bu derece gür ve özgün katkılar yapabilen diğer eğitim kurumu yok dense yeridir” dedi.
YİĞİT SAVAŞIMCILAR
Emin Özdemir’in “yazınımızın yüzüne taze bir kan” gelmesi olarak tanımladığı bu insancı, aydınlanmacı, halkçı, devrimci gerçeklik, küçümsense, yok sayılsa da kendini var etmeyi başardı.
Makal, Apaydın, Başaran, Akçam, Kaftancıoğlu, Aziz, Bolulu üzere Köy Enstitülü edebiyatçılar, egemenlerin baskısına, zorbalığına, ırkçı ve dinci bağnazlıklara göğüs gerdi.
İnsanı savundu, yurdun problemleriyle yüklü yapıtlarıyla okuma şuurunu yükseltti.
Örgütlülük şuuruyla özgürlüğün savaşımcısı oldu.
Bu saygın bireyler, kendisini borçlu bildiği Cumhuriyetin kıymetlerini savunarak yeni jenerasyonları bu şuurla yetiştirdi, devrimci 68 Kuşağı’nın doğmasını sağladı. (Bkz. Köy Enstitülerinden Doğan Edebiyat, Haz. Güler Yalçın-B. Sadık Albayrak-Atilla Küçükkayıkçı, KAVEG.)
HER YER ENSTİTÜ
Adnan Binyazar, Osman Şahin, Y. Ziya Bahadınlı, Hasan Kıyafet, Mevlüt Kaplan, Abdullah Özkucur üzere enstitülü müellifler hâlâ ufkumuzu aydınlatırken geçen hafta ülkemizin dört bir yanında çeşitli kurumlarca birfazlaca toplantı yapıldı.
Sayısı 600’ü geçen Köy Enstitüleri kitaplığı büyüyor:
Yarım Kalan Aydınlanma Atılımı Köy Enstitüleri (İsa Eşme-İst. Kültür Üniv.), Köy Enstitüleri (Kemal Kocabaş-İst. Büyükşehir Bld.), Her İstikametiyle Köy Enstitüleri (Tahsin Yücel-YKKED)…
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın (KEÇEV) 2022 Eğitim Emek Mükafatı, Dr. Mehmet Bilir ile Köy Enstitülerinin Meclis Süreci’ni, 21 Köy Enstitüsü’nü bize armağan eden Mustafa Gazalcı’ya verildi.
Mustafa Necati Ödülü’nü verdiği Köy Enstitüsü Sistemine Toplu Bakış, Türkiye’de Vücut Eğitiminin Öncü Kızları ve Tonguç Baba’yı (Cumhuriyet Kitapları) okura sunan Niyazi Altunya için Aydınlanmanın Öğretmeni isimli bir kitap çıkaran Yeni Jenerasyon Köy Enstitülüler Derneği’nin (YKKED) 2022 Aydınlanma Onur Mükafatı Dr. Erdal Atabek’e verildi.
Köy Enstitüleri ve ona gönül verenler, “Aydınlanma ışığı sönmeyecek” diyor.
23 Nisan’la gelen ulusal egemenlik üzere…