semaver
Active member
Diz kireçlenmeleri epey yaygın görülen bir kas iskelet sistemi hastalığıdır. Diz eklemi yük taşıyan bir eklem olduğu için hastanın hareket yeteneğini bozar, ömür kalitesini olumsuz tesirler. Ağrı ekseriyetle kronik(süreğen) karakterde olduğu ortasında hastanın devamlı bir tedavi arayışı içine sokar. Bu arayış ortasında diz içine yapılan tedaviler hastalara önerilir. Gördüğümüz kadarıyla bu teklifler hastaların aklını biraz karıştırıyor.
Diz içine hangi müdahaleler yapılabilirşimdi bunu aydınlatmaya çalışalım:
Diz içine yapılan ve hastaların en korktuğu uygulama kortizon iğneleridir. Hasta bu uygulama ile şişmanlayacağını, ödem toplayacağını, tansiyonunun yahut şekerinin yükseleceği telaşı taşır. Kemik erimesi gelişeceğinden tasa duyan hasta da gördüm. Bunlar olabilir mi? Evet olabilir. Fakat herkeste olacak diye bir şey de yok. Değerli olan kortizon yapılacak hastanın yeterli seçilmesidir. Şayet bir hastanın dizinde sıvı toplanmışsa dizde güçlü bir yangısal tepki var demektir. Diz sıcak hissedilir ve hareketle, üzerine basma ile ağrı gerçekleşir. Birinci yapılması gereken bu yangının iltihaplı romatizma hastalığına yahut enfeksiyona bağlı olup olmadığının anlaşılması için kandan romatizma testlerine bakılmasıdır. İltihaplı romatizma yoksa yangısal tepkiye bağlı bu sıvının orada bulunması bir manada dizin daha da hasarlanmaya gitmesi demektir. Bu sıvının uzaklaştırılması için antiromatizmal ilaçlar, istirahat ve buz uygulamaları ile tedaviye başlanır. Lakin kimi vakit bu sistemlerle dizi yatıştırmak mümkün olmaz. bu biçimde dizin içine kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Yapılan bu kortizon bir keze mahsus olduğu için yan tesir mümkünlüğü düşüktür. Ancak bir daha de denetimsiz yüksek tansiyonu olan, açlık kan şekeri 200’ün üzerinde olan hastalarda yapılmamalı yahut dikkatle yakından takip edilmelidir. Enjeksiyon daha sonrası yapılan ilaca bağlı olarak şeker ve tuzun kaç gün azaltılacağı tabip tarafınca bildirilir.
Bir öteki tedavi biçimi PRP (PlateletRichPlazma) (trombositten güçlü serum) tedavisidir. Hastanın kendi kanındaki kan pulcuklarının ağırlaştırıp alınması ve ekleme verilmesi aslına dayanır. Hastanın kolundan kan alınır süreçten geçirilir, kan pulcuklarının biriktiği katman alınır ve bir enjektör aracılığı ile dizin içine verilir. Kan pulcukları aslında kan pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Bedende rastgele bir yerde faydalanma olduğunda bu hücreler oraya birikir ve yara düzgünleşme sürecini başlatır. İşte tam bu niçinle kireçlenme hastalarında kullanılır.
Kireçlenme hastalarında hem eklem kıkırdağı birebir vakitte eklem ortasındaki menisküs, bağ üzere yumuşak dokular hasar görür. Kan pulcuklarını ağır bir biçimde eklem içine verince hasarlı doku ile temas eden pulcuklardan yara düzgünleşmesini sağlayan ve yara uygunlaşmasını sağlayan öteki faktörleri çeken unsurlar salgılanır. bu biçimdece hasarlı bölgelerin tamiri sağlanır. Tamir süreci yaklaşık 3 hafta sürer. Birinci uygulama daha sonrası 3-5 gün ağrıda yavaşça artış olabilir. Bu büsbütün düzgünleşme sürecinin başlaması ile ilgilidir. Üçüncü haftanın sonunda ağrı tam geçmemişse bir uygulama daha yapılır.
Bir öteki eklem içi tedavi hyaluronik asit tedavisidir. Halk içinde eklem sıvısı desteği olarak bilinir. Kireçlenme olan dizlerde eklem sıvısı ortasında hyaluronik asit denen eklem yüzlerinin daha kaygan olmasını sağlayan husus azalmıştır. Bu hususun ağızdan ilaçlarla alınması mümkün değildir bu niçinle dizin içine enjekte edilir. Temel amaç açıklandıği üzere eklem yüzlerinin kaplanarak kayganlığının korunması, eklem içinde hacim oluşturarak yastık üzere gelecek yüklerin dağıtılması, kıkırdak esnekliği ve dayanıklılığının arttırılması, ağrının azaltılmasıdır.
Bir öbür uygulama ise diz içine ozon enjeksiyonu yapılmasıdır. Ozon oksijenden türetilen bir gaz olup antioksidan tesire sahiptir. Uygulandığı yerde hücrelerde birikmiş toksik hususların atılmasını sağlarken hücrelerin oksijenlenmesini de arttırır. bu türlü ağrı ve yangıyı azaltır.
Bu tedavilerden hangisinin seçileceği konusuna gelince;
Kortizon yangılı dizlerde hastalığı yatıştırmak için kullanıldığı için öteki uygulamadan farklı yerdedir.Kısa müddette hastayı rahatlatıp, diz ortasındaki artmış sıvıyı bir manada azaltıp yapılacak başka tedavilere uygun yer hazırlar.
Hyaluronik asit ve PRP uygulamasına gelince diğer faktörler işin içine giriyor. Aktiflik manasında bakıldığında PRP hyaluronikasite göre daha tesirlidir. Ağrıyı azaltma ve işlevselliği arttırmada daha başarılıdır. Fakat kan sulandırıcı kullanan hastalarda ilacın tesiri kan pulcukları üzerine olduğu için bu kan pulcuklarının işlevi değişmiştir ve PRP için uygun değillerdir. Bu niçinle kan sulandırıcı hastalarda ilacın bir hafta kesilip daha sonra PRP yapılması gerekir. Lakin alışılmış ki kan sulandırıcının katiyetle kesilmemesi gereken durumlar vardır (geçirilmiş inme, kalp damar hastalığı, stent takılması üzere durumlar), bu hastalarda ilaç kesilemeyeceğinden PRP yapılamaz. bu biçimde bu hastalarda eklem içi hyaluronik asit uygulamaları yapılabilir.
PRP ve hyaluronik asit için belirtilmesi gereken bir öbür konu diz kireçlenmesinin derecesidir. İleri kireçlenmelerde her iki tedavinin de aktifliği düşüktür. Yalnız kimi hyaluronik asit formülasyonları ileri kireçlenmeler için hazırlanmıştır. Bu formülasyonlar denenebilir.
Eklem içi ozon uygulaması bir daha son derece tesirli bir tedavidir ve ileri kireçlenmelerde de tesirli olabilmektedir. Yalnız öbür uygulamalar üzere bir yahut 2 kere değil en az 5 kere haftada bir olarak uygulanması gerekir. Ozon tedavisinde de ozon kullanmaya mahzur olacak tıbbi bir durumun olmamasına dikkat etmek gerekir (favizim, birtakım kan hastalıkları gibi). Bunun değerlendirilmesini tabip yapacaktır aslına bakarsanız. Kan sulandırıcı kullanma hyaluronik asit uygulaması üzere ozon için de sorun teşkil etmemektedir. Yalnızca uygulama daha sonrası artmış bir kanama olup olmadığının tabip tarafınca takibi gerekir.
Tüm bunlar genel bilgilendirmelerdir, tedavinin nasıl yapılacağı olağan olarak doktorunuzla konuşarak alınan karara nazaran belirlenecektir.
Sıhhatle kalmanız dileğiyle.
Diz içine hangi müdahaleler yapılabilirşimdi bunu aydınlatmaya çalışalım:
Diz içine yapılan ve hastaların en korktuğu uygulama kortizon iğneleridir. Hasta bu uygulama ile şişmanlayacağını, ödem toplayacağını, tansiyonunun yahut şekerinin yükseleceği telaşı taşır. Kemik erimesi gelişeceğinden tasa duyan hasta da gördüm. Bunlar olabilir mi? Evet olabilir. Fakat herkeste olacak diye bir şey de yok. Değerli olan kortizon yapılacak hastanın yeterli seçilmesidir. Şayet bir hastanın dizinde sıvı toplanmışsa dizde güçlü bir yangısal tepki var demektir. Diz sıcak hissedilir ve hareketle, üzerine basma ile ağrı gerçekleşir. Birinci yapılması gereken bu yangının iltihaplı romatizma hastalığına yahut enfeksiyona bağlı olup olmadığının anlaşılması için kandan romatizma testlerine bakılmasıdır. İltihaplı romatizma yoksa yangısal tepkiye bağlı bu sıvının orada bulunması bir manada dizin daha da hasarlanmaya gitmesi demektir. Bu sıvının uzaklaştırılması için antiromatizmal ilaçlar, istirahat ve buz uygulamaları ile tedaviye başlanır. Lakin kimi vakit bu sistemlerle dizi yatıştırmak mümkün olmaz. bu biçimde dizin içine kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Yapılan bu kortizon bir keze mahsus olduğu için yan tesir mümkünlüğü düşüktür. Ancak bir daha de denetimsiz yüksek tansiyonu olan, açlık kan şekeri 200’ün üzerinde olan hastalarda yapılmamalı yahut dikkatle yakından takip edilmelidir. Enjeksiyon daha sonrası yapılan ilaca bağlı olarak şeker ve tuzun kaç gün azaltılacağı tabip tarafınca bildirilir.
Bir öteki tedavi biçimi PRP (PlateletRichPlazma) (trombositten güçlü serum) tedavisidir. Hastanın kendi kanındaki kan pulcuklarının ağırlaştırıp alınması ve ekleme verilmesi aslına dayanır. Hastanın kolundan kan alınır süreçten geçirilir, kan pulcuklarının biriktiği katman alınır ve bir enjektör aracılığı ile dizin içine verilir. Kan pulcukları aslında kan pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Bedende rastgele bir yerde faydalanma olduğunda bu hücreler oraya birikir ve yara düzgünleşme sürecini başlatır. İşte tam bu niçinle kireçlenme hastalarında kullanılır.
Kireçlenme hastalarında hem eklem kıkırdağı birebir vakitte eklem ortasındaki menisküs, bağ üzere yumuşak dokular hasar görür. Kan pulcuklarını ağır bir biçimde eklem içine verince hasarlı doku ile temas eden pulcuklardan yara düzgünleşmesini sağlayan ve yara uygunlaşmasını sağlayan öteki faktörleri çeken unsurlar salgılanır. bu biçimdece hasarlı bölgelerin tamiri sağlanır. Tamir süreci yaklaşık 3 hafta sürer. Birinci uygulama daha sonrası 3-5 gün ağrıda yavaşça artış olabilir. Bu büsbütün düzgünleşme sürecinin başlaması ile ilgilidir. Üçüncü haftanın sonunda ağrı tam geçmemişse bir uygulama daha yapılır.
Bir öteki eklem içi tedavi hyaluronik asit tedavisidir. Halk içinde eklem sıvısı desteği olarak bilinir. Kireçlenme olan dizlerde eklem sıvısı ortasında hyaluronik asit denen eklem yüzlerinin daha kaygan olmasını sağlayan husus azalmıştır. Bu hususun ağızdan ilaçlarla alınması mümkün değildir bu niçinle dizin içine enjekte edilir. Temel amaç açıklandıği üzere eklem yüzlerinin kaplanarak kayganlığının korunması, eklem içinde hacim oluşturarak yastık üzere gelecek yüklerin dağıtılması, kıkırdak esnekliği ve dayanıklılığının arttırılması, ağrının azaltılmasıdır.
Bir öbür uygulama ise diz içine ozon enjeksiyonu yapılmasıdır. Ozon oksijenden türetilen bir gaz olup antioksidan tesire sahiptir. Uygulandığı yerde hücrelerde birikmiş toksik hususların atılmasını sağlarken hücrelerin oksijenlenmesini de arttırır. bu türlü ağrı ve yangıyı azaltır.
Bu tedavilerden hangisinin seçileceği konusuna gelince;
Kortizon yangılı dizlerde hastalığı yatıştırmak için kullanıldığı için öteki uygulamadan farklı yerdedir.Kısa müddette hastayı rahatlatıp, diz ortasındaki artmış sıvıyı bir manada azaltıp yapılacak başka tedavilere uygun yer hazırlar.
Hyaluronik asit ve PRP uygulamasına gelince diğer faktörler işin içine giriyor. Aktiflik manasında bakıldığında PRP hyaluronikasite göre daha tesirlidir. Ağrıyı azaltma ve işlevselliği arttırmada daha başarılıdır. Fakat kan sulandırıcı kullanan hastalarda ilacın tesiri kan pulcukları üzerine olduğu için bu kan pulcuklarının işlevi değişmiştir ve PRP için uygun değillerdir. Bu niçinle kan sulandırıcı hastalarda ilacın bir hafta kesilip daha sonra PRP yapılması gerekir. Lakin alışılmış ki kan sulandırıcının katiyetle kesilmemesi gereken durumlar vardır (geçirilmiş inme, kalp damar hastalığı, stent takılması üzere durumlar), bu hastalarda ilaç kesilemeyeceğinden PRP yapılamaz. bu biçimde bu hastalarda eklem içi hyaluronik asit uygulamaları yapılabilir.
PRP ve hyaluronik asit için belirtilmesi gereken bir öbür konu diz kireçlenmesinin derecesidir. İleri kireçlenmelerde her iki tedavinin de aktifliği düşüktür. Yalnız kimi hyaluronik asit formülasyonları ileri kireçlenmeler için hazırlanmıştır. Bu formülasyonlar denenebilir.
Eklem içi ozon uygulaması bir daha son derece tesirli bir tedavidir ve ileri kireçlenmelerde de tesirli olabilmektedir. Yalnız öbür uygulamalar üzere bir yahut 2 kere değil en az 5 kere haftada bir olarak uygulanması gerekir. Ozon tedavisinde de ozon kullanmaya mahzur olacak tıbbi bir durumun olmamasına dikkat etmek gerekir (favizim, birtakım kan hastalıkları gibi). Bunun değerlendirilmesini tabip yapacaktır aslına bakarsanız. Kan sulandırıcı kullanma hyaluronik asit uygulaması üzere ozon için de sorun teşkil etmemektedir. Yalnızca uygulama daha sonrası artmış bir kanama olup olmadığının tabip tarafınca takibi gerekir.
Tüm bunlar genel bilgilendirmelerdir, tedavinin nasıl yapılacağı olağan olarak doktorunuzla konuşarak alınan karara nazaran belirlenecektir.
Sıhhatle kalmanız dileğiyle.