Dünyanın atıklarıyla Mars’ta tarım yapacaklar

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Tamer IŞITIR

Çevresel atıklarla terra rosa topraklarının randımanını yüzde 20 artıracak özel polimerler geliştiren Doç. Dr. Cengiz Kahraman ve Doç. Dr. Gökhan Çaylı, Mars’ın toprağının da terra rosaya benzeri özellikler taşıdığını fark ettikten daha sonra kızıl gezegende tarım yapmaya odaklandı. Mars toprağını simüle edecek ikili, oksijen implante edilen “akıllı” polimerler aracılığıyla Mars’ta evvel tarımın daha sonra da kolonileşmenin kapısını aralamayı hedefliyor.

Türk bilim insanları, COVID-19 pandemisi ve çabucak akabinde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı ile ehemmiyeti güzelden uyguna artan ziraî üretimde kabiliyetleri artıracak sıradışı bir buluşa imza attı. İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa, Mühendislik Fakültesi, Mühendislik Bilimleri Bölümü’nden Beşeri ve İktisadi Coğrafya Uzmanı Doç. Dr. Cengiz Kahraman ve Polimer ve Organik Sentez Uzmanı Doç. Dr. Gökhan Çaylı, tarımda randımanı artırmak ve yeni tarım alanları yaratmak maksadıyla odaklandıkları Akdeniz kızıl toprağı olarak bilinen terra rosa cinsi toprağın Mars’ın yüzeyindeki yerle misal olduğunu fark ettikten daha sonra, başarılı sonuçlar aldıkları çalışmalarının patent süreçlerini hızlandırdı.

Kimya ve coğrafya üzere iki farklı disiplindeki uzmanlıklarını birleştiren ve dünyadaki tarım alanlarını ortalama yüzde 10, verimliliği ise yüzde 20 düzeyinde artıran işlevsel polimerlerle tarımdaki darboğaza nefes aldıracak ikili, fütüristik projelerini birinci defa DÜNYA’ya anlattı.

“Dünyadaki tarımı 50-60 yıl ileri götürebiliriz”

Akdeniz ve Ege bölgesinde yayılım alanı bulan terra rosa topraklarının verimlilik açısından 8 üzerinden 4-5 kabiliyet sınıfına dahil olduğunu söz eden Doç. Dr. Cengiz Kahraman, evvel bu kelam konusu toprağın verimliliğini birtakım polimerlerle artırmak istediklerini, sonrasındasında bu toprağın Mars yüzeyindeki toprağa fazlaca benzediğini fark ettiklerini söylemiş oldu. Kahraman, “Gökhan Hocam’la (Çaylı) bunları konuşunca Mars toprağını simüle edip, polimerik bir gereçle bir tarım eseri yetiştirmenin yollarını aramaya başladık. Kendimizce başarılı da olduk” dedi. Mars atmosferinin ve yer kurallarının aslında tarıma uygun olmadığını lisana getiren Kahraman, “En azından oraya giden araçlardan gelen datalar ve manzaralar bunun mümkün olmadığını gösteriyor. Biz burada Mars atmosferi ve coğrafik kurallarına bağlılığı en aza indirip, dünyadan gdolayılecek polimerlerle bitkiyi içten besleyecek bir prosedür geliştiriyoruz. Dünyadaki kimi atıkları çeşitli kimyasal proseslerden geçirerek polimerik materyal haline getiriyoruz. Akabinde polimerin içine oksijen implante ediyoruz. Artık de Mars toprağını ve atmosferini simüle etmek istiyoruz. Bunu yapacak araçlarımız elimizde var. Toprak olarak bir daha terra rosayı kullanacağız ancak bunu 600 derece sıcaklıkta ısıtıp bakteri ve mikroorganizmalardan arındıracağız. sonrasındasında atmosferini de imkanlar ölçüsünde taklit etmeye çalışacağız. Prosesin üstünü kapatıp ortamı karbondioksitle besleyeceğiz. Atmosferi bu türlü taklit etmiş olacağız. Patentini yazıyoruz, laboratuvar etabımız olacak. Orada bitkilerin büyüme endeksine bakacağız. Kısa vadede bu basamakları tamamlayacağız. Şayet bu çalışmayı daha ileri boyutlara taşırsak dünyadaki tarımı da 50-60 yıl ileri götürebileceğimizi düşünüyoruz. Zira ona göre verimlilik manasında teknolojiyi geliştirmiş olacağız” biçiminde konuştu.

Polimer maliyeti 5 dolar

İlk etapta büyük ölçekli yatırım gerekmeyeceğini bildiren Kahraman, seri üretim için ise şimdiden bir şey söylemenin mümkün olmadığının altını çizdi. Polimer sistemi maliyetinin kilo başına ortalama 5 dolar civarında olduğu bilgisini veren Kahraman, 1 dönüm arazi için muhtaçlığa bakılırsa 1kg’dan 100 kg’a kadar kullanılabileceğini lisana getirdi.

TARIM ALANLARINI YÜZDE 10, REKOLTEYİ YÜZDE 20 ARTIRACAK

Öncelikli olarak Türkiye’deki, daha sonrasında dünyadaki tarımı güzelleştirmeyi hedeflediklerini belirten Cengiz Kahraman, ürettikleri polimerik materyallerle mamüllerin hem randımanını hem kalitesini artıracaklarını, birebir vakitte 5 ve üst sınıfta arazi kabiliyetine sahip topraklarda tarıma imkan sağlayacaklarını kaydetti. Kahraman, “Damla sulama sistemlerine polimeri sıvılaştırıp enjekte ediyoruz. Bitki hem sulanıyor hem polimerik materyalle besleniyor. ötürüsıyla bilhassa zeytin ve turunçgil üzere dikili tarımda biz bunun tesirini hayli rahat gorebiliriz. Usulümüz tarım alanlarının kullanmasını yüzde 10, rekolteyi yüzde 20 seviyesinde artırıyor. Zeytin ekiyorsanız yanına kivi de ekebileceksiniz zira eser desenini de artıracak. Endüstriyel tarım mamüllerinin artışına da tesir edebilir. Türkiye’de fazlaca verimli tarım yerleri var, bunların birçok son 20 yılda ya yerleşmeye açıldı ya turizm tesislerine dönüştü. Bugün yaşadığımız tarım krizinin temelinde biraz da bu var. Kuşadası’nda Davutlar Ovası üzere fazlaca verimli tarım yerinin yüzde 60’ı yazlık oldu. Ülke olarak bunun alternatifini yaratmak zorundayız. Bugün arazi kabiliyeti açısından daha geride bulunan toprakları tarıma kazandırmalıyız. Binaların tamamını yıkıp bir daha tarım alanı haline getiremeyeceğimize nazaran ekilemeyen araziyi ekilebilir hale getirerek tarıma kazandırmaya yönelik bir uğraş ortasındayız. Bir de “urban agriculture” dediğimiz kent tarımına imkan yaratabiliriz. Dünyadaki tarım topraklarının randımanını artırmak için daha kısa bir yolumuz var. Onun patent başvurusunu yaptık, konseylerden geçti. Yalnızca Ankara’dan patent dokümanını bekliyoruz” sözlerini kullandı.


“Dünya’ya hayat Mars’tan taşınmış olabilir”

NASA’nın 1 milyar yıl boyunca Mars’ta su olduğunu tespit ettiğini aktaran Doç. Dr. Gökhan Çaylı ise dünya üstündeki su varlığının Mars’tan daha kısa periyodik olduğuna dikkat çekti. Mars’ta da muhtemelen o süreç içerisinde hayatın geliştiğinin düşünüldüğünü söyleyen Çaylı, “Şu an Mars yüzeyinde su yok fakat toprağın altında katı yahut sıvı biçimde su mevcut. Yüzeyde canlı hayatı yok lakin ömür mikrobik seviyede de olsa Mars toprağının altında devam ediyor olabilir. Güney Kutbu’nda Mars’tan gelen meteroitler bulunmuştu. Bu meteoritleri incelediklerinde bakteri fosillerine misal fosiller bulmuşlardı. Lakin buldukları fosillerin boyutları olağan bakteri boyutlarının 10’da 1’i yani nanobakteri boyutuna uyuyor. Bu bilgilere baktığınızda tahminen dünyadaki ömür Mars’tan da gelmiş olabilir. Mars’tan gelen meteorlarla nanobakteriler dünyaya taşınmış olabilir” diye konuştu.

“3 kademeli sistemle Mars’ta tarım mümkün olacak”

Mars yüzeyinde tarımın nasıl gerçekleşeceğine ait soruya ise Çaylı, “Tohumlar buradan gidebilir, sonuçta bitkiye gereksinimimiz olacak fakat bu organik bileşenleri nasıl temin edeceğiz? İşte bu polimerik gereçler ve çeşitli kimyasallarla. Biz oraya gittiğimizde tarım için 3 kademeli bir sistem düşünüyoruz. Birincisi atık materyallerden elde edeceğimiz hümik asit dediğimiz bitkilerin gelişmesini, besinini sağlayan kısım. Bunu atık materyallerden yapabiliriz. Yahut linyitin epeyce daha berbatı var; turba dediğimiz gereçler, Türkiye o istikametten çok varlıklı. Burada hümik asit üretebiliriz. Bu üretim sırasında hiç bakteriyel kontaminasyon olmayacak. Az ölçüyle epeyce fazla alanı besleyebiliriz. İkincisi atık materyallerden de olur, fermentasyon yoluyla da olur, doğal polimerik gereçlerimiz var. Cengiz Hoca’mla terra rosa topraklarının tarıma kazandırılmasıyla alakalı çalışmamızda polimer sistemi kullanmıştık. Çıkış noktamız terra rosada randımanı artırmaktı. daha sonra fark ettik ki Mars’ın yeri de terra rosaya benziyor. Orada da demir var burada da. Terra rosa, Demir (III) Oksit açısından fazlaca varlıklı, hem rengi hem bileşiği fazlaca benziyor. Hatta Mars toprağı belli bir yüzdede Demir Oksit içeriyor. Bu Demir Oksit fazla ölçüde olursa bu sefer tarıma elverişli olmuyor. İkinci bileşen olarak hidrojel dediğimiz su tutan bir materyal kullanacağız. Komponentleri biyolojik olarak sentezlenen ve parçalanabilen gereçler olacak. İkincisi ortamda demiri bağlayacak, üç; suyu tutacak ve denetimli bir biçimde bu suyu salacak. Bomba olan kısım ise şu; literatüre baktığınızda toprağı oksijence zenginleştiren bir polimer olmadığını gördük. Daha doğrusu var fakat bizim düşündüğümüz biçimde yok. İşin püf noktası biraz o. Orada o doğal gereçten ürettiğimiz polimer sayesinde süreci gerçekleştireceğiz. örneğin patlamış mısırın içeriği de polimer. Pirinç de polimer içeren bir materyal. Et de protein polimeri. Bunların hepsi doğal polimerler. O cinsten bir polimerik yapı düşünün. Bunun içerisinde o denli kümeler var ki denetimli bir biçimde oksijen sağlıyor. Yüksek değil, az ölçüde lakin bitki köküne sağlam biçimde yerleşmeyi sağlaması açısından olumlu katkı yapan bir materyal. Uzun müddet bu salınımı yapacak bir gereç. ötürüsıyla bu 3 komponent bir ortaya geldiğinde kesinlikle orada sağlam bir ziraî gelişime yol açacak. Şu an oksijen üreten polimer kısmındayız. Patentini yazıyoruz. İmplantasyon süreci başarılı geçerse Mars’ta tarım yapacak kabiliyete sahip olacağız. Gerisi çorap söküğü üzere gelecek” değerlendirmesinde bulundu.

Okumaya devam et...